Professional Documents
Culture Documents
MỤC LỤC
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
Một quốc gia muốn phát triển trước tiên phải có mạng lưới giao thông phát
triển để có thể đáp ứng được nhu cầu lưu thông ,chuyên chở ngươi ,hàng hóa và một
số yêu cầu khác.Ô tô có một vai trò hết sức quan trọng trong mạng lưới giao thông nó
chiếm tỷ lệ lớn trong việc chuyên chở người và hang hóa.
Với sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ, ngành ô tô đã có
những tiến bộ vượt bậc để đáp ứng những yêu cầu của người sử dụng. Hệ thống
treo có một vai trò quan trọng nhằm giảm tải trọng và dao động khi xe lăn bánh, gi ữ
tính êm dịu cho xe. Đồng thời nó cũng là một phần không thể thiếu trong kết cấu của
ô tô. Nó phụ thuộc nhiều vào sự tiến bộ khoa học kỹ thuật, yêu cầu kỹ thuật c ủa
từng loại ô tô.Ngày nay với những yêu cầu rất khắt khe của nhiều quốc gia và người
sử dụng thì hệ thống treo càng phải đảm bảo được nhưng yêu cầu về êm dịu cũng
như về an toàn..
Trong thời gian học tập tại trường, em đã được thầy cô trang bị cho những
kiến thức cơ bản về chuyên môn. Để tổng kết và đánh giá quá trình học tập và rèn
luyện, em được khoa cơ khí động lực giao cho nhiệm vụ hoàn thành đồ án môn học
với nội dung: “ Xây dựng quy trình kiểm tra, sửa chữa hệ thống treo” trên ô tô. Em
với kinh nghiệm còn ít, lượng kiến thức chưa được phong phú, nhưng với sự chỉ bảo
tận tình của thầy giáo Nguyễn Văn Nhơn em đã cơ bản hoàn thành nội dung của đồ
án.
Quá trình làm đồ án mặc dù bản thân đã hết sức cố gắng ,được sự giúp đỡ tận
tình của các thầy cô và các bạn song do khả năng có hạn nên bản đồ án không tránh
khỏi những sai sót. Vì vậy, em rất mong sự chỉ đạo của các thầy cô và ý kiến đóng
góp của các bạn để đồ án của em được hoàn thiện hơn.
Qua đây em cũng xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, chỉ bảo tận tình của thầy
Nguyễn Văn Nhơn, các thầy cô trong bộ môn đã giúp đỡ tạo điều kiện để em hoàn
thành đồ án.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hưng yên, ngày …… tháng …… năm 2008
Nhóm sinh viên thực hiện : Tạ Huy Đức
Nguyễn Văn Đương
Nghiêm Công Nhơn
PHẦN I: MỞ ĐẦU
Trong những năm gần đây với sự phát triển không ngừng về khoa học kỹ
thuật của nhân loại đã bước lên một tầm cao mới, rất nhiều thành tựu khoa học kỹ
thuật, các phát minh sáng chế mang đậm bản chất hiện đại và có tính ứng dụng cao.
Là một quốc gia có nền kinh tế đang phát triển, nước ta đã và đang có c ải cách mới
để thúc đẩy kinh tế. Việc tiếp nhận, áp dụng các thành tựu khoa học tiên tiến của
thế giới được nhà nước quan tâm nhằm cải tạo, đẩy mạnh sự phát triển của các
ngành công nghiệp mới, với mục đích đưa nước ta từ một nước công ngiệp kém phát
triển thành một nước công nghiệp phát triển. Trong các ngành công nghiệp mới đang
được nhà nước chú trọng, đầu tư phát triển thì công nghiệp ô tô là một trong số
những tiềm năng đang được quan tâm. Nhu cầu về sự phát triển của các loại ôtô
ngày càng cao, các yêu cầu kỹ thuật ngày càng đa dạng. Các loại ôtô chủ y ếu sử
dụng trong công nghiệp, giao thông vận tải.
Ngày nay ôtô được sử dụng rộng rãi như một phương tiện đi lại thông dụng
cho nên các trang thiết bị, các bộ phận trên ôtô ngày càng hoàn thiện và hiện đại hơn
nhằm đảm bảo độ tin cậy, an toàn và tiện dụng cho người sử dụng. Hệ thống treo có
một vai trò rất quan trọng nhằm giảm tải trọng và dao động khi xe lăn bánh, giữ tính
êm dịu cho xe. Do đó nó là một phần không thể thiếu trong cơ cấu của ôtô. Ngày nay
hệ thống treo trên ô tô rất đa dạng về chủng loại và phong phú về cấu tạo, nó ph ụ
thuộc nhiều vào sự tiến bộ khoa học kỹ thuật của từng loại ôtô. Yêu cầu vận hành,
sửa chữa và bảo trì lắp đặt động cơ đời mới đòi hỏi phải hiểu biết sâu sắc về cấu
tạo. Các đặc tính kỹ thuật, nguyên lý vận hành có kỹ năng thành thạo trong tất cả các
quy trình.
