You are on page 1of 26

Người soạn: TS.

Hà anh Tùng 8/2009


ĐHBK tp HCM

TRUYỀN NHIỆT
¾ GV: TS. HÀ ANH TÙNG – Bộ môn “Công nghệ nhiệt lạnh”
¾ Số tiết học: 42 tiết kéo dài trong 16 tuần

- Tuần 1 Æ 7 : 4 chương đầu tiên

- Tuần 8 - 9 : KIỂM TRA giữa học kỳ 20%


- Tuần 10 Æ 16 : 4 chương cuối

- THI CUỐI HỌC KỲ 80%

p.1

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Mục đích môn học


¾ Nắm vững sự truyền năng lượng xảy ra giữa các vật và trong thiết bị do
sự chênh lệch nhiệt độ gây nên Æ nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng

¾ là môn cơ sở để nghiên cứu và thiết kế các loại máy nhiệt nói


riêng và các hệ thống nhiệt động nói chung

VD: - Các loại động cơ nhiệt: ĐC đốt trong, ĐC phản lực


- HTĐHKK, Tủ lạnh
- Các thiết bị sấy, lò hơi
- Bơm, máy nén
- Các hệ thống sử dụng năng lượng mặt trời, vv….
p.2

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Nội dung môn học


¾ Chương 1: Những khái niệm cơ bản

¾ Chương 2: Dẫn nhiệt

¾ Chương 3: Những khái niệm cơ bản về trao đổi nhiệt đối lưu

¾ Chương 4: Trao đổi nhiệt đối lưu trong môi trường 1 pha

¾ Chương 5: Trao đổi nhiệt khi chất lỏng biến đổi pha

¾ Chương 6: Trao đổi nhiệt bằng bức xạ

¾ Chương 7: Truyền nhiệt


¾ Chương 8: Thiết bị trao đổi nhiệt

p.3

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Tài liệu tham khảo


1. Hoàng đình Tín, Truyền nhiệt & Tính toán thiết bị trao
đổi nhiệt, NXB Khoa học và Kỹ thuật, 2007.

2. Hoàng Đình Tín, Bùi Hải – Bài tập Nhiệt động lực học
Kỹ thuật & Truyền Nhiệt - NXB ĐHQG TpHCM. 2002

3. Hoàng đình Tín, Cơ sở Nhiệt công nghiệp, NXB Đại học


quốc gia Tp HCM, 2006.
4. M. Mikheyev - Fundamental of Heat Transfer - Mir
Publisher, Moscow, 1968.

p.4

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Bài 1
Chương 1 (Phần 1): Những khái niệm cơ bản

1.1 Khái niệm chung về Truyền nhiệt


- Dẫn nhiệt
1.2 3 dạng Truyền nhiệt - Đối lưu
- Bức xạ

1.3 Bài toán Truyền nhiệt tổng hợp


1.4 Giới thiệu về Thiết bị trao đổi nhiệt
p.5

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

1.1 Khái niệm chung về Truyền nhiệt


™ Là dạng truyền năng lượng khi có sự chênh lệch về nhiệt độ

Joule: J = N.m
NHIỆT LƯỢNG Q : đơn vị
Watt : W = J/s

VD:

- Xác định nhiệt độ tại 1 vị trí nào đó trong vật


Bài toán truyền nhiệt :
- Xác định Nhiệt lượng Q truyền qua vật
p.6

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

1.2 3 dạng truyền nhiệt cơ bản


A. Dẫn nhiệt
- Xảy ra do chênh lệch nhiệt độ giữa
các vùng trong vật rắn hoặc giữa 2
vật rắn tiếp xúc nhau.

B. Đối lưu
- Xảy ra do chênh lệch nhiệt độ giữa bề
mặt vật rắn với môi trường chất lỏng
xung quanh nó.

C. Bức xạ
- Xảy ra do chênh lệch nhiệt độ
giữa 2 vật đặt cách xa nhau

p.7

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

A. Dẫn nhiệt
ĐN: là quá trình truyền nhiệt khi có 2 điều kiện:

- Từ vùng có To cao đến vùng có To thấp


- và giữa các phần của 1 vật hay giữa các vật tiếp xúc nhau.

