Republic of the Philippines

Department of Education
Regional Office IX, Zamboanga Peninsula

8 Zest for Progress

Z Peal of artnership

Filipino
Ikalawang Markahan – Modyul 7
Sandigan ng Lahi…Ikarangal Natin (Maikling Kuwento)

Name of Learner: ___________________________

Grade & Section: ___________________________
Name of School: ___________________________
Filipino – Ikawalong Baitang
Support Material for Independent Learning Engagement (SMILE)
Ikalawang Markahan – Modyul 7: Sandigan ng Lahi…Ikarangal Natin
(Maikling Kuwento)
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Lucita V. Cadavedo
Editor/ Tagasuri: Michel P. Enero
Tagalapat: Lloyd Ivonn Mark Ordinaria
Tagapamahala:
Virgilio P. Batan. Jr., CESO VI – Schools Division Superintendent
Lourma L. Poculan – Assistant Schools Division Superintendent
Dr. Amelinda D. Montero – Chief Education Supervisor, CID
Dr. Nur N. Hussien – Chief Education Supervisor, SGOD
Riela Angela C. Josol – Education Program Supervisor – Filipino
Ronillo S. Yarag – Education Program Supervisor, LRMS
Leo Martinno O. Alejo – Program Development Officer II, LRMS

Inilimbag sa Pilipinas ng
Department of Education – Region IX – Dipolog City Schools Division
Office Address: Purok Farmers, Olingan, Dipolog City
Zamboanga del Norte, 7100
Telefax: (065)212-6986 and (065) 212-5818
E-mail Address: dipolog.city@deped.gov.ph
 Alamin

Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap

Naipamamalas ng mag-aaral ang Naisusulat ang sariling tula sa

pag-unawa sa mga akdng alinmang anyong tinalakay tungkol sa
pampanitikang lumaganap sa Panahon pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan.
ng Amerikano, Komonwelt at sa
Kasalukuyan.

Mga Nilalaman (Paksa/Aralin)

Paksa/Aralin: Sandigan ng Lahi…Ikarangal Natin Aralin 5 Maikling Kwento

(Saranggola)

Pamantayan sa Pagkatuto:

Pagkatapos mapag-aralan ang modyul na ito, ang mag-aaral ay inaasahang:

o Nabibigyang kahulugan ang mga simbolo at pahiwatig na ginamit

sa akda (F8PT-IIg-h-27)
o Nakasusulat ng wakas ng maikling kwento (F8PU-IIg-h-28)

1
 Sandigan ng Lahi…Ikarangal
Aralin
Natin
5 (Maikling Kuwento – Saranggola)

Sa nakaraang aralin, natutunan mo ang tungkol sa iba’t ibang paraan ng

pagpapahayag. Bago natin simulan ang ating panibagong aralin, ay sukatin muna
natin ang iyong napag-aralan sa nakaraang modyul.

Balikan

Bilang pagbabalik-tanaw sa nakaraang modyul, sagutan ang mga

sumusunod na mga tanong:

1. Ano ang pagpapahayag?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

2. Anu-ano ang iba’t ibang paraan ng pagpapahayag? Ipakilala ang mga paraang
ito.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Bakit kinakailangang malawak ang kaalaman sa isang paksa kapag
nagsusulat ng isang paglalahad o pagpapahayag?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

BABALA: HUWAG SULATAN ANG MODYUL NA ITO. MAGHANDA NG SARILING

SAGUTANG PAPEL.

2
 Tuklasin

Gawain A: SARANG-BOLO!

Tingnang maigi ang saranggola sa ibaba. Para sa iyo, ano ang sinisimbolo ng
isang saranggola sa buhay mo? Isulat ang sagot sa loob ng kahon.

BABALA: HUWAG SULATAN ANG MODYUL NA ITO. MAGHANDA NG SARILING

SAGUTANG PAPEL.

Para sa akin ang saranggola ay simbolo ng _____________

_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
________________________________________________________________.

3
 Suriin

Inaasahang magagabayan ka ng mga inihandang babasahin at Gawain.

Halika at umpisahan na ang masayang pagbabasa at pag-unawa sa paksa.

BASAHIN AT SURIIN…

SARANGGOLA
Ni Efren R. Abueg

“Rading, Paquito, Nelson… pakinggan ninyo ang kuwentong ito.