Để đáp ứng được yêu cầu đó người công nhân phải được đào tạo một cách có
khoa học, có hệ thống đáp ứng được các nhu cầu xã hội hiện nay. Do đó, nhiệm v ụ
của các trường kỹ thuật là phải đào tạo cho học sinh, sinh viên có trình độ và tay
nghề cần thiết để đáp ứng nhu cầu công nghiệp ôtô hiện nay. Điều đó đòi hỏi người
kỹ thuật viên phải có trình độ hiểu biết học hỏi sáng tạo để bắt kịp với khoa học
tiên tiến hiện đại, nắm bắt được những thay đổi về các đặc tính kỹ thuật của từng
loại xe, dòng xe, đời xe… có thể chuẩn đoán hư hỏng và đưa ra phương án sửa chữa
tối ưu. Vì vậy người kỹ thuật viên trước đó phải được đào tạo với một phương trình
đào tạo tiên tiến, hiện đại cung cấp đầy đủ kiến thức lý thuyết cũng như thực hành.
Trên thực tế trong các trường đại học, cao đẳng kỹ thuật của nước ta hiện
nay thì trang thiết bị cho học sinh, sinh viên thực hành còn thiếu thốn r ất nhi ều. Các
kiến thức mới có tính khoa học kỹ thuật cao còn chưa được khai thác đưa vào thực tế
giảng dạy, các bài tập hướng dẫn thực hành, thực tập còn thiếu thốn. Vì vậy mà
người kỹ sư, kỹ thuật viên gặp nhiều khó khăn trong quá trình nâng cao tay nghề,
trình độ hiêu biết,tiếp xúc với những kiến thức, thiết bị tiên tiến hiện đại trong thực
tế còn nhiều hạn chế.
1.2 Ý nghĩa của đề tài
Đề tài giúp sinh viên năm cuối khi sắp tốt nghiệp có thể củng cố kiến thức,
tổng hợp và nâng cao kiến thức chuyên ngành cũng như kiến thức ngoài thực tế, xã
hội.
Đề tài sau khi được hoàn thành cũng sẽ là nguồn tài liệu tham khảo cho các
bạn học sinh ,sinh viên muốn tra cứu tìm hiêur về hệ thống treo.
Hoàn thành đề tài đã giúp cho chúng em được hiểu sâu hơn về hệ thống treo
trên ô tô. Và hơn thế là giúp cho chúng em làm quen hơn về nghiên cứu đẻ có thể phụ
vụ cho công việc sau này
1.2.MỤC TIÊU CỦA ĐÈ TÀI
Hiểu kết cấu, mô tả nguyên lý làm việc của cơ cấu, hệ thống trên ôtô, nắm
được cấu tạo, mối tương quan lắp ghép của các chi tiết, cụm chi tiết.
Hiểu và phân tích được các hư hỏng, những nguyên nhân, tác hại, sửa chữa
các chi tiết của hệ thống treo đúng yêu cầu kỹ thuật.
Thực hiện tháo lắp đúng quy trình và kiểm tra sửa chữa các chi tiết của hệ
thống treo.
Đối tượng nghiên cứu: Xây dựng hệ thống bài tập thực hành, bảo dưỡng “ hệ
thống treo”.
Khách thể nghiên cứu:Hệ thống treo trên ôtô.
1.4.GIẢ THIẾT KHOA HỌC
Tình hình thực trạng về sự phát triển của khoa học kỹ thuật tiên tiến nhưng
trong thực tế thì các trang thiết bị cho sinh viên, học sinh thực hành về “ Hệ thống
treo” còn thiếu thốn nhiều. Các kiến thức mới có tình khoa học kỹ thuật cao còn
chưa được khai thác và đưa vào làm nội dung giảng dạy, nghiên cứu, học tập còn
chưa được chú trọng, quan tâm.
Hệ thống bài tập, tài liệu nghiên cứu, tài liệu tham khảo về “hệ thống treo”
phục vụ cho học tập và nghiên cứu cũng như ứng dụng trong thực tế chưa nhiều.
a. Khái niệm:
Là phương pháp trực tiếp tác động vào đối tượng trong thực tiễn làm bộc lộ
bản chất và các quy luật vận động của đối tượng.
b. Các bước thực hiện
Bước 1: Quan sát, tìm hiểu các thông số kết cấu của “Hệ thống treo”.
