Professional Documents
Culture Documents
GIÁO TRÌNH
Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-... ngày ………tháng.... năm……
...........……… của …………………………………..
1
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nội bộ nên các nguồn thông tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu
lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
2
LỜI GIỚI THIỆU
Trên thị trường Việt Nam hiện nay có rất nhiều loại, nhiều kiểu xe ô tô. Sự đa dạng về
chủng loại, đặc biệt là tính hiện đại về kết cấu, mức độ tự động hóa của hệ thống điện động cơ
trên ô tô hiện đại đang là nhu cầu cần tìm hiểu và làm quen của nhiều người, nhiều đối tượng
là học sinh và sinh viên.
Tập giáo trình này giới thiệu về những nội dung của công việc bảo dưỡng và sửa chữa
hằng ngày của các loại ô tô, vì thực tế khả năng tuổi thọ của ô tô phụ thuộc rất nhiều vào tính
năng làm việc và độ bền của động cơ, hệ thống điện, khung gầm… cũng như quá trình sử
dụng.
Nhìn chung sự khác biệt của những ô tô mới, hiện đại so với những ô tô truyền thống
của thế hệ cũ, ta nhận thấy ngoài việc người ta đã thay thế nhiều chi tiết trên xe để đảm bảo
chúng có tính bền vững, gọn nhẹ, khả năng và độ tin cậy cao trong quá trình khai thác vận
hành. Sự cải tiến đáng chú ý nhất trong các hệ thống hiện đại là người ta đã vận dụng được
thành quả mới của ngành công nghiệp phụ trợ như điện -điện tử, cụ thể là đưa linh kiện bán
dẫn và vi mạch vào hệ thống điều khiển động cơ phun dầu để thay thế cho các thiết bị cơ khí,
nên những ô tô hiện đại đã đạt được rất nhiều đặc tính ưu việt như: mức độ tự động hóa cao,
tối ưu hóa trong quá trình làm việc, nâng cao hiệu suất, hạn chế mức độ phát thải độc hại ra
môi trường…
Các thiết bị điều khiển tự động, các hệ thống được trang bị trên ô tô hiện đại thực hiện
các chức năng có quan hệ mật thiết và tác động ràng buộc lẫn nhau. Các thiết bị lắp trên ô tô
ngày càng hiện đại, tiện dụng đối với người sử dụng thì hệ thống điều khiển ngày càng phức
tạp, thông minh và đa dạng hơn. Vì vậy việc bảo dưỡng sửa chữa là cần thiết trong quá trình
khai thác và sử dụng.
Do tập tài liệu được biên soạn làm giáo trình giảng dạy môn học Bảo dưỡng kỹ thuật và
sửa chữa ô tô cho sinh viên ngành Bảo trì và sửa chữa ô tô, hệ trung cấp, nên nôi dung chỉ tập
trung giới thiệu về quy trình, xây dựng quy trình, các biện pháp bảo dưỡng và chu kỳ, phương
pháp kiểm tra sửa chữa đối với ô tô con, ô tô khách, ô tô tải.
Để phục vụ cho học sinh, sinh viện học nghề và thợ sửa chữa ô tô những kiến thức cơ
bản cả về lý thuyết và thực hành bảo dưỡng, sửa chữa hằng ngày và theo định kỳ. Với mong
muốn tập giáo trình được biện soạn, nội dung giáo trình bao gồm các bài như sau:
Bài 1. Chế độ bảo dưỡng và sửa chữa ô tô
Bài 2: Thiết kế quy trình công nghệ bảo dưỡng và sửa chữa ô tô
Bài 3: Công nghệ bảo dưỡng ô tô theo km
Bài 4: Công nghệ sửa chữa ô tô
Kiến thức giáo được biện soạn theo chương trình chi tiết của nhà Trường, giáo trình được sắp
xếp theo trình tự từ xây dựng quy trình, biện pháp tổ chức và phương pháp kiểm tra bảo dưỡng và
sửa chữa. Do đó người đọc có thể hiểu một cách dễ dàng.
Mặc dù chúng tôi đã cố gắng nhiều trong quá trình biên soạn, song chắc chắn không tránh khỏi các
thiếu sót cũng như đáp ứng đầy đủ nhu cầu của người học cũng như bạn đọc, mong các bạn đồng
nghiệp và độc giả góp ý, đóng góp sửa đổi để giáo trình được hoàn thiện hơn.
4
MỤC LỤC
5
GIÁO TRÌNH MÔN HỌC BẢO DƯỠNG KỸ THUẬT VÀ SỬA CHỮA Ô TÔ
6
CHƯƠNG 1. CHẾ ĐỘ BẢO DƯỠNG VÀ SỬA CHỮA Ô TÔ
7
thùng xe, kính chắn gió, gương chiếu hậu, biển số, cơ cấu nâng hạ kính, cửa lên xuống, nắp
động cơ, khung, nhíp, lốp và áp suất hơi lốp, cơ cấu nâng hạ (nếu có) và trang bị kéo
moóc...
- Kiểm tra hệ thống điện: Ắc qui, sự làm việc ổn định của các đồng hồ trong buồng lái, đèn
tín hiệu, đèn pha, cốt, đèn phanh, còi, gạt nước, cơ cấu rửa kính, hệ thống quạt gió...
- Kiểm tra hệ thống lái: Hành trình tự do của vành tay lái, trạng thái làm việc của bộ trợ lực
tay lái, hình thang lái.
- Kiểm tra hệ thống phanh: Hành trình tự do của bàn đạp phanh, trạng thái làm việc và độ
kín của tổng phanh, các đường dẫn hơi, dầu, hiệu lực của hệ thống phanh...
- Kiểm tra sự làm việc ổn định của động cơ, các cụm, tổng thành và các hệ thống khác (hệ
thống cung cấp nhiên liệu, bôi trơn, làm mát, truyền lực chính, cơ cấu nâng hạ...).
b.Bôi trơn, làm sạch
- Kiểm tra mức dầu bôi trơn của động cơ, truyền lực chính, hộp tay lái. Nếu thiếu phải bổ
sung.
- Kiểm tra mức nước làm mát, dung dịch ắc qui...
- Kiểm tra bình chứa khí nén, thùng chứa nhiên liệu, bầu lọc nhiên liệu, bầu lọc dầu.
- Đối với động cơ Diesel cần kiểm tra mức dầu trong bơm cao áp, bộ điều tốc.
- Làm sạch toàn bộ ôtô, buồng lái, đệm và ghế ngồi, thùng xe. Lau sạch kính chắn gió,
gương chiếu hậu, đèn, pha, cốt, đèn phanh, biển số.
c.Nội dung bảo dưỡng hàng ngày đối với rơ moóc và nửa rơ moóc
- Làm sạch, kiểm tra dụng cụ và trang thiết bị chuyên dùng của rơ moóc, nửa rơ moóc.
- Kiểm tra thùng, khung, nhíp, xích, chốt an toàn, áp suất hơi lốp, ốc bắt giữ bánh xe, càng,
chốt ngang, mâm xoay của rơ moóc, nửa rơ moóc.
- Sau khi nối rơ moóc, nửa rơ moóc với ôtô phải kiểm tra khớp, móc kéo và xích an toàn.
Kiểm tra tác dụng và phanh của rơ moóc, nửa rơ moóc.
- Đối với rơ moóc 1 trục kiểm tra càng nối chân chống, giá đỡ.
- Đối với nửa rơ moóc kiểm tra chân chống, cơ cấu nâng và mâm xoay.
- Kiểm tra các vị trí bôi trơn. Chẩn đoán tình trạng chung của rơ moóc, nửa rơ moóc.
B.Bảo dưỡng định kỳ
Bảo dưỡng định kỳ do công nhân trong trạm bảo dưỡng chịu trách nhiệm và được thực
hiện sau một chu kỳ hoạt động của ôtô được xác định bằng quãng đường xe chạy hoặc thời
gian khai khác. Công việc kiểm tra thông thường dùng thiết bị chuyên dùng.
Phải kết hợp với việc sửa chữa nhỏ và thay thế một số chi tiết phụ như sécmăng, rà lại
xupáp, điều chỉnh khe hở nhiệt, thay bạc lót, má phanh, má ly hợp...
Tuy nhiên, công việc chính vẫn là kiểm tra, phát hiện ngăn chặn hư hỏng.
a.Chu kỳ bảo dưỡng
Chu kỳ bảo dưỡng định kỳ được tính theo quãng đường hoặc thời gian khai thác của ôtô,
tùy theo định ngạch nào đến trước.
b.Bảo dưỡng định kỳ được thực hiện như sau:
8
Đối với những ôtô có hướng dẫn khai thác sử dụng của hãng sản xuất thì chu kỳ bảo
dưỡng định kỳ phải tính theo quy định của nhà chế tạo.
Đối với những ôtô không có hướng dẫn khai thác sử dụng thì chu kỳ bảo dưỡng định
kỳ phải tính theo quãng đường ôtô chạy hoặc theo thời gian khai thác của ôtô .
Đối với ôtô hoạt động ở điều kiện khó khăn (miền núi, miền biển, công trường, hải
đảo...) cần sử dụng hệ số 0,8 cho chu kỳ quy định tại khoản 2 Điều 50 Luật Giao thông đường
bộ.
Đối với ôtô chuyên dùng và ôtô tải chuyên dùng (ôtô cần cẩu, ôtô chở xăng dầu, ôtô
đông lạnh, ôtô chữa cháy, ôtô thang, ôtô cứu hộ...), căn cứ vào đặc tính sử dụng và hướng dẫn
của nhà chế tạo để xác định chu kỳ và nội dung công việc bảo dưỡng định kỳ cho những hệ
thống, thiết bị chuyên dùng ngoài những bộ phận của thông thường của ô tô nói chung.
Đối với ôtô mới hoặc ôtô sau sửa chữa lớn phải thực hiện bảo dưỡng trong thời kỳ
chạy rà nhằm nâng cao chất lượng các bề mặt ma sát của cặp chi tiết tiếp xúc, giảm khả năng
hao mòn và hư hỏng của các chi tiết, để nâng cao tuổi thọ tổng thành, hệ thống của ôtô.
Đối với ôtô mới, phải thực hiện đúng hướng dẫn kỹ thuật và quy trình bảo dưỡng của nhà sản
xuất.
Đối với ôtô sau sửa chữa lớn, thời kỳ chạy rà được quy định là 1500km đầu tiên, trong đó
phải tiến hành bảo dưỡng ở giai đoạn 500km và 1500km.
Khi ôtô đến chu kỳ quy định bảo dưỡng định kỳ, phải tiến hành bảo dưỡng. Phạm vi
sai lệch không được vượt quá 5% so với chu kỳ đã ấn định.
1.1.3 Các nội dung bảo dưỡng kỹ thuật định kỳ ôtô, rơ moóc và nửa rơ moóc
a. Công tác tiếp nhận ôtô vào trạm bảo dưỡng
- Rửa và làm sạch ôtô.
- Công tác kiểm tra, chẩn đoán ban đầu được tiến hành như mục 1 của bảo dưỡng hàng
ngày, trên cơ sở đó lập biên bản hiện trạng kỹ thuật của ôtô.
b. Kiểm tra, chẩn đoán, xiết chặt và điều chỉnh các cụm, tổng thành, hệ thống trên ôtô
Bao gồm các tổng thành, hệ thống sau:
* Đối với động cơ nói chung
- Kiểm tra, chẩn đoán trạng thái kỹ thuật của động cơ và các hệ thống liên quan.
9
- Tháo bầu lọc dầu thô, xả cặn, rửa sạch. Tháo và kiểm tra rửa bầu lọc dầu li tâm. Thay dầu
bôi trơn cho động cơ, máy nén khí theo chu kỳ, bơm mỡ vào ổ bi của bơm nước. Kiểm tra
áp suất dầu bôi trơn.
- Kiểm tra, súc rửa thùng chứa nhiên liệu. Rửa sạch bầu lọc thô, thay lõi lọc tinh.
- Kiểm tra, xiết chặt các bulông, vít nắp máy, bơm hơi, chân máy, vỏ ly hợp, ống hút, ống
xả và các mối ghép khác.
- Tháo, kiểm tra bầu lọc không khí. Rửa bầu lọc không khí của máy nén khí và bộ trợ lực
chân không. Kiểm tra hệ thống thông gió cacte.