“May isang batang lalaki, walong taong gulang. Humiling siya sa kanyang
ama ng isang guryon.
“Anak, ibibili kita ng kawayan at papel. Gumawa ka na lamang na
saranggola,” wika ng ama.
“Hindi ako marunong, tatay,” anang batang lalaki.
“Madali ‘yan. Tuturuan kita,” sabi ng ama at tinapik sa balikat ang anak.
Bumili nga ito ng papel at kawayan, tinuruang gumawa ng saranggola ang
anak.
“Tatay… ibili mo ako ng guryon,” sabi uli ng bata sa ama.
“Anak…pag-aralan mo na lamang mapalipad ang saranggola nang
mataas. Madadaig mo ang taas at tagal ng lipad ng guryon!”
Nainis ang bata sa kanyang ama.
“Kinakantiyawan ako sa bukid, tatay,” anang bata. “Anak daw ako ng
may-ari ng kaisa-isang estasyon ng gasoline sa bayan… bakit daw kayliit ng
saranggola ko!”
Nagtawa ang ama at tinapik na naman sa balikat ang anak.
Tinuruan nga ng ama ang bata ng higit na mataas na pagpapalipad ng
saranggola, pati na ng pagpapatagal niyon sa kalawakan. Nalagpasan nga ng
saranggola niya ang ilang guryon. Ang iba namang guryon na lumipad nang
pakataas-taas ay nalagutan ng tali at nagsibagsak, bali-bali ang mga tadyang,
wasak-wasak.
“Tingnan mo… hindi nasira,” nagmamalaking wika ng ama. “Kung guryon
‘yan, nawawasak na dahil sa laki. Kaya tandaan mo, ang taas at tagal ng
pagpapalipad ng saranggola ay nasa husay, ingat, at tiyaga. Ang malaki ay madali
ngang tumaas, pero kapag nasa itaas na, mahirap patagalin doon at kung
bumagsak, laging nawawasak.”
Nakalimutan na ng batang iyon ang tungkol sa saranggola nang maging
katorse anyos na siya. May iba na siyang hilig: damit, sapatos, malaking baon sa
eskwela, pagsama-sama sa mga kaibigan.
“Anak… dalawang sapatos lamang ang gagamitin mo sa pasukang ito.
Kung masira, saka na papalitan. Magtitipid ka rin sa damit at huwag kang gasta
nang gasta. Hindi madaling kitain ang salapi,’ pagunita ng kanyang ama.

4
 “Kawawa nga ako, tatay,” katwiran ng bata. “Anak ako ng tanging may-ari
ng estasyon ng gasoline at machine shop sa bayan natin, pero ang hitsura ko…
parang anak ng pobre.”
“Disente ka naman, a. Malinis ang damit mo, husto ka sa mga gamit sa
eskwela at husto ka rin sa pagkain. Hindi dapat sobra sa mga pangangailangan
ang isang kabataang tulad mo. Hindi natutuhan ang pagtitipid.”
Hindi naunawaan ng bata ang paliwanag ng ama at nagkaroon siya ng
hinanakit dito. Tinipid siya sa lahat ng bagay, hinigpitan sa pagsasama-sama sa
mga barkada at madalas, pinatatao sa estasyon ng gasolina at pinatutulong sa
machine shop kung araw ng walang klase.
“Pinahihirapan talaga ako ng tatay,” puno ng hinanakit ang tinig na
pagsusumbong ng bata sa ina. “Kaisa-sa pa naman akong anak, ang turing niya
sa akin… parang ampon!”
“Hindi totoo ang sinabi mo anak,” malumanay na sansala ng kanyang ina sa
anak. “Alam mo, mataas ang pangarap niya sa para sa iyo.
“Bakit? Ano ang gusto niya para sa akin?”
“Ibig niyang maging mahusay kang inhenyero.”
Hindi na kumibo ang bata at hindi rin napawi ang hinanakit niya sa ama.
Gayunman, hindi siya makapaghimagsik dito. Iginagalang niya ito at pati ang
kanyang ina.
Nang labingwalo na siya, napagkaisahan ng kanyang mga barkada na
kumuha sila ng Commerce.
“Mabuti ‘yon. Magsama-sama na tayo sa isang unibersidad,” mungkahi ng
isa sa limang magkakaibigan.
Pumayag sila. Ngunit nang kausapin ang ama, tumutol ito.
“Inoobserbahan kita, anak. Hindi mo hilig ang Commerce. Palagay ko
Mechanical Engineering ang bagay sa iyo. Tanungin mo ang iyong ina.”
Masama man ang loob, sumangguni pa ri siya sa ina.
“Hindi sa kinakampihan ko ang iyong ama, anak. Pero sa tingin ko…
engineering nga ang bagay sa iyo. May machine shop tayo… sino ba ang
magmamana niyon kundi ikaw?’
Nasunod ang kanyang ama at napilitan siyang tumiwalag sa kanyang
barkada. Napag-isa siya sa pag-aaral sa lungsod at ngayong binata na siya, hindi
na hinanakit kundi paghihimagsik sa ama ang kanyang nadarama.
“Ayoko nang mag-aral, inay,” sabi niya sa kanyang ina nang dalawin siya
nito sa dormitory. “Tipid, pagtitiis, kahihiyan lamang ang dinaranas ko rito. Bakit
ako ginaganoon ni itay? Gusto ba niya akong pahirapan?”
Pinayapa ng kanyang ina ang kanyang kalooban…
“Magtiwala ka sa amin, anak. Wala kaming gagawin ng iyong ama kundi
makabubuti sa iyong hinaharap.”
“Makabubuti ba sa akin ang magmukhang basahan at magdildil ng asin?”
“Makabubuting matuto kang magtiis. Pagkatapos mo naman ng pag-aaral
at magtatagumpay ka sa hanapbuhay, magiging magaan sa iyo ang lahat.”
“Bakit kailangan ko pang magtagumpay? Hindi ba’t ipamamana ninyo sa
akin ni itay ang ating kabuhayan?”
“Totoo iyan, anak… pero paano mo mapauunlad ang ating kabuhayan kung
hindi mo alam ang pagtatayo niyan?”
Hindi maintindihan ng binata ang sinabi ng kanyang ina, subalit naisip
niyang makapagtitiis pa siya. Isubsob na lamang niya ang ulo sa pag-aaral.
Nakatapos naman ng inhenyeriya ang binate. Hindi siya pangunahin sa
klase, ngunit sa pagsusulit sa gobyerno, nakabilang siya sa nangungunang unang
dalawampu.

