Co to jest PAMIĘĆ?

Pamięć (memory) – to zdolność do kodowania, przechowywania i wydobywania informacji.

Jest to rodzaj procesu przetwarzania informacji.
 Kodowanie (encoding) – to początkowe przetwarzanie informacji, które doprowadza
do powstania jej reprezentacji w pamięci;
 Przechowywanie (storage) – to utrzymywanie w pamięci zakodowanego materiału
przez jakiś czas, najlepiej gdy jest to tak długo, jak jest potrzebne;
 Wydobywanie (retrieval) – odzyskiwanie przechowywanej informacji w późniejszym
czasie;
Podział pamięci ze względu na kryterium czasu przechowywania informacji:
1. pamięć sensoryczna — przechowuje wrażenia utworzone z bodźców, które
odbieramy wszystkimi zmysłami; działa po odebraniu bodźca, ale przed zaliczeniem
go do pewnej kategorii w procesie rozpoznawania obrazów; jest to pewnego rodzaju
urządzenie rejestrujące, które przez bardzo krótki czas przechowuje informację w
formie będącej wierną reprodukcją bodźca;
2. pamięć krótkotrwała — informacje z pamięci sensorycznej przekazywane są do
pamięci krótkotrwałej; Ma ograniczoną pojemność i bez powtarzania przechowuje
informacje tylko przez krótki czas;
3. pamięć długotrwała — ma nieograniczony zakres i czas przechowania materiału; jest
to magazyn przechowujący na stałe informacje, doświadczenia, zdarzenia, emocje,
umiejętności, słowa, kategorie, oceny, które zostały przyswojone przez pamięć
sensoryczną i krótkotrwałą. Pamięć długotrwała stanowi całkowitą wiedzę danej
osoby na temat świata i jej samej;
Zasady, według których funkcjonuje nasza pamięć:
1. Ważność
Naturalne jest to, że z większą łatwością zapamiętujemy informacje, które są dla nas
ważne;
2. Świeżość
Wszyscy wiemy, że świeżo przyjęte informacje, łatwiej odtworzyć. Odpowiedzialna za
to jest pamięć krótkotrwała. Chcąc zapamiętać informacje na dłużej, należy powtórzyć
je, aby zostały przetransportowane do pamięci długotrwałej;
3. Otoczenie
Może ono zarówno przeszkadzać w zapamiętaniu, jak i wspierać je. Same bodźce
słuchowe mogą działać w dwojaki sposób. Niektórych z nas rozpraszają, innym łatwiej
i przyjemniej pracuje się przy muzyce;

4. Efekt miejsca w szeregu

Najskuteczniejsze zapamiętywanie początkowych i końcowych informacji cyklu, to tzw.
„efekt początku i końca”. Badania dowodzą, że informacja prezentowana „w środku”
np. wykładu jest gorzej zapamiętywana;
 5. Przerwa
Nasza koncentracja spada po kilkunastu-kilkudziesięciu minutach uczenia się. Wtedy
nauka jest nieskuteczna. Wystarczy kilka minut przerwy, aby powtórnie uzyskać wyższy
poziom koncentracji i móc wrócić do nauki.
Elaboratywne powtarzanie – technika służąca do poprawy pamięci przez wzbogacanie
kodowania informacji. U podstaw tej techniki leży założenie, że podczas pierwszego
wprowadzania informacji do pamięci, aby wzbogacić kodowanie, dokonujemy opracowania –
elaboracji materiału, np. poprzez wymyślanie związków lub miniaturowych historyjek;
Mnemotechniki – strategie lub sposoby wykorzystujące znane wcześniej elementy w procesie
kodowania informacji; Ich celem jest usprawnienie procesu późniejszego wydobywania
informacji z pamięci. Mnemotechniki zachęcają m.in. do wykorzystywania wyobrażeń
wzrokowych (np. metoda loci – w której wiąże się w skojarzenia elementy do zapamiętania;
metoda haka lub kołka – tzw. „haki pamięciowe”)

Bibliografia:
1. Doliński D., Strelau J. (2008). Psychologia. t 1. Gdańsk, Wyd. GWP

2. Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa, Wyd. PWN
3. Zimbardo P., Gerrig R. (2021). Psychologia i życie. Warszawa, Wyd. PWN