Komunikasyon at

Pananaliksik Ang handout na ito ay

11
magsisilbing kopya ninyo
sa buong Unang
Markahan
MINDANAO MISSION ACADEMY
Unang Markahan (Huwag niyo pa itong
Modyul 1 of Seventh-day Adventists, Inc. ibabalik sa inyong guro)

The School that Offers Something Better Isusumite ang inyong

Modyul 1sa petsang
Manticao, Misamis Oriental ito:

September 27, 2022

• • MODYUL SA PAG-AARAL NG KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK

SA WIKA AT KULTURANG PILIPINO • •

Pangalan ng Guro: Vernette Grace T. Losaria Account sa Facebook:

https://www.facebook.com/profile.php?id=100071200406485
Antas: BSE-FILIPINO Account sa Gmail: vgtlosaria@gmail.com
Mga Asignaturang Hinahawakan: Contact number: 09176376474/09461030932
SHS: Komunikasyon at Pananaliksik 11
Pagbasa at Pagsusuri 11

Sistema ng Pagmamarka

Components Percentage
Written Work 40%
Performance Tasks 60%

Pangalan ng mag-aaral:

Paano ka matututo?

ICONS Deskripsyon
Kung makita mo ang icon na ito, ito ay magbibigay ng sinyales na ikaw gagawa ng isang nauuring
Performance Task. Ito yong paglilipat nang inyong kaalaman na inyong natutunan mula sa mga
aralin. Ang gawaing ito ay may mataas na merito sa sistema ng pagmamarka.
Ang icon na ito ay magbibigay sa iyo nang pangkalahatang ideya sa aralin na iyong matutunan.
Ito ay isang panimula ng aralin at pagpapaalala sa iyong natutunan tungkol sa paksa.

Ang icon na ito ay nagsasabi na ikaw ay sumasagot na sa unang yugto ng aralin na tinatawag
―Pagtuklas na bahagi‖ Ikaw ay binibigyan ng mga katanungan o gawain na maghahatid sa iyo para
mahulaan ang paksa.
Ang icon na ito ay magbibigay sayo ng mahalagang aral na isinasama sa iyong mga aralin. Ito ay
mga mahahalagang konsepto at istratehiya na makakatulong sa iyong buhay.

Makikita mo ang icon na ito bago ang ilang mga tinipak-tipak na teksto sa susunod na mga pahina.
Nagsasabi ito na maging maingat sa pag-aaral ng mga konsepto, alituntunin, o proseso na
tinatalakay sa teksto. Ito rin ay nagsasabi na may mga tanong na kailangang sagutin o ideya na
dapat pag-isipan.

✎
Ang icon na ito ay magbibibigay sa iyo ng mahalagang instruksyon na dapat tandaan at sundin.
Basahin ang bawat detalye ng instruksyon para masunod ang mga ito nang wasto.

Makikita ang icon na ito sa huling bahagi ng bawat paksa. Ito ay nagbibigay sinyales na
magkakaroon ng sariling pagsusulit para matukoy paano mo makakamit ang mga layuning
nakahanda na sa yunit na ito. Pag-aralan ang nang mabuti ang mga aralin at maisasagawa ng
maayos ang sariling pag-susulit. Ito ay isusumite sa iyong guro pagkatapos masagutan ang sariling
pagsusulit. Isulat nang malinaw at sundin nang maayos ang mga instruksyon.
Pamantayang Pangnilalaman: Nauunawaan ang mga konsepto, elementong kultural, kasaysayan,
at gamit ng wika sa lipunang Pilipino

Pamantayang Pagganap: Nasusuri ang kalikasan, gamit, mga kaganapang pinagdaanan

at pinagdadaanan ng Wikang Pambansa ng Pilipinas

Panapos na Pamantayang pagganap: Ang mag-aaral ay makakagawa ng isang sanaysay batay sa isang panayam
tungkol sa aspektong kultural at lingguwistiko ng napiling komunidad.

Panapos na Gawain:

Goal: Makakagawa ng isang sulatin (Sanaysay)

Role: Ikaw isang mamamahayag ng isang sikat na publikasyon

Audience: Punong editor, kapwa mamamahayag at mga lider ng iba‟t ibang komunidad

Situation: Ikaw isang mamamahayag ng isang sikat na publikasyon na naglalayong makapagsulat

ng isang artikulo tungkol sa aspektong kultural o lingguwistiko ng iba‟t ibang komunidad.
Ang nasabing artikulo ay gagawing pinkatampok na sulatin sa inyong pahayagan bilang bahagi ng pagdiriwang ng
Buwan ng Wikang Pambansa.

