Professional Documents
Culture Documents
ّ۱یأت علوی گشٍُ هٌْذػی ؿیوی ،داًـکذُ اًشطی ،داًـگبُ صٌعتی کشهبًـبُ
۲داًـجَی کبسؿٌبػی هٌْذػی ؿیوی ،داًـکذُی اًشطی ،داًـگبُ صٌعتی کشهبًـبُ
چکیدٌ
دس ایي هقبلِ حزف ثٌضى اص ثٌضیي اص طشیق ّیذسٍطًبػیَى کبتبلیؼتی هوَسد ثشسػوی اوشاس گش توِاػو .دس ایوي
پظٍّؾ اص کبتبلیؼّ.بی لضی ثش پبیِ صئَلی )ZSM-S( .اػتفبدُ ؿذُاػ .ثذیيهٌظَس صئَلی )ZSM-5( .ثوِ
هذت ۴ػبع .دس دهبی ۸8دسجِ ػلؼیَع دس هجبٍست هحلَلّبی ًیتشات کجبل ،.ػوَلفبت ًیکو ٍ ػوَلفبت
هغ اشاس گش تِ اػ .پغ اص خـک کشدى ٍ کلؼیٌبػیَى کبتبلیؼّ.ب عولیبت ّیذسٍطًبػیَى ثٌضیي ثِ هٌظوَس
حزف ثٌضى هَجَد دس آى دس یک سآکتَس کبتبلیؼتی ثؼتش ثبث .دس دهبی ۲88دسجِ ػلؼویَع ٍ ـوبس ۱8ثوبس
ثِکوک ّش یک اص کبتبلیؼّ.ب اًجبم گش تِاػً ..تبیج حبص اص آًبلیض ً GCـبى داد کوِ دس اکروش ًوًَوِّوبی
ػٌتضؿذُ ،ا ضایؾ غلظ .هحلوَل ػوٌتضکٌٌذُ کبتبلیؼو .هٌجوش ثوِ ا وضایؾ ثوبصدُ کبتبلیؼوّ.وب دس عولیوبت
ّیذسٍطًبػیَى هیگشدد ّوچٌیي کبتبلیؼ .ػٌتضؿذُ ثب هکبىّبی عبل ًیکو ( )Niثویؾتوشیي کوبسایی سا دس
ّیذسٍطًبػیَى ٍ حزف ثٌضى اص ثٌضیي داؿتِاػ ،.هتَػط هیضاى تجذی ثٌضى تَػوط کبتبلیؼوّ.وبی صئوَلیتی
ػٌتضؿذُ ثِکوک (ً )Ni/ZSM-5یک ثشاثش ثب ۴۸/۲۱دسصذ ثَدُاػو ٍ ،.اص ایوي ثویي ZSM-5ػٌتضؿوذُ ثوب
هحلَل ػَلفبت ًیکو 8/8۵هوَرس ثوب تجوذی ۷۹/۶۶دسصوذ اص ثٌوضى هَجوَد دس ثٌوضیي ،ثْتوشیي عولکوشد سا
داؿتِاػ.
کلمات کلیدی
حزف ثٌضى اص ثٌضیيّ ،یذسٍطًبػیَى کبتبلیؼتی ،کبتبلیؼZSM-5 .
هقبیؼِی عولکشد کبتبلیؼّ.بی لوضی ثشپبیوِ ZSM-5دس ّیذسٍطًبػویَى ثٌوضى جْو .تعیویي کبتبلیؼو.