- Thay dầu bôi trơn cụm bơm cao áp và bộ điều tốc của động cơ Diesel.
- Làm sạch bề mặt két nước, quạt gió, cánh tản nhiệt, bề mặt ngoài của động cơ, vỏ ly hợp,
hộp số, xúc rửa két nước.
- Kiểm tra tấm chắn quạt gió két nước làm mát, tình trạng của hệ thống làm mát, sự rò rỉ của
két nước, các đầu nối trong hệ thống, van hằng nhiệt, cửa chắn song két nước.
- Kiểm tra, điều chỉnh khe hở nhiệt supáp; Độ căng dây đai dẫn động quạt gió, bơm nước,
bơm hơi.
- Kiểm tra độ rơ trục bơm nước, bánh đai dẫn động...
- Kiểm tra áp suất xi lanh động cơ. Nếu cần phải kiểm tra độ kín khít của supáp, nhóm pittông
và xi lanh.
- Kiểm tra độ rơ của bạc lót thanh truyền, trục khủyu nếu cần.
- Kiểm tra hệ thống cung cấp nhiên liệu, kiểm tra các đường ống dẫn, thùng chứa nhiên liệu,
xiết chặt các đầu nối, giá đỡ, kiểm tra sự rò rỉ của toàn hệ thống, kiểm tra sự liên kết vàtình
trạng hoạt động của các cơ cấu điều khiển hệ thống cung cấp nhiên liệu, kiểm tra ápsuất làm
việc của bơm cung cấp nhiên liệu...
* Đối với động cơ xăng
- Kiểm tra bơm xăng, bộ chế hòa khí. Tháo, súc rửa và điều chỉnh nếu cần.
- Điều chỉnh chế độ chạy không tải của động cơ.
- Đối với động cơ xăng sử dụng hệ thống cấp nhiên liệu kiểu phun cần kiểm tra sự làm việc
của toàn hệ thống.
* Đối với động cơ Diesel
- Kiểm tra, xiết chặt giá đỡ bơm cao áp, vòi phun, bầu lọc nhiên liệu, các đường ống cấp
dẫn nhiên liệu, giá đỡ bàn đạp ga.
- Kiểm tra vòi phun, bơm cao áp nếu cần thiết đưa lên thiết bị chuyên dùng để hiệu chỉnh.
- Kiểm tra sự hoạt động của cơ cấu điều khiển thanh răng bơm cao áp, bộ điều tốc, nếu cần
hiệu chỉnh điểm bắt đầu cấp nhiên liệu của bơm cao áp.
- Cho động cơ nổ máy, kiểm tra khí thải của động cơ, hiệu chỉnh tốc độ chạy không tải theo
tiêu chuẩn cho phép, chống ô nhiễm môi trường.
* Hệ thống điện
- Kiểm tra toàn bộ hệ thống điện. Bắt chặt các đầu nối giắc cắm tới máy khởi động, máy
phát, bộ chia điện, bảng điều khiển, đồng hồ và các bộ phận khác.
10
- Làm sạch mặt ngoài ắc quy, thông lỗ thông hơi. Kiểm tra điện thế, kiểm tra mức, nồng độ
dung dịch nếu thiếu phải bổ sung, nếu cần phải súc, nạp ắc quy. Bắt chặt đầu cực, giá đỡ ắc
quy.
- Kiểm tra, làm sạch bên ngoài bộ tiết chế, máy phát, bộ khởi động, bộ chia điện, bộ đánh lửa
bằng bán dẫn, dây cao áp, bô bin, nếu đánh lửa, gạt mưa, quạt gió. Tra dầu mỡ theo quy định.
- Kiểm tra khe hở má vít, làm sạch, điều chỉnh khe hở theo quy định.
- Kiểm tra, làm sạch điện cực, điều chỉnh khe hở giữa hai điện cực của nến đánh lửa.
- Điều chỉnh bộ căng dây đai dẫn động máy phát, kiểm tra, điều chỉnh sự làm việc của rơ le.
- Kiểm tra hộp cầu chì, toàn bộ các đèn, nếu cháy, hư hỏng phải bổ sung. Điều chỉnh độ chiếu
sáng của đèn pha, cốt cho phù hợp theo quy định.
- Kiểm tra còi, bắt chặt giá đỡ còi, điều chỉnh còi nếu cần.
- Kiểm tra các công tắc, đầu tiếp xúc đảm bảo hệ thống điện hoạt động ổn định.
* Ly hợp, hộp số, trục các đăng
- Kiểm tra, điều chỉnh bàn đạp ly hợp, lò xo hồi vị và hành trình tự do của bàn đạp.
- Kiểm tra các khớp nối, cơ cấu dẫn động và hệ thống truyền động ly hợp. Đối với ly hợp
thủy lực phải kiểm tra độ kín của hệ thống và tác dụng của hệ truyền động, xiết chặt giá đỡ
bàn đạp ly hợp.
- Kiểm tra độ mòn của ly hợp. Nếu cần phải thay.
- Kiểm tra xiết chặt bulông nắp hộp số, các bulông nối ghép ly hợp hộp số, trục các đăng.
Làm sạch bề mặt hộp số, ly hợp, các đăng.
- Kiểm tra độ rơ ổ trục then hoa, ổ bi các đăng và ổ bi trung gian.
- Kiểm tra tổng thể sự làm việc bình thường của ly hợp, hộp số, các đăng. Nếu còn khiếm
khuyết phải điều chỉnh lại. Các vòng chắn dầu, mỡ phải đảm bảo kín khít.
- Kiểm tra lượng dầu trong hộp số, cơ cấu dẫn động ly hợp. Nếu thiếu phải bổ sung.
- Bơm mỡ vào các vị trí theo sơ đồ quy định của nhà chế tạo.
* Cầu chủ động, truyền lực chính
- Kiểm tra độ rơ tổng cộng của truyền lực chính. Nếu cần phải điều chỉnh lại.
- Kiểm tra độ kín khít của bề mặt lắp ghép. Xiết chặt các bulông bắt giữ. Kiểm tra lượng dầu
ở cầu chủ động. Nếu thiếu phải bổ sung.
* Cầu trước và hệ thống lái
- Kiểm tra độ chụm của các bánh xe dẫn hướng, độ mòn các lốp. Nếu cần phải đảo vị trí các
lốp theo quy định.
- Tra dầu khung, bôi trơn chốt nhíp, các ngõng chuyển hướng, bệ ôtô. Bôi mỡ phấn chì cho
khe nhíp.
- Bơm mỡ bôi trơn theo sơ đồ quy định của nhà chế tạo.
- Kiểm tra dầm trục trước hoặc các trục của bánh trước, độ rơ của vòng bi moay ơ, thay mỡ,
điều chỉnh theo quy định.
11
- Kiểm tra chốt chuyển hướng, khớp cầu (rô tuyn). Nếu độ rơ vượt tiêu chuẩn cho phép,
phải điều chỉnh hoặc thay thế.
- Đối với ôtô, sử dụng hệ thống treo độc lập phải kiểm tra trạng thái của lò xo, thanh xoắn
và các ụ cao su đỡ, giá treo.
- Kiểm tra độ kín khít của hộp tay lái, gia đỡ trục, các đăng tay lái, hệ thống trợ lực tay lái
thủy lực. Nếu rò rỉ phải làm kín, nếu thiếu phải bổ sung.
- Kiểm tra độ rơ các đăng tay lái. Hành trình tự do vành tay lái. Nếu vượt quá tiêu chuẩn cho
phép, phải điều chỉnh lại.
- Kiểm tra toàn bộ sự làm việc của hệ thống lái, bảo đảm an toàn và ổn định.
* Hệ thống phanh
- Kiểm tra áp suất khí nén, trạng thái làm việc của máy nén khí, van tiết lưu, van an toàn, độ
căng của dây đai máy nén khí.
- Kiểm tra, bổ sung dầu phanh.
- Kiểm tra, xiết chặt các đầu nối của đường ống dẫn hơi, dầu. Đảm bảo kín, không rò rỉ
trong toàn bộ hệ thống.
- Kiểm tra trạng thái làm việc bộ trợ lực phanh của hệ thống phanh dầu có trợ lực bằng khí
nén hoặc chân không.
- Kiểm tra, xiết chặt đai giữ bình khí nén, giá đỡ tổng bơm phanh và bàn đạp phanh.
- Tháo tang trống, kiểm tra tang trống, guốc và má phanh, đĩa phanh, lò xo hồi vị, mâm phanh,
giá đỡ bầu phanh, chốt quả đào, ổ tựa mâm phanh. Nếu lỏng phải xiết chặt lại. Nếu mòn quá
tiêu chuẩn phải thay.
- Kiểm tra độ kín khít của bầu phanh trong hệ thống phanh hơi hoặc xi lanh phanh chính trong
hệ thống phanh dầu. Kiểm tra mức dầu ở bầu chứa của xi lanh phanh chính.
- Điều chỉnh khe hở giữa tang trống, đĩa phanh và má phanh, hành trình và hành trình tự do
của bàn đạp phanh.
- Kiểm tra hiệu quả của phanh tay, xiết chặt các giá đỡ. Nếu cần phải điều chỉnh lại.
- Kiểm tra, đánh giá hiệu quả của hệ thống phanh.
* Hệ thống chuyển động, hệ thống treo và khung xe
- Kiểm tra khung xe (sát xi), chắn bùn, đuôi mỏ nhíp, ổ đỡ chốt nhíp ở khung, bộ nhíp, quang
nhíp, quai nhíp, bu lông tâm nhíp, bu lông hãm chốt nhíp. Nếu xô lệch phải điềuchỉnh
lại. Nếu lỏng phải bắt chặt, làm sạch, sơn và bôi mỡ bảo quản theo quy định.
- Kiểm tra tác dụng của giảm xóc, xiết chặt bu lông giữ giảm xóc. Kiểm tra các lò xo và ụ cao
su đỡ. Nếu vỡ phải thay.
- Kiểm tra vành, bánh xe và lốp, kể cả lốp dự phòng. Bơm hơi lốp tới áp suất tiêu chuẩn, đảo
lốp theo quy định của sơ đồ. Gỡ những vật cứng dắt, dính vào kẽ lốp.
* Buồng lái và thùng xe
- Kiểm tra, làm sạch buồng lái, kính chắn gió, cánh cửa, cửa sổ, gương chiếu hậu, đệm ghế
ngồi, cơ cấu nâng lật buồng lái, tra dầu mỡ vào những điểm quy định.
12
- Xiết chặt bu lông bắt giữ buồng lái với khung ôtô. Kiểm tra hệ thống thông gió và quạt
gió.
- Kiểm tra thùng, thành bệ, các móc khóa thành bệ, bản lề thành bệ, quang giữ bệ với khung
ôtô, bu lông bắt giữ dầm, bậc lên xuống, chắn bùn. Nếu lỏng phải xiết chặt lại.
* Đối với ôtô tự đổ, ôtô cần cẩu và ôtô chuyên dùng
- Kiểm tra cơ cấu nâng, hạ thùng ôtô, độ an toàn và kín của các đầu nối, ống dẫn dầu. Sự
làm việc ổn định của hệ thống nâng hạ thủy lực.
- Kiểm tra, xiết chặt các ổ tựa, hộp truyền lực, giá đỡ thùng ôtô, cơ cấu nâng hạ lốp dự
phòng.
- Rửa bầu lọc dầu của thùng chứa dầu, xả không khí trong hệ thống thủy lực.
- Kiểm tra mức dầu trong thùng dầu. Nếu thiếu phải đổ thêm. Thay dầu theo quy định.
- Kiểm tra cáp, cơ cấu an toàn đối với ôtô cần cẩu.
- Những nội dung bảo dưỡng đối với các cơ cấu, cụm hệ thống đặc thù phải tuân theo hướng
dẫn kỹ thuật của nhà chế tạo.
1.1.4 Các nội dung bảo dưỡng kỹ thuật định kỳ rơ moóc và nửa rơ moóc
a. Công tác làm sạch, kiểm tra, chẩn đoán, bôi trơn
- Làm sạch, xả dầu và nước trong bầu chứa hơi phanh.
- Kiểm tra đèn, biển số, xích an toàn, hiệu quả đèn tín hiệu và đèn phanh, thành bệ.
- Chẩn đoán trạng thái kỹ thuật tổng thể rơ moóc, nửa rơ moóc.
