UC Limburg

Educatieve Bachelor Lager onderwijs

Voorbereidingsformulier 1 BaLO

Naam student: Datum:

School: Mentor:

Leerjaar: 3 de leerjaar Uur:

Onderwerp: Getallen tot 1000

Beeldvorming:
Relevante aspecten/kenmerken uit de beeldvorming van de groep?
(Eventueel) Relevante informatie uit voorgaande aanbodmomenten, de school, de omgeving, actualiteit … ?

Hebben leerlingen alle type oefeningen uit het werkblad reeds gezien? Voor welk getalbereik?
Welke leerlingen hebben moeite met deze leerstof?
Welke leerlingen hebben reeds inzicht in deze leerstof?
Is het aantal leerlingen van mijn klas even of oneven?
Gebruikt mijn mentor/school (MAB – )materiaal?
Beschikt de klas over een krijtbord en/of een digitaal bord?
…

Algemene doelen
Situering in het leerplan en de eindtermen
Situering in het leerplan Zill

WDgk1 Inzicht verwerven in hoeveelheden

• Hoeveelheden vergelijken en sorteren
• Hoeveelheden vergelijken en sorteren >  8-10j De vergelijking
voorstellen met de symbolen =, ≠, <, >, binnen het getalbereik tot
100 000
WDgk3 Inzicht verwerven in natuurlijke getallen
• Tientallig stelsel, lezen en schrijven
• Tientallig stelsel, lezen en schrijven >  8-9j Inzicht verwerven in
de tientalligheid en het plaatswaardesysteem van ons talstelsel en
daarbij de termen en symbolen eenheid (E), tiental (T), honderdtal
(H), duizendtal (D), natuurlijk getal kennen en gebruiken
• Tientallig stelsel, lezen en schrijven >  8-9j Natuurlijke getallen
lezen en schrijven tot  1 000
• Ordenen
• Ordenen >  8-9j Natuurlijke getallen tot 1 000 ordenen en op een
getallenlijn plaatsen
 Situering in het leerplan OVSG

Situering in het leerplan GO

1.1.03 Kunnen tellen (en terugtellen) met eenheden, tweetallen, vijftallen en tientallen.
2.1.02 Kunnen tellen en terugtellen met machten van tien.
1.1.10 De begrippen eenheid, tiental en honderdtal kunnen gebruiken.
2.1.07 Natuurlijke getallen tot 100 000 kunnen lezen en noteren.
2.1.08 Natuurlijke getallen tot 100 000 op een as kunnen afbeelden en omgekeerd de waarde van een getal kunnen afleiden
uit zijn plaats op een as.

Concordanties eindtermen

Concrete lesdoelen:
Wat verwacht je te zien aan het einde van je aanbod?
De leerlingen kunnen
- een getal HTE lezen. (van getalnotatie naar getalnaam)
- een getal HTE noteren. (van getalnaam naar getalnotatie)
- een getal HTE leggen met MAB-materiaal. (van getalnaam naar getalbeeld)
- vanuit het MAB-materiaal een getal HTE noteren. (van getalbeeld naar getalnotatie )
- een getal HTE splitsen in rangen.
- een gesplitst HTE getal samen voegen.
- 2 of meer getallen HTE rangschikken van klein naar groot of van groot naar klein.
- getallen op een getallenas plaatsen.

Uitwerking aanbod:
VOORBEREIDEND WERK:
- Los het werkblad op.
- Bereid het bordplan voor.

Timin
Inhouden Aanpak
g
 INTRODUCTIE INTRODUCTIE

5 min. 1. Oudste dieren van de wereld 1. Klasgesprek

Wie heeft er een huisdier? En hoe oud is jouw huisdier?
Weet je hoe oud het kan worden?
De meeste katten en honden worden 10-15 jaar oud,
maar er zijn dieren die veel ouder worden. Ik heb
hierover een artikel meegebracht.