Bước 2: Xây dựng phương án thiết kế mô hình
Bước 3: Lập phương án kiểm tra, chuẩn đoán hư hỏng của “Hệ thống treo”.
Bước 4: Từ kết quả kiểm tra, lập phương án bảo dưỡng, sửa chữa, khắc
phục hư hỏng.
Bước 5: Xây dựng hệ thống bài tập thực hành bảo dưỡng, sửa chữa “Hệ
thống treo”.
a. Khái niệm
Là phương pháp nghiên cứu thu thập thông tin khoa học trên cơ sở nghiên cứu
các văn bản, tài liệu đã có sẵn bằng các thao tác tư duy logic để rút ra kết luận khoa
học cần thiết.
a. Khái niệm
Là phương pháp tổng hợp kết quả nghiên cứu thực tiễn và ngiên cứu tài liệu
để đưa ra kết luận chính xác, khoa học.
b. Các bước thực hiện
Từ thực tiễn nghiên cứu các tài liệu, lý thuyết đưa ra hệ thống bài tập thực
hành, bảo dưỡng, sửa chữa, khắc phục hư hỏng của “HỆ THỐNG TREO”.
3.Thanh ổn định( dằm chống lắc): ngăn cản sự lắ ngang của xe.
4. Thanh liên kết: định vị các bộ phận nói trên và khống chế các chuyển động
theo chiều dọc và ngang của bánh xe.
2.1.1.1. Sự dao động và độ êm khi chạy xe
Khi xe chạy
vòng hoặc chạy trên
đường gồ ghề thì các
lò xo của một bên xe
giãn ra còn các lò xo
ở phía bên kia thì co
lại, làm cho xelắc lư
theo chiều ngang.
c. Sự nhún
Chuyển động
lên xuống của toàn
thân xe khi xe chạy
tốc độ cao trên
đường gợn sóng. Xe
có lò xo nhíp mềm dễ
bị dập dình hơn.
Hình2.3.Sự dao động của khối lượng được treo
d. Sự xoay đứng
Đảo hướng là chuyển động của đường tâm dọc của xe sang bên trái và phải so
với trọng tâm xe. Khi xe bị lắc dọc thì cũng dễ bị đảo hướng.
*Sự dao động của khối lượng không được treo
Dao động của khối lượng không được treo có thể phân ra như sau:
a.Sự dịch đứng
Là chuyển động lên xuống của bánh xe thường xuất hiện khi xe chạy với tốc
độ trung bình và cao trên đường gợn sóng.
b.Sự xoay dọc
Là dao động lên xuống theo ngược chiều nhau của bánh xe bên phải và bên trái
làm cho bánh xe nhảy lên, bỏ bám mặt đường. Hiện tượng này thường dễ xảy ra đối
với xe có hệ thống treo phụ thuộc.
c.Sự uốn
Là hiện tượng xảy ra khi mômen tăng tốc hoặc mômen phanh tác dụng lên nhíp,
có xu hướng làm quay nhíp quay trục bánh xe. Dao động uốn này có ảnh hưởng làm
cho xe chạy không êm
Hình 2.4.Sự dao động của khối lượng không được treo
Bánh xe có khả năng chuyển dịch trong một giới hạn không hạn chế. Quan hệ
động học của bánh xe phải hợp thoả mãn mục đích chính của hệ thống treo là làm
mềm theo phương thẳng đứng nhưng không phá hỏng các quan hệ động l ực học và
động học của chuyển động bánh xe, không gây nên tải trọng lớn tại các mối liên kết
với khung và vỏ có độ bền cao, có độ tin cậy lớn, trong điều kiện s ử d ụng phù h ợp
với tính năng kỹ thuật, không gặp hư hỏng bất thường.
2.2. SƠ ĐỒ NGUYÊN LÝ CỦA CÁC LOẠI HỆ THỐNG TREO
2.2.1 Sơ đồ nguyên lý làm việc của hệ thống treo phụ thuộc.
a.Sơ đồ nguyên lý
Khi ô tô chạy trên đường, do mặt đường không bằng phẳng làm cho khung xe
dao động theo phương thẳng đứng (nhờ bộ phận dẫn động của xe), bộ phận đàn hồi
(nhíp lá), bộ phận giảm chấn ( giảm xóc), được bắt với khung xe nên khi khung xe
dao động làm cho hai bộ phận này dao động theo. Khi đó sẽ có sự chuy ển hoá năng
lượng từ cơ năng sang nhiệt năng, vì vậy dao động sẽ tắt dần.
