‫دٍرُ بیست ٍ پٌج‪ ،‬شوارُ پٌجن‪ ،‬دي ‪96‬‬ ‫هجلِ علوی پصٍّشی داًشگاُ علَم پسشکی ایالم‬

‫] ‪[ DOI: 10.29252/sjimu.25.5.49‬‬

‫تعییه ‪ PSF‬و ‪ SP‬از طریق ‪ PDD‬برای اورشی های مگا ولتاش‬

‫‪1‬‬
‫محمد جواد طهماسبی بیرگانی ‪ ،1‬احالم آل منیع*‪ ، 1‬محمد علی بهروز‬

‫‪ )1‬گروه فیسیک پسشکی‪ ،‬دانشکده پسشکی‪ ،‬دانشگاه علوم پرشکی جندی شاپور اهواز‪ ،‬اهواز‪ ،‬ایران‬
‫تاسیخ پزیشؽ‪95/10/5 :‬‬ ‫تاسیخ دسیافت‪95/2/4 :‬‬

‫چکیذه‬
‫دسهاًی تشای هحاػثِ دٍص جزتی تیواس‪ ،‬اص پاسا هتش ّایی ًظیش دسكذ دٍص ػومی (‪ً ،)PDD‬ؼثت تافت‪َّ -‬ا ( ‪Tissue Air‬‬ ‫مقذمه‪ :‬دس پشتَ‬
‫‪ ،)Ratio‬فاکتَس پشاکٌذگی هاکضیون (‪ ... ٍ )PSF‬اػتفادُ هی ؿَد‪ .‬دس اًذاصُ گیشی ‪ TAR‬دس اًشطی ّای دسهاًی هـکالتی ٍجَد داسد ٍ‬
‫‪Downloaded from sjimu.medilam.ac.ir at 18:28 IRST on Thursday January 3rd 2019‬‬

‫اًذاصُ گیشی آى تِ ػلت ٍجَد آلَدگی الکتشًٍی ّوشاُ تا فَتَى دلیك ًیؼت‪ّ .‬ذف اص اًجام ایي هطالؼِ تِ دػت آٍسدى فشهَلی تشای‬
‫هحاػثِ ‪TAR‬اص طشیك‪ ٍ PDD‬ػپغ اًذاصُ گیشی ػایش کویت ّای دصیوتشی ّن چَى ‪ PSFٍ SP‬اػت‪.‬‬
‫مواد و روش ها‪ :‬تِ کوک دصیوتش‪ PDD ،‬ػوك ّای هختلف دسهاى تشای هیذاى ّای ‪ 5 × 5 cm2‬تا‪ 40 × 40 cm2‬اًذاصُ گیشی ؿذ‪ .‬تا‬
‫اًذاصُ گیشی ‪ TAR‬تشای توام هیذاى ّای دسهاًی دس ػوك هشجغ (‪ ٍ )10 cm‬تِ کوک ًشم افضاس ‪ Tbl Curve‬یک ساتطِ تحلیلی تشای‬
‫‪ TAR‬دس اًشطی ّای فَتًَی ‪ 18 MV ٍ 6 MV‬تِ دػت آهذ‪ .‬تا اػتفادُ اص ایي ساتطِ‪ ،‬ػایش پاساهتشّای دسهاى هحاػثِ گشدیذ‪.‬‬
‫یافته های پصوهش‪ PSF :‬همادیش تضسگ تش اص یک داؿت کِ ایي همادیش تشای اًشطی‪ 6 MV‬تیي ‪ 1/03‬تا ‪ ٍ1/18‬تشای اًشطی ‪18 MV‬‬
‫تیي ‪ 1/01‬تا ‪ 1/10‬تغییش هی کشد‪ّ SP ٍ PSF .‬ش دٍ تا افضایؾ اًذاصُ ی هیذاى افضایؾ یافتٌذ‪ ،‬اها تا تغییش اًشطی‪ ،‬تغییش لاتل هالحظِ ٍ‬
‫هٌظوی ًذاؿتٌذ‪.‬‬
‫بحث و وتیجه گیری‪ :‬تَافك خَتی تیي همادیش هحاػثِ ؿذُ اص فشهَل ٍ همادیش گضاسؽ ؿذُ دس کاس ّای لثلی ٍجَد داسد‪ .‬تا تؼییي‬
‫‪ PDD‬دس دسهاى ّای هگا ٍلتاطی‪ ،‬هحاػثِ ‪ SP ٍ PSF ،TAR‬اهکاى پزیش ٍ ػادُ هی ؿَد‪ .‬اػتفادُ اص ایي فشهَل اص تکشاس اًذاصُ گیشی ّا‬
‫ٍ فـاس تاس کاسی سٍی دػتگاُ ؿتاب دٌّذُ جلَگیشی هی ًوایذ‪.‬‬

‫واشه های کلیذی‪ :‬اتالک یًَؾ‪ ،‬ؿتاب دٌّذُ‪ ،‬فاکتَس پشاکٌذگی اص فاًتَم‪ ،‬فاکتَس پشاکٌذگی هاکضیون‬

