‫جمًُري اسالمي ايران‬ ‫استاوذارد ملي ايران‬

INSO Islamic Republic of Iran

672 ‫سازمان ملي استاوذارد ايران‬ 276

1st.Revision Iranian National Standardization Organization ‫تجذيذوظر ايل‬
2015 4991

‫ ريش‬-‫ اوذازٌ گیري ممذار رطًتت‬- ‫خطىثار‬

‫َاي آزمًن‬

Dry fruits –Determination of the moisture

content- test methods

ICS:67.080.10
 ‫تٍ وام خذا‬
‫آضىايي تا سازمان ملي استاوذارد ايران‬
‫هؤسسٔ استاًذاسد ٍ تحم٘مات صٌؼتٖ اٗشاى تِ هَجة تٌذ ٗکه هکادٓ‪ 3‬لکاًَى اصکح لکَاً٘ي ٍ همکشسات هؤسسکٔ اسکتاًذاسد ٍ‬
‫تحم٘مات صٌؼتٖ اٗشاى‪ ،‬هصَب تْوي هاُ ‪ 1371‬تٌْا هشجغ سسوٖ وطَس است وِ ٍظ٘فِ تؼ٘٘ي‪ ،‬تذٍٗي ٍ ًطکش اسکتاًذاسدّإ‬
‫هلٖ (سسوٖ) اٗشاى سا تِ ػْذُ داسد‪.‬‬
‫ًام هَسسِ استاًذاسد ٍ تحم٘مات صٌؼتٖ اٗشاى تِ هَجة ٗىصذ ٍ پٌجاُ ٍ دٍه٘ي جلسِ ضَسإ ػالٖ اداسٕ هکَس ‪ 90/6/29‬تکِ‬
‫ساصهاى هلٖ استاًذاسد اٗشاى تغ٘٘ش ٍ طٖ ًاهِ ضواسُ ‪ 206/35838‬هَس ‪ 90/7/24‬جْت اجشا اتحؽ ضذُ است ‪.‬‬
‫تذٍٗي استاًذاسد دس حَصُ ّإ هختلف دس وو٘سَ٘ى ّإ فٌٖ هشوة اص واسضٌاساى ساصهاى ‪ ،‬صاحة ًظشاى هشاوض ٍ هؤسسکات‬
‫ػلوٖ‪ ،‬پژٍّطٖ‪ ،‬تَل٘ذٕ ٍ التصادٕ آگاُ ٍ هشتثط اًجام هٖ ضَد ٍوَضطٖ ّوگام تا هصالح هلٖ ٍ تا تَجِ تِ ضشاٗط تَل٘کذٕ‪،‬‬
‫فٌاٍسٕ ٍ تجاسٕ اسکت وکِ اص هطکاسوت آگاّاًکِ ٍ هٌصکفأً صکاحثاى حکك ٍ ًفکغ‪ ،‬ضکاه تَل٘ذوٌٌکذگاى‪ ،‬هصکش وٌٌکذگاى‪،‬‬
‫صادسوٌٌذگاى ٍ ٍاسد وٌٌذگاى‪ ،‬هشاوض ػلوٖ ٍ تخصصٖ‪ًْ ،‬ادّا‪ ،‬ساصهاى ّإ دٍلتٖ ٍ غ٘ش دٍلتٖ حاص هٖ ضَد ‪.‬پ٘ص ًکَٗ‬
‫استاًذاسدّإ هلٖ اٗشاى تشإ ًظشخَاّٖ تِ هشاجغ رٕ ًفغ ٍ اػضإ وو٘سَ٘ى ّإ فٌکٖ هشتکَ اسسکا هکٖضکَد ٍ پک اص‬
‫دسٗافت ًظشّا ٍ پ٘طٌْادّا دس وو٘تٔ هلٖ هشتثط تا آى سضتِ طش ٍ دس صَست تصَٗة تِ ػٌَاى استاًذاسد هلٖ (سسوٖ) اٗکشاى‬
‫چاج ٍ هٌتطش هٖ ضَد‪.‬‬
‫پ٘ص ًَٗ استاًذاسدّاٖٗ وِ هؤسسات ٍ ساصهاى ّإ ػحلِ هٌذ ٍ رٕ صح ً٘ض تا سػاٗت ضَاتط تؼ٘٘ي ضذُ تِْ٘ هٖ وٌٌکذ‬
‫دسوو٘تٔ هلٖ طش ٍ تشسسٖ ٍ دسصَست تصَٗة‪ ،‬تِ ػٌکَاى اسکتاًذاسد هلکٖ اٗکشاى چکاج ٍ هٌتطکش هکٖ ضکَد ‪.‬تکذٗي تشت٘کة‪،‬‬
‫استاًذاسدّاٖٗ هلٖ تلمٖ هٖ ضًَذ وِ تش اساس هفاد ًَضتِ ضذُ دس استاًذاسد هلٖ اٗکشاى ضکواسٓ ‪ 5‬تکذٍٗي ٍ دس وو٘تکٔ هلکٖ‬
‫استاًذاسد هشتَ وِ ساصهاى هلٖ استاًذاسد اٗشاى تطى٘ هٖدّذ تِ تصَٗة سس٘ذُ تاضذ‪.‬‬
‫ساصهاى هلٖ استاًذاسد اٗشاى اص اػضإ اصلٖ ساصهاى تک٘ي الوللکٖ اسکتاًذاسد )‪، 1(ISO‬وو٘سکَ٘ى تک٘ي الوللکٖ الىتشٍتىٌ٘که‬
‫)‪ ٍ 2(IEC‬ساصهاى ت٘ي الوللٖ اًذاصُ ضٌاسٖ لاًًَٖ )‪ 3(OIML‬اسکت ٍ تکِ ػٌکَاى تٌْکا ساتکط‪ 4‬وو٘سکَ٘ى وکذو غکزاٖٗ‬
‫)‪ 5(CAC‬دس وطَس فؼال٘ت هٖ وٌذ‪ .‬دس تذٍٗي استاًذاسدّإ هلٖ اٗشاى ضوي تَجِ تِ ضشاٗط ولٖ ٍ ً٘اصهٌکذٕ ّکإ خکاظ‬
‫وطَس ‪ ،‬اص آخشٗي پ٘طشفت ّإ ػلوٖ‪ ،‬فٌٖ ٍ صٌؼتٖ جْاى ٍ استاًذاسدّإ ت٘يالوللٖ تْشُگ٘شٕ هٖضَد ‪.‬‬
‫ساصهاى هلٖ استاًذاسد اٗشاى هٖ تَاًذ تا سػاٗت هَاصٗي پ٘ص تٌٖ٘ ضذُ دس لکاًَى‪ ،‬تکشإ حواٗکت اص هصکش وٌٌکذگاى‪ ،‬حفک‬
‫سحهت ٍ اٗوٌٖ فشدٕ ٍ ػوَهٖ‪ ،‬حصَ اطوٌ٘اى اص و٘ف٘ت هحصَالت ٍ هححظات صٗست هح٘طٖ ٍ التصادٕ‪ ،‬اجشإ تؼضٖ اص‬
‫استاًذاسدّإ هلٖ اٗشاى سا تشإ هحصَالت تَل٘ذٕ داخ وطَس ٍ‪ٗ/‬ا الحم ٍاسداتٖ‪ ،‬تا تصَٗة ضَسإ ػالٖ اسکتاًذاسد‪ ،‬اجثکاسٕ‬
‫ًواٗذ‪ .‬ساصهاى هٖ تَاًذ تِ هٌظَس حف تاصاسّإ ت٘ي الوللٖ تشإ هحصکَالت وطکَس‪ ،‬اجکشإ اسکتاًذاسد واالّکإ صکادساتٖ ٍ‬
‫دسجِتٌذٕ آى سا اجثاسٕ ًواٗذ‪ّ .‬وچٌ٘ي تشإ اطوٌ٘اى تخط٘ذى تِ استفادُ وٌٌذگاى اص خذهات ساصهاى ّا ٍ هؤسسات فؼا‬
‫دس صهٌ٘ٔ هطاٍسُ‪ ،‬آهَصش‪ ،‬تاصسسٖ‪ ،‬هو٘ضٕ ٍ صذٍسگَاّٖ س٘ستن ّإ هذٗشٗت و٘ف٘ت ٍ هذٗشٗت صٗستهح٘طٖ‪ ،‬آصهاٗطکگاُ‬
‫ّا ٍ هشاوض وال٘ثشاسَ٘ى (ٍاسٌجٖ) ٍساٗ سٌجص‪ ،‬ساصهاى هلٖ استاًذاسد اٗشاى اٗي گًَِ ساصهاى ّا ٍ هؤسسات سا تکش اسکاس‬
‫ضَاتط ًظام تأٗ٘ذ صحح٘ت اٗشاى اسصٗاتٖ هٖ وٌذ ٍ دس صَست احشاص ضشاٗط الصم‪ ،‬گَاٌّ٘اهٔ تأٗ٘ذ صحح٘ت تِ آى ّا اػطا ٍ تش‬
‫ػولىشد آى ّا ًظاست هٖ وٌذ‪ .‬تشٍٗج دستگاُ ت٘ي الوللٖ ٗىاّا‪ ،‬وال٘ثشاسَ٘ى (ٍاسٌجٖ) ٍساٗ سٌجص‪ ،‬تؼ٘ک٘ي ػ٘کاس فلکضات‬
‫گشاًثْا ٍ اًجام تحم٘مات واستشدٕ تشإ استمإ سطح استاًذاسدّإ هلٖ اٗشاى اص دٗگش ٍظاٗف اٗي ساصهاى است‪.‬‬