Bộ phận đàn hồi (nhíp lá) do các nhíp được ép sát vào nhau nhờ goòng nên khi
nhíp dao động sẽ sinh ra ma sát giữa các lá nhíp, làm cho xe vừa chuyển động êm dịu
và dao động cũng dập tắt từ từ.
Bộ phận giảm chấn (giảm xóc): Là bộ phận hấp thụ năng lượng cơ học giữa
bánh xe và thân xe. Ngày nay thường sử dụng loại giảm chấn thuỷ lực có tác dụng
hai chiều trả và nén. Ở hành trình nén của giảm chấn (bánh xe dịch chuyển đến gần
khung xe) giảm chấn giảm bớt xung lực va đập truyền từ bánh xe lên khung. Ở hành
trình trả (bánh xe dịch chuyển ra xa khung), giảm chấn giảm bớt xung lực va đập
truyền từ bánh xe lên khung. Ở hành trình này giảm chấn giảm bớt xung lực va đ ập
của bánh xe lên đường tạo điều kiện đặt “êm” bánh xe trên nền đ ường và giảm bớt
phản lực truyền ngược từ mặt đường tác dụng vào thân xe
Thanh ổn định: Khi xe chuyển động trên nền đường không bằng phẳng hoặc
quay vòng, dưới tác dụng của lực ly tâm hoặc độ nghiêng của khung xe, phản l ực
thẳng đứng của hai bánh xe trên một cầu thay đổi dẫn tới tăng độ nghiêng của thùng
xe và làm xấu khả năng truyền lực dọc lực bên của bánh xe với mặt đ ường. Nhờ
thanh ổn định sẽ san đều phản lực thẳng đứng ở hai bánh giúp cho xe chuyển động
ổn định hơn.
Ngoài ra còn có bộ phận dồn truyền lực có tác dụng truyền một phần tải
trọng của khung xe xuống cầu
+ Ưu điểm
Trong quá trình chuyển động vết bánh xe được cố định do vậy không xảy ra
sự mòn lốp nhanh như treo độc lập
Khi chịu lực bên do hai bánh xe liên kết cứng nên hạn chế hiện tượng bén
bánh xe
Chế tạo đơn giản dễ tháo lắp và sửa chữa giá thành thấp
+ Nhược điểm
Khối lượng phần không được treo rất lớn đặc biệt trên cầu chủ động nên khi
bánh xe chạy trên đường không bằng phẳng tải trọng động sinh ra gây nên va đ ập
mạnh giữa phần không treo và phần treo làm giảm độ êm diu, làm xấu sự tiếp xúc
giữa bánh xe và mặt đường.
Khoảng không gian phía dưới sàn xe phải lớn để đủ đảm bảo cho dầm cầu
thay đổi vị trí, do vậy chiều cao trọng tâm sẽ lớn vì chuyển động của bánh xe phải và
trái có ảnh hưởng lẫn nhau nên dễ xuất hiện dao động và rung động.
2.2.2. Hệ thống treo phụ thuộc có hệ thống đàn hồi là nhíp lá
Kết cấu của loại này gồm: Dầm cầu, nhíp lá và giảm chấn
1. Giảm chấn
2. Quang treo
3. Đòn truyền lực bên
4. Vấu hạn chế (Bumper)
5. Dầm cầu
6. Khớp quay
7. Nhíp lá
Hình 2.Hệ thống treo phụ thuộc có bộ phận đàn hồi là nhíp lá
Mắt sau của lá nhíp gắn vào giá treo di động của khung xe. Khi bánh xe sau leo
mô đất hay sụp ổ gà, bộ lá nhíp sẽ co, duỗi, thay đổi chiều dài, giá treo di đ ộng sẽ
đáp ứng được sự thay đổi này.
Cầu chủ động sau được gắn treo tại trung tâm hai bộ nhíp lá nhờ hai đôi đai
ốc u. Trên khung xe có gắn vấu hạn chế (Bum per) đề phòng nhíp lá chạm khung xe
khi xóc mạnh
* Kết cấu của đai U di động
1. ống lót thép
2. Giá treo
3. Đai U
4. Phớt chặn mỡ
5. Mắt nhíp
Trong kết cấu này, mỗi bánh xe có một lò xo xoắn và một bộ giảm xóc. Các bánh xe
có thể nhún nhảy làm co hay giãn lò xo nhưng không được phép xê dịch qua phải qua
trái hay dịch tới lui. Vì vậy cầu xe được tăng cường thêm bốn tay đòn: Hai tay đòn
trên và hai tay đòn dưới. Lò xo xoắn bố trí giữa đế tựa nơi thân hay khung xe, và đ ế
tựa nơi tay đòn dưới hoặc vỏ cầu xe.
