PHẦN MỞ ĐẦU

Phép biện chứng là một khoa học triết học, là một trong những phương
pháp có thể khái quát những mối liên hệ phổ biến và những quy luật chung nhất
của mọi quá trình vận động, phát triển của các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên,
trong xã hội và trong tư duy; từ đó thì phép biện chứng sẽ xây dựng các nguyên
tắc phương pháp luận chung cho các quá trình nhận thức và thực tiễn trong xã
hội và đời sống con người. Xét trên nhiều phương diện thì phép biện chứng là
một hiện tượng có ý nghĩa thế giới quan rộng lớn như bản thân triết học, có thể
nói phép biện chứng đã được hình thành và phát triển từ khi triết học ra đời,
đỉnh cao của nó là phép biện chứng duy vật hay biện chứng Mác.

Phép biện chứng duy vật là “linh hồn sống”, là “cái quyết định” của chủ
nghĩa Mác, bởi khi nghiên cứu các quy luật phát triển phổ biến của hiện thực
khách quan và của nhận thức khoa học, phép biện chứng duy vật thực hiện chức
năng phương pháp luận chung nhất của hoạt động nhận thức và thực tiễn. Chức
năng này thể hiện ở chỗ, con người dựa vào các nguyên lý, được cụ thể hoá
bằng các cặp phạm trù và quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật để đề ra
các nguyên tắc tương ứng, định hướng hoạt động lý luận và thực tiễn của mình.
Phương pháp luận của phép biện chứng là những kết luận được rút ra “từ các
mặt liên hệ, liên kết, vận động, sinh ra và mất đi của các sự vật”. Vì vậy,
phương pháp luận của phép biện chứng duy vật được coi là những nguyên tắc
xuất phát chỉ đạo các chủ thể trong việc xác định phạm vi, phương pháp, cách
thức, phương tiện tác động nhằm tạo ra những biến đổi cho phù hợp và hiệu
quả.

Trên cơ sở phép biện chứng duy vật, bài tiểu luận này được viết với mong
muốn mọi người có thể có một cách nhìn cặn kẽ hơn, toàn diện hơn về những
nguyên tắc phương pháp luận của phép biện chứng duy vật. Từ đó cũng có thể
làm tài liệu khoa học để học tập hiệu quả hơn.
 Ngoài phần mở dầu, kết luận, tài liệu tham khảo và mục lục; kết cấu bài
tiểu luận gồm 2 chương.
 TÀI LIỆU THAM KHẢO
(1) Ánh P. T. N. (2022, October 16). Phép biện chứng là gì? Các hình thức của
phép biện chứng? Luật Dương Gia. https://luatduonggia.vn/bien-chung-la-gi-
phep-bien-chung-la-gi-cac-hinh-thuc-co-ban/

(2) TaiLieu.VN. (n.d.). Tiểu luận: Phép biện chứng duy vật - Học thuyết về mối
liên hệ phổ biến và sự phát triển. https://tailieu.vn/doc/tieu-luan-phep-bien-
chung-duy-vat-hoc-thuyet-ve-moi-lien-he-pho-bien-va-su-phat-trien-
1367828.html

(3) Chấu, S. T. (2022, August 4). Nguyên tắc của phương pháp luận của chủ nghĩa
duy vật biện chứng và việc vận dụng nó vào sự nghiệp cách mạng Việt Nam.
Luật Minh Khuê. https://luatminhkhue.vn/amp/nguyen-tac-cua-phuong-phap-
luan-cua-chu-nghia-duy-vat-bien-chung-va-viec-van-dung-no-vao-su-nghiep-
cach-mang-viet-nam.aspx

(4) Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2021). Giáo trình Triết học Mác-Lênin: Dành cho
bậc đại học hệ không chuyên lý luận chính trị. (Chương 2). NXB Chính trị
Quốc gia Sự thật, Hà Nội