- Tra dầu, bơm mỡ vào tất cả các điểm cần bôi trơn theo sơ đồ. Xì dầu cho khung và gầm
của rơ moóc, nửa rơ moóc. Bôi mỡ cho nhíp.
b. Công tác điều chỉnh, sửa chữa và xiết chặt
- Đối với rơ moóc có bộ chuyển hướng ở trục trước: Phải kiểm tra bộ phận chuyển hướng,
tình trạng kỹ thuật của trục trước. Xiết chặt bu lông bắt giữ bộ phận chuyển hướng, chốt, khớp
chuyển hướng. Nếu độ rơ vượt tiêu chuẩn kỹ thuật phải điều chỉnh hoặc thay thế.
- Đối với rơ moóc có mâm xoay. Kiểm tra tình trạng kỹ thuật của mâm xoay, con lăn, trục
và ổ đỡ mâm xoay. Xiết chặt đai ốc bắt giữ trụ mâm xoay. Điều chỉnh độ chụm bánh trước,
nếu cần.
- Đối với hệ thống phanh rơ moóc, nửa rơ moóc.
- Kiểm tra tác dụng của hệ thống phanh. Kiểm tra tình trạng và sự rò rỉ của các ống dẫn, đầu
nối và các bộ phận của hệ thống phanh.
- Kiểm tra xiết chặt quang bắt giữ bệ, thành bệ, ván sàn và bản lề thành cửa.
- Tháo rửa moay ỏ và tang trống. Kiểm tra trạng thái kỹ thuật moay ơ, tang trống, má phanh,
lò xo hồi vị, bi, cổ trục. Thay mỡ và điều chỉnh đạt yêu cầu kỹ thuật.
- Xiết chặt đai giữ, giá đỡ bình chứa khí nén, các đầu nối dây dẫn, mâm phanh, giá đỡ trục
quay, bầu phanh, bánh xe và các cụm chi tiết ghép nối.
- Điều chỉnh khe hở má phanh - tang trống và hệ thống phanh tay nếu mòn quá
tiêu chuẩn, không còn tác dụng phải thay mới.
- Đối với nửa rơ moóc
13
- Kiểm tra, chẩn đoán tình trạng kỹ thuật trục chuyển hướng, mâm xoay, mâm đỡ, chốt an
toàn, cơ cấu chân chống, cơ cấu bắt nối nửa rơ moóc với đầu kéo.
- Kịp thời sửa chữa và hiệu chỉnh đúng theo tiêu chuẩn kỹ thuật quy định.
c.Bảo dưỡng theo mùa
Tiến hành hai lần trong năm, làm những công việc liên quan chuyển điều kiện làm việc
mùa này sang mùa khác. Thường bố trí sao cho bảo dưỡng mùa trùng bảo dưỡng định kỳ:
- Xúc rửa hệ thống làm mát.
- Thay dầu nhờn, mỡ.
- Kiểm tra bộ hâm nóng nhiên liệu, bộ sấy khởi động.
14
Hình 2-1. Sơ đồ tổ chức đoạn - tổng thành
Sáu đoạn chính
1. Bảo dưỡng và sửa chữa động cơ.
2. Bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống truyền lực.
3. Bảo dưỡng và sửa chữa cầu trước, cầu sau, phanh, lái, treo.
4. Bảo dưỡng và sửa chữa điện, nhiên liệu.
5. Bảo dưỡng và sửa chữa khung bệ, cabin, sat xi, vỏ xe.
6. Bảo dưỡng và sửa chữa lốp.
Hai đoạn phụ
1. Sửa chữa cơ nguội.
2. Rửa, lau chùi, sơn.
Khi tổ chức theo phương pháp này phải thống kê toàn bộ các chi tiết trong tổng thành, xét
khối lượng công việc, sắp xếp công nhân cho mỗi công đoạn (cũng có thể ghép các công đoạn
1-2, 3-4, 5-6 để giảm bớt cơ cấu tổ chức). Sử dụng các phương pháp tổ chức này cho phép
chuyên môn hóa tự động hóa.
15
Kết cấu đơn giản, dễ chế tạo và sử dụng, an toàn, cho phép cải thiện điều kiện làm việc của
công nhân, diện tích chiếm chỗ nhỏ, sử dụng thuận lợi mọi phía. Có tính vạn năng dễ sử dụng
cho nhiều mác xe.
1.3.1.1 Hầm bảo dưỡng
16
Hình 2 - 3. Sơ đồ tổ chức bảo dưỡng theo dây chuyền
Bảng 1 -4. Định nghạch sửa chữa lớn một số loại xe (Tính theo giờ làm việc)
Mác xe Toàn bộ xe Động cơ Cầu trước Cầu sau Cơ cấu lái
ΓAZ 24 300 200 300 300 300
PAZ - 672 320 180 180 180 180
ΓAZ 53A 250 250 250 250 250
ZIL 130 300 250 300 300 300
Maz 500A 250 250 250 250 250
KaMaz5320 300 300 300 300 300
17
thước của chi tiết mà phụ thuộc vào kết cấu của cụm chi tiết có cho phép điều chỉnh hay
không.
Ví dụ: Điều chỉnh khe hở nhiệt ở cụm van ở một số xe máy và ôtô.
1.5.2 Phương pháp phục hồi chi tiết
Phục hồi lại hình dáng, kích thước của chi tiết theo kích thước ban đầu hoặc kích
thước đã quy định
1. Sửa chữa chi tiết bằng gia công cơ khí
Được thực hiện trên máy công cụ hoặc máy chuyên dùng.
Sau khi sửa chữa chi tiết có kích thước thay đổi so với ban đầu nhưng vẫn nằm trong
phạm vi cho phép.
− Doa xi lanh.
Ưu điểm của phương pháp này là giá thành hạ, kéo dài thời gian sử dụng chi tiết. Nhưng
không áp dụng được cho những chi tiết đã vượt quá kích thước quy định hoặc những chi tiết
phải sử dụng kích thước ban đầu như các bánh răng các cổ trục lắp vòng bi.
b. Phương pháp cho thêm chi tiết
Áp dụng cho các chi tiết sau khi đã sửa chữa đến kích thước cuối cùng mà phải tiếp tục
sử dụng sửa chữa bằng cách ép thêm chi tiết mới rồi gia công lại kích thước ban đầu.
Dùng để sửa chữa, phục hồi lại hình dáng, kích thước của các chi tiết có yêu cầu độ
chính xác không cao. Có thể hàn điện hoặc hàn hơi.
Ví dụ: Hàn các vết rạn của thân động cơ, hộp số, khung xe.
Yêu cầu: Vật liệu que hàn phải đồng nhất với vật liệu hàn
Là mạ lên bề mặt làm việc của của chi tiết một lớp kim loại. Phương pháp này chỉ áp
dụng cho những chi tiết quan trọng mà không cho thay đổi kích thước ban đầu hoặc vượt quá
kích thước sửa chữa.
18
Ví dụ: Mạ Crom cặp xi lanh – piston bơm cao áp.
Sử dụng các dụng cụ sau: Dũa, dao cạo, bột rà để sửa chữa các bề mặt làm việc của chi
tiết không gia công được trên máy công cụ. Chất lượng của sản phẩm phụ thuộc vào tay nghề
của người thợ sửa chữa.
Còn những bộ phận chi tiết nếu gia công được trên máy công cụ hoặc máy chuyên dùng
thì áp dụng triệt để.
Áp dụng cho những chi tiết như: Vỏ hộp số, vỏ cầu...bị rạn nứt bằng cách dùng mũi
khoan chặn hai đầu vết nứt sau đó dùng phương pháp vá táp hoặc cấy chốt.
Cấy chốt: Khoan các lỗ liên tiếp nhau theo vết nứt sau đó cấy chốt. Yêu cầu chốt có
vật liệu mềm hơn vật liệu vá.
Vá táp: Dùng tôn mỏng khoan các lỗ liên tiếp nhau rồi dùng đinh tán để tán. Chú ý ở lót
giữa một tấm đệm để đảm bảo độ kín.
6. Sửa chữa bằng phương pháp dán nhựa
Hiện nay dùng phương pháp dán bằng nhựa là hiệu quả kinh tế nhất.
Chú ý: Sử dụng nhựa dán cần quan tâm đến tính chất của vật liệu, nhiệt độ tại khu vực cần
dán. Gắn những vết rạn nứt cần chọn nhựa và quy trình dán, gắn cho phù hợp.
7. Sửa chữa bằng phương pháp thay thế: Dùng chi tiết mới thay thế cho các chi tiết đã
hỏng, tuỳ theo yêu cầu kỹ thuật để áp dụng nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế nhất.
19
CHƯƠNG 2. THIẾT KẾ QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ BẢO
20
- Lựa chọn phương án tháo máy.
21
- Dự trù và chuẩn bị dụng cụ và các phương tiện đồ gá cho tháo máy.
2.4 Công tác khử dầu, mỡ, muội than, cặn nước
2.4.1 Nhiệm vụ: Tẩy sạch các chất bẩn còn bám dính trên máy, các sản phẩm
cặn bã,bụi sắtbị mài mòn còn dính trên chi tiết máy.
2.4.1.1 Tẩy hết bụi bẩn bằng cách phun khí nén sau đó lau khô bằng khăn khô.
2.4.1.2 Rửa sạch bằng dung dịch có thành phần:
Na2CO3: 3 – 5%; NaNO3: ≥ 2%; Thủy tinh lỏng: 0,4 – 0,5%; Nhiệt độ dung dịch: 70 – 80%
2.4.1.3 Tẩy dầu mỡ bằng dung môi:
+ Cacbuahydro (Xăng, dầu, benzen…)
+ Hơi dung môi.
+ Hơi – phun – hơi.
+ Dung môi nóng lỏng – hơi.
+ Dung môi nóng lỏng sôi – dung môi hơi.
2.4.1.4 Tẩy dầu mỡ bằng kiềm:
+ Kim loại đen: Dùng kiềm có độ pH: 10,5 – 12. Không bị ức chế: pH: 12,1 – 13,5.
+ Kim lọai màu: Cu,Zn,Sn,Al,Pb…và các hợp kim của chúng cần phải có chất ức chế. Nồng
độ chỉ nên dùng ở mức thấp, nhiệt độ thấp.
Tẩy gỉ Thép cacbon
22
Dung dịch số 5 để tẩy các chi tiết có cấp chính xác 1,2 cũng như các chi tiết có gỉ ở khu vực
Bảng dung dịch kiềm tẩy dầu mỡ (Gr/lít)
23
Lượng Hydro trên Ca tốt lớn gấp 2 lần lượng Ôxy sinh ra trên A nốt. Bọt khí đi lên
khuấy dung dịch và tách chất bẩn ra khỏi bề mặt kim loại (Ca tốt là cực âm) các chi tiết tích
điện âm đẩy các hạt bẩn tích điện âm.
Nhược điểm: Các chi tiết tích điện âm sẽ hút các ion Cu2+, Zn2+ và các ion khác trong xà
phòng, các chất keo tới bề mặt điện cực. Các nguyên tử Hydro sinh ra trên bề mặt kim loại có
bám và hấp thụ gây ảnh hưởng đến kết quả tẩy.
Các kim loại màu thường được tẩy dầu Ca tốt. Đó là do điện tích âm của bề mặt ngăn cản khả
năng hòa tan kim loại màu trong môi trường kiềm, ngăn ngừa hiện tượng tạo màng oxit trên
bề mặt kim loại.
e. Tẩy dầu mỡ A nốt: Bề mặt kim loại tích điện dương đẩy các Cation chất bẩn. Bề mặt kim
loại không hấp thụ Oxy nên tính chất kim loại không giảm sút.
Kim loại màu không thể tẩy A nốt quá vài giây vì dòng A nốt (bề mặt điện tích dương) làm
cho kim loại màu dễ hòa tan trong dung dịch kieemd trong quá trình tẩy dầu, bề mặt kim loại
màu lại bị oxy hóa mạnh và bị che phủ bằng màng đục.
Các chất ức chế có thể nhăn cản sự oxihóa.
f. Tẩy dầu mỡ bằng phương pháp đảo chiều dòng điện theo chu kỳ: Quá trình đảo chiều
dòng điện liên tục làm tăng nhanh quá trình tẩy các chất bẩn hữu cơ.
g. Tẩy dầu mỡ bằng ‘Ngâm – dòng A nốt’: Ngâm các chi tiết làm từ kim loại màu vài phút
vào dung dịch để tẩy dầu, sau đó đán sạch dầu mỡ trong dung dịch này bằng dòng A nốt.
