სასწავლო კურსის სილაბუსი

2019-2020 სასწავლო წლის გაზაფხულის სემესტრი

სასწავლო კურსის სტატისტიკა

სახელწოდება Statistics
ავტორი (ავტორები) ომარ ფურთუხია

ლექტორი (ლექტორები) 1. ომარ ფურთუხია

ასოცირებული პროფესორი
ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი,
მათემატიკის დეპარტამენტი

საკონტაქტო ინფორმაცია: 599503082, 577244511; 2304786,

2304781, 2904633;
e-mail: omar.purtukhia@tsu.ge , o.purtukhia@gmail.com

2. ბესარიონ დოჭვირი
ასოცირებული პროფესორი
ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი,
მათემატიკის დეპარტამენტი

საკონტაქტოინფორმაცია: 599294473; 2303570; 2234107;

e-mail: besarion.dochviri@tsu.ge

3. პეტრე ბაბილუა
ასისტენტ პროფესორი
ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი,
მათემატიკის დეპარტამენტი

საკონტაქტო ინფორმაცია: 599408383; 2303570; 2940577; e-

mail:petre.babilua@tsu.ge, p_babilua@yahoo.com

4. ზაზა ხეჩინაშვილი
ასისტენტ პროფესორი
ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი,
მათემატიკის დეპარტამენტი

საკონტაქტოინფორმაცია: 555183733; 2304781; e-mail:

zaza.khechinashvili@tsu.ge, khechinashvili@gmail.com

5. მზევინარ ფაცაცია
მასწავლებელი
ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი,
მათემატიკის დეპარტამენტი
 საკონტაქტო ინფორმაცია: 593 24 30 77; e-mail:
mzevinar.patsatsia@tsu.ge

6. ნორა კეკელია
მასწავლებელი
ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი,
მათემატიკის დეპარტამენტი

საკონტაქტო ინფორმაცია: 595 560 068, 2 30 35 70 (სამს.), 2 30 22 83

(ბინა);
e-mail: nora.kekelia@tsu.ge

7. სიმონ ელოშვილი
მოწვეული პერსონალი
ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი,
მათემატიკის დეპარტამენტი

საკონტაქტო ინფორმაცია: 277 12 46, 597918420;

e-mail: simoneloshvili@yahoo.com

8. ქეთევან მანჯგალაძე
მოწვეული პერსონალი
ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი,
მათემატიკის დეპარტამენტი
საკონტაქტოინფორმაცია: 577 78 87 71; e-mail:
kmanjgaladze@gmail.com

9. მიმოზა ტყებუჩავა
მოწვეული პერსონალი
ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი,
მათემატიკის დეპარტამენტი
საკონტაქტო ინფორმაცია: 577272472 599797493; e-mail:
mimozatkebuchava@yahoo.com

10. ალექსანდრე ტყეშელაშვილი

მოწვეული პერსონალი
ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი,
მათემატიკის დეპარტამენტი
 საკონტაქტოინფორმაცია: 557 32 84 28; e-mail:
aleksandre.tkeshelashvili@stu.ge
სასწავლო კურსის კოდი
სასწავლო კურსის 1. სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტი
სტატუსი
2. სწავლებისსაფეხური: ბაკალავრიატი
 3. სავალდებულო

სასწავლო კურსის მიზნები კურსის მიზანია:

