Anonim

BOGURODZICA
1. Autor: anonimowy (niektórzy twierdzą, że jest nim św. Wojciech lub jego uczniowie).
2. epoka: Średniowiecze
3. gatunek literacki: pieśń religijna, hymn (do Jezusa), pieśń maryjna
4. czas powstania: wiek XIII
5. pojĘcia:
PIEŚŃ RELIGIJNA- utwór słowno-muzyczny, który opowiada o uczuciach religijnych
HYMN- pieśń o charakterze pochwalnym, sławiąca Boga, idee lub bohaterów.
6. TreŚĆ Bogurodzicy:
Pierwsza zwrotka ma formę apostrofy, skierowana jest do Matki Boskiej aby
pośredniczyła pomiędzy synem a ludźmi. Maryja ma pozyskać przychylność Jezusa, jego
dobroć i łaskę dla ludzi. Druga zwrotka to prośba o pobożne życie i pobyt w raju. Wierni
zwracają się w niej do Jana Chrzciciela, który jest pośrednikiem pomiędzy ludźmi a
Bogiem. Proszą aby zaniósł ich prośby o dostatnie życie na ziemi i pobyt po śmierci w
raju do Jezusa. Podmiot liryczny to wierni, grupa ludzi, świadczą o tym zaimki „nam” i
czasowniki w 1 formie „prosimy”, „nosimy”. Inna interpretacja drugiej zwrotki mówi, że
zwrot autora do Jezusa jest bezpośredni, zatem Bogurodzica nie jest pieśnią maryjną, lecz
tylko religijną. Obie zwrotki kończą się refrenem: „Kyrie Eleison”- Panie zmiłuj się.
Ludzie nie zwracali się bezpośrednio do Boga bo czuli lęk, respekt. Bóg był pełen
majestatu, godności, wielkości mimo, że jednocześnie był człowiekiem. Według św.
Bernarda człowiek wybrał na pośrednika wybrał Maryję ponieważ była kobietą czystą,
doskonałą, godną, wysłuchującą próśb.
7. Idea pośrednictwa Bogurodzicy:
Bogurodzica nawiązuje do greckiego motywu Deesis (z gr. prośba, modlitwa), który
przedstawia Chrystusa jako sędziego, do którego Maryja i Jan Chrzciciel wznoszą prośby.
W centrum Chrystusa jako króla i po bokach Maryi i Jana Chrzciciela oddających pokłon
i cześć. Bóg w centrum a po jego bokach znajdują się pośrednicy pomiędzy nim a ludźmi.
Pojawienie się symbolicznej liczby cztery (Bóg, Chrystus, Maryja i Jan Chrzciciel)
oznaczać może nawiązanie do czterech cnót kardynalnych (roztropność, sprawiedliwość,
wstrzemięźliwość, męstwo). Nastrój pieśni jest podniosły, co nawiązuje do uznania pieśni
jako wyjątkowej.

8. Motywy:
✓ Cierpienie, człowiek podczas cierpienia
✓ Śmierć, utrata kogoś bliskiego
✓ Filozofia stoicka
✓ Bóg, wiara, stosunek do Boga
✓ Przemiana duchowa
✓ Nawiązania do Antyku