(Đây là qt truyền nhiệt điển hình trong vật rắn: bản chất do sự truyền động năng
hay va chạm giữa các phân tử, nguyên tử)

p.8

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
Tiết diện F

Qx

™ Dòng nhiệt truyền qua vật (trong 1s) theo phương x được tính theo ĐL Fourier:

∂T Qx ∂T
Q x = −λ F (W) qx = = −λ (W/m2)
∂x F ∂x
- Qx là dòng nhiệt truyền theo phương x trong thời gian 1s (W)
- qx là mật độ dòng nhiệt truyền theo phương x trong thời gian 1s (W/m2)
với: - T là nhiệt độ tuyệt đối của vật (K)
- F là diện tích tiết diện vuông góc với phương x (m2)
- λ là hệ số dẫn nhiệt của vật (W/m.K)
p.9

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Ví dụ: Tính toán dẫn nhiệt qua vách phẳng


- Vách phẳng có:
+ Diện tích F (m2)
Q + Bề dày δ (m)
+ Hệ số dẫn nhiệt λ (W/m.K)
T1
+ Nhiệt độ 2 bề mặt vách T1 và T2
T2
ĐL ΔT
Fourier Q = λF (W)
δ
ΔT
hay q= (W/m2)
T1 T2 δ /λ
U
ĐL Ohm I =
R
δ
Rλ = (Rλ được gọi là nhiệt trở dẫn nhiệt của vách phẳng)
λ p.10

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Ứng dụng phương pháp nhiệt trở

t1 − t 4
q=
R1 + R2 + R3

p.11

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
Hệ số dẫn nhiệt λ của vật liệu

λ phụ thuộc vào nhiệt độ

λ = λo (1 + bt )
Trong thực tế có
thể xem λ là hằng
số ứng với nhiệt
độ trung bình của
vật ttb

Từ ttb của vật tra


bảng suy ra λ

p.12

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Một số ứng dụng của hiện tượng dẫn nhiệt

Vật liệu cách nhiệt (có λ nhỏ) Lớp nước đá có tác dụng cách
nhiệt chống hơi lạnh xâm nhập
p.13

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

B. Trao đổi nhiệt ĐỐI LƯU


ĐN: là quá trình trao đổi nhiệt xảy ra khi giữa một bề mặt vật rắn tiếp xúc với môi
trường chất lỏng (khí) có nhiệt độ khác nhau Æ có sự chuyển động của chất lỏng

Ví dụ:

p.14

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Một số ví dụ về trao đổi nhiệt đối lưu

p.15

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Trao đổi nhiệt đối lưu khi không khí tiếp xúc dàn nóng, dàn lạnh

p.16

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Để tính trao đổi nhiệt đối lưu Æ thường dùng công thức Newton:

Q Q = α F (Tw − T f ) (W)
Tf
F ΔT
hay q= (W/m2)
Tw 1/ α
trong đó: - α là hệ số tỏa nhiệt đối lưu (W/m2.K) THỰC NGHIỆM
- F là diện tích bề mặt trao đổi nhiệt (m2)
- Tw là nhiệt độ trung bình của bề mặt ( K hoặc oC)
- Tf là nhiệt độ trung bình của chất lỏng ( K hoặc oC)

Tương tự quá trình dẫn nhiệt đặt Tf


1
Rα = là nhiệt trở đối lưu SƠ ĐỒ: Rα
α
p.17 Tw
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

C. Trao đổi nhiệt BỨC XẠ


ĐN: là quá trình trao đổi nhiệt xảy ra giữa các vật có nhiệt độ khác nhau đặt cách
xa nhau Æ Năng lượng bức xạ truyền trong không gian dưới dạng sóng điện từ

p.18

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Tính chất của năng lượng bức xạ

- Mọi vật luôn phát ra năng lượng bức


xạ và nhận năng lượng bức xạ từ các
vật khác đến

- Năng lượng bức xạ phát ra từ vật tỉ lệ


với nhiệt độ tuyệt đối lũy thừa bậc 4

E ~ T4

- Vật đen tuyệt đối sẽ nhận năng lượng


bức xạ lớn nhất

p.19

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

A White sifaka Lemur

To warm up in the morning, they turn their dark bellies toward


the sun.

p.20

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Để tính trao đổi nhiệt bức xạ Æ công thức Stefan-Boltzmann:

(
Q = ϕ12 Fσ T14 − T24 ) (W)

- ϕ12 là hệ số chiếu xạ (ϕ12 < 1)


- F là diện tích trao đổi nhiệt (m2)
trong đó:
- σ là hằng số Stefan-Boltzmann (σ = 5,6697.10-8 W/m2.K4)
- Τ1, Τ2 là nhiệt độ tuyệt đối tại bề mặt hai vật 1 và 2 (K)

Trong trường hợp T1 – T2 << T1

( )
Q = ϕ12 Fσ (T1 + T2 ) T12 + T22 (T1 − T2 ) ≈ ϕ12 Fσ 4T13 (T1 − T2 )
ΔT
Q = α bx F (T1 − T2 )
1
hay q= Rbx = là nhiệt trở bức xạ
1 / α bx α bx
p.21

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

1.3 Bài toán Truyền nhiệt tổng hợp

Q = kF(tf1 – tf2) k: Heä soá truyeàn nhieät (W/m2.K)

p.22

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

1.4 Giới thiệu về Thiết bị trao đổi nhiệt

9
9
9
9
9
9
p.23

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Động cơ đốt trong

p.24

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

Máy điều hòa nhiệt độ

p.25

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM

---------------------------------------
HẾT BÀI 1

p.26

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt

You might also like