- აღწერითი (დესკრიფციული) სტატისტიკის, ალბათობის
თეორიის, შეფასებათა თეორიისა და კორელაციურ–რეგრესიული
ანალიზის საფუძვლების გაცნობა.
- შეასწავლოს სტუდენტს სოციალურ მონაცემთა დამუშავების
ელემენტარული ხერხები და საშუალებები, რომელიც
საშუალებას მისცემს მას მოახდინოს დაკვირვებებისა და
ექსპერიმენტების შედეგად მიღებული სტატისტიკური
მონაცემების პირველადი დამუშავება, თვალსაჩინო წარმოდგენა
(ვიზუალიზაცია), ინტერპრეტაცია, შერჩევის რიცხვითი
მახასიათებლების გამოთვლა და პოპულაციის პარამეტრების
შეფასება, რომ სტუდენტმა შეეძლოს ჩაატაროს კორელაციურ–
რეგრესიული ანალიზი, გამოიტანოს გააზრებული დასკვნა და
გააკეთოს შესაბამისი პროგნოზი.
კრედიტების რაოდენობა სასწავლო კურსის კრედიტები: 5 ECTS (125 საათი)
და
საათების განაწილება სტუდენტის საკონტაქტო მუშაობის საათების რაოდენობა
სტუდენტის სემესტრული გათვლით: 65 საათი;
დატვირთვის მათ შორის:
შესაბამისად (ECTS) 1. ლექცია: 30 საათი;
2. სამუშაო ჯგუფი/პრაქტიკული: 30 საათი;
3. შუალედური გამოცდის ჩასაბარებლად
განკუთვნილი დრო: 2 საათი;
4. დასკვნითი გამოცდის ჩასაბარებლად
განკუთვნილი დრო: 3 საათი;

სტუდენტის დამოუკიდებელი მუშაობის საათების

რაოდენობა სემესტრული გათვლით: 60 საათი;
მათ შორის:
1. ლექცია-პრაქტიკუმებისათვის მომზადება: 40 სთ.
2. შუალედური გამოცდის მომზადება: 10 საათი;
3. დასკვნითი გამოცდის მომზადება: 10 საათი;

დაშვების წინაპირობები არ მოითხოვება

სწავლის შედეგები ცოდნა და გაცნობიერება:
სტუდენტმა იცის აღწერითი სტატისტიკის, ალბათობის
თეორიის, შეფასებათა თეორიისა და კორელაციურ–რეგრესიული
ანალიზის ძირითადი საკითხები.

ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენების უნარი:

სოციალურ მონაცემთა დამუშავების ელემენტარული ხერხების
 და საშუალებების გამოყენების; დაკვირვებებისა და
ექსპერიმენტების შედეგად მიღებული სტატისტიკური
მონაცემების პირველადი დამუშავების; თვალსაჩინოდ წარმო-
დგენის (ვიზუალიზაციის); ინტერპრეტაციის; შერჩევის რიცხვ-
ითი მახასიათებლების გამოთვლისა და პოპულაციის პარამეტ-
რების შეფასების; კორელაციურ–რეგრესიული ანალიზის
ჩატარებისა და შესაბამისი პროგნოზის გაკეთების უნარები.

დასკვნის უნარი:
სტუდენტს აქვს:
სტატიტიკური ტექნიკის გამოყენების უნარი ამოცანათა
ამოსახსნელად, ანალიზისა და სინთეზის უნარი, პრობლემის
ჩამოყალიბებისა და გააზრებული გადაწყვეტილების მიღების
უნარი.

კომუნიკაციის უნარი:
სტუდენტს აქვს:
საინფორმაციო და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების
გამოყენების უნარი სხვადასხვა წყაროდან ინფორმაციის
მოძიების, დამუშავების და სათანადო დონეზე პრეზენტაციის
მიზნით.

სწავლის უნარი:
სტუდენტს შეუძლია:
ვერბალური და წერილობითი ინფორმაციის აღქმის უნარი,
დამოუკიდებლად მუშაობის უნარი, გუნდში მუშაობის უნარი.

ღირებულებები:
სტუდენტს შეუძლია და იცის პროფესიული ეთიკის
სტანდარტების დაცვა.
სასწავლო კურსის იხ.დანართი
შინაარსი
სწავლების/სწავლის 1. ვერბალური, ანუ ზეპირსიტყვიერიმეთოდი
მეთოდები 2.წიგნზე მუშაობის მეთოდი
3.შემთხვევის ანალიზი(Casestudy);
4. ინდუქცია, დედუქცია, ანალიზიდა სინთეზი;
5. ახსნა–განმარტების მეთოდი.

შეფასების კრიტერიუმები შუალედური შეფასებები - 6 საკონტროლო წერა და კოლოკვიუმი.