5
 “Ngayon anak… bibigyan kita ng limampung libong piso. Gamitin mo sa
paghahanapbuhay," sabi ng kanyang ama nang makuha na niya ang lisensiya
bilang mechanical engineer.
Namangha siya.
“Akala ko… ako na ang hahawak n gating machine shop pagkatapos ko ng
pag-aaral,” nawika niya sa ama.
“Bata pa ako, anak. Kaya ko pang mag-asikaso ng hanapbuhay na iyan.
Saka ibig ko, magpundar ka ng sarili mong negosyo.”
“Mabuti na iyong makatindig ka sa sarili mong paa.”
Tinanggap niya ang halagang pinagkaloob ng ama. Humiwalay na rin siya
ng tirahan sa mga magulang.
“Alam kong malaki ang hinanakit mo sa iyong ama. Gayunman, ibig kong
isaisip mong ang kinabukasan mo ang lagi niyang inaalala.”
Ngunit may lason na sa kanyang isip. Hindi na siya naniniwala sa sinabi ng
kanyang ina. Naging lubos ang paghihimagsik niya sa kanyang ama.
Nagtayo siya ng isang machine shop sa dulo ng kanilang bayan. Agad-agad
siyang pinagsadya ng kanyang ama.
“Bakit hindi pa sa ikatlong bayan ka nagtayo ng machine shop?
Magkukumpetensiya pa tayo rito?”
“Akala ko ba’y bahala na ako sa buhay ko, itay?”
Natigilan ang kanyang ama. Saka napapailing, nag-iwan pa ito ng salita
bago lumisan.
“Kung sabagay… mabuting magturo ang karanasan!”
May isang taon ding natiyaga ang binata sa pamamahala ng kanyang maliit
na machine shop sa dulong bayan. Kakaunti ang kanyang parokyano dahil higit
na Malaki ang machine shop ng kanyang ama at mahusay ang mga tauhan nito.
Nagkautang tuloy siya ng labindalawang libo sa mga kinukunan niya ng
materyales. Nang hindi siya makabayad, inilit ang makinang kanyang ginagamit.
Napilitan siyang lumapit sa ama upang mangutang ng labinlimang libong
piso para mabawi ang kanyang makina.
“Nabigyan na kita ng pang-umpisang puhunan. Hindi ka sumunod sa
mungkahi ko na umiwas sa kumpetisyon. Subukin mo namang maghanap ng
puhunan sa sarili mong pagsisikap.”
Noon nagsiklab ang binata. Nakalimutan niya ang paggalang. Dumabog siya
sa harap ng ama.
“Ano kayong klaseng ama? Bakit ninyo natitiis ang inyong anak? Kasiyahan
ba ninyong makitang nahihirapan ako?”
“Ibig kong matutuhan mo ang lahat ng nangyayari sa buhay na ito. hindi
madali ang mabuhay sa mundo, anak.”
“Hindi ba kaya may mga magulang ay para gumaan ang buhay ng mga
anak?”
“Ang ikagagaan ng buhay ng mga anak ay wala sa mga magulang kundi nasa
mga itinuturo nila sa mga ito.”
Nagkahiwalay ng landas ang mag-ama. Naglayas ang binata nang hindi man
lamang nagpaalam kahit sa ina. Nagpalipat-lipat sa kung saan-saang trabaho
hanggang pagkaraan ng limang taon, nakaipon siya ng sampung libong piso at
nakabili ng isang maliit na machine shop. Kumontrata siya sa paggawa ng
tambutso sa isang auto assembler at kumita siya nang malaki. Sa loob ng tatlong
taon, gumawa na rin ang machine shop niya ng mga parte ng kotse.
Ang dugo ay dugo, anang kasabihan, kaya dinalaw ang lalaki ng kanyang
may edad na ina. Isang araw, dumating sa kanilang bahay, gaya ng dati may
pasalubong sa tatlong apong lalaki.