‫‪1- International Organization for Standardization‬‬

‫‪2 - International Electrotechnical Commission‬‬
‫)‪3- International Organization of Legal Metrology (Organisation Internationale de Metrologie Legale‬‬
‫‪4 - Contact point‬‬
‫‪5 - Codex Alimentarius Commission‬‬

‫ب‬
 ‫ومیسیًن فىي تذييه استاوذارد‬
‫" خطىثار ‪ -‬اوذازٌ گیري ممذار رطًتت‪ -‬ريش َاي آزمًن"‬
‫(تجذيذ وظرايل)‬

‫سمت ي‪ /‬يا ومايىذگي‬ ‫رئیس‪:‬‬

‫ضشوت خذهاتٖ‪ ،‬آهَصضٖ‪ ،‬تحم٘ماتٖ هشجؼاى‬ ‫هطىاًٖ‪ ،‬اػظن السادات‬
‫خاتن (سْاهٖ خاظ)‬ ‫(ل٘ساً صٗست ضٌاسٖ)‬

‫دتیر‪:‬‬

‫ساصهاى هلٖ استاًذاسد اٗشاى‪ -‬پژٍّطگاُ‬ ‫هظاّشٕ‪ ،‬هٌصَسُ‬

‫استاًذاسد‪ -‬پژٍّطىذُ غزاٖٗ ٍ وطاٍسصٕ‪-‬گشٍُ‬ ‫(دوتشإ تَ٘ف٘ضٗه)‬
‫پژٍّطٖ هَاد غزاٖٗ‬

‫الفثا ٕء(‬ ‫اػضاء‪( :‬اساهٖ تِ تشت٘ة حشٍ‬

‫اداسُ و استاًذاسد استاى آرستاٗجاى غشتٖ‬ ‫اسحهٖ فشد‪ ،‬فشٗذُ‬
‫(ل٘ساً ػلَم ٍ صٌاٗغ غزاٖٗ)‬

‫اداسُ و استاًذاسد استاى آرستاٗجاى ضشلٖ‬ ‫تْاسٕ‪،‬حس٘ي‬

‫(ل٘ساً هٌْذسٖ وطاٍسصٕ)‬

‫ضشوت صٌاٗغ غزاٖٗ دٌٗا ( سْاهٖ خاظ)‬ ‫تاتاسٕ‪ ،‬ضْشُ‬

‫(فَق ل٘ساً هٌْذسٖ ض٘وٖ)‬
‫ٍصاست تْذاضت‪ ،‬دسهاى ٍ آهَصش پضضىٖ‪-‬‬
‫آصهاٗطگاُ ّإ وٌتش غزا ٍ داسٍ‬ ‫پَس هم٘ن‪ ،‬هژگاى‬
‫(فَق ل٘ساً ػلَم تْذاضتٖ دس تغزِٗ)‬
‫ساصهاى هلٖ استاًذاسد اٗشاى‪ -‬پژٍّطگاُ‬
‫استاًذاسد‪ -‬پژٍّطىذُ غزاٖٗ ٍ وطاٍسصٕ‪-‬گشٍُ‬ ‫واظوٖ‪ ،‬جثاس‬
‫پژٍّطٖ هَاد غزاٖٗ‬ ‫(دٗپلن التصاد)‬

‫ساصهاى هلٖ استاًذاسد اٗشاى‪ ،‬دفتش ًظاست تش‬ ‫ػثادٕ‪ً ،‬ف٘سِ‬

‫استاًذاسد صٌاٗغ غزاٖٗ‪ ،‬آساٗطٖ‪ ،‬تْذاضتٖ ٍ حح‬ ‫(ل٘ساً ػلَم ٍ صٌاٗغ غزاٖٗ)‬

‫اتحادِٗ صادس وٌٌذگاى خطىثاس اٗشاى‬ ‫هحوذٕ‪ ،‬هحوذ طاّش‬

‫(دوتشإ حمَق)‬

‫ج‬
 ‫ومیسیًن فىي تذييه استاوذارد (ادامٍ)‬

‫سمت ي‪ /‬يا ومايىذگي‬ ‫اػضاء‪:‬‬

‫ٍصاست جْاد وطاٍسصٕ‪ ،‬دفتش اهَس صٌاٗغ‬ ‫هضٗذ آتادٕ‪ً ،‬ذا‬
‫(فَق ل٘ساً صٌاٗغ غزاٖٗ)‬

