Professional Documents
Culture Documents
Kolehiyo ng Edukasyon
ALMIEH LAYAM
CHRISTINE MALAZA
RODEL CAṄADA
ROSALIE LAYAGAN
Propesor
1
ABSTRAK
2
PANIMULA
Ayon kay Dr. Josyl Aquilam, associate professor at Language, Literature and Arts
department of the Ateneo de Davao University, isinalaysay na walang nakaka alam
kung saan at kailan nagsimula ang Davao Conyo. Ito ay maaaring iniuugnay sa Davao
City bilang isang "melting pot" ng mga kultura at tradisyon, dahil maraming mga bisita,
lalo na mula sa Maynila, na nananatili at nagtatag ng kanilang mga tahanan sa Davao.
Sa pamamagitan nito, ang mga lokal na kilalang matulungin at mapagpatuloy ay may
posibilidad na kopyahin ang wika ng kanilang mga bisita para lamang makipag-usap sa
kanila. Sila ay nakikipag-usap sa mga lokal na torista gamit ang tagalog ngunit
mayroong dagdag na “Gud” at “Man”. “Saan kayo magkain?”, “Hindi man gud masarap
dito oi!”, “Kaiba ka lagi ba!”, ito ay mga halimbawa ng kadalasan nating naririnig lalo na
sa mga estudyante.
May mga naniniwala na ang Davao-Tagalog, na mas kilala bilang 'Conyo,' ay bahagi
lamang ng kultura ng Ateneo - isang pagkakakilanlan na itinatag ng mga Atenean sa
mga nakaraang taon - at, sa ilang sukat, isang implikasyon ng paglaban laban sa
'Imperyalismong Tagalog’. Karaniwang inilarawan ang Conyo bilang isang paraan ng
pagsasalita na pinagsasama ang English, Filipino, at Bisaya sa isang "posh" na paraan.
Palanca Awardee, short story writer, and Ateneo de Davao University (AdDU) Alumnus
Karlo Antonio David, tinukoy niya ang "Davao-Tagalog", na mas gusto niyang tawaging
"Davao Filipino", bilang "Tagalog na sinasalita bilang isang katutubong wika sa Davao
3
at mga karatig lugar, na may mabibigat na impluwensya ng Cebuano." Pinaghihiwalay
niya ito sa Davao Conyo o “AdDU Conyo.” Ayon sa kanya, ang Davao Conyo, kung
paano ito ginagamit ng karamihan sa mga Atenean, ay " Davao Tagalog codeswitched
na may Ingles." Mapapansin na ang pahayag na "Kumain na tayo," kapag sinasalita sa
Davao Tagalog, ay nagiging "Magkain na gud tayo be" at, sa Davao Conyo, "Mag-eat
na gud tayo be."
Bakit ang mga taga-Davao, partikular ang mga mag-aaral sa AdDU, na nagsasalita ng
Davao Conyo ay maaaring maiugnay sa maraming mga kadahilanan. Sinasabi ng iba
na ang pagsasalita ng karaniwang Tagalog ay hindi talaga mahihila ng perpekto ng
karamihan, na humahantong sa kanila na ihalo ang mga salitang Cebuano sa kanilang
paraan ng pagsasalita. Naging kalakaran din ito, naiimpluwensyahan ang iba na hindi
talaga nagsasalita sa Davao Tagalog na gumamit ng parehong paraan ng pagsasalita.
PAGLALAHAD NG SULIRANIN
METODOLOHIYA
4
pagsasarbey sa pamamagitan ng google form ay naghanda ang mga mananaliksik ng
mga katanungan. Mula sa mga datos na ito, inilarawan at sinuri ng mananaliksik ang
mga katangian ng Davao ukol sa kanilang pakikipagtalastasan gamit ang konyo, kung
ano ang ambag nito sa kanilang pasalitaan.
Bumuo ng mga katanungan ang mga mananaliksik bilang instrumento upang matukoy
ang mga sanhi at bunga na nakatuon sa nasabing paksa kung ano ang naging epekto o
naitulong sa ating pang araw- araw na pamumuhay ang paggamit ng konyo. Sa
ginawang pag-aaral ng mga mananaliksik ang mga respondenteng napili ay ang mga
taong may mga social midya accounts katulad gmail account. Alam ng mga
mananaliksik na ang kanilang mga respondente ay may malaking maitutulong sa
ginawa nilang pag-aaral upang malaman ang kahalagahan sa paggamit ng konyo sa
pakikipagtalastasan. Ang naturang pagsagot ng mga respondenteng ito sa mga
katanungan ng mga mananaliksik ang resulta ng isinagawang pag-aaral.