6
 “Ibig ng itay mong makita ang kanyang mga apo, pero hindi siya makadalaw
rito dahil sa hinanakit mo,” sabi ng kanyang ina.
“Kinalimutan ko na, inay, na nagkaroon ako ng ama!”
Umiyak ang kanyang ina.
“Kung gayon… baka hindi na kayo magkita, anak!” nawika nito bago umalis.
Sa tindi ng hinanakit, hindi na rin niya binigyang-halaga ang bulalas na iyn
ng kanyang ina. Nagpakagumon siya sa trabaho, naghanap pa ng mga bagong
kontrata hanggang sa loob pa ng dalawang taon, kilala na ang kanyang machine
shop sa Pasay. Isang araw, hindi niya dinatnan ang kanyang asawa at ang tatlong
anak sa bahay.
“Nasaan sila?” usog niya sa katulong.
“Umuwi ho sila sa probinsiya. Patawirin daw ho ang iyong ama!”
“Umuwi uli? Bakit, lagi ba sila roon?”
Tumango ang tinanong na katulong.
“May dalawang taon na hong regular silang nagpupunta roon. Dinadalaw ang
inyong matanda.”
May poot na sumiklab sa kanyang dibdib. Nanlambot siya sa galit. Ngunit sa
pagkaunawang patawirin ang kanyang ama, nagbalik sa kanyang isip ang
masasayang sandal sa piling nito. Nagunita niya ang pagpapalipad nila ng
saranggola.
“Wala sa laki ng saranggola ang pagpapalipad at pagpapatagal niyon sa itaas,
nasa husay at tiyaga at ingat iyan!”
Magdamag siyang hindi mapalagay. Lagi niyang naiisip ang sinabing iyon ng
kanyang ama. Kinabukasan, sakay ng kanyang kotse, nagbalik siya sa bayang
sinilangan.
“Patay na s’ya!” bulalas ng kanyang asawang umiyak sa kanyang dibdib.
May nabugnos na moog sa kanyang puso. Nahalinhan ng pagsisisi ang
hinanakit. Nilapitan niya ang ina at sa pagyakap dito, umiyak siya nang marahan,
kasamang nagdalamhati ang lahat ng himaymay ng kanyang laman.
“Huwag kang umiyak… namatay siyang walang hinanakit sa iyo,” anas ng
kanyang ina.
“Wa-walang hinanakit?”
“Oo, anak… dahil natupad na ang pangarap niya. Nasa itaas ka na. at sabi
niya sa akin, pati sa asawa mo… nakatitiyak siya na makapananatili ka roon.”
Nang lapitan niya ang kabaong ng ama at tunghayan ang mga labi nito,
parang lumundag ang kanyang puso at humalik sa pisngi ng yumao. Kasunod
niyon, nagunita na naman niya ang pagpapalipad sa saranggola.
“Wala sa laki ng saranggola ang pagpapalipad at pagpapatagal niyon sa itaas.
Hayaan mo… tuturuan kita!” paliwanag ng ama.
“Rading, Paquito, Nelson… Tandaan ninyo ang kuwentong iyan. Kuwento
naming ‘yan ng inyong namatay na lolo. Kuwento naming dalawa.”
SANGGUNIAN: Ikalawang Edisyon Pinagyamang Pluma 8
Alma M. Dayag, et.al; Pahina 289 – 294

Mga Gabay na tanong:

1. Paano dinisiplina ng ama ang kanyang anak?

2. Paano tinanggap ng anak ang paraan ng pagdidisiplina ng kanyang ama?
Ipaliwanag.
3. Makatwiran ba ang ginawang paglalayas ng anak? Pangatwiranan.
4. Anong damdamin ang nangibabaw sa anak ng madatnang wala nang buhay
ang kanyang ama?
5. Ano ang gintong aral na nakapaloob sa akda hinggil sa pagtatagumpay?

7
 Pagyamanin

Gawain A: PANSININ MO AKO!