Dung dịch tẩy dầu điện phân cho trong bảng:
- Thép: Tẩy dầu Ca tốt từ 5 -7 phút sau đó tẩy dầu A nốt 2 – 3 phút.
- Những chi tiết đàn hồi mỏng nên tẩy dàu A nốt không nên tẩy bằng Ca tốt.
- Nhưngc hi tiết dễ bị hòa tan Cu, hợp kim của Cu, các chi tiết hàn Thiêc nên tẩy dầu
Ca tốt.
24
2.5.1.1 Qua kiểm tra phân loại để cho phép sử dụng lại các chi tiết còn dùng lại được
một cáchcó hiệu quả tránh lãng phí, loại bỏ những chi tiết bị hư hỏng và xác định những chi
tiết có thể sửa chữa, phục hồi để dùng lại.
- Việc kiểm tra phân loại tốt sẽ cho phép nâng cao chất lượng và hạ giá thành sửa chữa.
- Nếu kiểm tra phân loại không tốt sẽ có hại cho việc sửa chữa và sử dụng
saunày.Ví dụ: dùng lại các chi tiết hư hỏng.
Công tác kiểm tra phân loại chi tiết được tiến hành sau khi chi tiết đã được tẩy rửa sạch sẽ,
bao gồm 3 loại công việc:
- Kiểm tra chi tiết để phát hiện và xác định trạng thái, chất lượng của chúng.
- Đối chiếu với tài liệu kỹ thuật để phân loại chúng thành:
+ Dùng được;
+ Phải sửa chữa mới dùng được;
+ Loại bỏ.
- Tập hợp các tài liệu sau khi kiểm tra phân loại để chỉ đạo công tác sửa chữa.
* Nguyên tắc kiểm tra phân loại:
Dựa trên cơ sở chức năng của chi tiết trong cụm máy mà tổ chức kiểm tra kỹ ở mức độ
nào.Kết quả phân loại (Cho trong bảng dưới):
25
Sử dụng các dụng cụ đặc biệt để phát hiện hư hỏng ngầm hoặc kiểm tra tính
chất chi tiết: Máy đo độ cứng, độ bóng, đàn hồi, các máy cân bằng tĩnh, cân bằng
động, các máy dò khuyết tật: Từ trường, siêu âm, quang tuyến... các thiết bị đo sử dụng quang
học, khí động, các loại dụng cụ đồ gá để kiểm tra các vị trí tương quan giữa các bề mặt, các
đường tâm...
26
Bài 3: KIẾN THỨC CƠ BẢN CỦA BẢO DƯỠNG ĐỊNH KỲ
Mục tiêu:
Trình bày được các kiến thức cơ bản liên quan đến bảo dưỡng định kỳ.
Phân tích được các nguyên nhân hư hỏng thường gặp trên xe ô tô.
Hình 3.1 Xe ô tô
3.1.1. Động cơ
27
3.1.2 Hệ thống truyền lực
28
Hệ thống treo
Hình 3.5 Hệ thống treo
• Hệ thống lái
29
3.1.4. Điện thân xe
31
Hình 3.9 Dầu động cơ
➢ Những nguyên nhân làm cho lượng dầu động cơ giảm đi
Dầu động cơ giảm dần từng ít một thậm chí dưới điều kiện bình thường, một lượng
nhỏ dầu động cơ bị cháy cùng với nhiên liệu sau khi bôi trơn. (tiêu hao dầu động cơ)
➢ Chu kỳ thay thế
• Thay dầu động cơ tùy theo quãng đường lái xe hay thời gian do nó khó có thể nhận
biết sự biến chất bằng cách quan sát.
Thay thế (Cho xe Corolla ở thị trường chung):
Động cơ xăng: Sau mỗi 10,000 km hay một năm
Động cơ diesel: Sau mỗi 5,000 km hay 6 tháng
• Hãy tham khảo lịch bảo dưỡng do chu kỳ thay thế có thể thay đổi theo kiểu xe và
điều kiện sử dụng của xe.
➢ Các loại dầu động cơ
Dầu động cơ được phân loại theo API tùy theo tính năng về chất lượng và SAE theo
độ nhớt. Hãy tham khảo Hướng dẫn sử dụng cho loại dầu thích hợp
32
Hình 3.10 Tiêu thụ dầu động cơ Hình 3.11 Cấp độ API
33
• Hãy tham khảo lịch bảo dưỡng do chu kỳ thay thế có thể thay đổi theo kiểu xe và
điều kiện sử dụng của xe.
34
Hình 3.14 Hệ thống làm mát và sưởi ấm
3.2.1.4. Nắp két nước
➢ Nắp két nước là gì?
• Nó cho phép nước làm mát ổn định ở một áp suất không đổi nhằm giữ cho điểm
sôi của nước làm mát lớn hơn 100OC. Cũng như, nó nâng cao tính năng làm mát bằng cách
tạo nên sự chênh lệch nhiệt độ giữa nước làm mát và không khí lớn hơn.
• Van áp suất mở ở áp suất cao để đưa nước làm mát vào bình chứa. Mặt khác, van
chân không mở khi giảm áp suất để hút nước làm mát ngược lại từ bình chứa.
➢ Tầm quan trong của việc kiểm tra nắp két nước Nếu nó không hoạt động tốt, nó
sẽ gây nên quá nóng.
➢ Chu kỳ kiểm tra
Kiểm tra: Sau mỗi 40,000 km hay 2 năm
35
Hình 3.15 Nắp két nước
3.2.1.5. Nước làm mát động cơ
➢ Nước làm mát động cơ là gì?
Nó đóng vai trò sau.
• Nó ngăn không có nước làm mát đóng băng.
• Nó ngăn không cho các bộ phận của hệ thống làm mát bị rỉ.
• Nó ngăn hệ thống quá nóng (điểm sôi cao hơn so với nước).
➢ Nếu không thay nước làm mát
Khả năng chống rỉ của nó sẽ giảm đi, và két nước, đường ống thép và cao su v.v. sẽ
bị hỏng.
➢ Chu kỳ thay thế
• Thay nước làm mát động cơ tùy theo quãng đường lái xe hay thời gian sử dụng do
khó đánh giá được mức độ biến chất bằng quan sát. Thay thế (Cho xe Corolla ở thị trường
chung): Sau mỗi 40,000 km hay 2 năm
36
• Hãy tham khảo lịch bảo dưỡng do chu kỳ thay thế có thể thay đổi theo kiểu xe và
điều kiện sử dụng của xe.
➢ Loại nước làm mát
Có hai loại nước làm mát (LLC (nước làm mát có tuổi thọ cao): đỏ và xanh.Cả hai
loại hầu như có cùng thành phần
➢ Nồng độ
Hãy sử dụng nước làm mát được hòa trộn với nước thường tuy nhiên nó dễ đóng
băng nếu không sử dụng nồng độ thích hợp. Hãy sử dụng nồng độ LLC thích hợp cho từng
khu vực. Hãy tham khảo sách Hướng dẫn sử dụng để biết nồng độ thích hợp của LLC
37
➢ Nếu đai dẫn động bị hỏng
• Máy phát sẽ ngừng hoạt động và ắc quy sẽ hết điện.
• Bơm nước sẽ ngừng hoạt động và nó gây ra trục trặc như quá nóng.
➢ Chu kỳ kiểm tra
• Tiến hành kiểm tra tùy theo quãng đường lái xe hay thời gian sử dụng.
Kiểm tra (Cho xe Corolla ở thị trường chung): Sau mỗi 20,000 km hay 2 năm
• Hãy tham khảo lịch bảo dưỡng do chu kỳ thay thế có thể thay đổi theo kiểu.
38
➢ Nếu lọc khí bị tắc
Công suất ra của động cơ sẽ giảm và tính kinh tế nhiên liệu sẽ kém do lương không
khí hút vào trong xylanh giảm đi.
➢ Chu kỳ làm sạch/thay thế
• Làm sạch hay thay thế tùy theo quãng đường lái xe hay thời gian sử dụng do khó
đánh giá được mức độ biến chất bằng quan sát.
Kiểm tra (Cho xe Corolla ở thị trường chung): Sau mỗi 20,000 km hay 2 năm
Thay thế (Cho xe Corolla ở thị trường chung): Sau mỗi 40,000 km hay 4 năm
• Hãy tham khảo lịch bảo dưỡng do chu kỳ thay thế có thể thay đổi theo kiểu xe.
• Khi lái xe ở khu vực nhiều cát và bụi, chu kỳ làm sạch/thay thế sẽ ngắn hơn. (Do
nó dễ bị tắc hơn)
39
Nó cho phép thời điểm đóng và mở xupáp chính xác thậm chí nếu các chi tiết bị giãn
nở do nhiệt.
➢ Khe hở quá lớn
Nó gây ra triêu chứng như tiếng kêu không bình thường từ động cơ (kêu xupáp).
➢ Khe hở không đủ
Nó gây ra triệu chứng như động cơ rung nhẹ.
➢ Chu kỳ kiểm tra/điều chỉnh
• Kiểm tra/điều chỉnh tùy (Cho xe Corolla ở thị trường chung):
Động cơ xăng: Sau mỗi 40,000 km hay 80,000 km
Động cơ diesel: Sau mỗi 20,000 km
• Hãy tham khảo lịch bảo dưỡng do chu kỳ thay thế có thể thay đổi theo kiểu xe
40
Nó truyền chuyển động quay của trục khuỷu đến trục cam để dẫn động chính xác
các xupáp.
➢ Tầm quan trọng của việc thay dây đai cam
Nó bị cứng lại do nhiệt của động cơ, và điều đó có thể dẫn đến nứt hay làm cho các
răng bị đứt do vật liệu cao su.
➢ Nếu đai cam bị đứt
Thời điểm đóng và mở xupáp không đồng bộ, và động cơ ngừng hoạt động. Píttông
chạm vào các xupáp và các xupáp sẽ bị cong.
➢ Chu kỳ thay thế
• Thay đai cam tùy theo quãng đường lái xe.
Thay thế (Cho xe Corolla ở thị trường chung): Sau mỗi 100,000 km
• Hãy tham khảo lịch bảo dưỡng do chu kỳ thay thế có thể thay đổi theo kiểu xe.
• Xích cam không được thay thế định kỳ.
41
Nó phát ra tia lửa để đốt cháy hỗn hợp không khí – nhiên liệu đã được nén lại.
➢ Tầm quan trọng của việc thay thế bugi
• Khi điện cực bị mòn, khe hở bugi trở nên lớn hơn.
• Dính chất bẩn (muội than).
➢ Nếu bugi không được thay thế
Do mép của điện cực bị mòn, khe hở bugi rộng ra, tính kinh tế nhiên liệu sẽ kém, và
công suất phát ra giảm.
➢ Chu kỳ kiểm tra/thay thế
• Thay thế tùy theo quãng đường lái xe.
• Cũng không thể kiểm tra trạng thái bằng quan sát.
Kiểm tra (Cho xe Corolla ở thị trường chung): Sau mỗi 10,000 km hay 1 năm (chỉ
áp dụng khi không có bộ lọc khí xả).
Thay thế (Cho xe Corolla ở thị trường chung): Sau mỗi 20,000 km hay 4 năm.
• Hãy tham khảo lịch bảo dưỡng do chu kỳ thay thế có thể thay đổi theo kiểu xe.
• Không cần thiết phải điều chỉng khe hở của bugi điện cực Platin và Iridium, tuy
nhiên chúng cần thay thế sau 100,000 km đến 150,000 km.
42
Nó đóng vai trò sau.
• Nó cung cấp nguồn điện để khởi động động cơ.
• Nó cung cấp nguồn điện cho các thiết bị điện.
• Nó tích trữ điện để khởi động lại động cơ.
➢ Nếu ắc quy không được kiểm tra
• Thể tích dung dịch điện phân giảm đi, và ắc quy không thể nạp đủ được.
• Nó biến chất, hết điện và dung lượng giảm đi.
➢ Chu kỳ kiểm tra
Kiểm tra (Cho xe Corolla ở thị trường chung): Sau mỗi 10,000 km hay 1 năm
➢ Nguy cơ chập mạch
• Ắc quy có hai cực dương và âm. Nếu tiếp xúc với nước, các cực sẽ được nối điện
và chập mạch có thể xảy ra.
