Professional Documents
Culture Documents
Nguyễn Minh Việt - Đề cương khóa luận tốt nghiệpgoc
Nguyễn Minh Việt - Đề cương khóa luận tốt nghiệpgoc
------------------------&---------------------------
TÊN ĐỀ TÀI: ẢNH HƯỞNG CỦA GIỐNG, PHỤ GIA TẠO MÀU VÀ CHẾ ĐỘ
SẤY ĐẾN CHẤT LƯỢNG VỎ BƯỞI SẤY DẺO
------------------------&---------------------------
TÊN ĐỀ TÀI: ẢNH HƯỞNG CỦA GIỐNG VÀ CHẾ ĐỘ SẤY ĐẾN CHẤT
LƯỢNG VỎ BƯỞI SẤY DẺO
Khóa: 64
Địa điểm thực tập: Khoa Công nghệ thực phẩm - HVNNVN
2. Địa chỉ liên hệ: Số 3 ngõ 135 Nguyễn Văn Cừ, Long Biên, Hà Nội
3. Chuyên ngành: Công nghệ thực phẩm
4. Lớp: K64CNTPD Khoá: 64
5. Giáo viên hướng dẫn: Trần Thị Lan Hương
6. Địa điểm thực tập: Phòng thí nghiệm Bộ môn Thực phẩm dinh dưỡng, khoa Công
nghệ thực phẩm, Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bưởi nói chung có tên khoa học là Citrus grandis (L.) Osbeck, là loại cây lai giữa bưởi
và cam, có quả nhỏ hơn, vỏ giống cam, mùi bưởi, ruột màu hồng, vị chua hơi đắng. Bưởi
có 2 loài: Bưởi (Citrus grandis) và bưởi chùm (Citrus paradisi). Bưởi chùm có nguồn gốc
ở Caribê, được trồng phổ biến ở Mỹ và các nước thuộc Địa Trung Hải, không có hoặc rất
ít ở Châu Á. Việt Nam và các nướcc thuộc vùng Đông Nam Á chủ yếu trồng các giống
thuộc loài grandis. Đây là loài rất đa dạng về giống, do sự lai tạo tự nhiên giữa chúng với
các loài khác trong chi citrus. Sự khác nhau giữa các giống không chỉ ở đặt điểm hình
thái, kích thước trái mà còn ở chất lượng và màu sắc thịt trái (wikipedia, 2022).
Ở Việt Nam, vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, là một trong những nơi thích hợp để trông
cây bưởi, từ Bắc xuống Nam, đồng bằng cũng như trung du, miền núi ở đâu cũng có bưởi
với nhiều loại giống khác nhau. Thống kê của Cục Trồng trọt cho thấy, cả nước có
105.400 ha trồng bưởi, sản lượng gần 950.000 tấn. Trong đó, Đồng bằng sông Hồng có
gần 13.000 ha với sản lượng trên 170.000 tấn, trung du miền núi phía Bắc có hơn 30.000
ha với sản lượng 220.000 tấn (VnExpress, 2021) . Là loại trái cây được trồng khá nhiều ở
Việt Nam, với đa dạng chủng loài giống khác nhau như: bưởi Diễn, bưởi Đoan Hùng,
bưởi Năm Roi,… nên có rất nhiều lựa chọn cho người dân tiêu dùng. Bưởi rất tốt cho sức
khỏe, cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho con người, đặc biệt là chất xơ và các loại
vitamin. Hiện nay trên thị trường các sản phẩm được làm từ bưởi đang phát triển nhanh
chóng như: nước ép bưởi, tinh dầu bưởi, rượu bưởi, kem trị nám chiếc xuất từ bưởi…
Chính vì thế lượng vỏ bưởi thải ra là vô cùng lớn và chưa được tận dụng một cách triệt để
để tối ưu hóa công dụng, như vậy sẽ làm giảm giá trị kinh tế của vỏ bưởi và gây ô nhiễm
môi trường.