Panuto: Pansinin ang mga sinalungguhitang pahayag sa akda. Suriin at tukuyin
ang kahulugan ng mga simbolo at pahiwatig.

Paalala: Huwag sulatan ang modyul na ito. Maghanda ng sariling sagutang papel.

SIMBOLO/PAHIWATIG KAHULUGAN

Nalagpasan nga ng saranggola niya

ang ilang guryon. Ang iba namang
guryon na lumipad nang pakataas-
taas ay nalagutan ng tali at
nagsibagsak, bali-bali ang mga
tadyang, wasak-wasak

Ang taas at tagal ng pagpapalipad ng

saranggola ay nasa husay, ingat, at
tiyaga. Ang malaki ay madali ngang
tumaas, pero kapag nasa itaas na,
mahirap patagalin doon at kung
bumagsak, laging nawawasak

Makabubuti ba sa akin ang

magmukhang basahan at magdildil ng
asin?

Mabuti na iyong makatindig ka sa

sarili mong paa

Ngunit may lason na sa kanyang isip

Kung sabagay… mabuting magturo

ang karanasan

8
 Ang ikagagaan ng buhay ng mga anak
ay wala sa mga magulang kundi nasa
mga itinuturo nila sa mga ito

Ang dugo ay dugo.

Wala sa laki ng saranggola ang

pagpapalipad at pagpapatagal niyon
sa itaas, nasa husay at tiyaga at ingat
iyan!”

Nasa itaas ka na.

Isaisip

Mga mahahalagang kaalaman na dapat tandaan:

▪ Ang Saranggola ay isang maikling kwento na isinulat ni Efren R. Abueg, isang

kilalang kwentista, nobelista, kritiko, at mananaysay. Siya ay ipinanganak
noong ika-3 ng Marso, 1937.
▪ Ang kwentong “Saranggola” ay tungkol sa isang batang lalaki at kung paano
siya dinisiplina ng kanyang ama na may-ari ng kaisa-isang estasyon ng
gasolina at machine shop sa kanilang lugar.
▪ Sinimulan ito sa pagkukwento ng isang ama na may tatlong anak – Rading,
Paquito, at Nelson. Sa pagsisimula ng kwento, ay may isang batang lalaki na
humiling sa kanyang ama ng isang guryon. Sa halip na bilhan siya, ay
ginawan siya ng kanyang ama ng isang saranggola at tinuruan kung paano
magpalipad nito. Pagkalipas ng ilang taon, humiling naman ng sapatos,
damit, at pagsama sa barkada ang anak ngunit sa halip ay tinuruan siya ng
ama na magtipid. Kung kaya’t nakaramdam ng hinanakit ang anak sa ama
lalo na nang hindi siya payagang mag-enroll sa kursong commerce dahil ang
gusto ng ama ay mechanical engineering ang kunin niya. Nang makatapos
siya ng pag-aaral ay binigyan siya ng limampung libong peso bilang puhunan
sa negosyong nanaisin ng anak. Nadagdagan ang hinanakit ng anak sapagkat
inakala niyang ibibigay ng ama ang kanilang negosyo. Sa galit ng anak ay
nagtayo siya ng machine shop gaya ng ama sa kalapit na barangay.
Pinayuhan siya ng ama na lumipat sa ikatlong barangay upang malayo sa
kompetensiya ngunit hindi nakinig ang anak hanggang sa nagkautang ito

9
 dahil hindi pumatok ang kanyang negosyo. Muli siyang lumapit sa ama
upang humingi ng labindalawang libong piso ngunit sa halip na bigyan ay
tinanggihan siya ng ama dahil hindi ito nakinig sa kanyang payo. Lumayas
ang anak at nagpakalayo-layo. Nang makaipon mula sa pagtatrabaho ay
nagsimula muli ito ng panibagong negosyo na umunlad naman paglipas ng
tatlong taon. Nakapag-asawa na rin ito at may tatlong anak. Dumalaw ang
ina at sinabing patawarin na ang ama ngunit nagmatigas ang anak dahil sa
laki ng hinanakit nito sa ama. Isang araw, nagtaka ang anak ng hindi niya
nadatnan ang kanyang mag-iina. Sinabi ng katulong na umuwi ito sa
kanilang probinsya. Sumunod ang anak at doon niya nadatnang wala ng
buhay ang kanyang ama. Ang nadaramang hinanakit sa ama ay napalitan ng
pagsisisi. Naalala ng anak ang panahon kung kailan tinuturuan siya ng ama
na magpalipad ng saranggola. “Wala sa laki ng saranggola ang pagpapalipad
at pagpapatagal niyon sa itaas, nasa husay at tiyaga at ingat iyan! Huwag
kang mag-alala, tuturuan kita”

PAGSULAT NG JOURNAL

Isulat sa iyong journal ang sagot sa tanong na ito.

