CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG

CỦA THỰC VẬT BẬC CAO

TS. Hoàng Quỳnh Hoa

BHUP
 MỤC TIÊU HỌC TẬP
⊷ Trình bày được đặc điểm hình thái của
các các cơ quan sinh dưỡng của cây là
rễ, thân và lá.
⊷ Mô tả và phân biệt được đặc điểm cấu
tạo giải phẫu của các loại rễ, thân và lá
⊷ Trình bày được các ứng dụng của rễ,
thân và lá cây trong ngành Dược

2
 NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Đặc điểm hình thái của các cơ quan sinh

dưỡng
• Các phần của rễ, thân và lá
• Sự đa dạng của các loại rễ, thân và lá
2. Cấu tạo giải phẫu của rễ, thân và lá

3
 “
!"#ậ$ %&ữ
'&(%" )ươ%& *ỉ
'&(%" !"+%& ,-ạ$ $.ầ%/
'&(%" '&ọ0 12% ,-ạ$ 34%/5
6ớ7 '&ọ0 12% ,-28519 :ầ:/
6ớ7 -(%" ,;ộ$ 19 :ầ:/

4
 1. Các đặc điểm hình
thái của rễ, thân và lá

⊷ <9057"ầ%50ủ25.ễ 0=>
⊷ <9057"ầ%50ủ25$"=%50=>5
⊷ <9057"ầ%50ủ251950=>

5
 Các phần của rễ và thân
Các loại rễ và thân

6
 Các loại rễ

7
 Các loại thân

Thân ngầm dưới đất Thân trên mặt đất Thân nửa trên mặt đất

8
 Đặc điểm hình thái lá
⊷ <9057"ầ%50ủ2519
⊷ 6?ạ8519
⊷ -@%"5Aạ%&57"8ế%519
⊷ <90"5:ọ050ủ2519
⊷ <905"ệ &=%

9
 Các phần chính của lá

Phiến lá
Cuống lá

Bẹ lá
 Các phần phụ của lá
Các phần phụ của lá

Lá kèm Bẹ chìa Lưỡi nhỏ

 Các loại lá
69 Bơ% Lá kép

Hình lông chim Hình chân vịt

 Phân biệt lá đơn và lá kép

Trụ chính Lá chét

 LÁ KÉP

Lá kép 3 lá chét Lá kép hình lông chim chẵn Lá kép hình

lông chim lẻ

Lá kép hai lần lông chim Lá kép chân vịt

 Hình dạng của lá
CD5)ả8E5
FD5;90E5
<D5<"ữ %"ậ$E5
)D5Fầ# Aụ0E5
GD5!.ứ%&E
HD5!2:5&890E5
ID5!.J%E5
-D5!"@2E5
KD5'L:E5
MD56ưỡ8 18ề:D5
 Hình dạng ngọn lá

1. Chóp dài xoắn

2. Chóp nhọn kéo dài
3. Chóp nhọn hoắt
4. Chóp có gai nhọn
5. Chóp nhọn
6. Chóp tròn
7. Chóp tù
8. Chóp bằng
9. Chóp lõm
10. Chóp 2 thuỳ
 Các loại mép lá

A. Nguyên; B. Quăn; C. Lượn sóng; D. Răng cưa; E. Răng cưa nhỏ; F. Răng
cưa to; G. Khía tai bèo.
 CÁCH MỌC CỦA LÁ

So le Vòng Đối
 HỆ GÂN LÁ
Các kiểu gân lá
Kiểu gân song song Kiểu gân hình mạng

Gân song Gân song song Gân mạng hình lông chim Gân mạng
song dài hình lông chim hình cung
Gân lông chim Gân toả tròn

Gân hình chân vịt

Gân hình cung Gân song song
 2. Cấu tạo giải phẫu
Rễ và thân cây Lá cây

22
2.1. Cấu tạo giải phẫu của rễ cây
Cấu tạo sơ cấp
của rễ cây

6ớ75'&ọ0512%
6ớ75-(%"
 Các phần cơ
Ngoại bì
bản trong cấu
Mô mềm vỏ tạo sơ cấp
của rễ cây

Nội bì
6ớ7 '&ọ0 12%
6ớ7 -(%"
 Các phần cơ
bản trong cấu
tạo sơ cấp
của rễ cây

Nội bì
Trụ bì
6ớ75'&ọ0512%
Xylem sơ cấp 6ớ75-(%"
Phloem sơ cấp

Mô mềm ruột
Quy ước vẽ sơ
đồ tổng quát

-ướ%&5Aẫ%5Nẽ Oơ Bồ $ổ%&5P#9$
Cấu tạo thứ
cấp của rễ cây

6ớ75'&ọ0512%
Cách phát
triển từ sơ cấp
lên thứ cấp

!ầ%& 7"9$ O8%"

%&?(8
!ầ%& 7"9$ O8%"
$.?%&
2.2. Cấu tạo giải phẫu của thân cây
CẤU TẠO GIẢI PHẪU THÂN CÂY LỚP NGỌC LAN

CẤU TẠO SƠ CẤP CẤU TẠO THỨ CẤP

Vẽ sơ đồ tổng quát thân thứ cấp
lớp Ngọc lan
CẤU TẠO GIẢI PHẪU THÂN CÂY LỚP HÀNH
 CẤU TẠO THÂN CÂY LỚP HÀNH
<"ỉ 0Q 0ấ# $ạ? Oơ 0ấ7
 2.3. CẤU TẠO GIẢI PHẪU CỦA LÁ
LÁ CÂY LỚP NGỌC LAN LÁ CÂY LỚP HÀNH
36
 Ứng dụng của cơ quan sinh dưỡng

Rễ

Th

Lá
ân
37
 Ba gạc (Rauwolfia verticilata
(Lour.)
Hoàng đằng (Fibraurea tinctoria Lour.)

Củ mài (Dioscorea persimilis

Hà thủ ô đỏ (Fallopia Prain et Burkill
multiflora Haraldson)
38
 Bình vôi (Stephania sinica Diels.) Đỗ trọng (Eucommia ulmoides Oliv.) Ngũ gia bì chân chim (Schefflera
39 octophylla Harm)
 Gymnostema pentaphyllum (Thunb.) Makino
Gymnema latifolium Wall ex. Wight)

40 Catharanthus roseus G. Don Datura metel L.