KARTA PRACY

BLOK IV Wyobrażenia i procesy pamięci

ZADANIE 1 Proszę obejrzeć dwa programy

• Sonda 2 odc. 46 Ocalić od zapomnienia, https://vod.tvp.pl/video/sonda-2,odc-46-

ocalic-od-zapomnienia,29146867 (program stanowi świetne uzupełnienie rozdz.
Psychologia pamięci)
• Pamięć: jak ona właściwie działa, https://www.youtube.com/watch?
v=VM_QEy9kS6M

ZADANIE 2 Proszę przeczytać rozmowę z Johannesem Mallow („Pamięć zarabia na piwo”,

Tygodnik Powszechny”  pdf TEAMS); proszę zwrócić uwagę na korzyści trenowania
pamięci, o których interlokutorzy wspominają, a także na mnemotechniki

Metoda miejsc, czyli method of loci, polega na układaniu scenariuszy z udziałem tego, co musisz zapamiętać, a następnie odtwarzaniu
podróży po wymyślonej właśnie przestrzeni. Stąd druga nazwa – „pałac pamięci”. W przypadku cyfr działa to tak, że każdej grupie cyfr
przyporządkowany jest jakiś ustalony obraz.

ZADANIE 3 Proszę przeczytać rozdz. Psychologia pamięci [Gerd Mietzel (2017),

Wprowadzenie do psychologii, GWP, Gdańsk], a następnie ustosunkować się do poniższych
pytań/zadań:
• Jak przebiegają procesy pamięci? (por. schemat zamieszczony w podręczniku)

(222) 6.1 schemat

• Co to jest rejestr sensoryczny (pamięć ikoniczna)?

Informacje, które przyjmowane są przez oczy, dostają się do wzrokowego rejestru

sensorycznego. A ten wyrównuje jednak te bardzo krótkie przerwy pomiędzy poszczególnymi
obrazami i u widza powstaje wrażenie nieprzerwanego ruchu. (226) koniec 6.1.1

• Pamięć krótkotrwała i jej cechy

Pamięć krótkotrwała może wprawdzie zgromadzić niewiele jednostek równocześnie, ale

mogą one -przy sensownej organizacji - składać się z bardzo wielu pojedynczych formacji.
(228) 6.1.2.2

• Pamięć długotrwała i jej cechy

informacje mogłyby być zatrzymywane na dłuższy okres. Twierdzenie Penfielda, że z pamięci

długotrwałej nie znikają żadne dane, należy potraktować z pewną ostrożnością (232) 6.1.3

1
 • Proszę podać przykłady pamięci: proceduralnej (niedeklaratywnej), semantycznej,
epizodycznej

Pamięć proceduralna dzięki warunkowaniu pozwala na przykład przypomnieć sobie uczucia,

które towarzyszyły przedstawionemu na zdjęciu wydarzeniu.

Rys. 6.6 (233)

• Organizacja zawartości pamięci

• Teoria sieci - długotrwała organizuje, a więc porządkuje, swoją zawartość. Mówi sie
o sieciach ponieważ dane przechowywane w pamięci są ze sobą połączone. Jeśli ma
się jakiś wyraz na końcu języka, to wielokrotnie pomocne okazuje się uzmysłowienie
sobie możliwie największej liczby słów, które w danej sytuacji przychodzą na myśl.
(236) 6.1.3.2

• Teoria równoległego przetwarzania rozproszonego

• W jakich warunkach słabnie zaufanie do zeznań świadków? Kiedy można mieć do

nich najwięcej zaufania?

Świadkom nie można zadawać pytań wprowadzających ich w błąd. Z badań Loftus wynika
więc, że użycie w określonym pytaniu liczby mnogiej zamiast pojedynczej może zmienić
zeznania świadka.

Mimo to znaleziono - na podstawie licznych, później przeprowadzanych eksperymentów -

poważne dowody na potwierdzenie tezy, że informacje wprowadzające w błąd, które
świadek odbiera po obserwacji określonego zdarzenia, mogą mieć wpływ na jego opis( 240)

• Jakie są przyczyny zapominania?

- brak uwagi

- brak bodźca wywołującego

- wyparcie ze swiadomosci

• Jakie są warunki skutecznego ćwiczenia pamięci?