Bilang anak, bakit kailangang sundin ang payo at pangaral ng ating
mga magulang? Paano ka dinidisiplina ng iyong magulang?

Tayahin:

BABALA: HUWAG SULATAN ANG MODYUL NA ITO. MAGHANDA NG SARILING

SAGUTANG PAPEL.

A. Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga simbolo at pahiwatig na

ginamit sa pangungusap. Tukuyin kung ano ang kahulugan ng mg ito. Isulat
sa inyong sagutang papel ang titik ng napiling sagot.

1. Matiwasay na lumisan sa mundo ang ama sapagkat nasisiguro na niyang ang

anak ay nasa itaas na at nakatitiyak ito na mananatili na ang anak doon.
a. Nagtagumpay na ang anak c. Nasa mataas na posisyon ang anak
b. Naging mayabang ang anak d. Namatay na ang anak

2. Nagdildil ng asin ang anak nang hindi siya nakinig sa payo at pangaral ng ama.
a. Nag-ulam ng asin ang anak c. Naghirap sa buhay ang anak
b. Nagnegosyo ng asin ang anak d. Nagtagumpay sa negosyo ang anak

3. “Ibig kong magpundar ka ng sarili mong negosyo. Mabuti na iyong makatindig ka

sa sarili mong paa”, ang wika ng ama.
a. Nais ng ama na matutong magsarili ang anak
b. Nais ng ama na matutong maglakbay ng mag-isa ang anak
c. Nais ng ama na maghirap ang anak upang matuto sa buhay
d. Nais ng ama na bigyan ng negosyo ang anak

10
4. Hindi na magawang magtiwala ng anak sa bawat sinasabi ng ina sapagkat may
nabuong lason na sa kanyang isipan dahil sa tindi ng hinanakit sa ama.
a. May nabubuong maling paniniwala sa isipan ng anak para sa ama
b. May naiisip na masamang plano ang anak para sa ama
c. Naging negatibo ang pananaw ng anak sa ama
d. Nais lasunin ng anak ang ama

5. Nalagpasan nga ng saranggola niya ang ilang guryon. Ang iba namang guryon
na lumipad nang pakataas-taas ay nalagutan ng tali at nagsibagsak, bali-bali
ang mga tadyang, wasak na wasak.
a. Ang mga taong mapagmataas ay binabagsak ng Diyos
b. Ang buhay ay parang guryon, minsan nasa itaas, minsan ay nasa ibaba
c. Ang tagumpay ng isang tao ay mahirap panatilihin sa itaas
d. Kung gaano kataas ang iyong paglipad, siya ring taas ng iyong ibabagsak

6. “Kung sa bagay… mas mabuting magturo ang karanasan,” wika ng ama.

a. Mas madaling matuto ang isang tao sa mga bagay na naranasan na niya,
ito man ay tagumpay o isang pagkakamali
b. Mas natututo ang anak sa karanasan kaysa sa pangaral ng magulang
c. Mas nakikinig ang anak sa karanasan kaysa sa payo ng magulang
d. Nais ng ama na hayaan ang anak upang matuto

7. “Bakit nais ata ni ama na magmukha akong basahan? Ako ba’y isang ampon?”
a. Maging marumi sa paningin ng iba
b. Magkaranas ng matinding hirap
c. Hindi magtagumpay sa buhay
d. Maging pulubi at palaboy sa lansangan

8. “Ang ikagagaan ng buhay ng anak ay wala sa mga magulang kundi nasa mga
itinuturo nila sa mga ito,” katwiran ng ina.
a. Nasa magulang kung paano niya palalakihin ang kanyang anak
b. Ang ikabubuti ng anak ay nasa tamang pagdidisiplina ng magulang
c. Hinahayaan ng magulang na matuto ang anak sa pagkakamali nito
d. Hinahayaan ng magulang na magdesisyon ang anak upang matuto

9. Sabi nga sa isang kasabihan, “Ang dugo ay dugo” kaya kahit na may edad na
ang ina ay dinadalaw pa rin niya ang anak.
a. Ang anak ay anak pa rin
b. Pagbaliktarin man ang mundo, hindi maitatangi na kayo ay magkadugo.
c. Ang ina ay ina.
d. Magkatulad ang dugo na dumadaloy sa inyong mga ugat

