23

राजयवयव�ा सराव प�
-Abhijit Rathod

मूलभूत हकक भाग- 3

पुव� परी�ा- कंबाईन गट-ब व गट क राजयसेवा
01 जून 2022
1. खालीलपैकी योगय िवधाने िनवडा.
अ) भारतीय सं िवधानाचया कलम- 14 मधये समानतेची वय��साठी पितबं धीत आहे.
कृती सप� केली आहे.
ब) कलम- 15 व कलम- 16 मधये समानतेचे ततव सप� 3. खालील िवधाने अभयासा.
केले आहे. अ) 103 वी घटना��सती 25 जानेवारी 2020 ला
1. अ योगय 2. ब योगय करणयात आली.
3. वरीलपैकी सव� 4. वरीलपैकी एकही नाही ब) 103 वी घटना��सती सामािजक व शै�िणकदृ�ा
मागासलेलया वगा�चया उ�तीकरीता लागू करणयात
उ�र- 4 आली आहे.

od
 अ) कलम- 14 मधये समानतेचे ततव सप� केले आहे. क) 103 वया घटना��सतीनुसार कलम 15(6) व कलम
 ब) कलम 15 व कलम 16 मधये समानतेची कृती सप� केली 16(6) समािव� करणयात आले.
1. अ योगय 2. ब योगय

th
आहे.
3. क योगय 4. वरील सव� योगय
2. खालीलपैकी योगय नसलेली िवधाने िनवडा.
ra
उ�र- 3
अ) राजयसं �ा कोणतयाही नागिरकाबाबत केवळ धम�,
 अ) 103 वी घटना��सती 14 जानेवारी 2019 ला करणयात
jit
वं श, जात, �लग �कवा ज��ान या कारणाव�न
भेदभाव करणार नाही, यानुसार कलम 15(1) हे आली.
 ब) 103 वी घटना��सती आ�थकदृ�ा �ब�ल गटाचया
hi

काय�ाचे समान सं र�ण या ततवाचे पालन करते.

ब) राजयसं �ा मिहला व बालकां साठी कोणतीही उ�तीकरीता करणयात आली.
ab

िवशेष तरतुद क� शकते. यानुसार कलम 15(3) हे  25 जानेवारी 2020 ला 104 वी घटना��सती करणयात आली.
काय�ासमोर समानता या ततवाचे पालन करते.
4. खालीलपैकी योगय िवधाने िनवडा.
@

क) कलम 15(1) मधील भेदभाव राजयसं �ा तसेच

खाजगी वय��साठी पितबं धीत आहे. अ) कलम 16(1) नुसार राजयसं �ेचया िनयं तणाखालील
ड) कलम 15(2) मधील भेदभाव केवळ राजयसं �ेसाठी कोणतयाही पदावरील रोजगार �कवा नेमणूकीसं बं धी
पितबं धीत आहे. बाब�मधये सव� नागिरकां ना समान सं धी असेल.
1. अ, ब 2. क, ड ब) कलम 16 मधये सरकारी तसेच खाजगी �ेतातील
3. वरीलपैकी सव� 4. वरीलपैकी एकही नाही नोकरीतील आर�णासं बं धी तरतुद आहेत.
क) सं सद काय�ाने एखा�ा राजयातील �कवा पदे शातील
उ�र 3 काही खाजगी नोकऱयां मधये तया राजयातील िनवासी
 अ) कलम 15(1) हे काय�ासमोर समानता या ततवाचे पालन असणयाची आवशयकता बं धनकारक क� शकते.
करते. 1) ब 2) क
 ब) कलम 15(3) हे काय�ाचे समान सं र�ण या ततवाचे पालन 3) अ 4) वरीलपैकी सव�
करते.
 क) कलम 15(1) मधील भेदभाव केवळ राजयसं �ेसाठी उ�र : 3
पितबं धीत आहे.  ब) कलम 16 मधये फ� सरकारी नोकरीतील आर�णासं बं धी
 ड) कलम 15(2) मधील भेदभाव राजयसं �ा तसेच खाजगी तरतुद आहेत.