Product: Ikaw ay makasusulat ng isang sanayasay batay sa isang panayam tungkol sa aspektong
kultural o lingguwistiko ng napiling komunidad

Standard: Ang iyong sanaysay ay susuriin ayon sa pamantayang ito:

Pamantayan 4 3 2 1
Napakahusay Mahusay Katamtaman Nangangailangan
pa ng Pagsasanay
Nilalaman Malinaw na nailatag ang Sapat na nailatag Di-gaanong na Hindi nailatag ang
layunin, isyu at ang layunin, isyu at nailatag ang layunin, isyu at
argumentong sa isang argumentong sa layunin, isyu at argumentong sa
penomenang kulutral at isang penomenang argumentong sa isang penomenang
panlipunan. May lohikal kulutral at isang kulutral at
at maayos na panlipunan. Maayos penomenang panlipunan.
paglalahad ng mga ang paglalahad ng kulutral at Maraming
ideya mga ideya panlipunan. May kailangang isaayos
ilang kailangang sa paglalahad ng
isaayos sa mga ideya.
paglalahad ng
mga ideya
Paraan ng Pagtatalakay Makabuluhang daloy ng Maayos ang daloy ng Di-maayos ang Walang maayos na
pagtalakay na pagtalakay na daloy ng daloy ng
ginagabayan ng mga ginagabayan ng pagtalakay na pagtalakay at hindi
bahagi ng pananaliksik mga bahagi ng ginagabayan ng isinaalang-alang
(Introduksyon, katawan pananaliksik ilang mga bahagi ang mga bahagi ng
at konklusyon) Gumamit (Introduksyon, ng pananaliksik pananaliksik.Tradisyu
ng mga pamamaraan katawan at May kahinaan sa nal ang
ng epektibong transisyon konklusyon) Gumamit pamamaraan sa pamamaraan ng
ng iilang mga transisyon Transisyon
pamamaraan ng
epektibong transisyon
Gamit ng Wika Nagagamit ang angkop Nagagamit ang Hindi masyadong Hindi nagagamit
na salita at maayos na angkop na salita at nagagamit ang ang angkop na
napag-ugnay-ugnay ngunit hindi angkop na salita salita at ngunit hindi
ang mga ideya. Malinaw masyadong malinaw at ngunit hindi masyadong
at wasto ang ang pag-uugnay- masyadong malinaw ang pag-
pagbabaybay at ugnay ng ma ideya. malinaw ang pag- uugnay-ugnay ng
pagbabantas. May kaunting uugnay-ugnay ng ma ideya.
kamalian ang ma ideya. Napakaraming mali
pagbaybay at Marami-rami ang sa pagbaybay at
pagbabantas. kamalian ang pagbabantas.
pagbaybay at
pagbabantas.
Kaugnayan ng Sanaysay Naiugnay nang higit sa Malinaw na naiugnay May kakulangan Hindi naiugnay ang
sa isinagawang panayam inaasahan ang sinulat na ang sinulat na sa apg-uugnay sinulat na sanaysay
sanaysay sa panayam sanaysay sa nang sinulat na sa panayam na
na isinagawa panayam na sanaysay sa isinagawa
isinagawa panayam na
isinagawa

Komunikasyon at Pananaliksik VGMT-Losaria Page | 2

Unang Markahan: Saklaw na mga Aralin
Aralin Pamagat Mga Pinakamahahalagang Kasanayang Pampagkatuto (MELC)

1 Mga Konseptong Pangwika  Natutukoy ang mga kahulugan at kabuluhan ng mga konseptong
1. Wika pangwika
2. Wikang Pambansa  Naiuugnay ang mga konseptong pangwika sa mga napanood na
3. Wikang Panturo sitwasyong pang komunikasyon sa telebisyon (Halimbawa: Tonight
4. Wikang Opisyal with Arnold Clavio, State of the Nation, Mareng Winnie,Word of the
5. Bilinggwalismo Lourd (http://lourddeveyra.blogspot.com)
6. Multilinggwalismo  Naiuugnay ang mga konseptong pangwika sa sariling kaalaman,
7. Register/Barayti ngwika pananaw, at mga karanasan
8. Homogenous  Nagagamit ang kaalaman sa modernong teknolohiya (facebook,
9. Heterogenous google, at iba pa) sa pag-unawa sa mga konseptong pangwika
10.Linggwistikong Komunidad
11.Unang Wika
12.Pangalawang wika at iba pa

2 Gamit ng Wika sa Lipunan:  Nabibigyang kahulugan ang mga komunikatibong gamit ng

1. Instrumental wika sa lipunan (Ayon kay M. A. K. Halliday)
2. Regulatoryo  Natutukoy ang iba’t ibang gamit ng wika sa lipunan sa
3. Interaksyonal pamamagitan ng napanood na palabas sa telebisyon at pelikula
4. Personal (Halimbawa: Be Careful with My Heart, got to Believe, Ekstra, On
5. Hueristiko The Job, Word at iba pa)
6. Representatibo  Naipaliliwanag ang gamit ng wika sa lipunan sa pamamagitan
ng mga pagbibigay halimbawa
 Nakapagsasaliksik ng mga halimbawang sitwasyon na
nagpapakita ng gamit ng wika sa lipunan

Panimula

Ang modyul na ito ay inihanda para sa iyo at marami kang makukuhang

kaalaman sa bawat aralin. Kaya pagsikapan mong mabuti na masagot ang mga
gawaing inihahanda sa bawat yugto ng pagkatuto. Tiyak na magugustuhan mo ang
mga konseptong pangwika.

Alam mo bang mahalaga ang ginagampanang papel ng wika sa buhay ng

tao? Ngunit dahil lagi na natin itong ginagamit, hindi natin gaanong naoobserbahan
ang tungkulin nito. Natural na lamang sa atin ito tulad ng ating paghinga at paglakad.