Khi xã hội ngày càng phát triển theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, con người
càng chú trọng về các vấn đề sức khoẻ hơn. Ngoài việc quan tâm và hạn chế tiếp xúc với
các yếu tố ảnh hưởng đến sức khoẻ thì chúng ta cũng đặc biệt chú trọng đến các nhân tố
giúp cải thiện và nâng cao sức khoẻ. Mặt khác, hiện nay giới trẻ đang rất ưa chuộng các
loại thực phẩm thức ăn nhanh nhưng đa phần chỉ chú ý đến các loại thực phẩm chiên, rán
giàu calorie ít chất xơ nên sẽ dễ dẫn đến tình trạng thiếu chất xơ. Vì vậy với mục tiêu
nâng cao giá trị kinh tế, tận dụng triệt để nguồn phế phẩm nông nghiệp, đa dạng hóa sản
phẩm từ quả bưởi. Tạo ra một sản phẩm thức ăn nhanh giàu chất dinh dưỡng, tốt cho sức
khỏe, ít calorie. Bên cạnh đó sản phẩm sấy dẻo từ trái cây còn là một sản phẩm đã có từ
lâu đời ở nước ta, được sử dụng rộng rãi trong các dịp tết, lễ hội, đám tiệc... như một món
khai vị. Tuy nhiên, vỏ bưởi sấy dẻo còn là sản phẩm mới lạ, chưa được biết đến rộng rãi,
chưa được nghiên cứu sâu nên chưa có chất lượng cảm quan tốt, cũng như chưa có tính
thương mại cao.
Vì những lý do trên mà chúng tôi thực hiện đề tài “Ảnh hưởng của giống và chế độ
sấy đến chất lượng vỏ bưởi sấy dẻo” nhằm hoàn thiện quy trình sản xuất và nâng cao,
đảm bảo về chất lượng, an toàn, phù hợp với nhu cầu thị hiếu của người tiêu dùng.
- Nghiên cứu ảnh hưởng của giống bưởi, nhiệt độ và thời gian sấy đến việc cải thiện cảm
quan của vỏ bưởi sấy dẻo, ảnh hưởng của phụ gia tạo màu đến chất lượng vỏ bưởi sấy
dẻo, nhằm hoàn thiện quy trình sản xuất với các thông số kỹ thuật tối ưu nhất đối với sản
phẩm, tạo ra sản phẩm có chất lượng dinh dưỡng, chất lượng cảm quan cao và an toàn
phù hợp với khẩu vị người tiêu dùng.
- Xác định được ảnh hưởng của 4 giống bưởi đến chất lượng vỏ bưởi sấy dẻo
- Xác định được ảnh hưởng của nhiệt độ sấy đến chất lượng vỏ bưởi sấy dẻo
- Xác định được ảnh hưởng của thời gian sấy đến chất lượng vỏ bưởi sấy dẻo
- Xác định ảnh hưởng của phụ gia tạo màu đến chất lượng vỏ bưởi sấy dẻo
Vỏ bưởi Diễn được lấy tại nhà vườn tại Bắc Giang
3.1.2. Nguyên liệu phụ
3.1.2.1. Đường
3.1.2.5. Lá nếp
3.1.3. Bao bì
- Đề tài được thực hiện từ tháng 8/2022 – 1/2023 tại phòng thí nghiệm Bộ môn Thực
phẩm dinh dưỡng, khoa Công nghệ thực phẩm, Học viện Nông Nghiệp Việt Nam.
3.3. Dụng cụ, hóa chất và thiết bị sử dụng trong nghiên cứu
- Cân phân tích, cân kĩ thuật, chiết quang kế, tủ sấy đối lưu, máy đo màu Lab, bếp điện,
máy cắt
- Xác định giống bưởi phù hợp để sản xuất vỏ bưởi sấy dẻo
- Xác định chế độ sấy để cho ra được chất lượng sản phẩm vỏ bưởi sấy dẻo tốt nhất
- Xác định ảnh hưởng của phụ gia tạo màu đến chất lượng vỏ bưởi sấy dẻo
Sơ chế
Tạo hình
Vỏ thừa
Khử đắng
Lá nếp
Dung dịch siro
Phối trộn Dung dịch
màu
Sấy
Sản phẩm
Nguyên liệu:
Bưởi diễn sau khi được mang về sẽ tiến hành bổ miếng cau
Thái miếng:
Bưởi sẽ được bổ miếng cau sau đó đem rửa sạch nhằm mục đích loại bỏ tạp chất,
một phần vi sinh vật bám trên bề mặt, sau đó sẽ tiến hành thái miếng vời chiều dày
khoảng 1mm, chiều dài 4-5 cm
Khử đắng
Nguyên liệu sẽ được đem đi chần khoảng 3-5 phút sau đó đem sả dưới vòi nước lạnh và
tiến hành bóp nguyên liệu để loại bỏ được tinh dầu ra khỏi nguyên liệu.
