‫فصل دوم‬

‫پایستگی انرژی‬

‫انرژی پتانسیل‪ :‬انرژی ذخیره شده در یک سیستم به خاطر تغییر حالت و برای نیروهایی که پایستار هستند‬
‫تعریف می شود‪.‬‬

‫تغییر انرژی پتانسیل‬ ‫∫‬ ‫) (‬

‫نیروهای پایستار به نیروهایی گفته می شود که کار انجام شده توسط آنها در یک مسیر بسته صفر‬
‫است و یا به طور معادل می توان گفت که کار انجام شده توسط نیروهای پایستار به مسیر بستگی‬
‫ندارد‪.‬‬

‫نیروهای وزن و نیروی های کشسانی فنر دو مثال از نیروهای پایستار هستند‪.‬‬

‫نیروهای اتالفی مانند مقاومت هوا و اصطکاک ناپایستار هستند‪.‬‬

‫در سیستم جرم‪-‬زمین نیروی گرانشی که کره زمین به جسم وارد می کند یک نیروی پایستار است‪.‬‬
‫در سیستم جرم‪-‬فنر نیروی کشسانی که فنر به جسم وارد می کند یک نیروی پایستار است‪ .‬بنابراین مطابق انچه‬
‫که بدست امد یک انرژی پتانسیل کشسانی برای فنر وجود دارد‪.‬‬

‫پایستگی انرژی مکانیکی‬

‫برای سیستم های پایستار مجموع انرژی جنبشی و پتانسیل ( انرژی مکانیکی ) ثابت است‪ ،‬مادامیکه از‬
‫بیرون به سیستم ‪ ،‬نیروی خارجی وارد نشود‪.‬‬

‫به بیان دیگر انرژی مکانیکی هر دو نقطه اختیاری با هم برابرند‪.‬‬

‫قضیه کار و انرژی از پایستگی انرژی بدست می آید بنابراین زیر مجموعه ای از آن است‪.‬‬
‫اگر نیروهای ناپایستار نیز در سیستم وجود داشته باشند مانند اصطکاک یا مقاومت هوا آنگاه انرژی مکانیکی‬
‫پایسته نیست‪ .‬بعبارت دیگر تغییرات انرژی مکانیکی دیگر صفر نمی شود و برابر کار نیروی ناپایستار است‪.‬‬

‫در صورتی که سیستم ایزوله نباشد و از خارج به سیستم نیرو وارد شود داریم‪:‬‬

‫منفی کار ناپایستار در سیستم انرژی گرمایی تولید می کند‪.‬‬

 ‫اگر نیرو صفر‬
‫→‬

‫کارگری صندوق چوبی محتوی کلم به جرم ‪ 41kg‬را با نیروی افقی ثابت به بزرگی ‪ 14N‬روی کف پوش تره‬
‫بار فروشی به جلو هل می دهد‪ .‬در طول جابجایی مستقیم ‪ 4/5‬متر سرعت صندوق از ‪ .6m/s‬به ‪.2m/s‬‬
‫کاهش میابد‪.‬‬

‫الف) نیروی ‪ F‬چقدر کار انجام میدهد؟ و این کار روی چه سیستمی انجام میگیرد؟‬

‫ب) افزایش انرژی گرمایی مربوط به صندوق و کف چقدر است؟‬

‫)الف‬

‫)ب‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫‪j‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫برای بدست آوردن نیرو از انرژی‬

‫است‪ .‬نیروی کشسانی آن را بدست آورید‪.‬‬ ‫انرژی پتانسیل کشسانی فنر بصورت‬

‫از ‪ U‬مشتق میگیریم‪.‬‬