Sa araling ito, ang iyong kaalaman sa pagkamalikhain ay hihimukin. Ang

dating kaalaman ay maiuugnay mo rin dito. Pati na rin ang karanasang pansarili ay
maari mong pagkunan ng iyong mga kasagutan.
Tutulungan kang muli ng mga inihandang gawain. Alam kong makakaya mong
sagutin ito. Kaya mo to! Handa ka na ba? Simulan mo na.

ARALIN 1|MGA KONSEPTONG PANGWIKA

PAG-ARALANG MABUTI

“Ang wika‟y mahalagang instrumento ng komunikasyon ito‟y makatutulong

sa pagkakaroon ng mabungang interaskyon”

FILIPINO

 Tinatawag na opisyal na wika ang isang wika na binigyan ng natatanging pagkilala sa konstitusyon bilang wikang
gagamitin sa mga opisyal na Transaksyon ng pamahalaan.
 May dalawang opisyal na wika ang Pilipinas ang Filipino at Ingles.
 Ayon sa artikulo XIV, Seksyon 7, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino, at hangga’t walang ibang
itinatadhana ang batas, Ingles.
 Bilang Opisyal na Wika, may tiyak at magkahiwalay na gamit ang Filipino at Ingles.
 Gagamitin ang Filipino bilang opisyal na wika sa pag-akda ng mga batas at mga dokumento ng pamahalaan. Ito
rin ang wikang gagamitin sa mga talakay nadiskurso sa loob ng bansa.

Halimbawa sa mga talumpati ng pangulo, mga deliberasyon sa kongreso at senado, pagtuturo sa paaralan, mga
paglilitis sa korte, at iba pa.

Komunikasyon at Pananaliksik VGMT-Losaria Page | 3

  Gumaganap din ang Filipino bilang Lingua Franca o tulay ng komunikasyon sa bansa.
-kapay may dalawang taong nag-uusap na may magkaiba o magkahiwalay na kultura at sosyolingguwistikong
grupo.

Halimbawa: Ang isa ay Kapampangan ang isa naman ay Bikolano, gagamitin nila ang Filipino para
magkaunawaan.

INGLES

 Gagamitin naman ang Ingles bilang isang pang opisyal na wika ng Pilipinas sa pakikipag-usap sa mga banyagang
nasa Pilipinas at sa pakikipagkomunikasyon sa iba’t ibang bansa sa daigdig.
 Ingles ang itinuturing Lingua Franca ng daigdig. Ito ang ginagamit ng mga tao mula sa iba’t ibang bansa para mag-
usap at magkaunawaan.

Wikang Pambansa

 FILIPINO ang wikang pambansa ng Pilipinas at may konstitusyunal na batayan ang pagiging pambansang wika ng
Filipino.
 Sa unang bahagi ng Artikulo XIV, Seksyon 6 ng Konstitusyon 1987, nakasaad na, ―Ang Wikang Pambansa ng
PILIPINAS ay FILIPINO.
 Ito ay dapat payabungin at payamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at iba pang mga wika.
 Bilang pambansang wika, Filipino ang sumisimbolo sa ating pambansang pagkakakilanlan. Sinasalamin nito ang
ating kalinangan at kultura, gayundin ang ating damdamin bilang mga Pilipino.
 Ang wikang Filipino ang nagbabandila sa mundo na hindi tayo alipin ng alinmang bansa at hindi tayo nakikigamit
ng wikang dayuhan.
 Ito ang sumagisag sa ating kalayaan.
 Mahalaga ang pagkakaroon ng pambansang wika, ang isa mga natatanging pamana ng ating mgan ninuno at
nagsisilbing yaman ng ating lahi.

Katangian ng Wika

 Ayon kay Henry Gleason

1.Ang wika ay may masistemang balangkas
-binubuo ng mga malabuluhang tunog o ponema ang wika na nakalilikha ng ma yunit ng salita na kapag
pinagsama-sama sa isang maayos at makabuluhang pagkakasunod-sunod ay nakabubuo ng mga parirala,
pangungusap at talata.

2.Ang wika ay Arbitraryo

- Pinagkasunduan an anomang wikang gagamitin ng mga grupo ng tao para sa kanilang pang-araw-araw na
pamumuhay.
3.Ang wika ay gingamit ng pangkat ng mga taong kabilang sa isang kultura.
-Magkaugnay ang wika at kultura at hindi maaaring paghiwalayin.
-Ang kultura ang nagpapayaman sa wika samantalang ang wika naman ang nagbibigay ngalan o salita sa
lahat ng mga gawaing nakapaloob sa kultura.

4.Ang wika ay dinamiko

-Sumasabay sa pagbabago ng panahon ang wika at Malaya itong tumatanggap ng mga pagbabago upang
patuloy na yumaman at yumabong.
-Namamatay ang wika kapag hindi nakasabay sa pagbabago ng panahon o kapag hindi tumatanggap ng
pagbabago.
-Nababago ang anyo, gamit at kahulugan ng mga salita ayon sa takbo ng panahon at sa mga taong
gumagamit nito. Dahil nagbabago ang wika, may mga salitang namamatay o hindi na gingamit sa paglipas ng
panahon, at may nadaragdag o naisisilang namang mga bagong salita sa bokabularyo.