10. “Wala sa laki ng saranggola ang pagpapalipad at pagpapatagal niyon sa itaas,

nasa husay at tiyaga at ingat iyan! Ang guryon ay malaki at madali ngang
tumaas pero kapag nasa itaas na ay mahirap nang panatilihin roon at kung
bumagsak man, siguradong mawawasak” katwiran ng ama.
a. Ang tagumpay ay hindi makukuha sa madalian at mga materyal na
bagay kundi nasa tiyaga, disiplina, at determinasyon ng isang tao.
b. Kapag nagyabang at naging mapagmataas ka, mataas din ang iyong
ibabagsak.
c. Ang pagpapalipad ng saranggola ay daan upang malaman mo kung
magtatagumpay ka sa buhay
d. Ang tagumpay ay parang guryon, medaling makamit at kapag bumagsak
man, maaari pa ring mapabalik sa itaas

11
B. Panuto: Ayusin ang sumusunod na mga pangungusap upang mabuo ang
wakas ng kwentong “Saranggola”. Gamitin ang bilang 1 hanggang 5 upang
ipakita ang tamang pagkakasunud-sunod ng mga ito.

___11. Sinabi ng ina na namayapa na ang ama na walang hinanakit sa anak

sapagkat alam nitong natupad na ang pangarap nito para sa anak.
___12. Hindi na naabutan ng anak na buhay ang kanyang ama. Totoo ngang nasa
huli ang pagsisisi.
___13. Nilapitan ng anak ang kabaong kasabay ang pag-alala niya sa panahon
kung kalian tinuturuan siya ng ama na magpalipad ng saranggola.
___14. Dumating ang ina at sinabing nais ng ama ng dalawin ang kanyang mga
apo ngunit sa tindi ng galit ng anak ay sinabi nitong matagal na siyang
walang ama. Umiyak na umalis ang ina.
___15. Isang araw, hindi naabutan ng anak ang kanyang mag-iina at nalaman
niyang matagal na pala nitong dinadalaw ang kanyang mga magulang sa
probinsya.

Karagdagang Gawain

BABALA: HUWAG SULATAN ANG MODYUL NA ITO. MAGHANDA NG SARILING

SAGUTANG PAPEL.

Gawain A: WAKASAN MO AKO!

Sitwasyon: Kung ikaw ay isang manunulat sa wattpad at nabigyan ka ng
pagkakataon na baguhin ang wakas sa kwentong “Saranggola”, paano mo ito
wawakasan? Isulat ang sariling wakas sa notbuk na nasa ibaba.

__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
_____________________

12
 Susi sa Pagwawasto

15. 2
14. 1
13. 5
12. 3
11. 4
10. A
9. B
8. B
7. B
6. A
5. D
4. A
3. A
2. C
1. A

TAYAHIN:

Sanggunian
AKLAT:

Ikalawang Edisyon Pinagyamang Pluma 8 (K to 12); pahina 289 – 294; Alma M.

Dayag, et.al; 2017; Phoenix Publishing House, Inc.