‫* نویسنده مسئول ‪ :‬گروه فیسیک پسشکی‪ ،‬دانشگاه علوم پرشکی جندی شاپور اهواز‪ ،‬اهواز‪ ،‬ایران‬
‫‪Email: maalmani90@gmail.com‬‬

‫‪Copyright © 2017 Journal of Ilam University of Medical Science. This is an open-access article distributed‬‬
‫‪under the terms of the Creative Commons Attribution international 4.0 International License‬‬
‫‪(https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/) which permits copy and redistribute the material, in any medium or‬‬
‫‪format, provided the original work is properly cited.‬‬

‫‪94‬‬
 ‫تعییي ‪ SP ٍ PSF‬از طریق ‪ PDD‬براي اًرشي ّاي هگا ٍلتاش ‪ ...‬احالم آل هٌیع ٍ ّوکاراى‬
‫] ‪[ DOI: 10.29252/sjimu.25.5.49‬‬
‫تغییشات هتؼذد فاكلِ چـوِ تا پَػت اًذ (هاًٌذ دسهاى‬
‫ّای ایضٍػٌتش یا دسهاى چشخـی) کٌاس گزاؿتِ هی‬
‫ؿَد ٍ کویت ‪ TPR‬جایگضیي آى هی گشدد (‪ .)4‬ػالٍُ‬
‫تش ایي تِ جای کویت ‪ ،PSF‬کویت پشاکٌذگی هاکضیون‬
‫ًشهالیضُ ؿذُ)‪ )NPSF‬جایگضیي هی ؿَد (‪.)6‬‬
‫دس ساػتای حل ایي هـکالت تحمیمات هختلفی اًجام‬
‫گشفتِ اػت‪ .‬دس ػال ‪ Chin ٍ Rice 1990‬تا اػتفادُ‬
‫اص هحاػثات هًَت کاسلَ همادیش ‪ PSF‬هیذاى ‪10×10‬‬
‫تشای هحذٍدُ ی اًشطی ‪ 60CO‬تا ‪ 24MV‬هحاػثِ‬
‫کشدًذ‪ .‬تش اػاع ًتایج حاكل ایي همادیش دس هحذٍدُ‬
‫‪Downloaded from sjimu.medilam.ac.ir at 18:28 IRST on Thursday January 3rd 2019‬‬
‫‪ 1/064 -1/079‬گضاسؽ ؿذُ اػت (‪ .)7‬جذاٍل ‪TAR‬‬
‫تشای اًشطی ‪ 60CO‬دس ‪BJR SUPPLEMENT 25‬‬
‫اسائِ ؿذُ اػت‪ .‬ایي همادیش دس همایؼِ تا همادیشی کِ دس‬
‫گضاسؽ لثلی ‪ BJR SUPLEMENT 17‬آهذُ تَد‪،‬‬
‫افضایـی دس حذٍد ‪ %2‬سا ًـاى هی دّذ (‪.)8‬‬
‫دس ػال ‪ McKenzie 1993‬تا اػتفادُ اص کشها دس ػوك‬
‫دص هاکضیون (‪ PSF ،(dm‬سا تشای تاتؾ گاهای ‪CO 60‬‬
‫هحاػثِ کشد ٍ ًتیجِ گشفت کِ همادیش ‪TAR ٍ PSF‬‬
‫اسائِ ؿذُ دس ‪ BJR SUPPLEMENT17‬حذٍد‬
‫‪ ٪1/7‬کن تش تخویي صدُ ؿذُ اًذ (‪ . )9‬دس همالِ ای کِ‬
‫دس ػال ‪ ،1996‬تَػط ‪ّ ٍ Nizin‬وکاساًؾ اسائِ ؿذ‪،‬‬
‫دس هَسد اهکاى پزیش تَدى تؼییي ‪ TAR‬تشای اًشطی‬
‫ّای اؿؼِ ‪ X‬دسهاًی تحث ؿذُ اػت(‪ .)10‬دس‬
‫ػال‪ Wamied Abdel Rahman ،1999‬فاکتَس ّای‬
‫پشاکٌذگی ٍ ‪ PSF‬سا تشای اًشطی ّای ‪،6MV ،60CO‬‬
‫‪ 18MV ،10MV‬هحاػثِ کشد (‪ .)11‬دس ػال ‪،2002‬‬
‫‪ Van Battum LJ‬تِ خاطشهـکالت هَجَد دس اًذاصُ‬
‫گیشی ‪ ،TMR‬همادیش ایي کویت سا تا اػتفادُ اص فشهَل‬
‫‪ PDD‬اػتخشاج کشد (‪ .)12‬دس ػال ‪ٍ Alam ،2007‬‬
‫ّوکاساى ضوي اػالم دؿَاس تَدى اًذاصُ گیشی دٍص دس‬
‫َّای آصاد تشای اًشطی ّای هگا ٍلتاط ٍ رکش هـکالت‬
‫اًذاصُ گیشی ٍ ‪ set up‬کشدى ػیؼتن تشای اًذاصُ‬
‫گیشی ‪ ،TPR‬فشهَل تلحیح ؿذُ ای تشای ‪TPR‬‬
‫هؼشفی کشد تا تتَاى تا اػتفادُ اص اًذاصُ گیشی ‪،PDD‬‬
‫همذاس‪TPR‬سا هحاػثِ ًوَد (‪ .)13‬دس هحاػثاتی کِ‬
‫‪ Allen Li‬دس ػال ‪ 1999‬تا اػتفادُ اص تکٌیک‬
‫‪ Monte Carlo‬تا اػتفادُ اص کذ ‪ GS4E‬تشای اًشطی‬
‫ّای ‪ 60CO‬تا ‪ 24MV‬اًجام داد‪ ،‬همادیش ‪ PSF‬تِ دػت‬