5.Ang wika ay natatangi o Unique

-Walang wikang magakatulad na magkatulad na katangian.
-May kaniya-kaniyang lakas o kahinaan din ang wika.
-May mga salitang mahirap hanapan ng eksaktong salin o katumbas sa ibang wika dahil sa magkakaibang
kulturang pinagmulan.
-Hindi dahil mas mayaman, malakas at mas maunlad ang isang bansa ay mas superyor o makapangyarihan na
ang wika ng bansang ito kaysa sa ibang mas mahirap na bansa.
-Walang wikang superior sa isa pang wika. Lahat ng wika ay pantay-pantay sapagkat ito mayroong kaniya-
kaniyang katangiang taglay na natatangi sa isa’t isa.

Komunikasyon at Pananaliksik VGMT-Losaria Page | 4

 Wikang Panturo
 Iniaatas ng Konstitusyon ng 1987 ang pagamit ng Filipino bilang wikang panturo.
 Sa ikalawang bahagi ng Artikulo XIV, Seksyon 6, nakasaad na: Alinsunod sa tadhana ng batas at sang-ayon sa
nararapat na maaaring ipasiya ng Kongreso, dapat magsagawa ng mga hakabangin ang Pamahalaan upang
ibunsod at puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang
wika ng pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon.‖
 Maraming sikolohista sa wika ang naniniwala na ang katulong ng utak sa pagpoproseso ng kaalaman ay ang
wikang nauunawaan ng tao.
 Mahalaga kung gayon na gamitin ang FILIPINO sa pagtuturo hindi lamang para sa mas epektibong pagtuturo
kundi pati na rin sa mas makabuluhang pagkatuto ng mga estudyante.

Karagdagang Impormasyon

Kahalagahan ng Wika

 Bilang isang Instrumento sa pakikipagkomunikasyon

 Pagpapanatili, pagpapayabong at pagpapalaganap ng Kultura
 Nagsisilbing tagapag-ingat at tagapagpalaganap ng mga karunungan at kaalaman.
 Bilang Lingua Franca o bilang tulay para magkausap at magkaunawaan ang iba’t ibang sa grupo
ng taong may kaniya-kaniyang wikang ginagamit.
 Sa pakikipagtalastasan at pakikipag-ugnayan tungo sa pagkakaunawaan at pagkakaisa

Ang WIKA ay…

Instrumento ng
Komunikasyon
Lumilinang ng
Malikhaing Nagbubuklod
ng Bansa
Pag-iisip
Nag-iingat at
nagpapalagana
p ng kaalaman

IFL Bilang mag-aaral, paano natin gagamitin ang wika sa mabisang pakikipagkomunikasyon sa ating
kapwa lalong-lalo na sa ating Panginoon na si Hesus?

Monolinggwalismo
 Iisang wika ang umiiral bilang wika ng komersiyo, negosyo at pakikipagtalastasan sa pang-araw-araw na buhay.

Bilinggwalismo
 Ito ay tumutukoy sa dalawang wika.
 Isang pananaw sa pagiging bilingguwal ng isang tao kung nakapagsasalita siya ng dalawang wika nang may
pantay na kahusayan.
 Bilang patakarang pang-edukasyon sa Pilipinas, nangangahulugan ito ng paggamit ng Ingles at Filipino bilang
panturo sa iba’t ibang magkakahiwalay na subject: Ingles at matematika at siyensiya, Filipino sa agham
panlipunan at iba pang kaugnay na larangan.
 Isang penomenang pangwika na tahasan at puspusang tinatalakay sa larangan ng sosyolinggwistiko

Multilinggwalismo
 Ang Pilipinas ay isang bansang multilingguwal.
 Ang Pilipinas ay mag humigit-kumulang 180 na umiiral na wika.
 Karamihan sa ating mga Pilipino ay nakakapagsalita at nakakunawa ng Filipino, Ingles, at isa o higit pang wikang
katutubo o wikang kinagisnan.
 Ito ang pinaiiral na patakarang pangwika sa edukasyon
 Ang pagpapatupad ng mother tounge-based multilingual education o MTB-MLE ay nangangahulugan ng
paggamit ng unang wika ng mga estudyante sa isang partikular na lugar.
Halaimbawa, sa Ilokos, ilokano ang wikang panturo.
Komunikasyon at Pananaliksik VGMT-Losaria Page | 5
  Isang penomenang bunga ng pangangailangan sa globalisasyon at pagiging bakas sa mga kultura.
 Poliglot ang tawag sa mga taong nakapagsasalita ng maraming wika.

Heterogeneous
 Hetero-ibigsabihin ay marami, Genous-Ibigsabihin ay uri o lahi
 Ito ay wikang iba-iba ayon sa grupo at sa pangangailangan ng paggamit nito.
 Maraming barasyon din ito ng wika
 Ang wika ay Heterogenous (Pang-uri) na nagtataglay o bumubuo ng magkaibang content o element.
 Ang Teoryang sosyolingguistik ang nagiging batayang heterogenous ng wika.
Halimbawa:
―Ang bulong, agas, at tambal‖
―Pareng bayong‖

Ang Varayti ng Wika-

ang pagkaka-iba o pagiging katangi-tangi ng uri ng wika na ginagamit ng tao sa bansa at maaaring ang pagkakaiba ay
nasa bigkas, tono, uri, at anyo ng salita.