13
 Region IX: Zamboanga Peninsula Hymn – Our Eden Land
Here the trees and flowers bloom Gallant men And Ladies fair
Here the breezes gently Blow, Linger with love and care
Here the birds sing Merrily, Golden beams of sunrise and sunset
The liberty forever Stays, Are visions you’ll never forget
Oh! That’s Region IX
Here the Badjaos roam the seas Hardworking people Abound,
Here the Samals live in peace Every valleys and Dale
Here the Tausogs thrive so free Zamboangueños, Tagalogs, Bicolanos,
With the Yakans in unity
My Final Farewell
Farewell, dear Fatherland, clime of the sun caress'd
Pearl of the Orient seas, our Eden lost!,
Gladly now I go to give thee this faded life's best,
And were it brighter, fresher, or more blest
Still would I give it thee, nor count the cost.
On the field of battle, 'mid the frenzy of fight,
Others have given their lives, without doubt or heed;
The place matters not-cypress or laurel or lily white,
Scaffold or open plain, combat or martyrdom's plight,
T is ever the same, to serve our home and country's need.
I die just when I see the dawn break,
Through the gloom of night, to herald the day;
And if color is lacking my blood thou shalt take,
Pour'd out at need for thy dear sake
To dye with its crimson the waking ray.
My dreams, when life first opened to me,
My dreams, when the hopes of youth beat high,
Were to see thy lov'd face, O gem of the Orient sea
From gloom and grief, from care and sorrow free;
No blush on thy brow, no tear in thine eye.
Dream of my life, my living and burning desire,
All hail ! cries the soul that is now to take flight;
All hail ! And sweet it is for thee to expire ;
To die for thy sake, that thou mayst aspire;
And sleep in thy bosom eternity's long night.
If over my grave some day thou seest grow,
In the grassy sod, a humble flower,
Draw it to thy lips and kiss my soul so,
While I may feel on my brow in the cold tomb below
The touch of thy tenderness, thy breath's warm power.
Let the moon beam over me soft and serene,
Let the dawn shed over me its radiant flashes,
Let the wind with sad lament over me keen ;
And if on my cross a bird should be seen,
Let it trill there its hymn of peace to my ashes.
I Am a Filipino, by Carlos P. Romulo
I am a Filipino–inheritor of a glorious past, hostage to the uncertain
future. As such I must prove equal to a two-fold task–the task of
meeting my responsibility to the past, and the task of performing
my obligation to the future.
I sprung from a hardy race, child many generations removed of
ancient Malayan pioneers. Across the centuries the memory comes
rushing back to me: of brown-skinned men putting out to sea in
ships that were as frail as their hearts were stout. Over the sea I see
them come, borne upon the billowing wave and the whistling wind,
carried upon the mighty swell of hope–hope in the free abundance
of new land that was to be their home and their children’s forever.
I am a Filipino. In my blood runs the immortal seed of heroes–seed
that flowered down the centuries in deeds of courage and defiance.
In my veins yet pulses the same hot blood that sent Lapulapu to
battle against the first invader of this land, that nerved Lakandula
in the combat against the alien foe, that drove Diego Silang and
Dagohoy into rebellion against the foreign oppressor.
The seed I bear within me is an immortal seed. It is the mark of my
manhood, the symbol of dignity as a human being. Like the seeds
that were once buried in the tomb of Tutankhamen many thousand
years ago, it shall grow and flower and bear fruit again. It is the
insignia of my race, and my generation is but a stage in the
unending search of my people for freedom and happiness.
Cebuanos, Ilocanos, Subanons, Boholanos, Ilongos,
All of them are proud and true
Region IX our Eden Land
Region IX
Our..
Eden...
Land...
Let the sun draw the vapors up to the sky,
And heavenward in purity bear my tardy protest
Let some kind soul o 'er my untimely fate sigh,
And in the still evening a prayer be lifted on high
From thee, 0 my country, that in God I may rest.
Pray for all those that hapless have died,
For all who have suffered the unmeasur'd pain;
For our mothers that bitterly their woes have cried,
For widows and orphans, for captives by torture tried
And then for thyself that redemption thou mayst gain
And when th e d ark nigh t wraps the graveyard aro und
W ith o nly the d ead in the ir vigil to se e
Bre ak no t my re pose o r the mys te ry profo und
And perc h ance th o u mays t he ar a sad h ymn res o und
'T is I, O my co untry, rais in g a son g unto the e.
And even my grave is rememb ered no mo re
Un mark'd b y neve r a c ross no r a s tone
Le t the p lo w s weep thro ugh it, the sp ade turn it o'e r
Th at my ashes may carpe t e arthly f loo r,
Befo re in to n o thingness at las t the y are blown.
Th en will oblivion b rin g to me no c are
As o ver thy v ales and p lains I s wee p;
Th ro bbin g an d cle ansed in th y sp ace and air
W ith co lo r and ligh t, with son g and lamen t I f are,
Eve r repe ating the f aith th at I kee p.
M y Fathe rland ad or'd, th at s ad ness to my so rro w lends
Beloved Filip in as, he ar no w my las t go od -b y!
I give th ee all: p aren ts an d kindre d and f rien ds
Fo r I go whe re no slave b efo re the o ppre sso r be nds,
W here f aith c an neve r k ill, and God re igns e'e r o n h igh!
Fare we ll to yo u all, f ro m my so ul torn away,
Friend s of my childh ood in the ho me d ispossess e d!
Give th anks th at I rest f ro m the we aris ome d ay!
Fare we ll to thee, too, s wee t f riend th at ligh te ned my way;
Beloved c re atures all, f are well! In de ath the re is re st!
I am a Filipino, child of the marriage of the East and the West. The
East, with its languor and mysticism, its passivity and endurance,
was my mother, and my sire was the West that came thundering
across the seas with the Cross and Sword and the Machine. I am of
the East, an eager participant in its spirit, and in its struggles for
liberation from the imperialist yoke. But I also know that the East
must awake from its centuried sleep, shake off the lethargy that has
bound his limbs, and start moving where destiny awaits.
I am a Filipino, and this is my inheritance. What pledge shall I give
that I may prove worthy of my inheritance? I shall give the pledge
that has come ringing down the corridors of the centuries, and it
shall be compounded of the joyous cries of my Malayan forebears
when first they saw the contours of this land loom before their eyes,
of the battle cries that have resounded in every field of combat from
Mactan to Tirad Pass, of the voices of my people when they sing:
“I am a Filipino born to freedom, and I shall not rest until freedom
shall have been added unto my inheritance—for myself and my
children and my children’s children—forever.”