• Xe hay các bộ phận điện bị ngắn mạch khi cực dương và cực âm được nối ngược lại.
43
• Nó là một nắp để đậy bình nhiên liệu.
➢ Tầm quan trọng của việc kiểm tra nắp bình nhiên liệu
• Nếu gioăng bị hỏng, hơi nhiên liệu sẽ bay vào không khí.
• Nếu van chân không bị vỡ, không khí không thể hút vào trong bình được để thế
chỗ cho nhiên liệu đã sử dụng. Sau đó, một độ chân không xuất hiện trong bình làm nó bị
móp.
➢ Chu kỳ kiểm tra
Kiểm tra (Cho xe Corolla ở thị trường chung): Sau mỗi 40,000 km hay 2 năm
➢ Tham khảo:
Khí bay hơi. Trong bình nhiên liệu, một ít nhiên liệu chuyển thanh dạng hơi có chứa
một lượng lớn khí HC độc hại
44
• Hãy tham khảo lịch bảo dưỡng do chu kỳ thay thế có thể thay đổi theo kiểu xe.
* Chu kỳ bảo dưỡng sẽ rút ngắn một nửa nếu dùng nhiên liệu bẩn
45
Hình 3.25 Van PCV
3.2.1.15. Bộ lọc than hoạt tính
➢ Bộ lọc than hoạt tính là gì?
Đây là một thiết bị để ngăn không cho hơi nhiên liệu từ bình thóat ra khí quyển.
➢ Tầm quan trọng của bộ lọc than hoạt tính
Khi van một chiều bị kẹt, nó sẽ không hoạt động đúng. Sau đó khí bay hơi sẽ bị xe
vào khí quyển.
➢ Chu kỳ kiểm tra Kiểm tra: Sau mỗi 40,000 km hay 2 năm.
46
3.2.1.16. Hỗn hợp không tải
➢ Hỗn hợp không tải là gì?
Hỗn hợp không khí – nhiên liệu được điều chỉnh trong khi chạy không tải để giữ
cho động cơ hoạt động ổn định.
➢ Nếu hỗn hợp không tải sai
• Tính ổn định hoạt động của động cơ sẽ giảm đi.
• Một lượng khí CO/HC xả ra sẽ tăng lên.
➢ Chu kỳ kiểm tra/điều chỉnh
Kiểm tra/điều chỉnh: Sau mỗi 20,000 km hay 1 năm
47
Có các mục bảo dưỡng liên quan đến hệ thống phanh như sau.
• Bàn đạp phanh • Phanh trống
• Cần phanh tay • Dầu phanh
• Phanh đĩa • Đường ống phanh
3.2.2.1. Bàn đạp phanh
➢ Tầm quan trọng của việc điều chỉnh bàn đạp phanh
• Hiệu chỉnh hành trình của bàn đạp phanh là cần thiết để đạt được lực phanh đủ
lớn.
• Điều chỉnh phanh so cho nó không bị bó phanh hay kẹt phanh khi không đạp
phanh.
➢ Các mục kiểm tra
• Tình trạng bàn đạp
• Độ cao bàn đạp
• Hành trình tự do bàn đạp
• Khoảng cách dự trữ của bàn đạp
• Chức năng của trợ lực phanh
➢ Chu kỳ kiểm tra
Kiểm tra: Sau mỗi 10,000 km hay 06 tháng
49
3.2.2.4. Phanh trống
➢ Tầm quan trọng của việc thay thế má phanh trống
• Khi má phanh bị mòn, tính năng phanh giảm do khe hở giữa guốc phanh và trống
phanh lớn lên.
• Do guốc phanh sẽ chạm trực tiếp vào trống phanh, nó làm hỏng trống phanh.
➢ Tầm quan trọng của việc bôi mỡ vào những phần trượt
Khi những phần trượt bị rỉ, guốc phanh không thể hoạt động nhẹ nhàng.
➢ Chu kỳ kiểm tra/điều chỉnh
• Kiểm tra / thay thế tùy theo quãng đường hay thời gian lái xe.
• Cũng có thể xác định được bằng quan sát.
Kiểm tra: Sau mỗi 20,000 km hay 1 năm
• Khi chiều dày còn lại của má phanh giảm xuống dưới 1.0 mm, hãy thay chúng.
50
3.2.2.5. Dầu phanh
➢ Tầm quan trọng của việc thay thế dầu phanh
• Dầu phanh là một chất hút ẩm. Điều đó có nghĩa là dầu phanh hấp thụ hơi ẩm từ
không khí, và do đó điểm sôi của nó sẽ giảm xuống. Khi nhiệt sinh ra trong quá trình phanh,
dầu sẽ sôi và tạo ra bọt khí (“khóa hơi”). Khi bọt khí được tạo ra, chúng sẽ hấp thụ lực đạp
phanh tác dụng lên xylanh phanh chính, làm giảm toàn bộ hiệu quả phanh.
• Hơi ẩm cũng tạo ra rỉ trong xylanh phanh bánh xe, nó có thể gây nên rò rỉ dầu
phanh.
➢ Nguyên nhân của việc giảm mức dầu phanh
• Má phanh đĩa và má phanh trống bị mòn.
• Dầu bị rò rỉ từ hệ thống thủy lực.
➢ Chu kỳ kiểm tra/điều chỉnh
Kiểm tra: Sau mỗi 10,000 km hay 6 tháng
Thay thế: Sau mỗi 40,000 km hay 2 năm
51
3.2.2.6. Đường ống phanh
➢ Tầm quan trọng của việc kiểm tra đường ống phanh
Đường ống phanh (cao su) bị biến chất và hư hỏng do nứt và gẫy.
➢ Nếu đường ống phanh không được kiểm tra
Dầu phanh sẽ rò rỉ và phanh sẽ không làm việc.
➢ Chu kỳ kiểm tra/điều chỉnh
Ống phanh (cao su( phải được kiểm tra định kỳ. Khi phát hiện thấy có hư hỏng, phải
thay ngay lập tức
Kiểm tra: Sau mỗi 20,000 km hay 1 năm
52
Do đó việc bảo dưỡng hệ thống gầm và truyền lực là cần thiết.
Có những mục bảo dưỡng hệ thống gầm và truyền lực sau.
• Bàn đạp phanh • Dầu hộp số thường/vi sai
• Vô lăng và thanh dẫn động • Vòng bi bánh xe
• Dầu trợ lực lái • Lốp xe
• Rôtuyn • Thay mỡ
• Dầu hộp số tự động
53
Hình 3.34 Bàn đạp ly hợp
3.2.3.2. Vô lăng và thanh dẫn động lái
➢ Sự không bình thường trong hệ thống lái
Kiểm tra những mục sau: độ rơ của vôlăng, rò ỉi dầu từ hộp cơ cấu lái, cong, gẫy,
nứt hay lỏng các thanh dẫn động lái. Nếu tím thấy bất cứ trục trặc nào, nó phải được xiết
chặt hay thay thế.
➢ Nếu có trục trặc trong hệ thống thanh dẫn động lái
Khi thanh dẫn động lái bị cong hay không bình thường, xe không thể lái thẳng hay
vòng cua trở nên rộng hơn hay hẹp hơn so với bình thường.
➢ Chu kỳ kiểm tra
Kiểm tra: Sau mỗi 20,000 km hay 1 năm
3.2.3.3. Dầu trợ lực lái
➢ Dầu trợ lực lái
Dùng loại ATF DEXRONR®II hay III
➢ Chu kỳ kiểm tra
Kiểm tra theo quãng đường hay thời gian lái xe.
Kiểm tra: Sau mỗi 10,000 km hay 6 tháng
➢ Ghi chú:
• Biến trắng, bọt và thay đổi mức dầu
Hiện tượng này xảy ra khi không khí bị hòa lẫn trong dầu. Nó có thể là dấu hiệu cho
thấy có nứt hay hư hỏng trong đường ống của hệ thống trợ lực lái, và không khí đã lọt vào.
• Tại sao không được giữ vôlăng ở vị trí xoay hết hẳn sang một bên?
54
Dầu trợ lực lái luôn tuần hoàn trong hệ thống trơợlực lái. Khi xoay vôlăng, píttông
trợ lực trong xylanh trợ lực sẽ được ấn, và tạo lực để trợ giúp cho việc xoay vôlăng. Nếu
vôlăng được xoay hết về một bên, dầu không thể tuần hoàn được. Nó sẽ tạo ra tải trong lớn
và sẽ dễ làm gẫy vỡ hệ thống.
55
3.2.3.5. Dầu hộp số tự động (ATF)
➢ Tầm quan trọng của việc thay thế ATF
Nó bị biến chất khi sử dụng.
➢ Nếu không thay ATF
• Chấn động sẽ lớn hơn khi chuyển số.
• Tính kinh tế nhiên liệu kém.
• Việc truyền lực sữ tạo ra tiếng ồn không bình thường.
➢ Rò rỉ dầu
Kiểm tra mức dầu ATF, nó không được giảm đi theo quãng đường hay thời gian sử
dụng. Nếu mức ATF bị giảm đi, nó hầu như gây nên rò rỉ dầu, khi đó cần phải thay thế các
phớt dầu.
➢ Nguyên nhân kiểm tra / thay thế định kỳ
• Việc kiểm tra / thay thế tùy theo quãng đường lái xe hay thời gian do nó khó có thể
nhận biết được mức độ biến chất bằng quan sát.
Kiểm tra (Cho xe Hilux ở thị trường chung): Sau mỗi 40,000 km hay 2 năm
Thay thế (Cho xe Hilux ở thị trường chung): Sau mỗi 80,000 km hay 4 năm
• Hãy tham khảo lịch bảo dưỡng do chu kỳ thay thế có thể thay đổi theo kiểu xe.
56
3.2.3.6. Dầu hộp số thường/vi sai
➢ Tầm quan trọng của việc thay thế dầu hộp số thường/vi sai
Chúng bị ôxy hóa và biến chất khi sử dụng.
➢ Nếu dầu không được thay
Nó gây nên hiện tượng ôxy hóa và thúc đẩy quá trình mòn của nhiều bộ phận.
➢ Rò rỉ dầu
Số lượng dầu hộp số thường hay vi sai không giảm đi theo quãng đường như dầu
động cơ. Bất kỳ sự hao hụt nào về số lượng cũng hầu như gây ra bởi rò rỉ.
➢ Chu kỳ kiểm tra / thay thế định kỳ
• Việc kiểm tra / thay thế tùy theo quãng đường lái xe hay thời gian do nó khó có thể
nhận biết được mức độ biến chất bằng quan sát.
Dầu hộp số:
Kiểm tra (Cho xe Corolla ở thị trường chung): Sau mỗi 40,000 km hay 2 năm
Dầu vi sai:
Kiểm tra (Cho xe Hilux ở thị trường chung): Sau mỗi 20,000 km hay 1 năm
Thay thế (Cho xe Hilux ở thị trường chung): Sau mỗi 40,000 km hay 4 năm
• Hãy tham khảo lịch bảo dưỡng do chu kỳ thay thế có thể thay đổi theo kiểu xe.
➢ Kiến thức về dầu
• Dấu bánh răng phân loại bởi API và SAE.
• Đổ với một lượng dầu tiêu chuẩn. Nếu không đúng sư vậy, có thể xảy ra hư hỏng
với các cho tiết bên trong. Hãy tham khảo sách Hướng dẫn sử dụng để dùng đúng dầu.
57
Hình 3.38 Dầu hộp số thường/vi sai
3.2.3.7. Vòng bi bánh xe
➢ Các loại vòng bi bánh xe
Có hai loại vòng bi bánh xe chính được sử dụng trên xe ôtô.
• Vòng bi đỡ chặn
Loại vòng bi này được chế tạo để chịu tải hướng kính và tải trọng hướng trục theo
một chièu và đỡ cầu xe bằng hai vòng bi. Nó được xiết đến mômen tiêu chuẩn.
• Vòng bi đũa côn
Nó có thể chịu tải trọng hướng kính và hướng trục, và đỡ cầu xe bằng hai vòng bi.
Việc điều chỉnh tải trọng ban đầu được thực hiện cho vòng bi đũa côn.
➢ Ghi chú:
Tải trọng ban đầu Nếu vòng bi bị xiết quá chặt, sẽ không có khe hở và nó không thể
quay được.