‫‪05‬‬
‫مقذمه‬
‫اهشٍصُ پشتَ دسهاًی تا ػیؼتن ّای هگا ٍلتاطی‪ ،‬اص‬
‫جایگاُ ٍیظُ ای دس هیاى دسهاى ّای هَجَد تشای‬
‫ػشطاى تشخَسداس اػت‪ .‬اػتفادُ اص ایي ًَع دسهاى‬
‫هؼتلضم تؼییي یک ػشی پاسا هتش ّا ًظیش ‪TAR, PSF‬‬
‫‪ ... ٍ , PDD, Sp‬هی تاؿذ‪ .‬اّویت ٍ کاستشد ایي کویت‬
‫ّا تؼتِ تِ ًَع دسهاى هتفاٍت اػت‪ .‬دس دسهاى ّای‬
‫چشخـی تش خالف دسكذ دص ػومی (‪ )PDD‬تِ ػلت‬
‫ػذم تاثیش فاكلِ چـوِ اص ػطح تذى‪ ،‬تؼییي ٍ اػتفادُ‬
‫اص ‪ TAR‬اّویت هی یاتذ‪ TAR .‬تِ كَست ًؼثت کل‬
‫دٍص جزب ؿذُ دس ػوك ‪ ٍ d‬دس اًذاصُ هیذاى ‪ s‬دس داخل‬
‫فاًتَم =‪ T<d,s‬تِ دٍص جزب ؿذُ ًاؿی اص فَتَى ّای‬
‫اٍلیِ دس ّواى ًمطِ دس َّا تؼشیف هی ؿَد(‪.)1‬‬
‫اًذاصُ گیشی ‪ TAR‬تشای اًشطی ّای هگا ٍلتاط تا‬
‫هـکالتی ّوشاُ اػت‪ .‬یکی اص هـکالتی کِ دس اًذاصُ‬
‫گیشی ‪ TAR‬پیؾ هی آیذ‪ ،‬ایي اػت کِ طثك تؼشیف‬
‫‪ ،TAR‬تشای اًذاصُ گیشی دٍص اٍلیِ تایذ ّواى‬
‫دٍصیوتشی سا کِ دس فاًتَم لشاس هی دّین‪ ،‬تشای تش‬
‫لشاسی تؼادل الکتشًٍی دس َّای آصاد ّوشاُ تا فٌجاى‬
‫اًثاؿتگی (‪ )build up cap‬تِ کاس تثشین‪ .‬چَى فٌجاى‬
‫اًثاؿتگی تِ کاس سفتِ تشای تش لشاسی تؼادل الکتشًٍی یا‬
‫آى لذس تضسگ اػت کِ دس هیذاى ّای کَچک خاسج اص‬
‫هیذاى لشاس هی گیشد یا تشای کَچک کشدى اًذاصُ آى اص‬
‫هادُ ای تا ػذد اتوی تاال اػتفادُ هی ؿَد دٍص اًذاصُ‬
‫گیشی ؿذُ دلیك ًخَاّذ تَد ٍ همذاسی دٍص پشاکٌذُ‬
‫ًاؿی اص فٌجاى ًیض لشائت هی ؿَد (‪ .)2‬تِ ّویي دلیل‬
‫‪TAR‬تِ كَست هؼتمین اًذاصُ گیشی ًوی ؿَد ‪ ،‬تلکِ‬
‫اص سٍی فشهَل ‪:‬‬
‫(‪)1‬‬
‫هحاػثِ هی ؿَد (‪.)3‬‬
‫دس اًشطی ّای هگا ٍلتاط ‪ TAR‬دس ػوك ‪ dmax‬هؼادل‬
‫‪PSF‬اػت(‪ .)4‬هـکلی کِ دس اًذاصُ گیشی ‪ PSF‬پیؾ‬
‫هی آیذ‪ٍ ،‬جَد آلَدگی الکتشًٍی ّوشاُ فَتَى اػت کِ‬
‫دس فَتَى ّای تا اًشطی ّای تاال اهکاى سػیذى تِ‬
‫ػوك دص هاکضیون ( ‪ )dmax‬سا داسًذ (‪.)5‬‬
‫تِ خاطش هـکالتی کِ دس تاال رکش ؿذ‪ ،‬هفَْم ‪TAR‬‬
‫دس اًشطی ّای تاال ٍ دس دسهاى ّایی کِ هؼتلضم‬
 ‫دٍرُ بیست ٍ پٌج‪ ،‬شوارُ پٌجن‪ ،‬دي ‪96‬‬
‫] ‪[ DOI: 10.29252/sjimu.25.5.49‬‬
‫‪ PSF‬تشای اًشطی ّای تاال تش اص ‪ 2 MV‬تِ ایي تشتیة‬
‫حل ؿذ‪ .‬فشهَل تِ دػت آهذُ ػثاست اػت اص‪:‬‬
‫(‪)2‬‬
‫حذٍد ‪ ٪0/2‬تغییش هی کٌذ‪ّ .‬ن چٌیي هـخق ؿذ کِ‬
‫تا اًذاصُ گیشی ‪ TAR‬دس ػوك ‪ ، 10cm‬هـکل ٍجَد‬
‫آلَدگی الکتشًٍی تا حذٍدی سفغ هی ؿَد‪ّ .‬ن چٌیي اص‬
‫فٌجاى ّای اًثاؿتگی دٍص اػتفادُ ؿذ تا هـکل تضسگ‬
‫تش تَدى اًذاصُ فٌجاى اص اًذاصُ هیذاى سفغ ؿَد‪.‬‬
‫ؿذین تا تا اػتفادُ اص دصیوتشی ٍ سٍؽ ّای سیاضی‬
‫‪Downloaded from sjimu.medilam.ac.ir at 18:28 IRST on Thursday January 3rd 2019‬‬
‫ساتطِ ی تجشتی کِ تِ ‪ً PDD‬ؼثت دادُ هی ؿَد ٍ‬
‫هی تَاى آى سا تِ ‪ً TAR‬یض ًؼثت داد ػثاست اػت اص‪:‬‬
‫‪ ،‬کِ ‪ A ,B ,C ,D‬پاسا هتش‬
‫ّای اًطثاق هی تاؿٌذ‪ّ .‬ن چٌیي تِ ‪ً TAR10‬یض ساتطِ‬
‫ًؼثت‬ ‫ی‬
‫دادُ ؿذ‪ a,b,c( .‬ضشایة فیت ؿذگی هی تاؿٌذ)‪ .‬ػپغ‬
‫تا اػتفادُ اص سٍاتط (‪ )4( ٍ )3‬تِ هحاػثِ ‪ SP ٍ PSF‬هی‬