‫ضشوت خذهاتٖ‪ ،‬آهَصضٖ‪ ،‬تحم٘ماتٖ هشجؼاى‬ ‫هظاّشٕ‪ ،‬هشضِ٘‬

‫خاتن (سْاهٖ خاظ)‬ ‫(ل٘ساً تْذاضت)‬

‫د‬
 ‫فُرست مىذرجات‬

‫صفحٍ‬ ‫ػىًان‬
‫ب‬ ‫آضٌاٖٗ تا ساصهاى هلٖ استاًذاسد اٗشاى‬
‫ج‬ ‫وو٘سَ٘ى فٌٖ تذٍٗي استاًذاسد‬
‫ٍ‬ ‫پ٘ص گفتاس‬
‫‪1‬‬ ‫‪ّ 1‬ذ ٍ داهٌِ واستشد‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 2‬هشاجغ الضاهٖ‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 3‬اصطححات ٍ تؼاسٗف‬
‫‪2‬‬ ‫‪ 4‬سٍش ّإ آصهَى‬

‫ُ‬
 ‫پیص گفتار‬

‫استاًذاسد " خطىثاس‪ -‬اًذاصُ گ٘شٕ همذاس سطَتت – سٍش ّإ آصهَى " ًخست٘ي تاس دس سا ‪ 1357‬تذٍٗي‬
‫ضذ‪ .‬اٗي استاًذاسد تش اساس پ٘طٌْادّإ سس٘ذُ ٍ تشسسٖ تَسط وو٘سَ٘ى ّإ هشتَ تشإ اٍل٘ي تاس هَسد‬
‫تجذٗذًظش لشاس گشفت ٍ دس ٗه ّضاس ٍ چْاسصذٍ سٖ ٍ ّطتو٘ي اجحس وو٘تٔ هلٖ استاًذاسد خَسان ٍ‬
‫فشآٍسدُ ّإ وطاٍسصٕ هَس ‪ 94/03/31‬تصَٗة ضذ‪ .‬اٌٗه اٗي استاًذاسد تِ استٌاد تٌذ ٗه هادٓ ‪ 3‬لاًَى‬
‫اصح لَاً٘ي ٍ همشسات ساصهاى استاًذاسد ٍ تحم٘مات صٌؼتٖ اٗشاى‪ ،‬هصَب تْوي هاُ‪ 1371 ،‬تِ ػٌَاى‬
‫استاًذاسد هلٖ اٗشاى هٌتطش هٖ ضَد‪.‬‬
‫تشإ حف ّوگاهٖ ٍ ّواٌّگٖ تا تحَالت ٍ پ٘طشفت ّإ هلٖ ٍ جْاًٖ دس صهٌِ٘ صٌاٗغ ‪ ،‬ػلَم ٍ خذهات ‪،‬‬
‫استاًذاسدّإ هلٖ اٗشاى دس هَالغ لضٍم تجذٗذ ًظش خَاّذ ضذ ٍ ّش پ٘طٌْادٕ وِ تشإ اصح ٍ تىو٘ اٗي‬
‫استاًذاسدّا اسائِ ضَد‪ٌّ ،‬گام تجذٗذ ًظش دس وو٘سَ٘ى فٌٖ هشتَ هَسد تَجِ لشاس خَاّذ گشفت ‪ .‬تٌاتشاٗي‪،‬‬
‫تاٗذ ّوَاسُ اص آخشٗي تجذٗذًظش استاًذاسدّإ هلٖ استفادُ وشد‪.‬‬
‫اٗي استاًذاسد جاٗگضٗي استاًذاسد هلٖ اٗشاى ضواسٓ ‪: 672‬سا ‪1357‬است‪.‬‬

‫هٌاتغ ٍ هآخزٕ وِ تشإ تْ٘ٔ اٗي استاًذاسد هَسد استفادُ لشاس گشفتِ تِ ضش صٗش است‪:‬‬

‫‪1- AOAC: Official Methods of Analysis, XIIIth edition, 1980, 22.013 - Moisture in Dried‬‬
‫‪Fruits, Official Final Action.‬‬

‫‪2- ISO 665:2000, Oilseeds - Determination of moisture and volatile matter content.‬‬

‫‪3- Economic Commission for Europe, Report of the fifty- eighth session, addendum 15, 2002,‬‬
‫‪standard layout for dry and dried produces, Annex II: Determination of the moisture and‬‬
‫‪content for dry produces (Nuts).‬‬

‫ٍ‬
 ‫خطىثار– اوذازٌ گیري ممذار رطًتت‪ -‬ريشَاي آزمًن‬
‫(تجذيذ وظر ايل)‬

‫َذف ي دامىٍ وارترد‬ ‫‪4‬‬

‫ّذ اص تذٍٗي اٗي استاًذاسد‪ ،‬تؼ٘٘ي سٍش ّإ اًذاصُ گ٘شٕ سطَتت دس اًَاع خطىثاس هٖ تاضذ‪.‬‬
‫اٗي استاًذاسد‪ ،‬تشإ اًذاصُ گ٘شٕ سطَتت دس اًَاع خطىثاس ٍ ّوچٌ٘ي اًَاع هَُ٘ ّإ خطه ضذُ‪ ،‬واستشد‬
‫داسد‪.‬‬

‫مراجغ السامي‬ ‫‪6‬‬

‫هذاسن الضاهٖ صٗش حإٍ همشساتٖ است وِ دس هتي اٗي استاًذاسد هلٖ اٗشاى تِ آى ّا اسجاع دادُ ضذُ اسکت‪،‬‬
‫تذٗي تشت٘ة آى همشسات جضئٖ اص اٗي استاًذاسد هلٖ اٗشاى هحسَب هٖ ضَد‪ .‬دس صَستٖ وِ تِ هذسوٖ تا روش‬
‫تاسٗخ اًتطاس اسجاع دادُ ضذُ تاضذ‪ ،‬اصححِ٘ ّا ٍ تجذٗذ ًظشّإ تؼذٕ آى هَسد ًظکش اٗکي اسکتاًذاسد هلکٖ‬
‫اٗشاى ً٘ست ‪.‬دس هَسد هذاسوٖ وِ تذٍى روش تاسٗخ اًتطاس تِ آى ّا اسجاع دادُ ضکذُ اسکت‪ّ ،‬وکَاسُ آخکشٗي‬
‫تجذٗذًظش ٍ اصححِ٘ ّإ تؼذٕ آًْا هَسد ًظش است‪.‬‬
‫استفادُ اص هشجغ صٗش تشإ اٗي استاًذاسد الضاهٖ است‪:‬‬

‫‪ 4-6‬استاًذاسد هلٖ اٗشاى ضواسُ ‪ٍٗ ،1728‬ژگٖ ّا ٍ سٍش ّإ آصهَى آب تشإ هصاس آصهاٗطگاّٖ‪.‬‬