Do đó, xiết và sau đó nới lỏng ra một chút. Sau đó, xiết đến mômen tiêu chuẩn.
58
Hình 3.39 Vòng bi bánh xe
3.2.3.8. Lốp xe
➢ Tầm quan trọng của việc kiểm tra lốp
• Lốp bị mòn
• Áp suất không khí giảm
• Có thể có những vật bên ngoài như mẩu kim loại có thể cắm vào lốp khi nó tiếp
xúc với mặt đường.
➢ Nếu lốp mòn
• Các rãnh trên lốp biến mất làm cho nó bị dễ trượt.
• Khi lái xe với tốc độ cao trên đường ướt, nó không thể đẩy nước ra và trượt trên
mặt nước (trượt nước), làm xe mất điều khiển.
• Dễ xảy ra xịt lốp.
• Dễ xảy ra nổ lốp.
• Tuổi thọ lốp giảm.
➢ Nếu áp suất không khí của lốp bị giảm
• Nó sẽ biến dạng, và có thể hoạt động không tốt.
• Nó gây nên mòn không bình thường như mòn vai lốp.
• Tuổi thọ lốp giảm.
• "Dao động sóng" có thể xảy ra khi lái xe, kết quả là lốp bị nổ.
59
Hình 3.40 Lốp xe
➢ Chu kỳ kiểm tra / thay thế định kỳ
- Mòn
• Kiểm tra: Sau mỗi 10,000 km hay 6 tháng
• Thay thế lốp khi chiều sâu của hoa lốp mòn dưới 3 mm.
• Nếu chiều sâu của hoa lốp mòn đến 1.6 mm, vạch báo mòn lốp sẽ xuất hiện trên
bề mặt lốp và cần phải thay thế. (nó cho biết giới hạn của sự mòn lốp)
- Áp suất không khí
Kiểm tra: Sau mỗi 10,000 km hay 6 tháng
• Có thể nhận biết bằng quan sát.
• Có thể bị xịt lốp khi áp suất thấp bất thường.
• Hãy tham khảo sách Hướng dẫn sử dụng để biết áp suất lốp tiêu chuẩn.
• Kiểm tra lốp dự phòng khi kiểm tra áp suất lốp.
Trạng thái mòn / mòn không đều của lốp (góc đặt bánh xe)
Khi có hiện tượng mòn không đều như mòn cả hai mép, mòn giữa, mòn vẩy, mòn
một bên (bên ngoài và bên trong), mòn mũi gót hay mòn không bình thường, nó cũng là
dấu hiệu của vấn đề với góc đặt bánh xe, không chỉ áp suất không khí của lốp.
60
Hình 3.41 Báo mòn lốp
➢ Điều kiện sử dụng và áp suất lốp
Chắc chắn rằng áp suất lốp được đặt cho chế độ lái xe tốc độ cao. Chú ý rằng áp suất
tiêu chuẩn thay đổi tùy theo điều kiện sử dụng.
➢ Phương pháp tháo và xiết đai ốc lốp
Trình tự tháo và xiết đai ốc lốp được quy định do cần phải xiết và tháo đều.
➢ Tiêu chuẩn lốp
Một chữ số, nó cho biết tiêu chuẩn của lốp, được dập trên lốp.
➢ Đảo lốp
• Do tải trọng tác dụng lên các lốp trước và sau là khác nhau, và mức độ mòn cũng
thay đổi.
• Khi lốp có chỉ chiều quay, hãy đảo lốp trước với lốp sau.
• Khi kích thước của lốp trước và sau khác nhau, hay đảo lốp trái và phải.
Tiến hành đảo lốp sau mỗi 10,000 km
Hãy tham khảo sách Hướng dẫn sử dụng để biết thêm chi tiết.
61
Hình 3.42 Quy trình xiết đai ốc và đảo lốp
3.2.3.9. Thay mỡ
➢ Tầm quan trọng của việc thay mỡ
Mỡ bị biến chất trong khi sử dụng, do nó tiếp xúc với nhiệt, hay do nước hay bụi
thấm vào. Sự biến chất của mỡ gây ra rỉ, hay lỏng do mòn bạc.
Mỡ với những tính chất khác nhau như khả năng chịu nhiệt, chịu nước, và các khả
năng hóa học được sử dụng ở những vị trí khác nhau. Do đó, hãy chắc chắn rằng hãy sử
dụng loại mỡ tiêu chuẩn.
3.2.4.1. Đèn
➢ Đèn là gì?
Từng đèn được lắp để duy trì tầm nhìn lái xe ban đêm, để báo cho lái xe về quang
cảnh xung quanh và để đảm bảo an toàn. Một số đèn được dùng để chiếu sáng bên trong
xe.
➢ Tầm quan trọng của việc kiểm tra / thay thế đèn
• Đèn bị giảm chất lượng khi sử dụng, và dây tóc bị cháy.
• Nếu bóng đèn xinhan bị cháy, chúng có thể trở nên nguy hiểm khi chuyển làn hay
rẽ.
• Nếu bóng đèn phanh bị cháy, có thể có nguy cơ tai nạn từ phía sau.
➢ Thay bóng đèn
• Khi một bóng trong cặp bóng đèn bị cháy, chúng tôi khuyên cũng nên thay cả bóng
kia do nó cũng đã đến giới hạn sửa chữa.
• Hãy dùng đúng bóng do bóng đèn khác nhau về công suất và vị trí mà ở đó chúng
63
được sử dụng.
64
➢ Chu kỳ thay thế
Kiểm tra: Sau mỗi 10,000 km hay 6 tháng
Nếu các bóng đèn không được duy trì chuẩn
Các đèn pha sẽ không sáng
Không thể lái xe trong đêm được
Bóng đèn xinhan bị cháy
Sẽ nguy hiểm khi chuyển làn đường hoặc rẽ sang trái hoặc rẽ phải
Brake light bulb blown
There is danger of rear-end collision during sudden braking
Hình 3.45 Hiện tượng bóng đèn không được bảo dưỡng
➢ Các loại bóng đèn
Nhiều loại bóng đèn được sử dụng, như bóng đèn pha, bóng đèn phanh và bóng đèn
trần. Bóng đèn Bóng đèn thông thường.
65
• Nó sáng lên khi kéo cần phanh tay.
• Nó sáng lên khi mức dầu phanh thấp.
• Nó sáng lên khi độ chân không của đường ống phanh cho động cơ diesel thấp.
• Nó sáng lên khi có hư hỏng trong hệ thống EBD.
- Đèn nhắc nhở đai an toàn
Nó sáng lên khi không thắt đai an toàn.
- Đèn báo nạp
Nó sáng lên khi có hư hỏng đâu đó trong hệ thống nạp.
- Đèn báo hư hỏng
Nó sáng lên khi có hư hỏng trong hệ thống điều khiển động cơ hay hệ thống điều
khiển hộp số.
- Đèn báo mức dầu thấp
Nó sáng lên khi nhiên liệu trong bình gần hết.
66
- Đèn báo ABS
Nó sáng lên khi có trục trặc trong hệ thống ABS.
- Đèn báo cửa mở
Nó sáng lên khi có một cửa mở.
- Đèn báo SRS
Nó sáng lên hay nháy khi có hư hỏng trong hệ thống túi khí SRS.
- Đèn báo thay đai cam
Nó sáng lên khi quãng đường lái xe đạt đến thời điểm cần thay đai cam.
- Đèn báo lọc nhiên liệu
Nó sáng lên khi mức nước trong lọc nhiên liệu đạt đến giới hạn tiêu chuẩn.
➢ Chu kỳ kiểm tra
Kiểm tra: Sau mỗi 10,000 km hay 6 tháng
67
• Cao su được lắp vào lưỡi gạt ép vào kính chắn gió đẻ gạt nước ra khỏi bề măt kính
và bị mòn dần theo thời gian.
• Khi cao su bị xước do những hạt cát nhỏ hay hạt bụi bám vào kính, chúng sẽ để lại
những vết gạt trên kính.
➢ Điểm đóng băng của dung dịch
Nếu dung dịch chỉ có nước, nước rửa kính sẽ đóng băng khi nhiên liệu không khí
đạt đến 0OC.
Thậm chí nếu nước rửa kính được bổ sung vào, nó sẽ đóng băng khi nhiệt dưới điểm
đóng băng. Do đó hãy sử dụng đúng loại nước rửa kính và nồng độ thích hợp tùy theo khí
hậu.
➢ Chu kỳ kiểm tra
Kiểm tra: Sau mỗi 10,000km hay 6 tháng
68
Tính năng làm mát đạt được bằng cách hấp thụ và xả nhiệt bằng cách liên tục thay
đổi khí thành chất lỏng, chất lỏng thành khí trong đường ống. Nếu ga điều hòa bị rò rỉ, việc
kiểm tra mức ga là cần thiết do tính năng làm lạnh giảm đi.
➢ Chu kỳ kiểm tra
Kiểm tra: Sau mỗi 20,000 km hay 1 năm
69
Hình 3.51 Bảo dưỡng định kỳ
3.3.1. Lịch Bảo Dưỡng
Những hạng mục công việc của bảo dưỡng định kỳ và chu kỳ sửa chữa của xe
được chỉ rõ trong bảng lịch bảo dưỡng định kỳ trong Hướng dẫn sử dụng, Bổ sung hướng
dẫn sử dụng hay Sổ bảo hành v.v. Lịch bảo dưỡng được quy định bởi những yếu tố sau:
kiểu xe, tuổi của xe, nước sử dụng, hay cách sử dụng xe.
T, R, I, A, L là viết tắt của các thao tác bảo dưỡng.
T = Xiết chặt đến mômen tiêu chuẩn
R = Thay thế hay thay đổi I = Kiểm tra và chỉnh sửa hay thay thế nếu cần
A = Kiểm tra và/hay điều chỉnh nếu cần
L = Bôi trơn
70
Lịch bảo dưỡng
Các hoạt động bảo dưỡng A = Kiểm tra và / hoặc điều chỉnh khi cần thiết I = Kiểm tra và sửa chữa
R = Thay thế, thay đổi hoặc bôi trơn hoặc thay thế khi cần thiết
2. Khe hở xupáp
Động cơ 2NZ-FE………………………………… A . A . A . A . A 24
Động cơ xăng . . I . I . I . I 24
Động cơ Diesel . . I . R . I . R 48
4. Dầu động cơ . R R R R R R R R 12
Động cơ Diesel (API CD hoặc cao hơn) (Xem chú ý 3) Thay sau mỗi 5000 km hoặc 6 tháng
CHÚ Ý:
1. Kiểm tra tiếng gõ, độ rung động cơ và điều chỉnh nó nếu cần thiết.
2. Kiểm tra khe hở xupáp và điều chỉnh nó nếu cần thiết.
3. Nếu không thể có dầu API CD hoặc cao hơn, thì dùng dầu API CC
71
3.3.2. Chu kỳ bảo dưỡng
Chu kỳ bảo dưỡng được xác định tùy theo quãng đường xe đi được và khoảng thời
gian sử dụng xe tính từ lần bảo dưỡng trước.
Ví dụ: Nếu lịch bảo dưỡng cho một chi tiết nào đó được nêu ra là 40,000 km hay 24
tháng, việc bảo dưỡng sẽ đến hạn tại thời điểm mà một trong hai điều kiện này thỏa mãn.
Xe này do đó đến hạn bảo dưỡng như sau:
72
• Xe được sư dụng làm xe tuần tra cảnh sát, taxi hay xe giao hàng, hay chạy với
quãng đường dài ở tốc độ thấp.
• Xe được lái với tốc độ cao hơn 2 giờ liên tục (80% tốc độ tối đa của xe).
Ⓐ Xe lái trên đường xấu
Ⓒ Xe cắm trại
73
Bài 4: KỸ THUẬT BẢO DƯỠNG Ô TÔ DU LỊCH THEO ĐỊNH MỨC
KILÔMÉT
Mục tiêu:
Trình bày được nội dung công việc cần thực hiện trong các cấp bảo dưỡng theo định
mức.
Phân tích tầm quan trọng của công tác bảo dưỡng theo định kỳ đối với từng hạng
mục.
Phân tích được hư hỏng xảy ra đối với hoạt động của ô tô du lịch khi không được
74
Trước 01/03/2016, Đối với xe nhập khẩu bảo hành 2 năm hoặc 50.000km tùy điều kiện nào
đến trước. Đối với xe lắp ráp trong nước (Avante và Santafe) bảo hành 3 năm hoặc80.000km
tùy điều kiện nào đến trước.