კოლოკვიუმზე სტუდენტებს მოეთხოვებათ განვლილი თე-
ორიული მასალის ცოდნა და ამ ცოდნის გამოყენების უნარის
გამოვლენა პრაქტიკული ამოცანების ამოხსნისას.

გამოცდაზე დაშვების წინაპირობა - არანაკლებ 21 ქულისა დასწ-

რება/აქტიურობისთვის, საკონტროლოებში და კოლოკვიუმში.
საკონტროლო წერა, კოლოკვიუმი და დასკვნითი გამოცდა ტარ-
დება წერილობით. კრედიტის მინიჭების აუცილებელი პირობა --
არანაკლებ 18 ქულისა საბოლოო გამოცდაში.

დასწრება 3 ქულა: 0–2 ლექცია – 0ქულა;3–6 ლექცია – 1

ლექციაზე ქულა;7–10ლექცია – 2ქულა;11–14ლექცია – 3ქულა
დასწრება 3 ქულა:0–2 პრაქტიკული– 0 ქულა; 3–6 პრაქტი-
პრაქტიკულზე კული– 1 ქულა;7–10 პრაქტიკული– 2ქულა;11–
14პრაქტიკული–3 ქულა
აქტივობა 4 ქულა: საშინაოდავალებების:5%–25%–ისშესრუ-
პრაქტიკულზე ლება–1ქულა;26%–50%–ისშესრულება–2ქულა;51%–
75%–ის შესრულება– 3 ქულა; 76%–100%–
ისშესრულება– 4 ქულა.
საკონტროლო თითოეული საკონტროლო წერა ფასდება 5
წერა ქულით,სულ 6 X 5= 30 ქულა
კოლოკვიუმი 25 ქულა: შემოთავაზებული იქნება 2თეორიული
საკითხი, რომელთაგან თითოეულზე სრული
პასუხი შეფასდება 5–5ქულით (ან სხვა და სხვა
სიძნელის საკითხები ჯამური შეფასებით 10 ქულა)
და 3 პრაქტიკული ამოცანა, რომელთაგან
თითოეულის სრული ამოხსნა შეფასდება 5–5
ქულით (ან სხვადასხვა სიძნელის ამოცანები
ჯამური შეფასებით15 ქულა).
დასკვნთი 35 ქულა: შემოთავაზებული იქნება 3 თეორიული
გამოცდა საკითხი, რომელთაგან თითოეულზე სრული
პასუხი შეფასდება 5–5 ქულით ( ან სხვადასხვა
სიძნელის საკითხები ჯამური შეფასებით 15 ქულა)
და 4 პრაქტიკული ამოცანა, რომელთაგან
თითოეულის სრული ამოხსნა შეფასდება5–5
ქულით (ან სხვადასხვა სიძნელის ამოცანები
ჯამური შეფასებით20 ქულა).
შეფასების 1. 5ქულა:პასუხისრულია;საკითხიზუსტადდა ამომ-
წესი წურავად არისგადმოცემული;ტერმინოლოგია
დაცულია.
სტუდენტიზედმიწევნითკარგადფლობს
პროგრამითგათვალისწინებულ განვლილ
მასალას, ღრმადდასაფუძვლიანადაქვსათვისებ-
ული როგორცძირითადი ისედამხმარელიტერა-
ტურა.
2. 4ქულა: პასუხისრულია,მაგარამშეკვეცილი;ტერ-
მინოლოგიურადგამართულია;საკითხი ამომწურ-
ავად არის გადმოცემული;არსებითიშეცდეომაარ
არის; სტუდენტი კარგად ფლობსპროგრამითგათ-
ვალისწინებულგანვლილმასალას;ათვისებულიაქ
ვს ძირითადი ლიტერატურა.
3. 3ქულა:პასუხიარასრულია;საკითხიდამაკმაყოფი
ლებლადარის გადმოცემული;ტერმინოლოგია
 ნაკლოვანია;სტუდენტიფლობს პროგრამითგათ-
ვალისწინებულმასალას,მაგარამ აღნიშნებამცირე-
ოდენი შეცდომები.
4.
2ქულა:პასუხიარასრულია;ტერმინოლოგიამცდარ
ია;საკითხის შესაბამისიმასალაგადმოცემულია
ნაწილობრივ;სტუდენტსარასაკმარისადაქვს
ათვისებულიძირითადი ლიტერატურა;აღი-
ნიშნება რამდენიმეარსებითიშეცდომა.
5.
1ქულა:პასუხინაკლოვანია,ტერმინოლოგიაარარი
სგამოყენებული,
ანარარისშესაბამისი;პასუხიარსებითადმცდარია.
გადმოცემულიასაკითხის შესაბამისი მასალის
მხოლოდცალკეული ფრაგმნეტები.
6.
0ქულა:პასუხისაკითხისშესაბამისიარარისანსაერ
თოდ არაამოცემული.
მაქსიმალური 100ქულა
საბოლოო
შეფასება
ძირითადი ლიტერატურა 1.ჰაროლდკისი.სტატისტიკასოციალურმეცნიერებებში.თსუგამომ
ცემლობა, თბილისი, 2008 (თსუ ბიბლიოთეკა);
2. მანჯგალაძე ქ., სოხაძე გ., ფურთუხია ო. გამოყენებითი სტა-
ტისტიკისსაფუძვლები. თსუგამომცემლობა,თბილისი, 2015(თსუ
ბიბლიოთეკა).