‫پشداصین‪.‬‬
‫(‪)3‬‬
‫اًذاصُ گیشی ّا تا اػتفادُ اص دٍصیوتش اتالک یًَؾ‪13‬‬
‫(‪)4‬‬
‫‪ SCANDITRONIX WELLHOFER CC‬تا‬
‫یافته های پصوهش‬
‫همادیش تِ دػت آهذُ تشای ‪ TAR‬تا افضایؾ اًذاصُ ی‬
‫هیذاى سًٍذ افضایـی ٍ تشای ػوك ّای تیـتش اص ػوك‬
‫دسهاى‪ ،‬سًٍذ کاّـی داسًذ‪( .‬جذٍل ‪ )1‬اص آى جا کِ تشای‬
‫یک هیذاى دسهاًی ٍ ػوك هـخق‪ ،‬تا افضایؾ اًشطی‪،‬‬
‫پشاکٌذگی فَتًَی کاّؾ هی یاتذ ٍ تشای یک اًشطی‬
‫هـخق ٍ یک هیذاى خاف‪ ،‬تا افضایؾ ػوك‪،‬‬
‫پشاکٌذگی فَتًَی افضایؾ هی یاتذ‪ ،‬ایي اهش تاػث جاتِ‬
‫جایی ‪ ٍ dmax‬هحل تؼشیف ‪ PSF‬هی ؿَد‪ .‬همادیش تِ‬
‫دػت آهذُ تشای ‪ SP ٍ PSF‬دس جذٍل (‪ً )2‬ـاى دادُ‬
‫ؿذُ اػت‪ .‬دس ّش دٍ اًشطی ‪ PSF‬همادیش تضسگ تش اص‬
‫یک داؿت کِ ایي همادیش تشای اًشطی‪ 6MV‬تیي ‪1/03‬‬
‫تا ‪ ٍ 1/18‬تشای اًشطی ‪ 18MV‬تیي ‪ 1/01‬تا ‪1/10‬‬
‫تغییش هی کشد‪ .‬تا افضایؾ اًذاصُ ی هیذاى ‪ّ SP ٍ PSF‬ش‬
‫دٍ افضایؾ یافتٌذ‪ ( ،‬جذاٍل ‪ )3ٍ 2‬اها تا تغییش اًشطی‪،‬‬
‫تغییش لاتل هالحظِ ٍ هٌظوی ًذاؿتٌذ‪.‬‬
‫‪05‬‬
‫هجلِ علوی پصٍّشی داًشگاُ علَم پسشکی ایالم‬
‫‪60‬‬
‫تا دادُ ّای اسائِ ؿذُ دس ‪BJR‬‬ ‫آهذُ تشای ‪CO‬‬
‫‪ SUPPLEMENT 25‬دس هحذٍدُ ‪ ٪ 0/8‬تَافك‬
‫داؿت‪ّ .‬ن چٌیي دس ایي همالِ گضاسؽ ؿذُ اػت کِ‬
‫همذاس ‪ PSF‬دس هحذٍدُ ی اًشطی ‪ 60CO‬تا‪24MV‬‬
‫تا افضایؾ اًذاصُ هیذاى ‪ NPSF‬افضایؾ هی یاتذ (‪.)14‬‬
‫تش اػاع ًتایج هطالؼات اًجام ؿذُ ٍ تِ ٍیظُ هـکالتی‬
‫کِ دس اًذاصُ گیشی ‪ ٍ TAR‬تِ تثغ آى ‪ PSF‬دس اًشطی‬
‫ّای تاالی ‪ٍ 2 MV‬جَد داسد‪ ،‬دس ایي هطالؼِ تش آى‬
‫فشهَلی تشای ‪ TAR‬تِ دػت آٍسین‪ ،‬ػپغ تا اػتفادُ اص‬
‫سٍاتط هَجَد‪ ،‬همادیش ‪ SP ٍ PSF‬سا هحاػثِ کٌین‪.‬‬
‫مواد و روش ها‬
‫دس ایي هطالؼِ کِ اص ًَع پایِ‪-‬کاستشدی هی تاؿذ‪،‬‬
‫دٍصیوتشی تش سٍی دػتگاُ ‪Simens Primus Plus‬‬
‫تیواسػتاى گلؼتاى اَّاص تشای دٍ اًشطی ‪ٍ 6 ٍ 18 MV‬‬
‫هیذاى ّای‪ 5 × 5 cm2‬تا‪ 40 × 40 cm2‬اًجام ؿذ‪.‬‬
‫ؿؼاع ‪ ٍ 6 mm‬دس فاًتَم ستاتیک ‪blue phantom‬‬
‫)‪ ) 50×50×50cm3‬دس ‪ SSD;100cm‬اًجام ؿذ‪.‬‬
‫هطاتك آخشیي تؼاسیف اسائِ ؿذُ تشای ‪ ٍ TAR‬تشای‬
‫حزف آلَدگی الکتشًٍی دس ‪ dmax‬اًذاصُ گیشی دٍص‬
‫تجای ‪ dmax‬دس ػوك ‪ 10cm‬اًجام ؿذ (‪ .)15‬سٍؽ کاس‬
‫چٌیي اػت کِ اتتذا ‪ PDD‬اص طشیك دٍصیوتشی تشای‬
‫هیذاى ّای‪ 5 × 5 cm2‬تا‪ ٍ 40 × 40 cm2‬اًشطی‬
‫ّای ‪ 6MVٍ 18MV‬اًذاصُ گیشی ؿذ ٍ اص طشیك ًشم‬
‫افضاس ‪ Tbl Curve‬ضشایة اًطثاق‪ ،‬تشای فشهَل هشتَط‬
‫تِ‪ PDD‬تِ دػت آهذ‪ .‬ضشیة سگشػیَى یا ‪ R2‬کِ‬
‫تَػط خَد ًشم افضاس هحاػثِ هی ؿَد تشای تواهی‬
‫هؼادالت تضسگ تش اص ‪ 0/99‬تَد‪ .‬تش هثٌای ایي فشهَل ٍ‬
‫فشهَل ‪،1‬فشهَل جذیذی تِ ‪ً TAR‬ؼثت دادُ ؿذ‪ .‬ایي‬
‫ساتطِ تشای ‪ TAR‬دس ػوك ‪ّ 10cm‬ن ًَؿتِ ؿذ‪ .‬اص‬
‫تمؼین ایي دٍ ساتطِ‪ ،‬ساتطِ ی کلی تشای ‪ TAR‬تِ‬
‫دػت آهذ کِ ‪ PSF‬اص آى حزف ؿذُ ٍ هـکل ًذاؿتي‬
 ‫تعییي ‪ SP ٍ PSF‬از طریق ‪ PDD‬براي اًرشي ّاي هگا ٍلتاش ‪ ...‬احالم آل هٌیع ٍ ّوکاراى‬
‫] ‪[ DOI: 10.29252/sjimu.25.5.49‬‬