Từ ngày 01/03/2016, tất cả các xe bảo hành 3 năm hoặc 100.000 km trừ xe tải H100
lắp ráp trong nước bảo hành 2 năm hoặc 50.000km.
Phụ tùng bảo hành 6 tháng hoặc 10.000km tùy điều kiện nào đến trước.
Sửa chữa bảo hành phải do đại lý ủy quyền thực hiện.
Các đại lý ủy nhiệm sẽ tiến hành sửa chữa hoặc thay thế miễn phí cả về nhân công
và phụ tùng thay thế (chi tiết rời) được kết luận là có sai hỏng trong giới hạn bảo hành. Các
phụ tùng hư hỏng được thay thế bằng phụ tùng mới theo điều kiện bảo hành này sẽ trở thành
tài sản của HTC (Hyundai Thành Công Viêt Nam).
75
4.2.2. Các điều khoản không được áp dụng bảo hành
➢ Bất cứ một hư hỏng nào do không tiến hành bảo dưỡng định kỳ, bảo quản hay vận
chuyển xe không đúng cách.
➢ Bất cứ một hư hỏng nào do sửa chữa hay bảo dưỡng không tuân theo hướng dẫn
của Công ty cổ phần Hyundai Thành Công Việt Nam. Hư hỏng do sửa chữa, điều chỉnh
không phải do đại lý ủy quyền tiến hành.
➢ Bất cứ một hư hỏng nào do xe làm việc quá tải, lái xe trên địa hình không phù
hợp hay vận hành không theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.
➢ Bất cứ một hư hỏng nào do việc sử dụng các phụ tùng, các loại dầu và hóa chất
hay các phụ kiện không chính hiệu.
➢ Bất cứ một hư hỏng nào do việc tự ý sửa đổi mà không được Công ty Cổ phần
Hyundai Thành Công việt nam phê duyệt.
➢ Các hiện tượng như tiếng ồn, độ rung, thấm dầu, ăn mòn hay giảm giá trị tự nhiên
mà không ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm, chức năng và hiệu suất làm việc của xe.
➢ Các phụ tùng hao mòn do sử dụng như bu-gi, các bộ lọc nhiên liệu, các bộ lọc
dầu, các lọc gió, má phanh, đĩa ly hợp, đèn, cầu chì, chổi than, cần gạt nước, dây đai, lốp
xe và các bộ phận bằng cao su, kín.
➢ Các dung dịch như dầu mỡ, dung dịch điện phân cho ắc quy, nước làm mát bộ tản
nhiệt.
➢ Làm sạch, kiểm tra, điều chỉnh và các hạng mục bảo dưỡng định kỳ khác. Các chi
phí phát sinh cho việc kiểm tra bảo dưỡng định kỳ xe do đại lý thực hiện sẽ không nằm
trong trách nhiệm bảo hành của HTC.
76
➢ Khách hàng sẽ không phải trả bất kỳ chi phí nào trong trường hợp đại lý thực hiện
sửa chữa bảo dưỡng không đúng. Chi phí này sẽ do đại lý ủy nhiệm- nơi tiến hành sửa chữa
chi trả, kể cả xe đã hết hạn bảo hành.
Phụ phí liên quan đến bảo hành mà khách hàng phải trả
- Phụ phí liên lạc, ở trọ, ăn uống và các mục khác do xe hỏng tại một địa điểm cách
xa đại lý.
- Phụ phí liên quan đến thương tích của người và tài sản ( trừ xe). Những đền bù về
thời gian, thiệt hại trong kinh doanh hay chi phí thuê xe để sử dụng trong thời gian
sửa chữa.
➢ Hư hỏng do các yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của nhà sản xuất như thảm họa
tự nhiên, cháy nổ, va chạm, đá văng, trộm xe và các hư hỏng xảy ra sau đó do hậu quả của
các sự kiện này. Ngoài ra còn có hư hỏng gây ga bởi khói, chất hóa học, phân chim, nước
biển, axit, muối hay các hiện tượng tự nhiên khác.
4.2.3. Chu kỳ bảo dưỡng và phân cấp
Lịch bảo dưỡng phân làm 4 cấp với từ bảo dưỡng nhỏ, trung, đến lớn, theo các bước
5.00 Km tương ứng với 6 tháng.
➢ Các cấp bảo dưỡng tiêu chuẩn:
• Cấp 1: 5K, 15K, 25K, …
• Cấp 2: 10K, 30K, 50K, …
• Cấp 3: 20K, 60K, 100K, …
• Cấp 4: 40K, 80K, …
Lưu ý: Xe cần được rút ngắn thời gian lịch bảo dưởng hơn tiêu chuẩn với điều kiện sau:
• Điều kiện mặt đường: đường xấu, có nhiều bùn, bụi….
• Môi trường nhiệt độ quá thấp, hoặc quá cao.
• Xe được sử dụng làm xe tuần tra, xe taxi, xe giao hàng hay chạy với quãng đường
dài với tốc độ thấp.
Bảng 4.2 Thời gian cho mỗi cấp bảo dưỡng
Cấp bảo dưỡng Thời gian bảo dưỡng tiêu chuẩn (phút)
77
Bảo dưỡng cấp 1 20
78
4.2.5.1. Lịch kiểm tra bảo dưỡng động cơ xăng
Bảng 4.4: Lịch kiểm tra bảo dưỡng động cơ xăng
Km x 1000 6 12 18 24 30 36 42 48
STT Mô tả Tháng 12 24 36 48 60 72 84 96
Bảo dưỡng động cơ (Động cơ xăng)
1 Dầu máy R R R R R R R R
2 Bầu lọc dầu máy R R R R
3 Dây cu-roa máy phát, bơm trợ I I I I I I I I
lực, điều hòa
4 Lọc nhiên liệu (Loại MPI) R R
5 Đường ống dẫn nhiên liệu và I I I I I I I I
các điểm nối
6 Đây cu-roa cam Kiểm tra sau mỗi 45.000km, thay thế sau mỗi
90.000km
7 Ống bay hơi và nắp lọc nhiên I I I I
liệu
8 Ống thông khí các te I I
9 Lọc khí I I I R I I I R
10 Lọc nhiên liệu trong thùng I I I R I I I R
nhiên liệu
11 Kiểm tra và điều chỉnh sau mỗi 96.000km
Khe hở xu páp hoặc khi động cơ rung và ồn quá lớn
12 Bu gi (Phủ Iridium – Xăng Thay thế sau mỗi 160.000km
không chì)
➢ Chú thích: I: Kiểm tra R: Thay thế
4.2.5.2. Lịch kiểm tra bảo dưỡng động cơ diesel
Bảng 4.5: Lịch kiểm tra bảo dưỡng động cơ diesel
Km x 1000 6 12 18 24 30 36 42 48
STT Mô tả Tháng 12 24 36 48 60 72 84 96
Bảo dưỡng động cơ (Động cơ diesel)
1 Dầu máy Thay thế cho mỗi 5.000km hoặc 6 tháng
2 Bầu lọc dầu máy Thay thế cho mỗi 10.000km hoặc 12 tháng
3 Lọc khí I I I R I I I R
4 Bầu lọc nhiên liệu R R R
5 Dây cu-roa cam Kiểm tra sau mỗi 45.000km, thay thế sau mỗi
90.000km
6 Dây cu-roa máy phát, bơm trợ I I I I I I I I
lực, điều hòa
7 Bơm chân không I I I I I I I I
79
8 Ống chân không I I I I I I I I
9 Đường ống dẫn nhiên liệu và I I I I I I I I
các điểu nối
10 Ống chân không điều khiển I I I I I I I I
VGT
➢ Chú thích: I: Kiểm tra R: Thay thế
4.2.5.3. Lịch kiểm tra bảo dưỡng thông thường
Bảng 4.6: Lịch kiểm tra bảo dưỡng thông thường
STT Mô tả Km x 1000 15 30 45 60 75 90 105 120
Tháng 12 24 36 48 60 72 84 96
Bảo dưỡng thông thường
1 Hệ thống làm mát (Kiểm tra I I I I I I I I
bơm khi thay đai)
2 Nước làm mát Thay thế sau mỗi 45.000 hay 24 tháng
3 Dầu hộp số sàn I I I I I I I I
4 Dầu hộp số tự động I I I I I I I I
5 Hệ thống đường ống phanh I I I I I I I I
6 Dầu phanh I I I I I I I I
7 Phanh tay I I I I
8 Má phanh, kẹp và rô to I I I I I I I I
(Trước/sau)
9 Ống xả và ống giảm âm I I I I I I I I
10 Các bu lông hệ thống treo I I I I I I I I
11 Bót lái, ba dọc, ba ngang, chụp, I I I I I I I I
mối nối bi
12 Bơm trợ lực và đường ống I I I I I I I I
13 Các trục dẫn động và chụp I I I I
14 Ga điều hòa I I I I I I I I
15 Lọc không khí điều hòa R R R R R R R R
16 Dầu hộp truyến (hộp số phụ) I I I R
(4WD)
17 Dầu cầu sau (4WD) I I I I
18 Làm sạch trục cát đăng, xiết lại I I I I
đai ốc (4WD)
80
4.2.6. Các loại chất bôi trơn thường dùng
Bảng 4.7: Các loại chất bôi trơn thường dùng
Mục Chất bôi trơn
Động cơ xăng API: SJ, SL hoặc cao hơn;
ILSAC: GF-3 hoặc cao hơn;
Độ nhớt: 15W-40 hoặc 20W-
Dầu động cơ 40
Động cơ Diesel API: CH-4 hoặc cao hơn
ACEA: B4 hoặc cao hơn
Độ nhớt: 15W-40 hoặc 20W-
40
Hộp số sàn Dầu Hypoid Gear APD GL-
Dầu hộp số 4SAE 75W/85W
Hộp số tự động Diamond ATF SP-II hoặc
tương đương
Dầu trợ lực lái ATF Dextron
Nước làm mát Nước làm mát Ethylene Glycole chất lượng cao
Các vị trí cần bôi mỡ khác: Mỡ đa dụng NL GI số 2
Bản lề cửa, then, khóa …
4.3. Quy trình bảo dưỡng cấp nhỏ ( 5000km, 15000km, 25000km…..)
4.3.1. Tại định mức 5000 km hoặc 6 tháng:
Bước 1: Thay nhớt động cơ (khoảng 5000km).
Bước 2: Vệ sinh lọc gió động cơ, máy lạnh…
Bước 3: Kiểm tra dầu phanh, nước làm mát, dầu hộp số, nước rửa kính…
4.3.2. Tại định mức 15000 hoặc 18 tháng:
Bước 1: Thay nhớt động cơ.
Bước 2: Kiểm tra các chất lỏng.
Bước 3: Kiểm tra lưỡi gạt nước.
Bước 4: Kiểm tra bàn đạp phanh.
Bước 5: Kiểm tra má phanh, trống hay đĩa phanh.
Bước 6: Đảo lốp.
81
Bước 7: Kiểm tra độ dơ vô lăng, các thanh liên kết và thước lái.
Bước 8: Kiểm tra cao su che bụi bán trục (nếu có).
4.3.3. Tại định mức 25000 hoặc 30 tháng:
Bước 1: Thay nhớt động cơ.
Bước 2: Kiểm tra các chất lỏng, kiểm tra lưỡi gạt nước.
Bước 3: Kiểm tra má phanh, trống hay đĩa phanh.
Bước 4: Đảo lốp.
Bước 5: Kiểm tra độ dơ vô lăng, các thanh liên kết và thước lái.
Bước 6. Kiểm tra cao su che bụi bán trục (nếu có).
4.4. Quy trình bảo dưỡng cấp trung bình ( 10000km, 30000km, 50000km…)
4.4.1. Tại định mức 10000km:
Bước 1: Thay nhớt động cơ.
Bước 2: Thay lọc nhớt.
Bước 3: Vệ sinh lọc gió động cơ…
Bước 4: Kiểm tra lưỡi gạt nước.
Bước 5: Kiểm tra má phanh, trống hay đĩa phanh.
Bước 6: Đảo lốp.
Bước 7: Kiểm tra độ dơ vô lăng, các thanh liên kết và thước lái.