‫اصطالحات ي تؼاريف‬ ‫‪9‬‬

‫دس اٗي استاًذاسد‪ ،‬اصطححات ٍ تؼاسٗف صٗش تِ واس هٖ سٍد‪:‬‬
‫‪4-9‬‬
‫خطىثار‬
‫خطىثاس تِ هغضّإ خَساوٖ هَُ٘ ّاٖٗ هاًٌذ‪ :‬پستِ‪ ،‬گشدٍ‪ ،‬تادام ٍ فٌذق گفتِ هٖ ضَد وِ سطَتت اٍلِ٘ آى‬
‫ّا تِ ٍس٘لِ آفتاب ٍ ٗا تا استفادُ اص دستگاُ ّإ خطه وي ّإ هخصَظ دس اًذاصُ هَسد ً٘اص گشفتِ هٖ‬
‫ضَد‪ .‬اًَاع خطىثاس تِ صَست تا پَست ٍ ٗا تذٍى پَست ػشضِ هٖ ضًَذ ٍ هغض آى ّا‪ ،‬تِ صَست خام ٍ ٗا پ‬
‫اص فشآٍسٕ ضذى هصش هٖ ضَد‪.‬‬
‫‪6-9‬‬
‫میًٌ َاي خطه ضذٌ‬
‫هَُ٘ ّإ خطه ضذُ‪ ،‬تِ گشٍّٖ اص هَُ٘ ّإ خَساوٖ هاًٌذ‪ :‬وطوص‪ ،‬خشها‪ ،‬اًج٘ش ٍ ّوچٌ٘ي س٘ة‪ ،‬صسدآلَ‬
‫ٍ ّلَٕ خطه گفتِ هٖ ضَد وِ سطَتت اٍلِ٘ آى ٗا تِ ٍس٘لِ خطه وشدى تا آفتاب ٍ ٗا تا استفادُ اص‬

‫‪1‬‬
‫دستگاُ ّإ خطه وي ّإ هخصَظ دس اًذاصُ هَسد ً٘اص‪،‬گشفتِ هٖ ضَد ٍ لسوت گَضتٖ اٗي هَُ٘ ّإ‬
‫خطه هَسد هصش لشاس هٖ گ٘شًذ‪.‬‬

‫‪9-9‬‬
‫رطًتت‬
‫تِ آب آصاد هَجَد دس خطىثاس ٍ هَُ٘ ّإ خطه ضذُ وِ تِ صَست واّص جشم اًذاصُ گ٘شٕ ضذُ‪ ،‬تا سٍش‬
‫ّإ ًَضتِ ضذُ دس اٗي استاًذاسد‪ ،‬تؼ٘٘ي هٖضَد‪،‬گفتِ هٖ ضَد‪.‬‬
‫‪1-9‬‬

‫ومًوٍ آزمايطگاَي‬
‫ًوًَِ إ است‪ ،‬وِ تشإ اًجام آصهَى تِ آصهاٗطگاُ‪ ،‬اسسا هٖ ضَد‪.‬‬
‫‪5-9‬‬

‫آزمايٍ‬
‫تخطٖ اص ًوًَِ آصهاٗطگاّٖ(هطاتك تا تٌذ ‪ )4-3‬است‪ ،‬وِ تشإ اًجام آصهَى آهادُ هٖ ضَد‪.‬‬
‫‪2-9‬‬

‫آزمًوٍ‬
‫تخطٖ اص آصهاِٗ (هطاتك تا تٌذ ‪ )5-3‬است ‪،‬وِ آصهَى تش سٍٕ آى‪ ،‬اًجام هٖ ضَد‪.‬‬

‫ريش َاي آزمًن‬ ‫‪1‬‬

‫تا تَجِ تِ ًَع ًوًَِ‪ ،‬اص ٗىٖ اص سٍش ّإ صٗش تشإ اًذاصُ گ٘شٕ سطَتت دس ًوًَِ ّا استفادُ وٌ٘ذ‪:‬‬
‫يادآيري‪ -‬الصم تِ روش است وِ دس صَست ً٘اص تِ حىو٘ت ٍ داٍسٕ‪ ،‬سٍش ‪( 3‬هطاتك تا تٌذ ‪ ،)3-4‬هحن اًذاصُ گ٘شٕ هٖ تاضذ‪.‬‬

‫‪ 4-1‬ريش ضمارٌ ‪4‬‬

‫ايه ريش مىاسة تراي میًٌ َاي خطه ضذٌ حايي لىذ تاال‪ ،‬ماوىذ َلً ي يا سیة خطه ضذٌ‬
‫مي تاضذ‪.‬‬

‫يادآيري‪ -‬ايه ريش‪ ،‬تراي میًٌ َايي وٍ لاتلیت خرد ضذن ي يىىًاخت سازي تٍ ػلت رطًتت تاال وذاروذ‪ ،‬ماوىذ‪:‬‬
‫اوًاع وطمص ي خرما‪ ،‬وارترد وذارد‪.‬‬

‫‪ 4-4-1‬يسايل‬
‫اص ٍساٗ هؼوَ آصهاٗطگاّٖ‪ ،‬تِ ٍٗژُ لَاصم تِ ضش صٗش استفادُ وٌ٘ذ‪:‬‬