Phối trộn:
Phối trộn nguyên liệu với đường và acid theo tỉ lệ nhất định
Cân acid, cân đường, cân nước với tỉ lệ đường : nước là 1:1. Sau đó hòa tan acid với nước
sau đó hoa tan đường. Trong quá trình hoa tan đường nếu đường không tan sẽ tiến hành
đun cách thủy để đường có thể tan dễ dàng hơn
Ngâm
Sau khi phối trộn các nguyên liệu với nhau, hỗn hợp sẽ được đem đi ngâm trong khoảng
1 tiếng nhằm mục đích cho nguyên liệu được thấm đều dịch đường và acid. Trong quá
trình ủ, 30 phút sẽ tiến hành đảo trộn 1 lần
Sên
Sau khi ủ sẽ tiến hành sên hỗn hợp nhằm mục đích loại bỏ bớt nước chuẩn bị cho quá
trình tiếp theo
Sấy
Vỏ bưởi sau khi sên sẽ tiến hành đem đi sấy ở 45 ℃ trong khoảng 30-35 phút đến khi
nguyên liệu đạt được độ ẩm mong muốn, giữ được cấu trúc dẻo, mềm thì dừng lại
Thành phẩm
Yêu cầu: sản phẩm sau sấy vẫn giữ được trạng thái mềm, dẻo, không bị giòn, còn mùi
bưởi, vị chua ngọt hài hòa và có vị the dịu đặc trưng của bưởi
*Bố trí thí nghiệm so sánh, xác định lựa chọn giống bưởi
Yếu tố khảo sát: Bưởi Diễn, Bưởi da xanh, Bưởi Đoan Hùng, Bưởi Năm Roi
Bưởi Diễn: quả bé, vỏ quả mỏng khi chín có màu vàng nhạt, có mùi thơm đặc trưng
Bưởi Da Xanh: quả to, vỏ màu xanh nhưng đôi khi ngã sang màu xanh hơi vàng, tâm quả
rỗng, vỏ quả dầy khoảng 17mm, vỏ thường mỏng hơn khi cây cho quả ổn định, trung quả
bì có màu hồng.
Bưởi Đoan Hùng: quả trung bình, hình dạng tròn, vỏ mỏng khi chín màu ngả vàng
Bưởi Năm Roi: Dạng quả lê khi chín tâm quả rỗng và vỏ quả dày có màu vàng, trên vỏ có
các tuyến tinh dầu phình to làm bề mặt vỏ quả nhám.
- Công thức phối trộn: 30% Đường, 0,8% Acid citric, 0,2% Muối, tỉ lệ nước/ đường là
1:1
Chuẩn bị vỏ quả của 4 giống bưởi lần lượt là Bưởi Diễn, Bưởi da xanh, Bưởi Đoan
Hùng, Bưởi Năm Roi. Sau khi được sơ chế, khử đắng, phối trộn các mẫu được sấy ở cùng
một phương pháp sấy đối lưu.
Sản phẩm sau khi sấy xong sẽ được đánh giá cảm quan và phân tích các chỉ tiêu chất
lượng như: màu sắc, độ cứng, mùi vị, chất khô tổng số, chất khô hòa tan, hiệu suất thu
hồi, vi sinh, hàm lượng acid hữu cơ.
*Bố trí thí nghiệm khảo sát ảnh hưởng chế độ sấy đối lưu đến chất lượng vỏ bưởi
sấy dẻo
Vỏ bưởi của giống tốt nhất sau khi rửa sạch và phối trộn sẽ được đem đi sấy. Tiến hành
khảo sát dựa trên yếu tố thời gian và nhiệt độ sấy
Cố định yếu tố thời gian
CT1 40 35
CT2 45 35
CT3 50 35
CT1 45 30
CT2 45 35
CT3 45 40
Sản phẩm sau khi sấy xong sẽ được đánh giá cảm quan và phân tích các chỉ tiêu chất
lượng như màu sắc, độ cứng, chất khô tổng số, chất khô hòa tan, hiệu suất thu hồi, vi
sinh, hàm lượng acid hữu cơ…
Sử dụng các nguyên liệu tự nhiên để tạo ra nước màu nhằm gia tăng giá trị cảm quan cho
sản phẩm vỏ bưởi sấy dẻo
Hạt dành dành: có tinh chất màu vàng, tạo màu vàng tươi
Lá nếp: tạo màu xanh cho sản phẩm, có mùi thơm đặc trưng
+ Nguyên vật liệu:
Lá nếp: 100g
+ Dụng cụ:
Bể ổn nhiệt: 1 cái
Nồi: 1 cái
Đũa: 2 đôi
Hạt dành
dành
Lọc Bã
Cô đặc Nước
Chuẩn Vào lọ
bị lọ
Thành phẩm
Thuyết minh quy trình tách chiết chất màu từ hạt dành dành:
a. Nguyên liệu: hạt dành dành, đem cân
b. Trích ly: hạt dành dành sau khi cân được đem trích ly 2 lần bằng dung môi
là nước, ở nhiệt độ trích ly 50 oC:
- Lần 1: tỷ lệ nguyên liệu/ dung môi là 4%, thời gian trích ly 60 phút. Sau đó
lọc lấy dung dich màu (1), cân phần bã và đem trích ly lần 2.