Mula sa mga datos na ito, ilalarawan at susuriin ng mananaliksik ang mga katangian ng
Davao ukol sa kanilang pakikipagtalastasan gamit ang konyo, kung ano ang ambag nito
sa kanilang pasalitaan.
5
TEORYA
Morphological Theory
Ang syntax ng mga salita ay tinatawag na morpolohiya. Sinasaklaw nito ang hugis at
istruktura ng mga salita, gayundin ang kahulugan ng mga ito, mga ugnayang interword,
at kung paano nabuo ang mga bagong (kumplikadong) salita. Ang layunin ng
morphological theory ay ang pagsasaalang-alang sa lahat ng kasalukuyang salita o
lahat ng posibleng salita sa isang wika, depende sa mga ideya ng isang tao sa kung
ano ang dapat makamit ng teorya ng gramatika. 'Ang pinakasimpleng gawain ng isang
morpolohiya, ang pinakamaliit na kailangan natin dito, ay ang enumeration ng klase ng
mga naiisip na salita sa isang wika,' tanyag na sinabi ni Aronoff noong 1976 (17–18).
Dahil ang larangan ng paggawa ng teoryang morpolohikal ay malawak, mapagtatalunan
kung ang alinman sa mga teorya sa merkado ay nakamit, o maaaring makamit, ang
layuning ito.
Bilang isang mananaliksik alam naman natin na laganap ang paggamit ng code
switching ito ay ang isa sa mga kapuna-punang kilos pangwika ng mga mag-aaral sa
silid-aralan lalong lalo na sa pakikipagkalakalan. Ginagamit ito sa lahat ng aspeto at
6
bilang isang istratehiya upang maipahayag an gating saloobin, emosyon at damdamdin.
Sa pag-aaral ni Ma. Lourdes S. Bautista, Ph.D. ang Tagalog-English code- switching o
ang pagpapalit sa paggamit ng wikang Ingles sa wikang Filipino, ay nakapalibot satin
ibig sabihin naririnig natin ito kahit saan at mismo sa pang araw-araw nating
pakikipagtalastasan sa kapwa. Ito ay isang obserbasyon ng mga dayuhan na bumibisita
sa Pilipinas, lalong lalo na sa Maynila. Ang higit na komplikadong paggamit nitong
Tagalog-English code-switching ay tinatawag na conyo.
Kapag nagiging komplikado ang ating paggamit ng code switching ay tinatawag itong
conyo. Ang wikang conyo ay yung pagsasama ng mga wika na Ingles at Filipino na mas
marami yung Ingles kaysa Filipino tapos ginagamit yung syntactic arrangement or yung
syntax ng Ingles na may ilang salitang Filipino na sinasali doon (Jocson, 2019). Ayon
kay Volker Hinnenkamp (1987) kung tatanggapin natin ang isang problemadong
termino bilang "komunikasyon sa pagitan ng kultura" sa ngayon at hahayaan itong
tumayo bilang ang ginagamit na termino para sa verbal at nonverbal na harapang
pakikipag-ugnayan ng mga tao na nagmumula sa iba't ibang karanasan patungkol sa
pakikisalamuha at wika ay makakahanap tayo ng kapakipakinabang na lugar ng pag-
aaral sa kontekstong migrante.
7
Pilipino ay ang multilinggwalismo ay napaghahalo nila ang wikang Pilipino sa wikang
Ingles, at dahil dito nabuo ang tinatawag na Taglish na ang resulta ay gulo sa paggamit
ng wikang Filipino.
Marahil ay hindi ito napansin ng maraming tao dahil mabilis na lumipas ang oras, at
bilang isang resulta, ang wika ay nagbago sa iba't ibang paraan. Ang wika ay mahalaga
at madaling matunaw. Ito ay nagbabago sa ilan punto kung saan ang isang bahagi ng
istruktura ng wika ay hindi na sumusunod sa tradisyonal na tuntunin, o nagbabago ito
sa ilang punto kung saan ipinakikilala nito ang hindi nakaayos at walang hugis na istilo
ng pag-uusap. Upang ibuod, “malleable” ang wika at kinakailangang magsagawa ng
inquiry study para malaman kung paano nakakaapekto ang wika lahat bilang miyembro
ng komunidad.