Register bilang Varayti ng Wika

 Ang isang salita o termino ay maaaring magkaroon ng iba’t ibang kahulugan ayon sa larangan o disiplinang
pinaggagamitan nito.
 Tinatawag na register ang mga espesyalisadong termino gaya ng mga salitang siyentipiko o teknikal na
nagtataglay ng iba’t ibang kahulugan sa iba’t ibang larangan o disiplina
HALIMBAWA:
Kapital-puhunan sa larangan ng pagnenegosyo
Kapital-punong lungsod o kabisera sa larangan ng heograpiya
 Hindi lamang ginagamit ang register sa isang partikular o tiyak na larangan kundi sa iba’t ibang larangan o
disiplina.
 Espesyal na katangian ng mga register ang pagbabago ng kahulugang taglay kapag gingamit sa iba’t ibang
disiplina o larangan
 Dahil iba-iba ang register ng wika ng bawat propesyon, nababago ang kahulugang taglay ng register kapag
naiba ang larangang pinaggagamitan nito
 Itinuturing ang register bilang isang salik sa varayti ng wika.

Isang tiyak na Halimbawa ng register ng wika ang magkakaibang tawag sa bibibigyan ng serbisyo ng bawat propesyon o
larangan.

Propesyon o Larangan Tawag sa binibigyan ng serbisyo

guro estudyante
doktor at nars pasyente
abogado kliyente
pari parokyano
tindero/tindera suki
drayber/konduktor pasahero
artista tagahanga
politiko nasasakupan/mamamayan

Iba pang Varayti ng Wika

Dayalek – ito ang barayti ng wikang ginagamit sa isang pangkat ng mga tao mula sa isang partikular na lugar tulad ng
lalawigan, rehiyon at bayan. ang barayti ng wikang nalilikha ng dimensyong heograpiko. Tinatawag din itong wikain sa
ibang aklat. Ito ang wikang ginagamit sa isang partikular na rehiyon, lalawigan o pook, malaki man o maliit.
Halimbawa: Bikol Sto. Domingo Bikol Daraga
iyo amo
wara mayo
makawat maamon

Idyolek - ito ay pansariling paraan o istilo sa pagsasalita. Makikita rito ang katangian at kakanyahang natatangi ng taong
nagsasalita.
Halimbawa: Ang idyolek ni Marc Logan – paggamit ng salitang magkakatugma
Ang idyolek ni Mike Enriquez – hindi naming kayo tatantanan
Ang idyolek ni Kris Aquino - Aha! ha, ha… okey! Darla!

Komunikasyon at Pananaliksik VGMT-Losaria Page | 6

Sosyolek - naman ang tawag sa barayting nabubuo batay sa dimensyong sosyal o nakabatay sa katayuan o antas
panlipunan. Tinatawag din itong sosyal (pamantayan) na barayti ng wika dahil nakabatay ito sa mga pangkat panlipunan,
paniniwala, oportunidad, kasarian, edad at iba pa.

Etnolek – ito ay barayti ng wika mula sa mga etnolengguwistikong grupo. Ang salitang ito ay nagmula sa pinagsamang
etniko at dialek. Taglay nito ang mga salitang nagiging bahagi ng pagkakakilanlan ng isang pangkat-etniko.
Halimbawa: Vakkul – gamit ng mga Ivatan na pantakip sa ulo sa init man o ulan
Bulanon – full moon
Kalipay – tuwa o ligaya
Palangga – mahal o minamahal
Shuwa – dalawa
Sadshak – kaligayahan
Peshen - Preshen

Register – ito ang barayti ng wika kung saan naiaangkop ng isang nagsasalita ang uri ng wikang ginagamit niya sa
sitwasyon at sa kausap. Nagagamit ng nagsasaita ang pormal na tono ng pananalita kung ang kausap niya ay isang
taong may mataas na katungkulan o kapangyarihan, nakatatanda o hindi niya masyadong kakilala.
Halimbawa:
Paggamit ng pormal na wika sa simbahan, talumpati, pagpupulong at pagsulat
ng aklat pangwika o pampanitikan o pormal na sanaysay.
Paggamit ng di pormal na wika sa pagsulat ng komiks, talaarawan at liham
pangkaibigan o di pormal na paraan ng pagsasalita kung ang
kausap ay kaibigan, malalapit na kapamilya, kaklase o kasing-edad.

Pidgin- ito ay umusbong na bagong wika na tinatawag sa Ingles na Nobody’s Native Language o katutubong wikang di
pag-aari ninuman. Ito ay bunga ng pag-uusap ng dalawang taong parehong may magkaibang unang wika kaya’t di
magkaintindihan dahil hindi nila alam ang wika ng isa’t isa kaya magkakaroon sila ng makeshift language. Dahil dito
makakalikha sila ng isang wikang pinaghalo ang kanya-kanya nilang unang wika.
Halimbawa:
Ang pagpunta ng mga Kastila noon sa Zamboanga nakabuo sila ng wikang
pinaghalong Espanyol at Katutubong Wika ng Zamboanga.

Creole - ay isang wika na unang naging pidgin at kalaunan ay naging likas na wika (nativized) na ng mga batang
isinilang sa komunidad ng pidgin. Nagamit ito sa mahabang panahon hanggang sa magkaroon ng pattern o tuntuning
sinusunod na ng karamihan.
Halimbawa: ang wikang Chavacano

Linggwistikong Komunidad

Lingguwistikong Komunidad-termino sa sosyolingguwistiks na tumutukoy sa isang grupo ng mga taong gumagamit sa

iisang barayti ng wika at nagkakaunawaan sa mga ispesipikong patakaran o mga alituntunin sa paggamit ng wika.