დამხმარე ლიტერატურა 3. ფურთუხია ო. აღწერითი სტატისტიკა, ალბათობა, სტატის-

და სხვა სასწავლო მასალა ტიკური დასკვნების თეორია. თბილისი, 2008 (ზსმფ-ის ბიბ-
ლიოთეკა, საჯარო ბიბლიოთეკა);

4. ფურთუხია ო., მანჯგალაძე ქ.,ციგროშვილიზ. უმაღლესი

მათემატიკა, ნაწ.III, ალბათობა დ ამათემატიკური სტატისტიკა.
თსუ გამომცემლობა, თბილისი, 2009 (თსუ ბიბლიოთეკა).

5.ლაზრიევა ნ.,მანია მ.,მარი გ.,მოსიძე ა.,ტორონჯაძე

ა.,ტორონჯაძეთ.,შერვაშიძე თ.ალბათობის თეორია და მათ-
ემატიკური სტატისტიკა ეკონომისტებისათვის. ფონდი «ევრა-
ზია», თბილისი, 2000 (თსუ ბიბლიოთეკა);

6. დურგლიშვილი ნ. სოციალურ მონაცემთა ანალიზი. თბილისი,

სოციალურ მეცნიერებათა ცენტრი, 2006 (თსუ ბიბლიოთეკა);

7.David A.Kenny. Statistics for thesocial and behavioral sciences.1987.