‫‪ 4-4-4-1‬ترازي آزمايطگاَي‪ ،‬تا دلت تَصٗي ‪ 0/01‬گشم‬

‫‪2‬‬
‫تٌظ٘ن دس دهإ ‪ 70‬دسجِ سلسَ٘س دس فطاس ‪100‬‬ ‫‪ 6-4-4-1‬گرمخاوٍ الىتريىي‪ ،‬تا دهإ ثاتت لات‬
‫ه٘لٖ هتش جَُ٘‬
‫‪ 9-4-4-1‬ظريف در دار فلسي (پلیت)‪ ،‬هماٍم دس تشاتش خَسدگٖ‪ ،‬تا لطش تمشٗثٖ ‪ 8/5‬ساًتٖ هتش‬
‫‪ 1-4-4-1‬خرد وه يا آسیاب ي يا چرخ گًضت‬
‫‪ 5-4-4-1‬خطىاوٍ (دسیىاتًر)‪ ،‬تٍ َمراٌ سیلیىاشل‬
‫‪ 2-4-4-1‬واردن (اسپاچًل)‬
‫‪ 7-4-4-1‬حمام تخار‬
‫‪ 8-4-4-1‬ضه آزمايطگاَي‬
‫‪ 6-4-1‬آمادٌ سازي ومًوٍ‬
‫‪ 2‬گشم ضي آصهاٗطگاّٖ (ضي خطىٖ وِ دس اس٘ذ ولشٗذسٗه ا‪ً 0/‬شها ضستِ ضذُ ٍ پ اص آب وطٖ تا آب‬
‫خطه ضذُ است‪ ).‬سا دس ظش (طثك تٌذ ‪ )3-1-1-4‬تشٗضٗذ ٍ دس ظش سا تستِ ٍ تِ هذت صهاى ‪ 2‬ساػت آى‬
‫سا دس گشهخاًِ (طثك تٌذ ‪ )2-1-1-4‬دس دهإ‪ 70‬دسجِ سلسَ٘س ٍ دس فطاس ‪ 100‬ه٘لٖ هتش جَُ٘‪ ،‬خطه‬
‫وٌ٘ذ‪ .‬سپ ظش سا تِ ّوشاُ دس پَش آى دس خطىاًِ (طثك تٌذ ‪ ،)5-1-1-4‬لشاس دّ٘ذ تا تِ دهإ‬
‫آصهاٗطگاُ تشسذ‪ ،‬سپ ‪ ،‬آى سا تا تشاصٍٕ آصهاٗطگاّٖ (طثك تٌذ ‪ٍ ،)1-1-1-4‬صى وٌ٘ذ‪.‬‬
‫حذٍد همذاس ‪ 50‬گشم اص ًوًَِ آصهاٗطگاّٖ (هَُ٘ خطه ضذُ) سا ٍصى وشدُ ٍ تا استفادُ اص آس٘اب آى سا دس‬
‫دٍ ًَتت آس٘اب وٌ٘ذ‪5 .‬گشم اص ًوًَِ آس٘اب ضذُ سا تا تشاصٍٕ آصهاٗطگاّٖ (طثك تٌذ ‪ )1-1-1-4‬تا دلت‬
‫‪ 0/01‬گشم‪ٍ ،‬صى وٌ٘ذ ٍ تِ طَس واه دس ظش پخص وٌ٘ذ‪ .‬آصهًَِ ٍ ضي هَجَد دس ظش سا تا ووٖ آب‬
‫همطش گشم‪ ،‬هشطَب وشدُ ٍ آى سا تا واسدن‪ ،‬هخلَ وٌ٘ذ‪ .‬تالٖ هاًذُ ًوًَِ سٍٕ واسدن سا تا آب گشم دس‬
‫داخ ظش ‪ ،‬تطَٗ٘ذ‪.‬‬
‫ظش سا دس حوام تخاس‪ ،‬لشاس دّ٘ذ تا آب هَجَد دس ظش تثخ٘ش ضذُ ٍ ظش خطه ضَد‪ .‬سپ ‪ ،‬ظش سا تا‬
‫دس پَش آى وِ دس وٌاس ظش لشاس گشفتِ است‪ ،‬تِ هذت صهاى ‪ 6‬ساػت دس گشهخاًِ (طثك تٌذ ‪ )2-1-1-4‬دس‬
‫دهإ‪ 70‬دسجِ سلسَ٘س ٍ دس فطاسٕ وِ اص ‪ 100‬ه٘لٖ هتش جَُ٘ ت٘ص تش ًثاضذ‪ ،‬خطه وٌ٘ذ‪ .‬دس طٖ هذت‬
‫صهاى خطه وشدى‪ ،‬دس گشهخاًِ ًثاٗذ تاص ضَد‪.‬‬
‫تَجِ ضَد وِ‪ ،‬ظش فلضٕ تاٗذ دس تواس هستم٘ن تا لفسِ فلضٕ گشهخاًِ تاضذ‪ .‬پ اص خطه ضذى‪ ،‬ظش سا‬
‫اص گشهخاًِ ت٘شٍى آٍسدُ ٍ فَسا دس آى سا سٍٕ آى لشاس دادُ ٍ آى سا دس خطىاًِ لشاس دّ٘ذ تا تِ دهإ آصهاٗطگاُ‬
‫تشسذ‪ ،‬سپ ‪ ،‬ظش سا تِ ّوشاُ دس آى‪ ،‬تا تشاصٍٕ آصهاٗطگاّٖ (طثك تٌذ ‪ ،)1-1-1-4‬تا دلت ‪ 0/01‬گشم‪ٍ ،‬صى‬
‫وشدُ ٍ صهاًٖ وِ تِ ٍصى ثاتتٖ سس٘ذ‪ٍ ،‬صى سا ٗادداضت وٌ٘ذ‪.‬‬
‫‪ 9-4-1‬ريش محاسثٍ ي تؼییه ممذار‬
‫همذاس سطَتت سا تش حسة دسصذ ٍصًٖ‪ ،‬تا استفادُ اص فشهَ ‪ ،1‬تِ ضش صٗش هحاسثِ وٌ٘ذ‪.‬‬
‫‪M1  M 2‬‬
‫; دسصذ ٍصًٖ سطَتت‬ ‫‪ 100‬‬ ‫فشهَ (‪)1‬‬
‫‪M1  M 0‬‬
‫وِ دس آى‪:‬‬
‫‪ٍ M0‬صى ظش خالٖ تا دسپَش آى تِ ّوشاُ ضي‪ ،‬تِ گشم‬

‫‪3‬‬
 ‫‪ٍ M1‬صى ظش تا دسپَش تِ ّوشاُ ضي ٍ ًوًَِ‪ ،‬پ٘ص اص خطه وشدى‪ ،‬تِ گشم‬
‫‪ٍ M2‬صى ظش تا دسپَش تِ ّوشاُ ضي ٍ ًوًَِ‪ ،‬پ اص خطه وشدى تِ گشم‬
‫اص اًجام دٍ تاس آصهَى هستم ٍ پ٘اپٖ تا اٗي سٍش‪ً ،‬ثاٗذ ت٘ص اص ‪ 0/2‬دسصذ تا ّن اختح داضتِ‬ ‫يادآيري‪ً -‬تاٗج آصهَى پ‬
‫تاضذ‪.‬‬

‫‪ 6-1‬ريش ضمارٌ ‪6‬‬

‫ايه ريش مىاسة تراي اوذازٌ گیري رطًتت در خطىثار ي مغسَاي خطه ضذٌ ماوىذ‪ :‬پستٍ‪ ،‬مغس‬
‫پستٍ‪ ،‬تادام ‪ ،‬فىذق‪ ،‬گردي‪ ،‬مغس گردي‪ ،‬مغس تخمٍ َا ماوىذ‪ :‬مغس تخمٍ آفتاتگردان ي َماوىذ آن َا ي‬
‫َمچىیه مغس وارگیل مي تاضذ‪.‬‬