9 ऑफीस : ितथ��प सोसायटी (पिहला मजला), पे�गेट पोलीस चौकी- ह�ी कलास प�ा : इं �लाल कॉमपलेकस (�सरा मजला), काका
वत�गणपती
मानपत व वेबसाईट आधािरत चालू घडामोडी प�सं च सप�ीकरणासह
9 हलवाई जवळ, शा�ी रोड, नवी पेठ, पुणे. 30
रोड, भावे हायसकूल समोर, सदािशव पेठ, पुणे. 30
  क) सं सद खाजगी नोकऱयां मधये तया राजयातील िनवासी 6. खालीलपैकी कोणता कायदा कलम 17 सं बं धीत
असणयाची अट ठे वू शकत नाही. आहे ?
अ) नागरी अिधकार सं र�ण कायदा- 1955
5. खालीलपैकी योगय िवधाने िनवडा. ब) अनुसिू चत जाती व अनुसिू चत जमाती (अतयाचार
अ) सं िवधानामधये असपृशयतेची वयाखया करणयात आली िनवारण) कायदा 1989
आहे. 1. केवळ अ 2. केवळ ब
ब) सबरीमाला केसमधये असपृशयतेचया वयाखयेला 3. अ, ब दोनही नाहीत 4. अ, ब दोनही
वयापक केले, तयानुसार असपृशयतेचया वयाखयेत
जातीसोबतच �लगाचा समावेश केला. उ�र 1
1. अ योगय 2. ब योगय  ब) अनुसिू चत जाती व जमाती (अतयाचार िनवारण) कायदा-
3. दोनही योगय 4. दोनही अयोगय 1989 चा सं बं ध माग� दश�क ततवामधील कलम 46 सोबत येतो.

उ�र- 2
7. समानतेचया हककासं दभा�त खालील जो�ा लावा.
 अ) सं िवधानामधये असपृशयतेची वयाखया करणयात आलेली अ) सं धीची समानता 1) कलम 15
नाही. ब) भेदभावास पितबं ध 2) कलम 16

od
 मदास उचच नयायालयातील एन.आदीनाथन िव�� तावणकोर क) काय�ापुढे समानता 3) कलम 18
मं डळ या केस मधील िनण�यानुसार असपृशयतेची वयाखया ड) िकताब न� करणे 4) कलम 14

th
शािबदक नसून ऐितहािसक आहे असा िनण�य िदला. अ ब क ड
1. 1 2 3 4
ra
2. 2 1 4 3
3. 4 3 2 1
jit

4. 2 4 1 3
hi

उ�र 2

ab

amÁ¶ì¶dñWm
amÁ¶godm, g§¶wº$ JQ> ~ d JQ> H$ nyd© d ‘w»¶ narjm
@

‘yb^yV g§H$ënZoda ^a ^maVr¶ g§{dYmZ - amOH$maU - H$m¶Xo

H$b‘mZwgma ~°MMr ‘m§S>Ur ~°M H$mbmdYr g§H$ënZm - H$b‘o - Mmby KS>‘moS>r - àíZ
PYQ ³bmg‘ܶoM. 60 {Xdg
¶mZwgma ~°MMr ‘m§S>Ur

à˶oH$ KQ>H$mda gamdàíZ

à˶oH$ KQ>H$mda ZmoQ²>g (ñdV§Ì nwñVH$ dmMʶmMr JaO Zmhr)
H$m¶Úmda ^a (ZmoQ²>g d {díbofU)
bdH$aM...
B§Xþbmb H$m°åßbo³g (Xþgam ‘Obm),
emór amoS>, Zdr noR>, nwUo- 30 (9143445858) - A{^OrV amR>moS>
कलास
वत� प�ाव :वेइंब�लाल
मानपत साईट कॉमपले
कसचालू
आधािरत (�सरा मजला),प�सं
घडामोडी काका ऑफीस : ितथ��प सोसायटी (पिहला मजला), पे�गेट पोलीस चौकी- ह�ी गणपती 10
च सप�ीकरणासह
10
हलवाई जवळ, शा�ी रोड, नवी पेठ, पुणे. 30 रोड, भावे हायसकूल समोर, सदािशव पेठ, पुणे. 30