هطلَة
-9مقدمٍ
ثٌضیي یکی اص اصلیتشیي ثشؽّبی ًف.خبم اػ .کِ دس ثبصُی ۷8تب ۱۷۵دسجِی ػلؼیَع تقطیش هویگوشدد کوبسثشد
ثٌضیي ثِعٌَاى حالل ٍ ،خصَصب کبسثشد گؼتشدُی آى ثِعٌَاى ػَخ .هَتَسّوبی دسٍىػوَص ،ثوب تَجوِ ثوِ ا وضایؾ سٍصا وضٍى
خَدسٍّب دس ػشاػش دًیب ،ایي هبدُ سا ثِ یکی اص پشهصشفتشیي ّیذسٍکشثيّب دس جْبى تجذی کشدُاػ ..طجق آهوبس اعوالم ؿوذُ
تَػط ػبصهبى اطالعبت اًشطی ایبرت هتحذُ آهشیکب دس ػبل ۲8۱۵ثِطَسهیبًگیي ثیؾ اص یک هیلیبسد ٍ چْبسصذ هیلیوَى لیتوش
ثٌضیي دس سٍص دس ایي کـَس هصشف ؿذُاػ .ثب تَجِ ثِ گؼتشدگی هصشف ثٌوضیي دس جْوبى ٍجوَد هوَاد ه وش داسای خطوشات
صیؼ.هحیطی دس آى هیتَاًذ پیبهذّبی هٌفی ثضسگی داؿتِثبؿذ
ثٌضى یک ّیذسٍکشثي آسٍهبتیک اػ .کِ ثشای ػالهتی هَجَدات صًذُ ثؼیبس ه ش اػو .اشاسگوش تي دس هعوشن ثٌوضى
ثِصَست هذاٍم داسای اثشات هخشثی چَى کبّؾ هیضاى گلجَلّبی اشهض ،ت عیف ػیؼتن ایوٌی ،تخشیت ػلَلّبی هغضاػتخَاى
ٍ هْنتش اصّوِ ػشطبىصایی اػ .چٌذیي هؤػؼِ اص جولِ اًجوي تحقیقبت ػشطبى دًیب ،اًجوي حفبظ .هحیط صیؼ .آهشیکوب،
اداسُ خذهبت ثْذاؿ .آهشیکب ٍ اًجوي ثج .ثیوبسی ّب ٍ هوَاد ػووی آهشیکوب ،ثٌوضى سا عبهو ػوشطبى خوَى (لَػووی) ٍ داسای
دسجِی ػشطبىصایی یک هعش ی کشدُاًذ .ثٌضیي تَلیذی دس پبریـگبُّب ثؼتِ ثِ کیفی .تَلیذ آى ثِطَس هیبًگیي ؿبه ۳توب ۵
دسصذ ثٌضى اػ ،.ایي دس حبلیؼ .کِ ثشاثش ثب اػتبًذاسد ASTM D ۱۳۱۹ ٍ EN ۲۲۸حذاکرش هیضاى هجبص ثٌوضى دس ثٌوضیي ۱
دسصذ حجووی اػو .ثوشای ػوبل ۲8۱۱هویالدی ،ایوبرت هتحوذُ هیوضاى هجوبص ثٌوضى دس ثٌوضیي سا ثوِ 8/۶۲دسصوذ کوبّؾ
دادُاػ [۲,۱].هٌبثع هختلفی هوکي اػ .ثبعث تـکی ثٌضى دس ثٌضیي ؿًَذ هْنتشیي عبهو ایجوبد ثٌوضى دس ثٌوضیي شآیٌوذ
سیفشهیٌگ اػ .کِ عبه تـکی ثیؾ اص ًیوی اص ثٌضى هَجَد دس ثٌضیي هیثبؿذ ثذیْی اػ .یب تي سٍؿی ثشای حزف ثٌضى اص
هبدُای کِ دس ػشاػش جْبى ثِصَست گؼتشدُ هصشف هیگشدد اهشی ضشٍسیؼ .سٍؽّبی هختلفی ثشای حزف ثٌضى اسائِ ؿوذُ
ٍ پظٍّؾّبیی دس ایي صهیٌِ صَست گش تِاػ [۵-۳].هکبًیضم اصولی ؿوٌبختِؿوذُ جْو .حوزف ثٌوضى اص ثٌوضیي دس صوٌع.
ّیذسٍطًبػیَى کبتبلیؼتی هیثبؿذ کِ شآیٌذّبی هختلفی تَػط ؿشکّ.بی ثضسگ هٌْذػی دس ایي صهیٌِ اسائِ ؿذُاػ.[۶].