Klassikale opdracht
Instructie
(Laat de tekst uitdelen door de uitdelers)
Ik lees het artikel voor.
Markeer, omcirkel, kleur, … alle leeftijden in de tekst.
Vandaag gaan we niet met de andere getallen, oa. de
jaartallen, werken.

Uitvoering
De kinderen duiden alles aan.

Bespreking
-Laat de kinderen hun oplossing vergelijken met hun
buur.
-Klassikaal overlopen.

2. Van getalnotatie naar getalnaam 2. Klassikale opdracht

2 min. 392 = driehonderd tweeënnegentig
507 = vijfhonderdenzeven
400 = vierhonderd
512 = vijfhonderdentwaalf
256 = tweehonderdzesenvijftig
100 = honderd
200 = tweehonderd
226 = tweehonderdzesentwintig
Instructie
Ik duid een willekeurige leerling aan.
Lees het getal hardop.
Uitvoering
Om de beurt leest een leerling de leeftijd van een dier
hardop.
Afronding en oriëntering
Amai, jullie kunnen al knap lezen en het zijn zo’n grote
getallen. We hebben het voorgaande lessen al gehad
over getallen, hoe die geschreven worden,…
Vandaag gaan we dit opfrissen en zetten we een stapje
verder. Op het einde van de les kan je deze getallen
splitsen en rangschikken.
We vertrekken op ontdekking in deze getallen.
De leerkracht noteert de titel: ‘Getallen tot en met 1000’
 op het bord.

KERN KERN

6 min. 1. Van getalnaam naar getalbeeld 1. Klassikale opdracht met concreet materiaal
CONCRETE fase (MAB)

a. Type HTE: driehonderd tweeënnegentig (392) Instructie

IIIII O - Neem het rekenmateriaal en leg het bovenaan
IIII O op de bank.
- Leg de eerste leeftijd: driehonderd
tweeënnegentig.
b. Type HE: vijfhonderdenzeven (507) - Leg de tweede leeftijd: vijfhonderdenzeven
OOOO - Leg vierhonderdvijftig.
OOO
Uitvoering en controle
c. Type HT: vierhonderdvijftig (450)
III
II

AANDACHTSPUNT:
We leggen van links naar rechts, in de volgorde HTE.
We leggen in het horizontaal kwadraatbeeld.

3 min. 2. Van getalbeeld naar getalnaam 2. Partnerwerk (Om en om)

Een mogelijk voorbeeld: Instructie

Leerling A legt - Leg een getal tussen 0 en 1000. Diegene die
links zit, begint.
 Laat je partner verwoorden hoeveel H,T en
III o
E er liggen. Benoem nadien het volledige
II
getal.
 En omgekeerd.
Leerling B verwoordt: 4H + 5T + 1E = 451
vierhonderdéénenvijftig Uitvoering en controle

4 min. 3. Splitsen van hoeveelheden 3. Klassikale opdracht

CONCRETE EN ABSTRACTE fase
Instructie
- Leg allemaal de leeftijd van de Groenlandse
haai. Hij was 512 jaar oud.
Voorbeeld 1: - We gaan nu deze hoeveelheid in rangen
I o splitsen. Verwoord eens wat je gelegd hebt.
o Noteer daarna het getal.
 Uitvoering
5 H 1 T 2 E = 512
Bespreking
- Verwoord eens wat je gelegd hebt? Maak
hierbij gebruik van de verschillende rangen.
- Noteer daarna het getal.

Instructie
Voorbeeld 2: - Leg allemaal vijfhonderdenzeven, de leeftijd
van de noordkromp.
5 H 0 T 7 E = 507
Extra aandacht vestigen op de 0. Niet weglaten Uitvoering en bespreking
in de uitgebreide notatie.
(5H 7E = Notatie voor sterkere leerlingen, maar
ook correct.)