‫جذول ‪ :1‬تغییرات‪ TAR‬همراه با میذان و عمق برای اورشی ‪18MV‬‬

‫‪2‬‬
‫) ‪(cm‬اًذاصُ هیذاى‬
‫‪5×5‬‬ ‫‪6× 6‬‬ ‫‪8× 8‬‬ ‫‪9×9‬‬ ‫‪10×10‬‬ ‫‪12×12‬‬ ‫‪15×15‬‬ ‫‪20×20‬‬ ‫‪30×30‬‬ ‫‪40×40‬‬
‫ػوك(‪)cm‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0/797‬‬ ‫‪0/802‬‬ ‫‪0/813‬‬ ‫‪0/815‬‬ ‫‪0/821‬‬ ‫‪0/826‬‬ ‫‪0/831‬‬ ‫‪0/841‬‬ ‫‪0/850‬‬ ‫‪0/857‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪0/706‬‬ ‫‪0/712‬‬ ‫‪0/726‬‬ ‫‪0/729‬‬ ‫‪0/736‬‬ ‫‪0/742‬‬ ‫‪0/750‬‬ ‫‪0/763‬‬ ‫‪0/776‬‬ ‫‪0/785‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪0/617‬‬ ‫‪0/624‬‬ ‫‪0/633‬‬ ‫‪0/640‬‬ ‫‪0/645‬‬ ‫‪0/652‬‬ ‫‪0/661‬‬ ‫‪0/671‬‬ ‫‪0/697‬‬ ‫‪0/711‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪0/537‬‬ ‫‪0/545‬‬ ‫‪0/562‬‬ ‫‪0/568‬‬ ‫‪0/576‬‬ ‫‪0/586‬‬ ‫‪0/599‬‬ ‫‪0/617‬‬ ‫‪0/637‬‬ ‫‪0/649‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪0/403‬‬ ‫‪0/411‬‬ ‫‪0/430‬‬ ‫‪0/436‬‬ ‫‪0/445‬‬ ‫‪0/457‬‬ ‫‪0/472‬‬ ‫‪0/493‬‬ ‫‪0/516‬‬ ‫‪0/529‬‬

‫جذول ‪ :2‬تغییرات ‪ PSF‬با میذان برای اورشی های مختلف‬

‫‪2‬‬
‫اًذاصُ هیذاى( ‪)cm‬‬ ‫‪5× 5‬‬ ‫‪6× 6‬‬ ‫‪8×8‬‬ ‫‪10×10‬‬ ‫‪12×12‬‬ ‫‪15×15‬‬ ‫‪20×20‬‬ ‫‪30×30‬‬ ‫‪40×40‬‬
‫‪6MV‬‬ ‫حاكل ایي تحمیك‬ ‫‪1/027‬‬ ‫‪1/048‬‬ ‫‪1/084‬‬ ‫‪1/111‬‬ ‫‪1/137‬‬ ‫‪1/164‬‬ ‫‪1/199‬‬ ‫‪1/164‬‬ ‫‪1/175‬‬
‫حاكل کاس‪Wamied‬‬
‫‪Downloaded from sjimu.medilam.ac.ir at 18:28 IRST on Thursday January 3rd 2019‬‬

‫‪1/029‬‬ ‫‪1/035‬‬ ‫‪1/045‬‬ ‫‪1/052‬‬ ‫‪1/059‬‬ ‫‪1/066‬‬ ‫‪1/076‬‬ ‫*‬ ‫*‬

‫‪Abdel Rahman‬‬
‫حاكل کاس ‪Allen Li‬‬ ‫‪1/056‬‬ ‫*‬ ‫‪1/065‬‬ ‫‪1/070‬‬ ‫*‬ ‫‪1/081‬‬ ‫‪1/087‬‬ ‫‪1/097‬‬ ‫‪1/097‬‬
‫‪18MV‬‬ ‫حاكل ایي تحمیك‬ ‫‪1/014‬‬ ‫‪1/020‬‬ ‫‪1/035‬‬ ‫‪1/048‬‬ ‫‪1/056‬‬ ‫‪1/065‬‬ ‫‪1/080‬‬ ‫‪1/092‬‬ ‫‪1/101‬‬
‫حاكل کاس‪Wamied‬‬
‫‪0/978‬‬ ‫‪0/992‬‬ ‫‪1/004‬‬ ‫‪1/012‬‬ ‫‪1/018‬‬ ‫‪1/022‬‬ ‫‪1/031‬‬ ‫*‬ ‫*‬
‫‪Abdel Rahman‬‬
‫حاكل کاس ‪Allen Li‬‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫*دس تحمیك رکش ًـذُ اػت‪.‬‬
‫جذول‪ :3‬تغییرات ‪ SP‬با میذان برای اورشی های مختلف‬
‫‪2‬‬
‫اًذاصُ هیذاى( ‪)cm‬‬ ‫‪5× 5‬‬ ‫‪6× 6‬‬ ‫‪8×8‬‬ ‫‪10×10‬‬ ‫‪12×12‬‬ ‫‪15×15‬‬ ‫‪20×20‬‬ ‫‪30×30‬‬ ‫‪40×40‬‬
‫‪6MV‬‬ ‫حاكل ایي تحمیك‬ ‫‪0/924‬‬ ‫‪0/943‬‬ ‫‪0/975‬‬ ‫‪1/000‬‬ ‫‪1/024‬‬ ‫‪1/047‬‬ ‫‪1/079‬‬ ‫‪1/147‬‬ ‫‪1/149‬‬
‫حاكل کاس‪Wamied‬‬
‫‪0/978‬‬ ‫‪0/984‬‬ ‫‪0/993‬‬ ‫‪1/000‬‬ ‫‪1/006‬‬ ‫‪1/013‬‬ ‫‪1/023‬‬ ‫*‬ ‫*‬
‫‪Abdel Rahman‬‬
‫حاكل کاس‪B.Mijnheer‬‬ ‫‪0/933‬‬ ‫‪0/947‬‬ ‫‪0/976‬‬ ‫‪1/000‬‬ ‫*‬ ‫‪1/046‬‬ ‫‪1/080‬‬ ‫‪1/122‬‬ ‫‪1/139‬‬
‫‪18MV‬‬ ‫حاكل ایي تحمیك‬ ‫‪0/967‬‬ ‫‪0/973‬‬ ‫‪0/987‬‬ ‫‪1/000‬‬ ‫‪1/008‬‬ ‫‪1/016‬‬ ‫‪1/031‬‬ ‫‪1/042‬‬ ‫‪1/050‬‬
‫حاكل کاس‪Wamied‬‬
‫‪0/966‬‬ ‫‪0/980‬‬ ‫‪0/992‬‬ ‫‪1/000‬‬ ‫‪1/006‬‬ ‫‪1/010‬‬ ‫‪1/019‬‬ ‫*‬ ‫*‬
‫‪Abdel Rahman‬‬
‫حاكل کاس‪B.Mijnheer‬‬ ‫*‬ ‫‪./970‬‬ ‫‪0/988‬‬ ‫‪1/000‬‬ ‫*‬ ‫‪1/021‬‬ ‫‪1/036‬‬ ‫‪1/055‬‬ ‫‪1/066‬‬