-Ang pamayanan o komunidad ay pangkaraniwang tumutukoy sa isang yunit na panlipunan o pakikipagkapwa na mas
Malaki kaysa sa isang tahanan, mag-anak, o pamamahay (kabahayan)na may pinasasaluhang karaniwang mga
pagpapahalaga at may matibay na pagsasamahang panlipunan.

Unang Wika: Ito ay tumutukoy sa wikang inyong kinagisnan o unang natutunan na wika na ginamit noong bata kappa.

Pangalawang Wika: Ito ay tumutukoy sa wika na ating natutunan kasunod sa wika na ating kinagisnan tulad ng Tagalog,
Ingles at iba.

IFL Let your speech always be gracious, seasoned with salt, so that you may know how you ought to
answer each person. Colosians 4:6 ESV.

Ang inyong pananalita nawa’y lagging may biyaya, na amgkalsang asin, upang inyong maalaman kung ano
ang nararapat ninyong isagot sa bawa’t isa. Mga Taga-Colosas 4:6 TV.

Komunikasyon at Pananaliksik VGMT-Losaria Page | 7

Linggwistikong Komunidad Mga salik ng linggwistikong Mga halimbawa ng Sosyolingguwistiks
komunidad linggwistikong komunidad

May iba’t ibang wikang
ginagamit sa komunidad sa
paglipas ng panahon.
Ang wika ay homogenous,
o iisang uri at anyo o
barayti ng wika ang
ginagamit.
(chomsky, 1965; Lyons 1970)
Sektor - kung saan ang mga -pag-aaral ng wika na may
manggagawa na malay sa kaugnayan sa panlipunang
kanilang karapatan at mga kadahilanan
tungkulin sa bayan na
nagbubuklod sa pagsapi sa
kilusang paggawa.

Termino sa Nakakapagbahagi at Yunit - team ng basketbol; Kabilang ang mga

sosyolingguwistiks na
tumutukoy sa isang grupo
ng mga taong gumagamit
sa iisang barayti ng wika at
nagkakaunawaan sa mga
ispesipikong patakaran o
mga alituntunin sa
paggamit ng wika.
malay ang kasapi sa
tuntunin ng wika at
interpretasyon nito.
(Hymes,1972)
organisasyon ng mga mag-
aaral sa paaralan.
pagkakaiba ng mga
rehiyonal, class, at
occupational, dialect, mga
pagkakaiba ng kasarian, at
bilingualism.

Naibabahagi ng bawat isa May kaisahan sa Samakatuwid... Etnograpiya-ay

ang parehong
pagpapahalaga at
damdamin sa paggamit
nila ng wika sa pakikitungo
sa isa't Isa.
pagpapahalaga at
palagay hinggil sa gamit ng
wika. (Labov,1972)
ipinapalagay ng mga nangangahulugang
nakasaad sa mga nauna,
sistemantikong pag-aaral sa
na ang linggwistikong
komunidad ay umiiral tao, at kultura sa
lamang sa sa sektor, grupo, pamamagitan ng personal
o yunit na na pagdanas o pakikipag-
nagkakaunawaan sa iisang ugnayan sa mga kalahok
gamit nila ng wika sa kanilang natural na
(homogenous) na may
kapaligiran.
kaisahan sa uri o anyo at
nagkakaintindihan at
naibabahagi nila ang
tuntunin nito.

★ ★ ★ ★ ★ ★ HINTO ☞ ( PUMUNTA SA GAWAIN 1.1, 1.2 AT 1.3 ) ★ ★ ★ ★ ★ ★

ARALIN 2|GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN

PAG-ARALANG MABUTI

Instrumental na gamit ng wika

 Layunin nitong makipagtalastasan para tumugon sa pangangailangan ng tagapagsalita.

 Ginagamit ang wika para tukuyin ang mga preperensiya, kagustuhan at pagpapasya ng tagapagasalita.
 Sa aktuwal na karanasan karaniwang instrumental ang gamit ng wika para sa paglutas ng problema,
pangangalap ng mga materyales, pagsasadula at panghhikayat.
 Kailangang gamitin ng mabisa ang instrumental na gamit ng wika sa pamamagitan ng pagpapalinaw at
pagtitiyak ng pangangailangan, naiisip o nararamdaman.
Halimbawa:
Alin sa dalawang pahayag ang naglilinaw ng mensahe ng ninanais na pakikipaghiwalay.?
A. Sa palagay ko, kailangan na nating magpahinga muna.
B. Sa akin, gusto ko munang makipaghiwalay.

Sa unang pahayag hindi mabisang nailapat ang instrumental na gamit ng wika sapagkat hindi ito naglilinaw ng
tiyak na kagustuhan at pangangailangan ng tagapagsalita, hindi gaya ng ikalawa na may tiyak na paggamit ng
pahayag na „gusto ko.”upang sapat na makatugon sa hinihingi ng tagapagsalita.

 Sa kabilang banda, maaari ring ituring na mabisa ang pahayag kung ginamit ito sa angkop na sitwasyonat layunin
sa pakikipagkapuwa.