دس ایي پظٍّؾ اص ZSM-5ػٌتضؿذُ ثب هحلَلّبی لضی ًیتشاتکجبل ،.ػَلفبت ًیک ٍ ػَلفبت هوغ دس غلظوّ.وبی
8/۱۵ ٍ 8/۱ ،8/8۵هَرس ،ثِعٌَاى کبتبلیؼ .دس شآیٌذ ّیذسٍطًبػیَى اػتفبدُ ؿذُاػ .کبتبلیؼوّ.وب پوغ اص طوی هشحلوِی
آهبدُ ػبصی دس داخ یک سآکتَس لَلِ ای ثؼتشثبث .اشاسگش تِ ٍ شآیٌذ ّیذسٍطًبػیَى ثٌضى ،ثب عجَس جشیبى ثٌضیي حبٍی ثٌوضى ٍ
ّیذسٍطى اص سٍی ثؼتش کبتبلیؼتی دس دهبی ۲88دسجوِی ػلؼویَع ٍ ـوبس ۱8ثوبس ،صوَست گش توِاػو .ػو غ توک توک
ًوًَِّب ی ثٌضیي خشٍجی اص سآکتَس ثشای ػٌجؾ عولکشد ّشیوک اص کبتبلیؼوّ.وب تَػوط دػوتگبُ کشٍهوبتَگشاف گوبصی آًوبلیض
ؿذُاػ.
-2فعالیتَای آزمایشگاَی
-2-9آمادٌظازی کاتالیعت
آهبدُػبصی کبتبلیؼّ.بی صئَلیتی ػٌتضؿذُ ثب هحلَلّبی لضی ؿبه چٌذ هشحلِ اػ .اثتذا یک گشم ZSM-5ثِ
۲8هیلیلیتش هحلَل لضی ػٌتضکٌٌذُ ثب هَرسیتِ هـخص ا ضٍدُ ؿذُ ٍ هخلَط حبص ثش سٍی ّنصى اشاس گش تِاػ .تب ثِ
هذت ۴ػبع .دس دهبی ۸8دسجِی ػلؼیَع ٍ ػشع ۴88 .دٍس ثش دایقِ ،عولیبت ػٌتض کبتبلیؼ .صَست پزیشد دس ایي
هشحلِ اص هحلَلّبی لضی ًیتشات کجبل ،.ػَلفبت ًیک ٍ ػَلفبت هغ دس غلظّ.بی 8/۱۵ ٍ 8/۱ ،8/8۵هَرس ،ثِعٌَاى
شاوسدَمیه کىگرٌ ملی مُىدظی شیمی ایران
داوشگاٌ صىعتی امیرکبیر -داوشکدٌ مُىدظی شیمی
تُران 4-2 ،بُمه 9317
هحلَل ػٌتضکٌٌذُ اػتفبدُ ؿذ ػ غ ّشیک اص ًوًَِّب دس داخ آٍى اشاس گش تٌذ تب دس دهبی ۹8دسجِی ػلؼیَع ،دس هذت
صهبى کب ی (دس طَل یک ؿت) کبهال خـک ؿًَذ دس ًْبی .کبتبلیؼّ.ب دس داخ کَسُ اشاس گش تٌذ تب دس دهبی ۴۵8دسجِی
ػلؼیَع ٍ ثِ هذت ۳ػبع .ثِهٌظَس پیشٍلیض ،حزف سطَث ٍ .حزف تشکیجبت اضب ی تح .عولیبت کلؼیٌبػیَى اشاس گیشًذ
-3وتایج
ػٌتض کبتبلیؼ .تَػط هحلَلّبی هختلف ثِ هٌظَس ا ضایؾ هکوبى ّوبی عوبل کبتبلیؼو ٍ .دس ًتیجوِ ثْجوَد عولکوشد
کبتبلیؼ .صَست هیگیشد
Benzene n-Heptane
reduction reduction
50 Series1 Series2 42.36
)Reduction (%
40 31.35
30 26.17
20
10
0.2 0.1 0
0
Co(0.05)/ZSM-5 Co(0.1)/ZSM-5 Co(0.15)/ZSM-5
Catalyst samples
شکل :9میسان بىسن کاَشیافتٍ طی َیدريشواظیًن با کاتالیعتَای زئًلیتی ظىتسشدٌ با ویترات کبالت
َیدريشواظیًن بىسن مًجًد در بىسیه بٍ کمک کاتالیعتَای ...