Bước 8: Kiểm tra cao su che bụi bán trục (nếu có).
4.4.2. Tại định mức 30000km:
Bước 1: Thay nhớt động cơ.
Bước 2: Thay lọc nhớt.
Bước 3: Thay lọc gió.
Bước 4: Thay lọc không khí điều hòa.
Bước 5: Tháo, làm vệ sinh, kiểm tra má và đĩa phanh trước/ sau.
Bước 6: Kiểm tra lưỡi gạt nước.
Bước 7: Đảo lốp.
Bước 8: Kiểm tra độ dơ vô lăng, các thanh liên kết và thước lái.
82
Bước 9: Kiểm tra cao su che bụi bán trục (nếu có).
Bước 10: Kiểm tra tất cả các đèn chiếu sáng/ gương.
Bước 11: Kiểm tra hoạt động của còi, phun nước rửa kính.
4.4.3. Tại định mức 50000km:
Bước 1: Thay nhớt động cơ.
Bước 2: Thay lọc nhớt.
Bước 3: Thay lọc gió.
Bước 4: Thay lọc không khí điều hòa.
Bước 5: Tháo, làm vệ sinh, kiểm tra má và đĩa phanh trước/ sau.
Bước 6: Kiểm tra lưỡi gạt nước.
Bước 7: Đảo lốp.
Bước 8: Kiểm tra độ dơ vô lăng, các thanh liên kết và thước lái.
Bước 9: Kiểm tra cao su che bụi bán trục (nếu có).
Bước 10: Kiểm tra tất cả các đèn chiếu sáng/ gương.
Bước 11: Kiểm tra hoạt động của còi, phun nước rửa kính.
Bước 12: Vệ sinh khoang máy.
Bước 13: Vệ sinh hệ thống điều hòa bằng hóa chất chuyên dụng.
4.5. Quy trình bảo dưỡng cấp trung bình lớn ( 20000km – 60000km –
100000km…)
Bước 1: Kiểm tra đai dẫn động cơ.
Bước 2: Thay dầu máy.
Bước 3: Thay lọc dầu máy.
Bước 4: Kiểm tra các đường ống và đầu nối hệ thống điều hòa không khí.
Bước 5: Kiểm tra, bổ sung nước làm mát, nước rửa kính, dầu trợ lực, dầu phanh.
Bước 6: Nâng xe kiểm tra gầm xe.
Bước 7: Kiểm tra hệ thống treo, rô tuyn, thanh cân bằng, cao su giảm chấn…
Bước 8: Bảo dưỡng hệ thống phanh 04 bánh xe.
Bước 9: Đảo lốp.
Bước 10: Vệ sinh toàn bộ khoang máy.
83
Bước 11: Vệ sinh dàn lạnh điều hòa bằng hóa chất chuyên dụng.
4.6. Quy trình bảo dưỡng cấp bảo dưỡng lớn (40000km, 80000km,
120000km…)
Bước 1: Súc rửa các te dầu máy bằng hóa chất chuyên dụng.
Bước 2: Thay dầu máy.
Bước 3: Thay lọc dầu máy.
Bước 4: Thay bộ lọc nhiên liệu.
Bước 5: Thay lọc gió động cơ.
Bước 6: Thay bugi ( đối với buzi bạch kim thì thay sau 100000 km).
Bước 7: Thay dầu phanh, dầu côn, dầu trợ lực lái.
Bước 8: Thay dầu hộp số tay.
Bước 9: Bảo dưỡng hệ thống phanh 04 bánh xe. Nếu má phanh đã mòn thì nên thay
mới.
Bước 10: Bảo dưỡng kim phun, họng hút.
Bước 11: Thay dầu hộp cài cầu và visai cầu sau đối với xe cầu sau và xe 4WD.
Bước 12: Nâng gầm xe để kiểm tra xiết lại gầm.
Bước 13: Kiểm tra lại toàn bộ hệ thống treo, rô tuyn, thanh cân bằng, cao su, giảm
chấn.
Bước 14: Đảo lốp, cân chỉnh độ chụm và cân bằng động ở bánh xe.
Bước 15: Vệ sinh lọc gió điều hòa, kiểm tra và bổ sung gas nếu thiếu.
Bước 16: Vệ sinh toàn bộ khoang máy.
Bước 17: Vệ sinh dàn lạnh điều hòa bằng hóa chất chuyên dụng.
84
CÂU HỎI ÔN TẬP
Câu 1: Thực hiện quy trình bảo dưỡng xe Honda Accord tại 5.000 km? (2.5 điểm)
Câu 2: Thực hiện quy trình bảo dưỡng xe Honda Accord tại 10.000 km? (2.5 điểm)
Câu 3: Thực hiện quy trình bảo dưỡng xe Honda Accord tại 20.000 km? (2.5 điểm)
Câu 4: Thực hiện quy trình bảo dưỡng xe Honda Accord tại 40.000 km? (2.5 điểm)
85
Bài 5: KỸ THUẬT BẢO DƯỠNG Ô TÔ TẢI THEO ĐỊNH MỨC
KILÔMÉT
Mục tiêu:
Trình bày được nội dung công việc cần thực hiện trong các cấp bảo dưỡng theo định
Phân tích tầm quan trọng của công tác bảo dưỡng theo định kỳ đối với từng hạng
mức. mục.
Phân tích được hư hỏng xảy ra đối với hoạt động của ô tô tải khi không được tiến
Thực hiện thao tác bảo dưỡng các chi tiết theo từng hạng mục bảo dưỡng của tải
đúng quy trình kỹ thuật.
5.1. Quy trình bảo dưỡng cấp bảo dưỡng 1000 km đầu tiên
Bước 1: Thay nhớt động cơ.
Bước 2: Kiểm tra xiết chặt hệ thống gầm.
5.2. Quy trình bảo dưỡng cấp bảo dưỡng 5000km, 15000km, 25000km...
Bước 1: Kiểm tra, điều chỉnh côn.
Bước 2: Kiểm tra mức dầu hộp số.
Bước 3: Kiểm tra hệ thống dẫn động hộp số.
Bước 4: Kiểm tra mức dầu cầu.
Bước 5: Kiểm tra các rotuyn.
Bước 6: Kiểm tra, điều chỉnh khe hở má phanh và trống phanh.
Bước 7: Kiểm tra, xiết chặt bulông chữ U quang nhíp.
Bước 8: Kiểm tra giảm sóc.
Bước 9: Kiểm tra đèn, còi, quạt gió..
Bước 10: Kiểm tra ắc quy.
Bước 11: Kiểm tra áp suất lốp.
Bước 12: Kiểm tra, xiết chặt hệ thống gầm.
Bước 13: Vệ sinh lọc gió (15000 km).
86
5.3. Quy trình bảo dưỡng cấp bảo dưỡng 10000km, 20000km, 30000km, 40000km...
Bước 1: Kiểm tra, điều chỉnh, thay thế dây curoa động cơ, điều hòa, máy phát…
Bước 2: Thay dầu máy, thay lọc nhớt.
Bước 3: Vệ sinh gió động cơ.
Bước 4: Thay lọc nhiên liệu tinh và thô (20000km, 40000km).
Bước 5: Kiểm tra, điều chỉnh côn.
Bước 6: Kiểm tra mức dầu hộp số.
Bước 7: Thay dầu họp số (30000km).
Bước 8: Thay thế lọc dầu hộp số (30000km).
Bước 9: Kiểm tra hệ thống dẫn động hộp số.
Bước 10: Thay đầu cầu (30000km).
Bước 11: Kiểm tra mức dầu cầu.
Bước 12: Kiểm tra các bulông láp, bulông tắc kê.
Bước 13: Kiểm tra bulong tắc kê.
Bước 14: Kiểm tra bi treo các đăng.
Bước 15: Kiểm tra cao su bi treo các đăng.
Bước 16: Kiểm tra khớp chữ thập.
Bước 17: Kiểm tra bulông mặt bích.
Bước 18: Kiểm tra các rotuyn.
Bước 19: Đo độ chụm bánh xe (30000).
Bước 20: Kiểm tra, siết chặt bulông bắt bót lái, giá đỡ, đòn tay quay.
Bước 21: Kiểm tra các đăng lái, đòn kéo ba dọc.
Bước 22: Kiểm tra, điều chỉnh khe hở má phanh và trống phanh.
Bước 23: Kiểm tra bầu trợ lực phanh.
Bước 24: Kiểm tra đèn, còi, quạt gió..
Bước 25: Kiểm tra ắc quy.
Bước 26: Kiểm tra, xiết chặt hệ thống gầm.
Bước 27: Đảo lốp.
87
CÂU HỎI ÔN TẬP
Câu 1: Thực hiện quy trình bảo dưỡng xe tải Hyundai tại 5.000 km? (2.5 điểm)
Câu 2: Thực hiện quy trình bảo dưỡng xe tải Hyundai tại 10.000 km? (2.5 điểm)
Câu 3: Thực hiện quy trình bảo dưỡng xe tải Hyundai tại 20.000 km? (2.5 điểm)
Câu 4: Thực hiện quy trình bảo dưỡng xe tải Hyundai tại 40.000 km? (2.5 điểm)
88
Bài 6: KỸ THUẬT BẢO DƯỠNG Ô TÔ XE KHÁCH
THEO ĐỊNH MỨC KILÔMÉT
Trình bày được nội dung công việc cần thực hiện trong các cấp bảo dưỡng theo định
mức.
Phân tích tầm quan trọng của công tác bảo dưỡng theo định kỳ đối với từng hạng
mục.
Phân tích được hư hỏng xảy ra đối với hoạt động của ô tô khách khi không được
91
CÂU HỎI ÔN TẬP
Câu 1: Thực hiện quy trình bảo dưỡng xe Ford Transit tại 5.000 km? (2.5 điểm)
Câu 2: Thực hiện quy trình bảo dưỡng xe Ford Transit tại 10.000 km? (2.5 điểm)
Câu 3: Thực hiện quy trình bảo dưỡng xe Ford Transit tại 20.000 km? (2.5 điểm)
Câu 4: Thực hiện quy trình bảo dưỡng xe Ford Transit tại 40.000 km? (2.5 điểm)
92
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Đỗ Dũng và Trần Thế San, “Hướng Dẫn Thực Hành Sửa Chữa Và Bảo Trì
Động CơXăng”, NXB Khoa Học và Kỹ Thuật, năm 2015.
- Đỗ Dũng và Trần Thế San, “Hướng Dẫn Thực Hành Sửa Chữa Và Bảo Trì Động
Cơ Dầu”,NXB Khoa Học và Kỹ Thuật, năm 2015.
- Đức Huy, “Kỹ Thuật Sửa Chữa Ô Tô Cơ Bản”, NXB Bách Khoa Hà Nội, năm 2018.
- Đức Huy, “Kỹ Thuật Sửa Chữa Ô Tô Nâng Cao”, NXB Bách Khoa Hà Nội, năm
2018.
- Phạm Thanh Đường, “Bộ sách Thực Hành Chẩn Đoán – Sửa Chữa – Lắp Ráp Xe
Hơi ThếHệ Mới Toàn Tập”, NXB Thời Đại, năm 2010.
- Tăng Văn Mùi và Trần Duy Nam, “Hướng Dẫn Sửa Chữa Và Bảo Trì Xe Ô Tô Đời
Mới”,NXB Khoa Học và Kỹ Thuật, năm 2010.
- Tăng Văn Mùi và Trần Duy Nam, “Chẩn Đoán - Sửa Chữa Hệ Thống Điện Trên
Xe MôTô Đời Mới”, NXB Khoa Học và Kỹ Thuật, năm 2010.
- Trần Thế San & Trần Duy Nam, “Hệ Thống Nhiệt Và Điều Hòa Trên Xe Hơi Đời
Mới”,NXB Khoa Học và Kỹ Thuật, năm 2009.
- Trần Thế San & Trần Duy Nam, “Hệ Thống Điều Khiển Và Giám Sát Động Cơ
Xe HơiĐời Mới”, NXB Khoa Học và Kỹ Thuật, năm 2009.
- Vy Hiệp, “Chẩn Đoán Cảm Biến Động Cơ ”, Tổng Hợp TP. Hồ Chí Minh, năm 2011.
- Vy Hiệp, “Chẩn Đoán Hệ Thống Đánh Lửa”, Tổng Hợp TP. Hồ Chí Minh, năm 2011.
93