Komunikasyon at Pananaliksik VGMT-Losaria Page | 8

Interaksyunal na gamit ng wika

 Ito ang nagbubukas ng interaksyon o humuhubog ng panlipunang ugnayan.

 Ang wika ay may panlipunang gamapanin upang pag-ugnayin ang isang tao at ang kaniyang kapuwa sa paligid.
 Ang ―ako‖ at ―ikaw’ na ungkulin ng wika ay lumilikha ng panlipunang ekspresyon at pagbati upang bumuo ng
interaksyonat palakasin ang layuning makapigkapuwa gaya ng, ―Mahal Kita,‖ ―Kumusta?‖‖ Nanay,‖ ―at
Mabuhay!‖
 Mabisang matatamo ang mahusay na interaksyon sa pamamagitan ng estratehiyang interaksiyonal gaya ng
paggamit ng mga katangiang di gumagamit ng salita, tulad ng kilos, tuon ng mata, at pagwiwika ng katawan
(mga muwestra o galw ng kamay, pagkiling-kiling ng ulo, at iba pang mga kilos.)
 Nagpapatuloy ang epektibong interaksiyon kung paiba-iba ang ekspresyon, tono at intonasyon na
nagpapahiwatig ng interes sa pakikipag-usap.

Regulatori na gamit ng wika

 May kakayahang makaimpluwensiya at magkontrol sa pag-uugali ng iba.

 Magagamit ng tagapagsalita ng kapangayarihan ng wika upang makapanghikayat, mag-utos, humiling sa
kiniyang kausap o sinoman sa kaniyang paligid.
 Madalas may negatibong konotasyon ang ideyang pagkontrol, ngunit maaari naming isagawaito sa positibong
paraan ang angkop na paggamit ng wika
Kailangang maging malinaw na ang anomang uri na komunikasyon ay makapangyarihan;
 maaaring positibo ngunit maaari ring maging negatibo sa implikasyon sa kapuwa tagapagsalita at tagapakinig.
Halimbawa:
Sa berbal na komunikasyon, maaaring gamitin ang regulatori na tungkulin na wikaupang positibong hikayatin ang
isang tao kung unang babanggitin ang kanyang mga kalakasan; maaari din naming makasakit kung iinsultuhin
ang isang tao sa kaniyang limitasyon. Bagaman maaari din naman talaga nating tulungang umunlad ang isang
tao kung ipapaabot natin sa kaniya ang mga kahinaan miya para mabigyan ng pagkakataong mapagpabago
at umunlad.

 Maaari gamitin ang regulatori na tungkulin ng wika sa mga aktuwal na karanasan ng pagbibigay panuto, batas,
at pagtuturo.
Halimbawa:
Sa ideolohiya ng mga negosyante at kapitalista, ginagamit nila ng wika sa mga patalastas upang
makapanghikayat at maimpluwensiyahan ang mga konsyumer na bilhin ang produkto dahil nililiha nila sa isip ng
kausap ang pangangailangan nila sa produkto. (Kailangan mo ito…) at nag-utos na gayahin o gamtiin ang
kanilang produkto (gaein mo ito..)para sa interes ng kapital.
Tag Line: Buksan moa ng sorpresa
Pinoy Soda ―Mauhaw ka sa Inggit’

Personal na tungkulin ng wika

 Ito ay ang palakasin ang personalidad at pagkakakilanlan ng isang indibidwal.

 Ginagamit ng isang tao ang wikang personal upang ipahayag ang kaniyang personal na preperensiya, saloobin,
at pagkakakilanlan.

Heuristiko na gamit ng wika

 Paggamit ng wika sa pag-aaral at pagtuklas upang makapagtamo ng kaalaman ukol sa kapaligiran.

 Sumusulpot ang heuristikong tungkulin ng wika sa mga pagkakataong nagtatanong, sumasagot, dumadaloy ang
isang pamumuna bilang pagkilos ng isang bata o indibidwal.
 Maaari rin sumulpot sa paraan ng pag-alam sa mga bagay-bagay, pagdududa, o palagay.
 Sa aktuwal na karanasan, maaari makita ang tungkulin ng wikang heuristiko sa mga gawain ng imbestigasyon,
pagtatanong at pananaliksik.
 Halimbawa ng mga pahayag na nagpapakita ng heuristikong tungkulin ng wika ang ,‖Ano’‖ ng nangyari?‖Para
saan?‖ ―Bakit mo ginawa iyon?‖ ―Sabihin mo sa akin ang kung bakit? ―at ―Ano ang ginagawa ng mga taong nasa
gobyerno?‖

REPRESENTATIBO na gamit ng wika

Gamit ng wika sa pagpaparating ng kaalaman tungkol sa daigdig, pag-uulat ng

mga pangyayari, paglalahad, pagpapaliwanag ng mga pagkakaugnay-ugnay,
paghahatid ng mga mensahe, atbp.
May nagaganap na pagpapalitan ng kaisipan. May mga tuntunin upang alalayan
ang gawi o ugaling pangwika kapag may pagpapalitan ng impormasyon ay dapat
maging totoong-totoo at hindi kalahati lamang ang dapat gumawa ng palagay
(assumptions) tungkol sa alam ng tagapakinig; hindi dapat kulang o pumupuri
ang impormasyong ibinibigay; at kung tapat ang intensyon, dapat iwasan ang
ano mang misrepresentasyon at kalalabisan.