‫‪dmax‬حذٍد ‪ 2cm‬جا تِ جا هی ؿَد‪ .‬ایي اهش ًیض تاػث‬
‫پیچیذُ تش ؿذى تغییشات ‪ّ SP ٍ PSF‬وشاُ تا تغییش‬
‫اًشطی دس یک هیذاى خاف هی ؿَد‪ .‬تا تؼییي ‪ PDD‬دس‬
‫دسهاى ّای هگا ٍلتاطی‪ ،‬هحاػثِ ‪SP ٍ PSF، TAR‬‬
‫اهکاى پزیش ٍ ػادُ هی ؿَد‪ .‬اػتفادُ اص ایي فشهَل ایي‬
‫هکاى سا فشاّن هی آٍسد تا اص تکشاس اًذاصُ گیشی ّا ٍ‬
‫فـاس تاس کاسی سٍی دػتگاُ ؿتاب دٌّذُ جلَگیشی تِ‬
‫ػول آیذ‪ .‬تِ ایي تشتیة کِ ایي فشهَل ایي اهکاى سا‬
‫فشاّن هی آٍسد تا تا اػتفادُ اص اًذاصُ گیشی ‪،PDD‬‬
‫همذاس دیگش پاسا هتش ّای دسهاى یؼٌی ‪SC ,SP ,PSF‬‬
‫‪ ,TMR ,TPR ,SAR ,SMR‬سا تتَاى هحاػثِ ًوَد‪.‬‬
‫ّن چٌیي اص ایي فشهَل هی تَاى دس ػیؼتن ّای‬
‫طشاحی دسهاى تشای هحاػثِ دٍص ٍ تشای هحاػثِ ی‬
‫‪ MU‬دس تکٌیک ایضٍػٌتش اػتفادُ کشد‪.‬‬
‫سپاسگساری‬
‫بحث و وتیجه گیری‬
‫ًتایج تِ دػت آهذُ تشای اًشطی ‪ 6 MV‬تا دادُ ّای‬
‫تِ دػت آهذُ دس هطالؼات آلي لی کِ ‪ SP ٍ PSF‬سا تا‬
‫اػتفادُ اص سٍؽ هًَت کاسلَ تِ دػت آٍسدُ تَد (‪،)14‬‬
‫همایؼِ ؿذ‪ّ .‬ن چٌیي دادُ ّای تِ دػت آهذُ تشای‬
‫اًشطی ‪ 18 MV‬تا کاس ػثذالشحوي همایؼِ ؿذ‪ً .‬تایج‬
‫‪ SP‬تشای ّش دٍ اًشطی تا کاس هیجٌْیش همایؼِ ؿذ‬
‫(‪( .)16‬جذٍل‪ )3‬تشای ّش دٍ کویت تیي دادُ ّا تَافك‬
‫ٍجَد داؿت‪ .‬تا افضایؾ اًذاصُ هیذاى‪ ،‬هیضاى پشاکٌذگی‬
‫افضایؾ هی یاتذ‪ ،‬پغ طثیؼی اػت کِ تا افضایؾ اًذاصُ‬
‫هیذاى همادیش ‪ً SP ٍ PSF‬یض افضایؾ یاتٌذ‪ .‬دس اًشطی‬
‫ّای هحذٍدُ ی هگا ٍلتاط‪ ،‬تا تغییش هیذاى اص ‪× 5 cm2‬‬
‫‪ 5‬تا‪ dmax،40 × 40 cm2‬دس اًشطی ‪ 6MV‬حذٍد‬
‫‪ ٍ 2mm‬دس اًشطی ‪ 18 MV‬حذٍد ‪ 3mm‬تغییش هی‬
‫کٌذ‪ّ .‬ن چٌیي تا تغییش اًشطی اص ‪ 6MV‬تِ ‪، 18MV‬‬