www. google.com
დამატებითი
ინფორმაცია/პირობები
სასწავლო კურსის შინაარსი
თემა(ლექცია/სამუშაოჯგუფი/
პრაქტიკული,
ლაბორატორიულისამუშაოდ
kvira
აა.შ.)
ლექცია/დისკუსია– რა არის კვლევა?
რაარის მეცნიერება? რა არის
სტატისტიკა? სტატისტიკის
სოციალურმეცნიერებებში
გამოყენების მაგალითები.
სტატისტიკისტერმინები და სიმბო-
ლოები. გაზომვის სკალები.
3 სთ ლექცია, 2 სთ სამუშაო
ჯგუფი/პრაქტიკული
ლექცია/დისკუსია– სიხშირეთა
1-3
განაწილებადამათი ფორმები.
სიხშირეთა გრაფიკული
წარმოდგენა(ჰისტოგრამა; პოლიგონი;
ოგივა; წერტილოვანი, სვეტოვანი,
მართკუთხედებიანი,ხაზო-
ვანიდაწრიული დიაგრამები;
ფოთლებიანიღეროების
მსგავსიდიაგრამა).
3 სთ ლექცია, 4 სთ
სამუშაოჯგუფი/პრაქტიკული
ლექცია/დისკუსია– ცენტრალური
ტენდენციის საზომები: მოდა,
მედიანა, საშუალო
2სთლექცია,2სთპრაქტიკული
4
5-6 ლექცია/დისკუსია– მონაცემთა
დანართი
სასწავლო მასალა
ჰაროლდკისი.სტატისტიკასოციალურმეცნიე
რებებში, თავი1, 2, გვ.1–29;
მანჯგალაძე ქ., სოხაძე გ., ფურთუხია ო.
გამოყენებითი სტატისტიკისსაფუძვლები,
თავი1, გვ. 13–21;
ფურთუხია ო.აღწერითი სტატისტიკა,
ალბათობა, სტატისტიკური დასკვნების
თეორია, ნაწ. 1, თავი1,2, გვ. 7–20.
ჰაროლდკისი.სტატისტიკასოციალურმეცნიე
რებებში, თავი3, გვ. 30–57;
მანჯგალაძე ქ., სოხაძე გ., ფურთუხია ო.
გამოყენებითი სტატისტიკისსაფუძვლები,
თავი2, გვ. 22–39;
ფურთუხია ო.აღწერითი სტატისტიკა,
ალბათობა, სტატისტიკური დასკვნების
თეორია, ნაწ. 1, თავი 2–6, გვ. 20–64.
.ჰაროლდკისი.სტატისტიკასოციალურმეცნ
იერებებში, თავი 4, გვ. 58–72;
მანჯგალაძე ქ., სოხაძე გ., ფურთუხია ო.
გამოყენებითი სტატისტიკისსაფუძვლები,
თავი3, გვ40–58;
ფურთუხია ო.აღწერითი სტატისტიკა,
ალბათობა, სტატისტიკური დასკვნების
თეორია, ნაწ. 1, თავი 7, გვ. 65–77.
ჰაროლდკისი.სტატისტიკასოციალურმეცნიერ
 გაფანტულობისსაზომები: გაბ-
ნევისდიაპაზონი,პროცენტილები,
კვარტილები, დეცილები,
რანგები,შერჩევითიდისპერსია და
სტანდარტული გადახრა.
ვარიაციისკოეფიციენტი. მონაცემთა
განაწილებისემპირიული წესი.
4სთლექცია,4სთსამუშაოჯგუფი/
პრაქტიკული
ლექცია/დისკუსია–
ალბათობისთეორიის ელემენტები:
ელემენტარულ ხდომილებათა
სივრცე. ოპერაციებიხდომილებებზე,
ალბათობისსხვადასხვა
განმარტებები. რთული
7-8 ხდომილებისალბათობა
(ხდომილებათა ჯამის, სხვაობისა და
ნამრავლისალბათობი).
პირობითიალბათობა.
ხდომილებათადამოუკიდებლობა
4სთლექცია,4სთსამუშაოჯგუფი/
პრაქტიკული
ლექცია/დისკუსია– შემთხვევითი
სიდიდეებიდა მათი რიცხვითი
მახასიათებლები. ძირითადი
ალბათურიგანაწილებები.
3სთლექცია,2სთპრაქტიკული
ლექცია/დისკუსია–
9-11 ნორმალურიგანაწილებადა მასთან
დაკავშირებული
განაწილებები.ნორმალურიწირისქვე
შ მოთავსებული
არისფართობი.სტანდარტულიქულა.