‫‪ 4-6-1‬يسايل‬
‫‪ 4-4-6-1‬ترازيي دلیك آزمايطگاَي‪ ،‬تا دلت تَصٗي ٗه ه٘لٖ گشم‬
‫‪ 6-4-6-1‬گرمخاوٍ الىتريىي‪ ،‬تا دهإ ثاتت لات تٌظ٘ن دس دهإ ‪ 103 ± 2‬دسجِ سلسَ٘س‬
‫‪ 9-4-6-1‬ظريف در دار چیىي‪ ،‬سیلیسي ي يا پالتیىي (پلیت)‪ ،‬تِ طَسٕ وِ آصهَى دس آى دس حذٍد همذاس‬
‫‪ 2‬گشم دس ّش ساًتٖ هتش هىؼة پخص ضَد ( تمشٗثا تا استفاع ‪ 5‬ه٘لٖ هتش)‪.‬‬
‫‪ 1-4-6-1‬خرد وه يا آسیاب ي يا چرخ گًضت‬
‫‪ 5-4-6-1‬خطىاوٍ (دسیىاتًر) تٍ َمراٌ سیلیىاشل‬
‫‪ 2-4-6-1‬واردن (اسپاچًل)‬
‫‪ 7-4-6-1‬اله تا لطر چطمٍ َاي ‪ 9‬میلي متر‬
‫‪ 6-6-1‬آمادٌ سازي ظريف ي ومًوٍ‬
‫ظش چٌٖ٘ ٗا س٘ل٘سٖ ٍ ٗا پحتٌٖ٘ سا تا دس پَش آى تِ هذت صهاى ٗه ساػت دس گشهخاًِ (طثك تٌذ ‪-2-4‬‬
‫‪ ،)2-1‬دس دهإ ‪ 103 ± 2‬دسجِ سلسَ٘س‪ ،‬لشاس دادُ ٍ پ اص آى تِ هذت صهاى ً٘ن ساػت دس خطىاًِ‪،‬‬
‫لشاس دّ٘ذ تا تِ دهإ آصهاٗطگاُ تشسذ‪ ،‬سپ ‪ ،‬آى سا ٍصى وٌ٘ذ‪.‬‬
‫تشإ ًوًَِ ّإ تذٍى پَست هاًٌذ‪ :‬هغض پستِ‪ ،‬حذال همذاس ‪ 100‬گشم اص ًوًَِ آصهاٗطگاّٖ سا تِ ػٌَاى‬
‫آصهاِٗ‪ٍ ،‬صى وٌ٘ذ‪ .‬تشإ ًوًَِ ّإ تا پَست‪ ،‬هاًٌذ‪ :‬پستِ‪ ،‬حذال همذاس ‪ 200‬گشم اص ًوًَِ آصهاٗطگاّٖ سا تِ‬
‫ػٌَاى آصهاِٗ‪ٍ ،‬صى وٌ٘ذ‪ .‬سپ ‪ ،‬آصهاِٗ سا آس٘اب وشدُ ٍ اص اله تگزساً٘ذ‪ ،‬تِ طَسٕ وِ اًذاصُ رسات ت٘ص تش اص‬
‫‪ 3‬ه٘لٖ هتش ًثاضذ‪.‬‬
‫يادآيري‪ -‬دلت وٌ٘ذ وِ دس طٖ خشد ضذى‪ً ،‬وًَِ خو٘شٕ ضى ًطَد ٍ افضاٗص دهإ هحسَسٖ وِ هَجة واّص سطَتت‬
‫هٖ ضَد‪ ،‬اٗجاد ًگشدد‪. .‬‬
‫تشإ ًوًَِ ّإ‪ :‬هغضّإ آج٘لٖ هاًٌذ‪ :‬داًِ آفتاتگشداى‪ ٍ ،‬هغضّإ وَچه ٍ ّوچٌ٘ي هحصَ سًذُ ضذُ‬
‫هاًٌذ‪ :‬هغض ًاسگ٘ ٍ هغض ّاٖٗ تا اًذاصُ هتَسط هاًٌذ‪ :‬هغض پستِ‪ ،‬حذال همذاس ‪ 10‬گشم ٍ تشإ ًوًَِ ّإ تا‬
‫پَست هاًٌذ پستِ‪ ،‬حذال همذاس ‪ 15‬گشم سا تِ ػٌَاى آصهًَِ تشداسٗذ‪.‬‬

‫‪4‬‬
‫ًوًَِ سا تِ طَس واه دس ظش پخص وٌ٘ذ‪ .‬دسپَش آى سا تثٌذٗذ ٍ آى سا تَصٗي وٌ٘ذ‪ .‬تٖ دسًگ ظش حإٍ‬
‫ًوًَِ سا دس گشهخاًِ لشاس دّ٘ذ تا سطَتت آى تغ٘٘ش ًىٌذ‪ .‬تَجِ داضتِ تاض٘ذ وِ تاٗذ دسپَش ظش سا پ٘ص اص‬
‫اٗي وِ دس گشهخاًِ لشاس دّ٘ذ‪ ،‬اص سٍٕ ظش تشداسٗذ ٍ دسپَش سا تِ طَس جذا گاًِ دس گشهخاًِ لشاس دّ٘ذ‪.‬‬
‫ًوًَِ سا تِ هذت صهاى ‪ 3‬ساػت دس گشهخاًِ (طثك تٌذ ‪ )2-1-2-4‬دس دهإ ‪ 103±2‬دسجِ سلسَ٘س‪ ،‬لشاس‬
‫دّ٘ذ‪ .‬تؼذ اص گزضت اٗي صهاى‪ ،‬ظش سا اص گشهخاًِ خاسج ًوَدُ‪ ،‬دسپَش آى سا تستِ ٍ دس خطىاًِ لشاس‬
‫دّ٘ذ‪ٌّ .‬گاهٖ وِ تِ دهإ آصهاٗطگاُ سس٘ذ‪ ،‬آى سا تَصٗي وٌ٘ذ‪.‬‬
‫دٍتاسُ ظش سا تذٍى دسپَش تِ هذت صهاى ٗه ساػت دس گشهخاًِ (طثك تٌذ ‪ )2-1-2-4‬لشاس دّ٘ذ ٍ‬
‫ػول٘ات ضش دادُ ضذُ دس تاال سا (گشهخاًِ گزاسٕ‪-‬لشاس دادى دس دس٘ىاتَس ٍ تَصٗي)‪ ،‬تىشاس وٌ٘ذ‪.‬‬
‫چٌاى چِ تفاٍت ٍصى ت٘ي دٍ اًذاصُ گ٘شٕ هسإٍ ٗا ووتش اص ‪ 0/005‬گشم تاضذ‪ ،‬آصهَى اًذاصُ گ٘شٕ سطَتت‬
‫تِ پاٗاى سس٘ذُ است‪ .‬اها چٌاى چِ تفاٍت ت٘ي دٍ اًذاصُ گ٘شٕ ت٘طتش اص اٗي همذاس تاضذ‪ ،‬تاٗذ ًوًَِ سا دٍتاسُ‬
‫تِ هذت صهاى ٗه ساػت دس گشهخاًِ لشاس دّ٘ذ ٍ ػول٘ات هشحلِ پ٘ص سا تىشاس وٌ٘ذ‪ .‬اٗي واس‪ ،‬تا صهاًٖ وِ‬
‫تفاٍت ٍصى ت٘ي دٍ اًذاصُ گ٘شٕ تِ حذ ًَضتِ ضذُ (‪ 0/005‬گشم ) تشسذ‪ ،‬تاٗذ تىشاس ضَد‪.‬‬
‫يادآيري‪َ - 4‬رگس ومًوٍ مرطًب را تٍ َمراٌ ومًوٍ اي وٍ تمريثا خطه ضذٌ است‪ ،‬درگرمخاوٍ لرار وذَیذ‪.‬‬
‫يادآيري‪ - 6‬ظرف مًرد استفادٌ مي تًاوذ ضیطٍ اي يا فلسي تاضذ‪ ،‬يلي دلت داضتٍ تاضیذ وٍ در ضرايط آزمًن‪،‬‬
‫ظرف ممايم تاضذ‪.‬‬
‫همذاس سطَتت سا تا استفادُ اص فشهَ ‪ 2‬تِ ضش صٗش هحاسثِ وٌ٘ذ‪.‬‬
‫‪M1  M 2‬‬
‫; دسصذ ٍصًٖ سطَتت‬ ‫‪ 100‬‬ ‫فشهَ (‪) 2‬‬
‫‪M1  M 0‬‬
‫وِ دس آى ‪:‬‬
‫‪ٍ M1‬صى ظش تا دسپَش ّوشاُ تا ًوًَِ پ٘ص اص خطه وشدى‪ ،‬تِ گشم‬
‫‪ٍ M2‬صى ظش تا دسپَش ّوشاُ تا ًوًَِ پ اص خطه وشدى‪ ،‬تِ گشم‬
‫‪ٍ M0‬صى ظش خالٖ تا دسپَش تِ گشم‬