Sa mga pagkakataong naiiba (idiosyncratic view) ang pananaw ng isang tao

tungkol sa kung ano ang daigdig; maaaring ituring na naiiba (peculiar) ang mga
bigkas na nagsasaad ng pagkatawan sa daigdig. Magiging dahilan ng pagturing
Komunikasyon at Pananaliksik VGMT-Losaria Page | 9
sa isang tao na henyo o pantas (genius) o nasisiraan ng bait; mapangarapin o di
kaya’y tagapagligtas ang ilang uri ng pagiging iba (peculiarities).

Maaaring mag-iba-iba sa iba-ibang panahon ang isipan ng karamihan

(consensus) na nagiging batayan ng pagpapasya ng iba-ibang kinatawan ng
pagbabago sa daigdig (world shifts), patag ang daigdig; maliliit (particles) ng
atom, patay ang Diyos; marumi ang sex, pasalita ang wika, atbp. Karamihan sa
pang-araw-araw na gamit ng wika ang gamit na ito.

Halimbawa:
pag-uulat, paglalahad, pagpapaliwanag, paghahatid ng
mensahe, pagbibigay ng tama/ maling impormasyon, pagsisinungaling,
pagpapahayag.

Ariel: Alam mo ba na ang salitang "Goodbye" ay nagsimula sa salitang,

"God be ye"?
Hannah: Ahh, talaga?

Nagagamit din ang wika upang makipakikipagtalastasan, makapagbahagi ng

mga pangyayari, makapagpahayag ng mga detalye; gayundin, makapagpadala
at makatanggap ng mensahe sa iba. Ang pagbabalita, pagbibigay paliwanag,
pag-i-inform, gayon din ang pagsisinungaling ay kabahagi nito. Maaari natin itong
bigyan ng kowd na "alam mo ba?"

Ginagamit ang wika upang sagutan ang mga katanungan o magbigay ng

impormasyon. Ito ay sumasagot sa tungkuling hueristiko. Isang halimbawa nito
ay ang pagsagot sa mga survey o interview.

Mga halimbawa ng Representasyonal:

Trivia 025 : Isang pambihirang phenomenon sa kasaysayan ang naganap

noong February 1865, alam niyo kung bakit? Hindi kasi nagka "FULL
MOON" buong buwan ng Pebrero balita: MANILA, Philippines - Hindi
tatakbo si Pangulong Benigno Aquino III sa mas mababang puwesto sa
gobyerno sa 2016. "Can I just clarify? I have no intentions of running for
any position. Nasa newscaps ko kanina kasi 'yon—that I hinted I might
run," paglilinaw ni PNoy ilang Pilipinong mamamahayag ngayong araw,
Biyernes sa Tokyo, Japan kung saan siya nagkaroon ng state visit. Aniya,
ang ideya na tumakbo sa mas mababang posisyo ay nagmula sa ilan
niyang tagasuporta matapos niyang tumanggi na palawigin ang kanyang
termino. "Nang naging malinaw po sa kanilang hindi ako sang-ayon na
baguhin ang Saligang Batas para pahabain ang termino ko, ang naging
bagong version po ng tanong ay ganito po: Baka raw po gusto kong
tumakbo sa ibang puwesto," paliwanag niya. "Ang totoo po yatang ibig
nilang sabihin, 'Tumakbo ka sa ibang puwesto, dahil mabuti nang
nandiyan ka para manguna ka ulit kung kakailanganin namin ang iyong
tulong," pagdadagdag niya. Sa huli, hinimok ni PNoy ang mga botante na
maging maingat sa pagpili ng mga iluluklok nila sa termino eleksyon 20

★ ★ ★ ★ ★ ★ HINTO ☞ ( PUMUNTA SA GAWAIN 2.1-2.3 ★ ★ ★ ★ ★ ★

-

Let no corrupting talk come out of your mouths, but only such as is good for building up, as fits the
occasion, that it may give grace to those who hear. Ephesians 4:29 ESV.
IFL Let there be no filthiness nor foolish talk nor crude joking, which are out of place, but instead let there be
thanksgiving. Ephesians 5:4 ESV.
Anoman salitang mahalay ay huwag lumabas sa inyong bibig. Kundi ang mabuting ikatitibay ayon sa pangangailangan,
upang makinabang ng biyaya ang mga nagsisipakinig. Mga Taga Efeso 4:29 TV.
O ang karumihan man, o mga mangmang na pananalita, o ang mga pagbibiro, na di nangararapat: Kunsi kayo’y
magpasalamat. Mga Taga Efeso 4:29 TV.

All Scripture is breathed out by God and profitable for teaching, for reproof, for correction, and for training in
righteousness, that the man of God may be competent, equipped for every good work. 2 Timothy 3:16-17 ESV.
IFL
Ang lahat ng mga kasulatan na kinasihan ng Diyos ay mapapakinabangan din naman sa pagtuturo, sa
pagsanla, sa pagsaway, sa ikatututo na nasa katuwiran. Upang ang ma tao ng Diyos ay maging sakdal, tinuruang lubos sa
lahat ng mga gawang mabuti. 2 Timoteo 3:16-17 TV.

Komunikasyon at Pananaliksik VGMT-Losaria Page | 10