- zwracanie uwagi

- aktywne radzenie sobie z nowymi informacjami – pytanie, streszczanie, aktywne

czytanie, powtarzanie

• Co to są mnemotechniki? Proszę podać znane ich przykłady (także z własnego

doświadczenia) (251) 6.3.2

- wymyslanie zadań

- metoda haseł

2
 - metoda miejsca

Materiał dodatkowy na zajęcia

WYOBRAŻENIA Przykład SPOSTRZEŻENIA

Bledsze i mniej szczegółowe Stół Wyraźne i dokładne
Fragmentaryczność (szczegóły
są wyraźniejsze niż całość)
Nietrwałe i zmienne
Bardziej ogólne

Podział wyobrażeń
Ze względu na łatwość odtwarzania Wzrokowe, słuchowe, dotykowe, smakowe
spostrzeżeń określonego rodzaju (stąd mowa o wzrokowcach czy słuchowcach
oraz typach mieszanych
Ze względu na ich związek z treścią Odtwórcze (odzwierciedlenie przedmiotów) i
poprzednich spostrzeżeń wytwórcze (bazują na doświadczeniu,
materiał ulga przekształceniu)
Np. las a dżungla

Wyobraźnia

Wyobraźnia w znaczeniu szerszym Wytwarzanie wyobrażeń odtwórczych i

wytwórczych
Wyobraźnia w znaczeniu węższym Tworzenie w świadomości obrazów
będących nie tylko przekształceniem
minionych spostrzeżeń, lecz także
stanowiących coś nowego w stosunku do
uprzedniego doświadczenia (wyobrażenia
odtwórcze przy takim rozumieniu do funkcja
pamięci obrazowej)

Rodzaje wyobraźni

Zależnie od tego, jak dalece obrazy będące wynikiem procesów wyobraźni odbiegają od
rzeczywistości i minionego doświadczenia
Odtwórcza Twórcza
Nieznaczne przekształcenie obrazów percepcyjnych Obrazy nowe i twórcze
W zależności od tego, w jakiej mierze wytwory wyobraźni powstają pod wpływem
świadomego zamiaru i wysiłku woli, w jakiej zaś są wynikiem czynności mimowolnych
Wyobraźnia mimowolna Wyobraźnia dowolna
Wyobrażenia na jawie (luźne) Kierowana (np. lektura książki)
Marzenia senne Twórcza (np. zabawa tematyczna dzieci)
Marzenia (np. o wakacjach) – realistyczne i
nierealistyczne (mrzonki)

3
Pytania do rozdz. Psychologia pamięci (źródło: G. Mietzel, Wprowadzenie do psychologii,
GWP, Gdańsk 2000, s. 257)

1. Rejestr zmysłowy pozwala nam dostrzec i zachować w myślach rzecz pokazaną nam na zaledwie kilka sekund.

Złudzenie: tworzenie się koła ze światła latarki.

Potrafimy dostrzec obraz koła, mimo faktycznego braku go, ponieważ światło przebywające w danej chwili w
jednym miejscu zapisuje się w naszej pamięci ikonicznej.

2. Zapisują się w niej rzeczy, które przykują naszą uwagę oraz przypisuje im znaczenie. Zgromadzone w niej dane w
dużej części odpowiadają cechom bodźca fizycznego. Pamięć krótkotrwała jest pamięcią aktywną, a zapisane w
niej rzeczy można utrwalić poprzez powtarzanie.
3. ….
4. pamięć proceduralna→ mycie zębów, gotowanie, chodzenie

pamięć semantyczna→ znajomość ortografii

pamięć epizodyczna→ zeszłoroczne przyjęcie urodzinowe, wyjazd na wakacje Najszybciej przyszedł mi do głowy
przykład pamięci epizodycznej ponieważ jest to wspomnienie, do którego nasz mózg wraca i jest zapisane w
pamięci długotrwałej, natomiast najtrudniej przykład pamięci proceduralnej ponieważ są to czynności wykonywane
schematycznie (często nie myślimy o tym gdy je wykonujemy)

5. Zaburzenie zeznań świadków może być spowodowane wprowadzaniem ich w błąd, np. poprzez
zadawanie im pytań. W takim wypadku wiarygodność zeznań słabnie gdyż zaburzony zostaje proces
pamięciowy.
6. zwracanie uwagi zamiast biernego rejestrowania

aktywne radzenie sobie z nowym infomacjami→ pytanie, streszczanie, aktywne czytanie, powtarzanie