Getallen van de tekst: Instructie

AANDACHTSPUNT:
Indien het verwoorden niet lukt, schakel je terug
om naar het leggen met materiaal. Ook voor de
volgende oefeningen.
- Noteer nu alle getallen van de tekst in de
marge met de bijbehorende rangen.
Uitvoering en controle

2 min. 4. ABSTRACTE fase 4. Klassikale opdracht (op het blad van de tekst)
Inzicht in natuurlijke getallen (getalstructuur) Instructie
Noteer:
392 = 3H 9T 2E 256 = 2H 5T 6E - Hoeveel keer komt het cijfer 6 als E voor in de
507= 5H 0T 7E 100 = 1H 0T 0E tekst? (2x)
400 = 4H 0T 0E 200 = 2H 0T 0E - Hoeveel keer komt het cijfer 9 als T voor in de
512 = 5H 1T 2E 226 = 2H 2T 6E tekst? (1x)
- Hoeveel keer komt het getal 4 als H voor? (1x)

Uitvoering en controle
Wie telde geen 6 als E, wie telde één 6 als E, wie
(We volgen de telde meer dan één 6 als E?
volgorde van de tekst.) De leerlingen steken hun hand op bij hun keuze.
Analoog voor de andere vragen.

3 min 5. Rangorde 5. Klassikale opdracht

Voorbeeld 1: Instructie
Welk dier was het oudste? De noordkromp of de
reuzenschildpad?

Noordkromp: 507 jaar - Welke twee getallen gaan we met elkaar

 Reuzenschildpad: 256 jaar vergelijken?
- Welk getal is het grootst?
507 is het grootst: - Wat heb je gedaan om het antwoord te
- We kijken eerst naar de honderdtallen. vinden? Waar heb je nu naar gekeken?
- 507 heeft 5H
- 256 heeft 2H Conclusie
- 5H is meer dan 2H De leerkracht duidt de rangen aan op bord en
Noteer op bord: 507 > 256 noteert het antwoord op bord.

Voorbeeld 2: Klassikale opdracht

Reuzenschildpad: 256 jaar
Koi: 226 jaar
256 is het grootst:
- We kijken eerst naar de honderdtallen.
- 256 en 226: Beide getallen hebben 2H
- We kijken daarna naar de tientallen.
- 256 heeft 5T
- 226 heeft 2T
- 5T is meer dan 2T
Noteer op bord: 256 > 226
Instructie
Vergelijk de leeftijd van de reuzenschildpad en de koi.
Welke is het oudst?
- Welke twee getallen gaan we met elkaar
vergelijken?
- Welk getal is het grootst?
- Wat heb je gedaan om het antwoord te
vinden? Waar heb je nu naar gekeken?
Conclusie
De leerkracht duidt de rangen aan op bord en noteert
het antwoord op bord.

AANDACHTSPUNT:
< verwoorden we als kleiner dan.
> verwoorden we als groter dan.

4 min. 6. Rangschikken 6. Klassikale opdracht

Instructie
- Neem je leestekst.
- Neem de getallen van de linkse kolom.
392 – 507 – 400 - 512 Rangschik de leeftijden van jong naar oud.

Uitvoering
Indien hier moeilijkheden zijn, ga je individueel
ondersteunen.