- Lần 2: tỷ lệ nguyên liệu/ dung môi là 8%, thời gian trích ly 30 phút
c. Lọc: sau khi trích ly lần 2, lọc bỏ bã bằng vải lọc hoặc giấy lọc, thu được
dung dịch màu (2).
d. Cô đặc: gộp dung dịch màu (1) và (2) thu được sau 2 lần trích ly đem đi cô
đặc để đuổi dung môi, thu được chất màu cô đặc, sử dụng thiết bị cô quay
chân không.
e. Vào lọ, thanh trùng: lọ thủy tinh được rửa sạch, sấy khô. Chất màu thu được
sau khi cô đặc, cho vào lọ thủy tinh đóng nắp và chuyển đi thanh trùng ở
nhiệt độ 90 oC, 10 phút.
f. Bảo quản chất màu ở nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng trực tiếp.
Sơ đồ tách chiết chất màu từ lá nếp
Lá nếp
Lựa chọn
Xay nhuyễn
Lọc Bã
Thành phẩm
1:200
Tỷ lệ bột : nước
Nước Phối trộn 1:300
(g/ml)
1:400
1:500
Lọc
Sản phẩm
*Bố trí thí nghiệm khảo sát tỉ lệ và thời gian phối trộn dịch màu : nguyên liệu
- Mục đích: Tìm ra tỷ lệ tối ưu nhất của dịch màu và vỏ bưởi khi phối trộn. Tìm ra thời
gian ngâm phù hợp với chất lượng sản phẩm
- Cách tiến hành: Dịch màu sau khi được trích ly sẽ được phối trộn cùng với nguyên liệu
vỏ bưởi theo các tỉ lệ (g/ml) 1:0,2; 1:0,4; 1:0,6; 1:0,8; 1:1 với khối lượng vỏ bưởi cố định.
Đánh giá sản phẩm sau khi ngâm thông qua các chỉ tiêu cảm quan
- Yếu tố cố định:
+ Khối lượng vỏ bưởi: 50g
+ Tỷ lệ dịch màu : thay đổi theo các tỷ lệ 1:0,2; 1:0,4; 1:0,6; 1:0,8; 1:1
- Cách tiến hành: Sau khi tìm được tỷ lệ phối trộn tối ưu giữa dịch màu và nguyên liệu,
tiến hành ngâm nguyên liệu với dịch màu trong 1 giờ, 2 giờ, 3 giờ, 4 giờ. Đánh giá sản
phẩm sau khi ngâm thông qua các chỉ tiêu cảm quan về màu sắc
Cấu trúc
Thang điểm Đặc điểm
0 Dẻo, dai
1 Hơi khô, dai
2 Khô, dai
3 Hơi giòn, hơi dai
4 Giòn, không xốp
5 Giòn, xốp
- Đánh giá được ảnh hưởng của các giống bưởi nhằm làm tăng chất lượng cảm quan của
vỏ bưởi sấy dẻo
- Đánh giá được ảnh hưởng của chế độ sấy nhằm làm tăng chất lượng cảm quan của vỏ
bưởi sấy dẻo
- Đánh giá ảnh hưởng của phụ gia tạo màu ảnh hưởng đến chất lượng cảm quan của vỏ
bưởi sấy dẻo
1 Chuẩn bị đề cương
4 Xử lý số liệu
6 Bảo vệ
Giáo viên hướng dẫn Sinh viên thực hiện đề tài
Trưởng bộ môn
Nguồn internet:
1. https://vi.wikipedia.org/wiki/B%C6%B0%E1%BB%9Fi
2. https://vnexpress.net/buoi-viet-nam-sap-xuat-chinh-ngach-sang-my-
4410763.html#:~:text=Th%E1%BB%91ng%20k%C3%AA%20c%E1%BB%A7a
%20C%E1%BB%A5c%20Tr%E1%BB%93ng,v%E1%BB%9Bi%20s%E1%BA
%A3n%20l%C6%B0%E1%BB%A3ng%20220.000%20t%E1%BA%A5n.
3. https://xemtailieu.net/tai-lieu/de-tai-nghien-cuu-san-xuat-mut-tu-vo-buoi-
705167.html
1. Trần Thị Lan Hương(2004), Giáo trình thực tập Công nghệ chế biến rau quả,
Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội
2. TCN 842:2006 Tiêu chuẩn rau quả - Xác định hàm lượng nước và tính hàm lượng
chất khô
3. TCN 842:2006 Tiêu chuẩn rau quả - Xác định hàm lượng nước và tính hàm lượng
chất khô
Tài liệu tham khảo: