Ap 9 Reviewer

 Ekonomiks-ay isang agham panlipunan na nag-aaral sa mga kilos o asal ng isang

indibidwal at paano nito matutugunan ang walang katapusang pangangailangan ng tao
gamit ang limitadong pinagkukunang-yaman o resorses.

Ekonomiks:
1. Walang Katapusang Pangangailangan ng Tao
2. Limitadong Resorses
3. Kilos at Aral
4. Agham Panlipunan
5. Sistemang Pang-ekonomiya
OIKONOMOS: Oikos-Tahanan Nomos-Pamahalaan

Mga Ekonomistang Nagbigay ng Kanilang Kaisipan Tungkol sa Ekonomiks:

BERNARDO M. VILLEGAS- Ang ekonomiks ay isang agham panlipunan na nag-aaral at
naglalayong mailaan ang parehong kapos na human at nonhuman resources sa pamamagitan ng
mga alternatibong gamit upang matugunan ang walang hanggang kagustuhan at hangarin ng tao.
TERESO S. TULLAO Jr-Ang ekonomiks ay isang agham panlipunan na may kaugnayan sa pag-
aaral ng limitadong yaman sa kabila ng walang hanggan at magkakaibang gamit nito upang
matugunan ang pangangailangan ng mga tao.

GERARDO P. SICAT-Ang ekonomiks ay pag-aaral ng mga pagkakataon at balakid na

kailangang harapin habang naglalayong matugunan ang ating mga hangarin at pangangailangan.
ROGER LE ROY MILLER-Ang ekonomiks ay isang agham na may kinalaman sa sitwasyon
kung saan gumagawa ng pagpapasiya kung paano gagamitin ang mga limitadong yaman, kailan
ito gagamitin at para saan.

THOMAS J. HAILSTONE - Ang ekonomiks ay isang agham na may gkinalaman sa paggawa,

pamamahagi at paggamit ng mga produkto at serbisyo.

PAUL & RONALD WONNACOTT-Ang ekonomiks ay ang pag-aaral kungnpaano

naghahanapbuhay ang mga tao, kung paano sila umaangkat ng kajilang pagkain, tirahan, damit at
iba pang mga materyal na pangangailangan at kaginhawahan dto sa
mundo.

ALFRED MARSHALL-Ang ekonomiks ay ang pag-aaral ng sangkatauhan sa karaniwang

kalakalan ng buhay.

ADAM SMITH:
(Hunyo 16, 1723 - Hulyo 17, 1790)
-ipinanganak sa Kirkcaldy, Fife, Scotland
- Scottish philosopher
- An Inquiry into the Nature and the cause of the Wealth of Nations (1776)-
ito ang kanyang aklat na nagkaroon ng malaking impluwensya sa modernong ekonomiya at sa
konsepto ng malayang kalakalan.

Maykroekonomiks (microeconomics)
- ay nagmula sa salitang Griyego na mikro na ang ibig sabihin ay maliit. tumutukoy sa pag-aaral
sa maliit na yunit ng ekonomiya.

Makroekonomiks (macroeconomics)
-ay nagmula sa salitang Griyego na makro na ang ibig sabihin ay
malaki. Tumutukoy sa pag-aaral sa malalaking na yunit ng ekonomiya.

URI NG EKONOMIKS KAHULUGAN MGA HALIMBAWA

MAYKROEKONOMIKS -pag-aaral ng maliit na -gawi o kilos ng mga
yunit sa ekonomiya konsyumer at prodyuser
-demand
-pagpapaliwanag sa -suplay
galaw at desisyon ng bawat -pamilihan
bahay -presyo
-organisasyon ng negosyo
-kalakal sa
sambahayan.

MAKROEKONOMIKS -pag-aaral sa malaking -pambansang kita (national

yunit o bahagi ng income)
ekonomiya.
--kabuuang pambansang
nakapokus sa pagtalakay produkto
sa kabuuang ekonomiya (Gross National Product o
ng bansa. GNP

-kabuuang demand at suplay

(
aggregate supply and
demand)

-utang panloob at panlabas

 -palitan ng peso at dolyar at
iba pang
uri ng salapi

-kawalan ng trabaho

-kalakalang panloob at
panlabas

-implasyon

KAGUSTUHAN (KABANATA 2)
 tumutukoy sa mga bagay na nais makamit ng tao upang mabigyan ng kasiyahan o
satispaksyon ang sarili. Kahit wala ang mga bagay na ito nagpapatuloy pa rin ang buhay.

PANGANGAILANGAN
 Nagbibigay sa tao ng iba't-ibang bitamina sa katawan upang maging malakas.

