1

ბილეთის ნიმუში ამოხსნებით (25 ქ.)

1. იპოვეთ მიმდევრობის ზღვარი:

ა) lim
( n +2 ) ( 3 n−5 )
2
=lim
(
n3 3−5
n2
n 3
n
n
n
1
+6 3 −10 3 ) = lim
1
n
1
3−5 +6 2 −10 3
n
1
n 3
= .

( )
n→∞ 0,5 n3−3 n2 +1 n→∞ n2 1 n→ ∞ n 1 0,5
n 3 0,5−3 + 3 0,5−3 3 + 3
3
n n n n

ბ)

( )
2
3 n n 1 1 1 1
n 4 +3 −20 3 −15 3 4+3 −20 2 −15 3
( n −5 ) ( 4 n+3 )
2 3 2
4 n + 3 n −20 n−15 n 3
n n n n n
lim =lim =lim =lim =∞

( )
n→∞
2
n + 2n+1 n→∞ n2 +2 n+1 n →∞ n2 n 1 n→∞ 1 1 1
n3 +2 3+ 3 +2 2 + 3
n 3
n n n n n
.

1
აქ გამოყენებულია ფაქტი, რომ lim =0 და ამიტომ სადაც მნიშვნელში იქნება n , n2 , n3 …
n→∞ n
ზღვარში ყველგან მივიღებთ 0-ს.

2. იპოვეთ მიმდევრობის ზღვარი:

ა)

( √ n +3 n+2−n ) =lim
2 ( √n 2+3 n+ 2−n )( √ n2+ 3 n+2+n ) n2 +3 n+2−n2 3 n+ 2
lim =lim =lim =lim
√ n +3 n+2+n √ n +3 n+2+n √ n + 3 n+2+n
(√
2 2 2
n→∞ n →∞ n→∞ n→∞ n→∞
n 1+

( ) ( ) ( )
4 n+5 4 n+5 n−4 7 28n +35
n+3 n+3 7 ∙ ∙ ( 4 n+5 ) lim
ბ) lim =lim 1+ −1 =lim 1+ 7 n− 4
=e n→∞ n−4
=e 28 . ამ
n→∞ n−4 n→∞ n−4 n →∞ n−4

( )
n
1
მაგალითში გამოვიყენეთ ფორმულა: lim 1+ =e ( ნეპერის რიცხვი ≈ 2 , 71 )
n→∞ n

3. იპოვეთ ფუნქციის ზღვარი:

ა)
x−2 ( x−2 ) ( √ 5 x −1+ 3 ) ( x−2 ) ( √ 5 x−1+3 ) ( x−2 ) ( √ 5 x−1+3 ) √ 5 x−1+3
lim =lim =lim =lim =lim
x →2 √ 5 x−1−3 x → 2 ( √ 5 x−1−3 ) ( √ 5 x−1+3 ) x→2 5 x−1−9 x →2 5 ( x−2 ) x →2 5
2 2
აქ გამოვიყენეთ კარგად ცნობილი ფორმულა: ( a−b ) ( a+ b )=a −b .
 2

ბ) lim
2
3 x + 2 x−5
=lim
( ) =lim ( ) = ( ) = 8 .
3 ( x−1 ) x+
5
3
3 x+
5
3
3 1+
5
3

2 ( x−1 )( x+ ) 2 ( x+ ) 2 ( 1+ )
x →1
2
2 x −x−1 x → 1 1 1
x →1 1 3
2 2 2

4. იპოვეთ ფუნქციის ზღვარი:

sin 5 x+ sin x 5 x+x sin x ⇒

ა) lim =lim =6 , აქ გამოვიყენეთ ფაქტი, რომ lim =1❑ sin x ∼ x .
x →0 sin 3 x−sin 2 x x →0 3 x−2 x x →0 x

e sin 2 x −1 sin 2 x 2 1
ბ) lim =lim = = , ვისარგებლეთ ფორმულებით e x −1 ∼ x , tan x ∼ x .
x →0 tan6 x x→ 0 6 x 6 3

5. იპოვეთ ფუნქციის წარმოებული:

5
ა) y=4 √ x−3 √ x + 5 ; გამოვიყენებთ გაწარმოების ფორმულებს: ( C )' =0 ; ( x n ) =n x n−1 .
3 2 '

√x
1 2 −1
ჩავწეროთ ფუნქცია წილად და უარყოფითი ხარისხების სახით y=4 x 2 −3 x 3 +5 x 5 , მაშინ

( )
1 2 −1 −1 −1 1
1 −1 2 −1 −1 −1 −1
y ' =4 ∙ ∙ x 2 −3∙ ∙ x 3 +5 ∙ x 5
=2 ∙ x 2 −2∙ x 3 −x 5
.
2 3 5

()
u ' u' ∙ v−v' ∙u
2
x =
ბ) y= , გამოვიყენებთ შეფარდების წარმოებულის ფორმულას ; გვექნება
lnx v v
2

1 2
2 ' 2 x ∙ lnx− ∙ x
' ( x ) ∙lnx − ( lnx ) '
∙ x
2
x 2 xlnx−x x ( 2lnx−1 ) ( აქ გამოვიყენეთ, რომ
y= 2
= 2
= 2
= 2
.
ln x ln x ln x ln x
1
( lnx )' = )
x