კვანტილი დაზედა კრიტიკული
წერტილი.
3სთლექცია,4სთსამუშაოჯგუფი/
პრაქტიკული
12-13 ლექცია/დისკუსია– წერტილოვანი
შეფასებები:პოპულაციისპარამეტრებ
ისჩაუნაცვლებელიდა ძალმოსილი
შეფასებები.
ინტერვალურიშეფასებები: ნდობის
ებებში, თავი 5, გვ. 58–72;
მანჯგალაძე ქ., სოხაძე გ., ფურთუხია ო.
გამოყენებითი სტატისტიკისსაფუძვლები,
თავი4,5, გვ. 59–105;
ფურთუხია ო.აღწერითი სტატისტიკა,
ალბათობა, სტატისტიკური დასკვნების
თეორია, ნაწ. 1, თავი 8, გვ. 78–100.
მანჯგალაძე ქ., სოხაძე გ., ფურთუხია ო.
გამოყენებითი სტატისტიკისსაფუძვლები,
თავი6, გვ.106–117;
ფურთუხია ო.აღწერითი სტატისტიკა,
ალბათობა, სტატისტიკური დასკვნების
თეორია, ნაწ. 2, თავი1,2, გვ. 121–166.
მანჯგალაძე ქ., სოხაძე გ., ფურთუხია ო.
გამოყენებითი სტატისტიკისსაფუძვლები,
თავი7, გვ. 118–125;
ფურთუხია ო.აღწერითი სტატისტიკა,
ალბათობა, სტატისტიკური დასკვნების
თეორია,, ნაწ. 2, თავი3,4, გვ. 167–204.
ჰაროლდკისი.სტატისტიკასოციალურმეცნიე
რებებში, თავი6, გვ. 90–118;
მანჯგალაძე ქ., სოხაძე გ., ფურთუხია ო.
გამოყენებითი სტატისტიკისსაფუძვლები,
თავი8, გვ. 126–142;
ფურთუხია ო.აღწერითი სტატისტიკა,
ალბათობა, სტატისტიკური დასკვნების
თეორია, ნაწ. 2, თავი5, გვ. 205–214,ნაწ.
3,თავი2, გვ. 238–264.
ჰაროლდკისი.სტატისტიკასოციალურმეცნიე
რებებში, თავი7, გვ. 119–140;
მანჯგალაძე ქ., სოხაძე გ., ფურთუხია ო.
გამოყენებითი სტატისტიკისსაფუძვლები,
თავი9, გვ. 143–173;
 ინტერვალის აგება პოპულაციის
საშუალოსათვისცნობილი და
უცნობი დისპერსიებისშემთხვევაში.
4სთლექცია,4სთსამუშაოჯგუფი/
პრაქტიკული
ლექცია/დისკუსია–
ორსიდიდესშორისდამოკიდებულებ
ის საზომები: დაწყვილებული
მონაცემები, კორელაცია, პირსონისა
14 და სპირმენის კორელაციის
კოეფიციენტები.
2სთლექცია,2სთსამუშაოჯგუფი/
პრაქტიკული
ლექცია/დისკუსია– რეგერესია და
წინასწარმეტყველება. წრფივი
კავშირი. რეგრესიის წრფისდადგენა.
წინასწარმეტყველებისშეცდომა.
15
მრავლობითირეგრესია.
2 სთ ლექცია,2 სთ სამუშაო
ჯგუფი/პრაქტიკული
ფურთუხია ო.აღწერითი სტატისტიკა,
ალბათობა, სტატისტიკური დასკვნების
თეორია, ნაწ. 3, თავი 3–6, გვ. 265–304.
ჰაროლდკისი.სტატისტიკასოციალურმეცნიერ
ებებში, თავი 13, გვ. 348–386;
მანჯგალაძე ქ., სოხაძე გ., ფურთუხია ო.
გამოყენებითი სტატისტიკისსაფუძვლები,
თავი5, გვ.83–105;
ფურთუხია ო.აღწერითი სტატისტიკა,
ალბათობა, სტატისტიკური დასკვნების
თეორია, ნაწ. 1,თავი 9, გვ. 105–120.
ჰაროლდკისი.სტატისტიკასოციალურმეცნიერ
ებებში, თავი 14, გვ. 388–422;
მანჯგალაძე ქ., სოხაძე გ., ფურთუხია ო.
გამოყენებითი სტატისტიკისსაფუძვლები,
თავი13, გვ. 239–263;
ფურთუხია ო.აღწერითი სტატისტიკა,
ალბათობა, სტატისტიკური დასკვნების
თეორია., ნაწ.3, თავი 13, გვ. 378–397.