‫‪ 9-1‬ريش ضمارٌ ‪9‬‬

‫ايه ريش‪ ،‬سٍش تمط٘ش آصٍهتشٕ است وِ هٌاسة تشإ اًذاصُ گ٘شٕ سطَتت ولِ٘ اًَاع خطىثاس ٍ هَُ٘ ّإ‬
‫خطه ضذُ هٖ تاضذ‪.‬‬
‫يادآيري ‪ -‬تراي اوذازٌ گیري رطًتت ومًوٍ َاي داراي مًاد لىذي ي يا خمیري ضىل وٍ لاتلیت آسیاب ضذن‬
‫وذاروذ ماوىذ وطمص ي خرما‪ ،‬تًصیٍ مي ضًد وٍ از ايه ريش استفادٌ ضًد‪.‬‬
‫‪ 4-9-1‬مًاد‪ /‬ي يا ياوىص گرَا‬
‫‪ 4-4-9-1‬تًلًئه تا درجٍ خلًظ ضیمیايي‬
‫‪ 6-9-1‬يسايل‬
‫‪ 4-6-9-1‬ترازيي آزمايطگاَي‪ ،‬تا دلت تَصٗي ٗه ه٘لٖ گشم‬

‫‪5‬‬
‫‪ 6-6-9-1‬سشٕ ض٘طِ إ تمط٘ش آصٍهتشٕ (هجوَػِ دستگاُ دٗي استاسن‪ ،‬وِ ضاه دستگاُ تمط٘ش ‪500‬‬
‫ه٘لٖ ل٘تشٕ‪ ،‬هجْض تِ ظش هخصَظ جوغ آٍسٕ سطَتت‪ ،‬هطاتك تا ضى ‪ ،1‬تِ ظشف٘ت ‪ 10‬ه٘لٖل٘تش وِ تش‬
‫حسة ‪ 0/1‬ه٘لٖل٘تش دسجِ تٌذٕ ضذُ است ٍ ولِ٘ اتصاالت هشتَ آى اص ًَع سوثادُإ هٖ تاضذ)‪.‬‬
‫‪ 9-6-9-1‬خشد وي ٗا آس٘اب‬
‫‪ 4-2-3-4‬گشهىي (ّ٘تش)‬

‫ضىل ‪ -4‬تصايير ومًوٍ َايي از ظريف ضیطٍ اي آزمايطگاَي درجٍ تىذي ضذٌ‪ ،‬ييصٌ جمغ آيري رطًتت خطىثار‬
‫ي میًٌ َاي خطه ضذٌ‬

‫ضىل ‪ -6‬تصًير ومًوٍ اي از مجمًػٍ دستگاٌ ديه استارن‪ ،‬ييصٌ اوذازٌ گیري رطًتت خطىثار ي میًٌ َاي خطه‬
‫ضذٌ‬

‫‪6‬‬
 ‫‪ 9-9-1‬آمادٌ سازي ومًوٍ‬
‫ًوًَِّاٖٗ سا وِ داسإ هَاد لٌذٕ ٍ خو٘شٕ ضى هٖتاضذ‪ ،‬هاًٌذ‪ :‬اًَاع تشگِ‪ ،‬ل٘سٖ‪،‬وطوص ٍ خشها سا لضٍها‬
‫تِ ٍس٘لِ چش گَضت ٍ ٗا تشش تا چالَ ٍ ٗا ل٘چٖ تِ صَست لطؼِ ّإ ٗىٌَاخت‪ ،‬خشد وٌ٘ذ‪.‬‬
‫اص خشد ضذى ٍ ٗا پَدس ضذى‪ ،‬تَصٗي وشدُ ٍ آصهَى ضًَذ‪.‬‬ ‫يادآيري ‪ً -4‬وًَِّا سا تاٗذ تٖ دسًگ پ‬
‫همذاس هطخصٖ اص ًوًَِ ( طثك جذٍ ‪ )1‬سا ٍصى وشدُ ٍ آى سا تِ داخ تالي دسکتگاُ دٗکي اسکتاسن هٌتمک‬
‫وٌ٘ذ‪.‬‬

‫جذيل ‪ -4‬ممذار ومًوٍ الزم (آزمًوٍ) تراي اوذازٌ گیري رطًتت‬

‫يزن آزمًوٍ ( تٍ گرم)‬ ‫رطًتت مًرد اوتظار‬ ‫رديف‬

‫‪50±5‬‬ ‫تا ‪ 17‬دسصذ‬ ‫‪1‬‬

‫‪30±3‬‬ ‫ت٘ص تش اص ‪ 17‬دسصذ‬ ‫‪2‬‬

‫سپ ‪ ،‬همذاسٕ تَلَئي (طثك تٌذ ‪ )5-1-3-4‬دس تالي تشٗضٗذ‪ ،‬تِ طَسٕ وِ سطح ًوًَِ سا تِ خَتٖ تپَضاًذ ٍ‬
‫حذال تِ ه٘ضاى ‪ 5‬ساًتٖ هتش تاالتش اص ًوًَِ سا تپَضاًذ‪ .‬چٌذ گلَلِ ض٘طِإ تشإ تٌظ٘ن ػو جَش تِ آى‬
‫افضٍدُ ٍ تالي سا تِ آساهٖ تىاى دّ٘ذ تا آصهًَِ تا تَلَئي تِ طَس واه هخلَ ضَد‪ .‬لطؼِ ّإ هشتَ تِ‬
‫دستگاُ سا تِ ّن دٗگش هتص وشدُ ٍ ظش جوغ آٍسٕ سطَتت سا تا همذاسٕ اص تَلَئي وِ اص تاالٕ هثشد‬
‫دستگاُ ٍاسد هٖضَد‪ ،‬تِ طَسٕ پش وٌ٘ذ وِ ووٖ اص آى پ اص پش ضذى‪ ،‬تِ داخ تالي سشاصٗش ضَد‪ .1‬تشإ‬
‫جلَگ٘شٕ اص ٍسٍد سطَتت َّإ خاسج تِ داخ دستگاُ تمط٘ش‪ ،‬همذاسٕ پٌثِ دس اًتْإ تاالئٖ هثشد‪ ،‬لشاس‬
‫دّ٘ذ‪.‬‬
‫يادآيري ‪ -6‬لثِ اًتْائٖ پائ٘ي هثشد‪ ،‬تاٗذ دس حذٍد ‪ 25‬ه٘لٖ هتش تاالتش اص هحفظِ ظش جوغ آٍسٕ سطَتت تاضذ‪ .‬تالي تمط٘ش ٍ‬
‫لَلِ هتص وٌٌذُ تِ ظش جوغ آٍسٕ سا تِ ٍس٘لِ پٌثِ ًسَص ٍ ٗا پطن ض٘طِ‪ ،‬تپَضاً٘ذ‪.‬‬
‫تشإ جوغ آٍسٕ سطَتتٖ وِ احتواال تِ جذاسُ هثشد چسث٘ذُ اسکت‪ ،‬هثکشد سا اص تکاال تکا همکذاسٕ اص تَلکَئي‪،‬‬
‫ضستطَ دّ٘ذ‪ .‬تا استفادُ اص ٗه گشهىي تِ تالي‪ ،‬حشاست دّ٘ذ تا تمط٘ش اًجام پکزٗشد‪ .‬پک اص پاٗکاى تمط٘کش‬
‫‪،‬چٌاى وِ پ اص گزضت صهاى ‪ 5‬دل٘مِ‪ ،‬دس حجن آب جوغ آٍسٕ ضذُ تغ٘٘شٕ تِ ٍجَد ً٘اهذ‪ ،‬ػو حشاست‬
‫دّٖ سا لطغ وشدُ ٍ تگزاسٗذ ظش جوغ آٍسٕ سطَتت ٍ هحتَٗات آى تا دسجِ حکشاست هحک٘ط آصهاٗطکگاُ‬
‫سشد ضَد‪.‬‬
‫چٌاى چِ لطشات آب دس فاص تَلَئي تالٖ هاًذُ تاضذ‪ ،‬تا ٍاسد وشدى ٗه س٘ن هسٖ دس داخک هثکشد دسکتگاُ‬
‫دٗي استاسن‪ ،‬آى سا تِ فاص آتٖ هٌتم وٌ٘ذ‪ .‬همذاس سطَتت هَجَد سا اص تخص دسجِ تٌذٕ ضذُ لَلِ ساتط‪ ،‬تش‬