Bespreking
We hebben daarnet de leeftijden van 2 dieren
vergeleken. Nu kijken we naar alle leeftijden van
meerdere dieren, namelijk alle leeftijden uit de
linkerkolom.
 IK KIJK NAAR DE HONDERDTALLEN: 3H, 5H en
4H zijn aanwezig. 3H zijn minder dan 4H, en dan
5H. Dus 392 is het kleinste getal.
IK KIJK NOG EENS NAAR DE HONDERDTALLEN:
Er blijven nu nog drie getallen over met 4H en
5H. 4H zijn minder dan 5H dus ik weet dat 400
het volgende getal in de rij is.
IK KIJK NOG EENS NAAR DE HONDERDTALLEN:
Er blijven 2 getallen met 5H over.
Dus:
IK KIJK NAAR DE TIENTALLEN. 0T zijn minder dan
1T, bijgevolg is 507 kleiner dan 512.
Antwoord: 392 < 400 < 507 < 512
4 min. 7. Getallen plaatsen op een getallenas
Zie bordplan. (Blauwe getallen zijn gegeven.
Zwarte getallen zijn de oplossing.)
Bovenste getallenas
- De getallen lopen op. We rekenen van links
naar rechts.
- 531 en 533 zijn de gegeven getallen.
- Beide getallen hebben 5H en 3 T. De E
wijzigen.
- We springen om van 1E, zien een spatie, en
daarna naar 3E.
- Tussen 1E en 3E ligt 2E.
- 532
- We vermeerderen met 1E.
- Na 533 komt 534.
- Na 534 komt 535.
Onderste getallenas
- De getallen lopen af. We rekenen van
rechts naar links.
- 601 en 604 zijn de gegeven getallen.
- Hoe gingen we te werk bij het vergelijken van
twee getallen?
- Kunnen we dat hier ook toepassen?
- Hebben we nu de volledige oplossing?
- Wat is de volgende stap om tot een volledige
ordening van de leeftijden te komen?
De werkwijze om correct te rangschikken wordt
geëxpliciteerd.
7. Onderwijsleergesprek
Algemene vraag
- Denk per twee na over de ontbrekende
getallen. Wat hoort waar thuis?
Specifieke vragen bovenste getallenas
- Hoe moeten we de getallenas lezen? In welke
richting moeten we rekenen?
- Welke getallen zijn gegeven?
- Vergelijk deze getallen? Wat zie je?
- Waar in de getallen zien we een verandering?
- Wat komt er steeds bij?
- Welk getal komt er dan na …?
Specifieke vragen onderste getallenas
- Hoe moeten we de getallenas lezen? In welke
richting moeten we rekenen?
- Welke getallen zijn gegeven?
 - Beide getallen hebben 6H en 0 T. De E
wijzigen.
- We springen om van 1E, zien twee spaties,
en daarna naar 4E.
- Tussen 1E en 4E liggen 2E. Er zijn twee
spaties voor 2E. Dus per spatie is het 1E.
- We vermeerderen met 1E.
- Na 601 komt 602 en 603.
- Voor 601 komt 600.
15 min. 8. Verwerking
Opdrachten en oplossing (zelf opgelost werkblad):
zie bijlage
SLOT
2 min. 1. Auditief dictee aan de hand van een criterium
Mogelijke getallen:
- 589 – 140 – 156 – 257 – 698 – 526
- 147 – 530 – 694 – 832 – 980 – 36
- 268 – 149 – 369 – 257 – 999 – 502
- 489 – 782 – 569 – 247 – 639 – 125
Benodigdheden voor dit aanbod (materiaal, visualisaties bordstructuur e.d.)
Bordplan
- Vergelijk deze getallen? Wat zie je?
- Waar in de getallen zien we een verandering?
- Wat komt er steeds bij?
- Welk getal komt er dan na …?
De leerkracht bouwt het bordschema op.
8. Individuele opdracht
Instructie
- Laat de uitdelers de werkblaadjes uitdelen.
Uitvoering
- De leerlingen gaan zelfstandig aan de slag.
- De leerkracht loopt rond om vragen te
beantwoorden.
Controle
Ik laat de ophalers de werkblaadjes verzamelen en
verbeter dit thuis.
Ik koppel feedback terug naar de mentor.
SLOT
1. Klassikale opdracht
Instructie
AANDACHTSPUNT: Geef deze instructies afzonderlijk.
Daag eventueel uit met twee instructies.
- Wanneer je een getal hoort met 5H klap je in je
handen.
- Wanneer je een getal hoort met 3T stamp je
met je voeten.
- Wanneer je een getal hoort met 9E zwaai je
naar je mentor.
- Wanneer je een getal hoort dat groter is dan
563 trek je aan je oren.
Uitvoering en controle
MAB-materiaal
Gekleurde bordstiften
Werkblaadje per kind.
Differentiatie, aan de hand van de beeldvorming een aantal keer voorzien.

Controle op krachtige leeromgeving: Is er een invulling gegeven aan de elementen van het
didactisch model en zijn ze op elkaar afgestemd?