‫‪05‬‬
 96 ‫ دي‬،‫ شوارُ پٌجن‬،‫دٍرُ بیست ٍ پٌج‬
[ DOI: 10.29252/sjimu.25.5.49 ]
‫سادیَ تشاپی تیواسػتاى گلؼتاى کِ دس هشاحل اًجام‬
ٍ ‫ تـکش‬،‫تحمیك حوایت ّای الصم سا هثزٍل داؿتِ اًذ‬
.‫لذسداًی تِ ػول هی آیذ‬
References
1.Burns JE. Definition of tissue air ratio.
British J Radiol Supple 1983;17:137-42.
2.Podgorsak Eb. Review of radiation
oncology physics vienna austriainernational
atomic energy agency Phys Med
Downloaded from sjimu.medilam.ac.ir at 18:28 IRST on Thursday January 3rd 2019
Biol2003;2:111-6.
3.Henry WH. Tissue air ratio,peak scatter
factor and consistency. Physics Med
Biol1974;19:43-50.
4.Mayles P, Nahum A, JC RW. Manual
dose calculations in photon beams.3th ed.
New york Taylor Francis Group
Publication.2007; P. 487.
5.Storchi, Gasteren JJMV. A table of
phantom scatter factors of photon beam as a
function of the quality index and field size.
Physics in Medicine and Biology.
1996;41:563-71.
6.Mayles AN, Jc R. Hand book of radiation
therapy physics.2th ed. New york Taylor
Francis Group Publication. 2007;P. 492.
7.Rice RK, Chin LM .Monte carlo
calculation of scatter to primar ratio for
normalization of primary and scatter dose.
Phys Med Biol 1990;35:333-8.
8.Burns JE, Pritchard DH, Knight RT. Peak
scatter factors for Co60 gamma radiation.
Phys Med Biol1992;3:37.
9. Mckenzie AL. Should Co60 tissue air
ratio be re evaluated? Phys Med Biol
1992;37:1601-10.
05
‫هجلِ علوی پصٍّشی داًشگاُ علَم پسشکی ایالم‬
u- ُ‫تحمیك اًجام ؿذُ حاكل طشح پظٍّـی ؿواس‬
‫ داًـگاُ ػلَم پضؿکی جٌذی ؿاپَس اَّاص هی‬8928
‫ لزا تذیٌَػیلِ اص پـتیثاًی هالی طشح تَػط‬،‫تاؿذ‬
‫هؼاًٍت هحتشم پظٍّـی ٍ ّن چٌیي اص هتَلیاى تخؾ‬
10.Nizin PS, Bellezza DM, RB M. The
elements of TAR and systematic error. Med
phys1996;23:1191-7.
11.Rahman WA. Scatter factors and peak
scatter factors for cobalt-60, 6 MV 10 and
18 MV photon beams.4th ed. Montreal
Mcgill Uni Publication. 1999;P.237.
12.Vanbattum LJ, Essers M, Storchi PR.
Conversion of measured percentage depth
dose to tissue maximum ratio values in
stereotactic radiotherapy. Phys Med
Biol2002;47:3289-300.
13.Jahangir M, Alam, KS. Rabbani
G.A.Zakaria, Hussain SMA. A modified
formula for defining tissue phantom ratio of
photon beams. Bangladesh Med Res
2007;33:92-7.
14.Li XA. Peak scatter factors for high
energy photon beams. Med
Phys1999;26:962-6.
15.Peter R. Almond J, Biggs BM, Coursey
WF, Hanson M. AAPM’s TG-51 protocol
for clinical reference dosimetry of high
energy photon and electron beams. Med
Phys 1999;26:1847-71.
16. Mijnheer B, Bridier A, Garibaldi C,
Torzsok K, Venselaar J. Monitor unit
calculation for high energy photon beam.
Brusseles Mounierlaan Publication. 1th
ed.2001; P. 34.
 ‫ احالم آل هٌیع ٍ ّوکاراى‬... ‫ براي اًرشي ّاي هگا ٍلتاش‬PDD ‫ از طریق‬SP ٍ PSF ‫تعییي‬
[ DOI: 10.29252/sjimu.25.5.49 ]

Determination of PSF and SP from PDD for Mega Voltage Photon Beam
Tahmasbibirgani M1, Almanie A1*, BehrozM1

(Received: April 23, 2016 Accepted: December 25, 2016)

Abstract

Introduction: In radiation therapy, to

calculate the dose absorbed by the patient,
parameters such as Percentage Depth Dose
(PDD), Tissue-Air Ratio (TAR), and Peak
Scatter Factor (PSF) etc. were used. For
high energy photon beams, measurement of
Downloaded from sjimu.medilam.ac.ir at 18:28 IRST on Thursday January 3rd 2019
Findings: The PSF value was greater than
one; this value ranged from 1.03 to 1.18 for
6MV and ranged from 1.01 to 1.10 for
18MV. Both PSF and SP increase with field,
but didn’t have a significant and regular

the TAR is subjected to some difficulties change with energy.

and because of the contamination of photon
with electron it is inaccurate. The goal of
this study was to find a formula for TAR
from PDD and then calculate other
dosimetry parameters as PSF and SP.
Materials & methods: PDD at different
treatment depths for field size 5 × 5 to 40×
40cm 2 was measured, then measuring the
TAR for all treatment fields at the reference
depth (10cm) and using the Tbl Curve
Software, an analytical equation for TAR in
6MV and 18MV photon energies was
obtained. Other treatment parameters were
calculated from this equation.
Discussion & Conclusion: There is a good
consistency between obtained values and
reported values. Determine of PDD in
megavoltage treatment make calculate of
TAR, PSF and SP easy and possible. Using
this formula prevents repetition of
measurements and also it prevents the force
on the accelerator.
Keywords: Ionization chamber,
Accelerator, Phantom scatter factor, Peak
scatter factor

1. Dept of Medical Physics, Faculty of Medicine, Jundishapour University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran
* Corresponding author Email: maalmani90@gmail.com

Scientific Journal of Ilam University of Medical Sciences

09