‫‪ -1‬تاٗذ تَجِ داضت وِ تَلَئي ًسثت تِ آب دس دهإ تاالتشٕ تِ جَش هٖآٗذ‪ ،‬تِ ػحٍُ‪ ،‬چگالٖ آب اص تَلَئي ت٘طتش‬
‫است ٍ فاص صٗشٗي سا دس ظش گ٘شًذُ‪ ،‬تطى٘ هٖدّذ‪ .‬تٌاتشاٗي‪ ،‬دس ظش گ٘شًذُ‪ ،‬تَلَئي هَجة جوغ آٍسٕ آب ضکذُ‬
‫ٍ هاًغ اص تثخ٘ش آى هٖ ضَد‪.‬‬

‫‪7‬‬
 ‫هثٌإ حجن فاص آتٖ (‪ ،)A‬تا دلت ٗه دّن ه٘لٖ ل٘تش خَاًکذُ ٍ تکا لکشاسدادى دهاسکٌج دسداخک آى دسجکِ‬
‫حشاست آب سا ٗادداضت وٌ٘ذ ٍ دسصذ سطَتت سا اص فشهَ ‪ 3‬هحاسثِ وٌ٘ذ‪:‬‬
‫‪A  d  100‬‬
‫; دسصذ سطَتت‬ ‫فشهَ (‪)3‬‬
‫‪W‬‬
‫وِ دس آى ‪:‬‬
‫‪ A‬حجن آب خَاًذُ ضذُ دس لسوت دسجِ تٌذٕ ضذُ‬
‫‪ d‬داًس٘تِ آب دس دهإ هَسد ًظش‬
‫‪ٍ W‬صى ًوًَِ‪ ،‬تش حسة گشم‬
‫دس سٍش تمط٘ش آصٍهتشٕ لسوت هذسج دستگاُ دٗي استاسن تاٗذ ال٘ثشُ تاضذ‪.‬‬
‫يادآيري‪ -9‬دس آصهَى ّإ سٍصهشُ‪ ،‬دس تشاتش خطإ حاص اص سشساست وشدى حجن آب‪ ،‬تِ دّن ه٘لٖ ل٘تش هٖ تَاى اص اختح‬
‫ٍصى هخصَظ آب دس دسجات حشاست هختلف ً٘ض‪ ،‬چطن پَضٖ وشدُ ٍ ٍصى هخصَظ آب سا ٗه گشم تش ه٘لٖ ل٘تش فشض وشد‪.‬‬

‫ريش ضمارٌ ‪( 1‬ريش اوذازٌ گیري رطًتت خطىثار ي يا میًٌ َاي خطه تا استفادٌ از‬ ‫‪1-1‬‬
‫خطه وردن در مؼرض اضؼٍ حرارتي يا ترازيي رطًتت سىج)‬
‫ايه ريش‪ ،‬تراي ومًوٍ َايي وٍ در اثر حرارت‪ ،‬تغییر ماَیت وذادٌ ي حايي مًاد لىذي ویستىذ‪،‬‬
‫ماوىذ‪ :‬پستٍ‪ ،‬تادام ي گردي مًرد استفادٌ لرار مي گیرد‪.‬‬
‫‪ 4-1-1‬يسايل‬
‫‪ 4-4-1-1‬ترازيي آزمايطگاَي رطًتت سىج‬
‫‪ 6-4-1-1‬پلیت آلًمیىیًمي‬
‫‪ 9-4-1-1‬آسیاب‬
‫‪ 6-1-1‬آمادٌ سازي ومًوٍ‬
‫همذاس هطخصٖ اص ًوًَِ سا آس٘اب وشدُ ٍ تِ صَست پَدس دسآٍسٗذ‪ .‬حذٍد همذاس ‪ 5‬گشم اص آى سا تکش سٍٕ پل٘کت‬
‫آلَهٌَ٘٘هٖ تشاصٍٕ آصهاٗطگاّٖ سطَتت سٌج سٗختِ ٍ پ اص تٌظ٘ن تشًاهِ دهاٖٗ ٍ گزضت صهاى تؼ٘٘ي ضذُ‪،‬‬
‫دسصذ سطَتت سا اص صفحِ ًواٗطگش دستگاُ لشائت وٌ٘ذ‪.‬‬
‫يادآيري ‪ -4‬دس طٖ صهاى آصهَى‪ ،‬چٌاى چِ ًطاًِإ دا تش سَختي آصهًَِ ًطاى دّذ‪ ،‬تاٗذ آصهًَِ سا ػَض وشدُ ٍ آصهَى سا‬
‫تىشاس وشد ٍ دس حالٖ وِ تشإ آصهًَِ جذٗذ ً٘ض دس تشاتش حشاست اٗجاد ضذُ اٗي اضىاالت تِ ٍجَد آهذ‪ ،‬دس اٗي صَست‪ ،‬تاٗذ اص‬
‫اٗي سٍش چطن پَضٖ ضَد‪.‬‬
‫يادآيري ‪ -6‬تشإ استفادُ اص دستگاُ تشاصٍٕ آصهاٗطگاّٖ سطَتت سٌج ‪ ،‬حتوا تِ ساٌّوإ دستگاُ هشاجؼِ وٌ٘ذ ٍ هطالة‬
‫ًَضتِ ضذُ دس دستَسالؼو دستگاُ سا تشإ اًذاصُ گ٘شٕ سطَتت‪ ،‬سػاٗت وٌ٘ذ‪.‬‬

‫‪8‬‬