طجق ًتبیج ثِدػ.آهذُ دس ًوًَِّبی ػٌتضؿذُ ثب هحلَل ًیتشات کجبلّ ،.وبًطَس کِ دس ؿک ۱هـبّذُ هیگوشدد ،ثوب
ا ضایؾ غلظ .هحلَل لضی ػٌتضکٌٌذُ هیضاى ثٌضى کبّؾ یب تِ ٍ دسًتیجِ ثبصدُ کبتبلیؼ .ا ضایؾ یب تِاػ .ایي سًٍذ هوکوي
اػ .ثِعل .ا ضایؾ تعذاد ػبیّ.بی عبل لضی ًبؿی اص ا ضایؾ هَرسیتِ هحلَل ػٌتضکٌٌذُ ثبؿذ ّوچٌیي هیضاى ًشهبلّ تبى
کبّؾیب تِ دس ًوًَِ ثٌضیي ثب ا ضایؾ هَرسیتِ هحلَل ػٌتضکٌٌذُ ،کبّؾ هییبثذ ثبتَجوِ ثوِ ایوي ًتوبیج کبتبلیؼوZSM-5 .
ػٌتضؿذُ ثب هحلَل ًیتشات کجبل 8/۱۵ .ثْتشیي عولکشد سا داؿتِاػ.
Benzene n-Heptane
reduction reduction
100
79.66
80
)Reduction (%
60
36.64
40 28.35
20
0 0.93 0.41
0
Ni(0.05)/ZSM-5 Ni(0.1)/ZSM-5 Ni(0.15)/ZSM-5
Catalyst samples
شکل :2میسان بىسن کاَشیافتٍ طی َیدريشواظیًن با کاتالیعتَای زئًلیتی ظىتسشدٌ با ظًلفات ویکل
ؿک ً ۲ـبىدٌّذُ دسصذ ثٌضى حزف ؿذُ اص ثٌضیي دس عولیبت ّیذسٍطًبػیَى کبتبلیؼتی ثِکوک ZSM-5ػٌتضؿوذُ
ثب ػَلفبت ًیک ٍ ًیض هیضاى ًشهبلّ تبى کبّؾیب تِ دس ایي شآیٌذّب سا ًـبى هیدّذ ّوبىطَس کِ هـخص اػو .کبتبلیؼو.
ػٌتضؿذُ ثب هحلَل ػَلفبت ًیک 8/8۵هَرس ثْتشیي عولکشد سا ًؼج .ثِ دثگش کبتبلیؼّ.ب داؿتِاػ.
Benzene n-Heptane
reduction reduction
35
29.94
30 26.28
)Reduction (%
25 20.52
20
15
10
5 1.55 0.72 0.31
0
Cu(0.05)/ZSM-5 Cu(0.1)/ZSM-5 Cu(0.15)/ZSM-5
Catalyst samples
شکل :3میسان بىسن کاَشیافتٍ طی َیدريشواظیًن با کاتالیعتَای زئًلیتی ظىتسشدٌ با ظًلفات مط
شاوسدَمیه کىگرٌ ملی مُىدظی شیمی ایران
داوشگاٌ صىعتی امیرکبیر -داوشکدٌ مُىدظی شیمی
تُران 4-2 ،بُمه 9317
ثبصدُ کبتبلیؼّ.بی ػٌتضؿذُ ثب هحلَل ػَلفبت هغ ًیض ثِصَست هیضاى ثٌضى کبّؾیب تِ اص ًوًَِی ثٌوضیي اٍلیوِ دس
ؿک ً ۳وبیؾ دادُؿذُ اػ .کِ ثب تَجِ ثِ ًوَداس کبتبلیؼ .ػٌتضؿذُ ثب هحلَل ػَلفبت هغ 8/۱۵هوَرس ثوبرتشیي ثوبصدُ سا
دس ّیذسٍطًبػیَى کبتبلیؼتی ثٌضى داسا ثَدُاػ.