Mahalaga upang protektahan ang ating pisikal na katawan

mula sa pabago-bagong panahon.

Nagsisilbing kanlungan upang protektahan ang tao sa iba't-ibang uri ng

panahon at upang may matuluyan para sa pagpapahinga mula sa
gawain sa labas o trabaho.

Kailangan para makaiwas o gumaling sa matinding karamdaman na maaaring maging

sanhi ng kamatayan.

Ang ilan pa sa ating mga pangangailangan ay ang edukasyon, espiritwalidad,

pagmamahal, kumpiyansa at iba pa.
KAGUSTUHAN
 Sa bawat pagkamit ng tao sa kanyang mga kagustuhan, may panibagong mga kagustuhan
ang darating dahil ang kagustuhan ng tao
ay walang katapusan.

 May mga pagkakataon na ang iyong pangangailangan ay magiging

kagustuhan at ang kagustuhan ay magiging pangangailangan.

Kailan nagiging kagustuhan ang pangangailangan?

 Ang pagkain ay pangangailangan ng tao para mabuhay ngunit ito ay nagiging
kagustuhan kung ang tao ay naghahangad ng higit pa sa kanyang
kailangan.

 May mga bagay na maituturing na kagustuhan sa iba ngunit

pangangailangan ng ibang tao.
Ang free goods ay nagiging economic goods kapag sumailalim na sa proseso na
lilikha ng bagong produkto.

KLASIPIKASYON NG KAGUSTUHANG EKONOMIKS

1. Payak at Nilikha (Basic & Created)
DALAWANG URI
Universal- pagkain, tirahan, kasuotan. Kailangan ng lahat ng tao.

Relative- mga bagay na mahalaga sa iba at nakabatay din sa kanilang kalagayan sa

2. PAMPUBLIKO O PRIBADO
Pampublikong Kagustuhan-nangangahulugang serbisyong binibigay
ng pamahalaan
-Pangangailangan ng buong populasyon.
-Lahat ay nakikinabang

Mga halimbawa;
-proteksiyong nagmumula sa kapulisan
-transportasyon
-komunikasyon
-kuryente
-maiinom na tubig
-bahagi ng gastusin sa pag-aaral at pagpapaospital.

Pampribadong Kagustuhan- lahat ng mga economic wants ng mga Pilipino na

hindi naibibigay ng pamahalaan.

KARAPATAN NG MAMIMILING PILIPINO

8 pangunahing karapatan ng mamimiling Pilipino mula sa Kagawaran ng Kalakalan at
Industriya (Department of Trade and Industry)

1.Karapatan sa Pangunahing Pangangailangan

2.Karapatan sa Kaligtasan
3.Karapatan sa Impormasyon
4.Karapatan na pumili

5. Karapatan na Katawanin
6. Karapatan magwasto
7. Karapatan sa edukasyon para sa mga
mamimili
8. Karapatan sa malusog na kapaligiran

KABANATA 4
Ang Pamamaraan ng Paglalaan

ALOKASYON
Ito ay tumutukoy sa mekanismong ginagamit para sa paglalaan, pagtatakda,
at pamamahagi ng salat o limitadong pinagkukunang yaman upang masagot ang mga suliraning
pang-ekonomiya ng bansa.

Ang Kahulugan ng Sistemang Pang-Ekonomiya

Clayton – (Economics: Vivar et. Al.- ( Economics: Tullao – (Understanding

Principles and Economics)
Ang sistema ng
ekonomiya(economi
c system) ay “ang
maayos na paraan
ng pagtugon ng
lipunan sa mga
pngangailangan at
kagustuhan ng
mamamayan nito.”
Theories and Principles)
Ang sistema ng
ekonomiya ay “ang
kabuoan ng lahat ng
institusyon at model
customs, na
permanente at
naging bahagi na ng
pang-ekonomiyang
aktibidad ng bansa.”
Economics in the Philippine
Setting)
Binigyan niya ng malalim na
kahulugan ang sistema ng
ekonomiya bilang
“pinagsama-samang
institusyon, mekanismo, at
estruktura sa lipunan, na
nagsasaayos sa mga
mamamayan sa mga kapaki-
pakinabang na aktibidad at

bumubuo ng kaparaanan
upang matumbasan ang
lahat ng nagamit na
pinagkukunang-yaman at
pagbabahagi ng bunga ng
lahat ng pang-ekonomiyang
aktibidad sa lipunan.”
Mga Prototype na mga Economic Systems

TRADISIYONAL
Pinakasinaunang sistemang pang-ekonomiya.
COMMAND
Isang lipunan na gumagalaw na parang sundalo.
MARKET
May Kalayaan ang mga taong gumawa ng mga
desisyong pang-ekonomiya .