KAHALAGAHAN
8
Mga Susunod na Henerasyon. Ang pag-aaral na ito ay magsisilbing gabay at
makapagbibigay impormasyon sa mga susunod na henerasyon upang mabatid nila
kung gaano kalaking tulong ng konyo at code switching pagdating sa
pakikipagtalastasan.
SAKLAW
9
'ginasabi' ay nagmula sa salitang ugat na 'sabi' na nangangahulugang sabihin.
Idinagdag ng Davao Tagalog ang unlaping ‘gina’ mula sa salitang-ugat na iyon upang
magdagdag ng pagkakaiba sa pangungusap.
Sa katunayan, noong mga taon ng hayskul ng manunulat na ito, ang wikang ito ay
tinukoy noon bilang Tag-saya, isang portmanteau ng salitang Tagalog-Bisaya. Sa mga
susunod na taon, maaaring magkaroon ng isa pang nakakatawang diskurso ang Davao
sa kanilang lokal na dayalekto. Ang posibleng dayalekto ay maaaring pinaghalong
Tagalog, Bisaya Ingles at Korean. Ayon sa 2011 Korea Ministry of Foreign Affairs and
10
Trade statistics, humigit-kumulang 2,700 Koreans ang naninirahan sa Davao City at ito
ay lumalaki bawat taon. Dahil sa paglaki ng mga Koreano sa lungsod, maaari tayong
magkaroon ng isa pang diyalekto na makapagsasabi ng dayalekto ng Davao. Sa
kabuuan, walang nakakaalam kung saang partikular sa Davao at kailan nagsimula ang
Davao Conyo. Ngunit, sinabi ni Dr. Aquilam na matagal nang umiral ang Davao Conyo,
sa kadahilanang maaaring maiugnay ito sa Davao City bilang isang "melting pot" ng
mga kultura at tradisyon, dahil maraming mga bisita o turista.
Laganap sa Davao ang pagsasalita ng konyo lalo na sa mga atenista o mga estudyante
ng Ateneo de Davao University. Karamihang gumagamit ng konyo ay mga millennial at
mga kabataan sa bagong henerasyon partikular sa mga mayayaman. May mga
nagsasabi na ang paggamit ng konyo ay hindi kaaya-ayang pakinggan sapagkat
kinokomplekado ng tagagamit ang mga salita na nagdudulot ng hindi malinaw na
kahulugan at may mga nagsasabi naman na maganda itong gamitin sapagkat
nagpapahiwatig ito ng magandang pagbabago sa wika.
Bakit ang mga Davaoeno, partikular na ang mga mag-aaral sa AdDU, ay nagsasalita ng
Davao Conyo ay maaaring maiugnay sa ilang kadahilanan. Ang iba ay nagsasabi na
ang pagsasalita ng karaniwang Tagalog ay hindi talaga magawang perpekto ng
karamihan, na humahantong sa kanila na gumamit ng paghahalo ng mga salitang
Cebuano sa paraan ng kanilang pagsasalita. Naging uso na rin ito, naiimpluwensyahan
ang iba na hindi talaga nagsasalita ng Davao-Tagalog na gumamit ng parehong paraan
ng pagsasalita.
SANGGUNIAN:
12
Davao Conyo: The Evolution. 2021. Sun Star Davao
Romo, Kristine et al. 2016. The Nature of Conyo in Davao City: A Language
Inquiry. Volume 4, Issue 1. PP 72-78
Apuli, Jean et al. 2011. Umiral na code switching na ginagamit ng mga mag-aaral
sa BUILHS.
Cailing. Pananaliksik sa Filipino ukol sa Salitang Konyo. Academia.edu
Obinque. 2016. Ano man gud yan uy: Davao Tagalog and resisting Manila
imperialism.
Bautista, M.L. 2004, Tagalog-English code switching as a mode of discourse in
“Asia PacificEducation Reviews”, 5 [2], pp.226-233.
13