-4وتیجٍگیری
ّوبى طَسکِ اص ًتبیج هـخص اػ ،.عبلی ٍ .ثبصدُ کبتبلیؼّ.ب دس ًوًَِّبی ػٌتضؿذُ ثب ًیتشات کجبل ٍ .ػَلفبت هغ
ثب ا ضایؾ هَرسیتِ هحلَل لضی ػٌتضکٌٌذُ ا ضایؾ یب تِاػ ،.دس ًتیجِ ثًِظش هیسػوذ ا وضایؾ غلظو .هحلوَل ػوٌتضکٌٌذُ
کبتبلیؼ .صئَلیتی هٌطقی ثبؿذ ثِطَسکلی هیبًگیي ثٌضى حزفؿذُ تَػط کبتبلیؼّ.بی ػٌتضؿذُ ثب ػوَلفبت ًیکو ثوبرتش اص
ػبیش کبتبلیؼّ.ب هیثبؿذ ،دسًتیجِ ثب تَجِ ثِایي هؼئلِ ًٍیض ثِدلی اسصاًی ٍ دس دػتشع ثَدى ًیک ٍ کوبسثشد گؼوتشدُ ایوي
هبدُ ثِعٌَاى کبتبلیؼ .دس صٌع ،.ػَلفبت ًیک هحلَلی هٌبػت جْ .ػٌتض ٍ ZSM-5اػتفبدُ ثوِعٌوَاى کبتبلیؼو .شآیٌوذ
ّیذسٍطًبػیَى هیثبؿذ ّشچٌذ اػتفبدُ اص ًیتشاتکجبلً .یض هٌطقی اػ.
مراجع
[1] Su, F., Lu, C., Hu, S., "Adsorption of benzene, toluene, ethylbenzene and p-xylene by NaOCl-oxidized carbon
nanotubes", Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects, Vol. 353 (1), pp. 83–91, 2010.
[2] Stöckmann, M., Konietzni, F., Voss, V., et al., "Selective oxidation of benzene to phenol in the liquid phase
with amorphous microporous mixed oxides", Applied Catalysis A, Vol. 208(1-2), pp. 343–358, 2001.
] [۳حؼي کیپَس ،هحوذ ًَسٍصیّ ،یذسٍطًبػیَى ثٌضى دس ثٌضیي ثب اػتفبدُ اص ًبًَ رسات (ًیک ،پبردین ،پالتیي ،سٍتٌین ٍ سٍدین) ًـبًذُ
ؿذُ ثش سٍی َلشىۺ ثشسػی هقبیؼِ ای ،ؿیوی کبسثشدی ،ؿوبسُ ،۳۷صفحِ ،۴۲-۳۱صهؼتبى .۱۳۹۴
] [۴سضب احوذیپَیب ،ػیذ هحوذسضب ًعوتی ،ؿجیِػبصی ٍ هقبیؼِ سٍؽّبی هختلف جذاػبصی ثٌضى اص ثٌضیيً ،ـشیِ هٌْذػی گبص ایشاى،
ؿوبسُ ،۴صفحِ ،۱۹ -۵ؿْشیَس۹۵
[5] C. Al-Kinany, M., A. Al-Megren, H., A. Al-Ghilan, E., P. Edwards, P., Xiao, T., S. Al-Shammari,A., A. Al-
Drees, S., "Selective zeolite catalyst for alkylation of benzene with ethylene to produce ethylbenzene", Applied
Petrochemical Research, Vol 2, pp. 73–83, 2012.
[6] Rock, K., Judzis, A., Almering, M., "Cost effective solutions for reduction of benzene in gasoline", NPRA,
Annual Meeting, Manchester Grand Hyatt, San Diego, CA, 2008.