2.2.4. Hệ thống treo phụ thuộc kiểu Mac Pher Son
Cột chống được kết cấu bằng bộ giảm xóc liên kết với lò xo xoắn thành một khối
thống nhất gọi là bộ giảm xóc Mac Pher Son.
Các lò xo không liên quan đến việc định vị bánh xe, vì thế có thể sử dụng các
loại lò xo mềm.Vì không có trục nối giữa các bánh xe bên phải và bên trái nên sàn xe
và động cơ có thể hạ thấp xuống. Điều này có nghĩa trọng tâm của xe s ẽ hạ thấp
hơn.
* Nhược điểm
Cấu tạo quá phức tạp.
2.2.6.Hệ thống treo độc lập trên hai đòn ngang
1. Khung xe
2. Các tấm đệm điều chỉnh
3. Giá đòn dưới
4. Giảm chấn
5. Vấu hạn chế
6. Khớp cầu trên
7. Đòn ngang trên
8. Phanh đĩa
9. Khớp cầu dưới
10. Lò xo trụ
11. Đòn ngang dưới
12. Thanh ổn định
Hình 6.Hệ thống treo độc lập trên 2 đòn ngang( xe BA3 2105- 2107)
2.2.7.Hệ thống treo độc lập trên một đòn ngang và trục dẫn hướng lá
giảm chấn
1. Gối đỡ cao su
2. Đòn dưới
3. Vấu hạn chế
4. Vỏ bọc cao su
5. Giảm chấn
6. Đòn ngang quay
7. Giá đõ phụ
8. Giá đỡ trục bánh xe
9. Thanh chéo
Bộ phận dẫn hướng của hệ thống treo rất đa dạng, nó bao gồm:
Thanh đòn liên kết.
Các khớp trụ, khớp cầu.
a. Thanh đòn liên kết
Hình dạng của thanh đòn liên kết tuỳ thuộc vào việc truyền lực và không gian
bố trí. Độ ngang quyết định độ cứng liên kết giữa hai bên, bởi vậy tiết diện cần hợp
lý, vị trí bố trí đòn ngang câǹ được xem xét chu đáo trên cơ s ở đ ảm bảo liên kết “
mềm” giữa hai bên bánh xe theo quan hệ động học tối ưu.
* Ưu điểm
Làm việc êm dịu, nhanh chóng dập tắt dao động.
Thích hợp với nhiều loại xe
Kết cấu gọn nhẹ
* Nhược điểm
Đối với loại xe có tải trọng lớn( Ví dụ hệ treo Mac Pher Son) yêu cầu tr ục
giảm chấn có đường kính lớn, vì vậy cần có buồng khí lớn. Vì vậy sự thay đổi áp
suất làm việc của giảm chấn ở khoảng rộng. Do vậy, trong quá trình làm việc
thường gặp phải hiện tượng sủi bọt không khí trong dầu làm giảm hiệu quả dập tắt
dao động của giảm chấn. Mặt khác khả năng thoát nhiệt ra môi trường từ vỏ trong
qua chất lỏng ( hoặc không khí) tới lớp vỏ ngoài chậm. Ở vùng lạnh ( bắc âu) loại
giảm chấn này còn gặp hiện tượng bị bó cứng khi để xe đứng yên qua đêm lạnh, các
van tiết lưu bị bó kẹt (Ở các chuyển dịch dầu của bánh xe).
4 Kẹt van giảm chấn Do thiếu dầu hay Làm tăng lực cản giảm
ở trạng thái luôn dầu bẩn, do phớt bao chấn, làm giảm chân
đóng bị hở không được điều chỉnh
6 Dầu bị biến chất Do có nước hay các Làm dầu bị biến chất
sau 1 thời gian sử tạp chất hoá học lẫn làm tác dụng của giảm
dụng vào dầu chất mất đi có khi làm
bó kẹt giảm chấn
7 Trục giảm chấn bị Do quá tải Gây kẹt hoàn toàn
cong giảm chấn
8 Nát cao su ở chỗ liên Do va đập khi ôtô Làm tăng tiếng ồn gây
kết chạy vào đường xấu nên va đập mạnh
9 Máng che bụi bị Do sử dụng lâu ngày Làm bụi vào trong bộ
rách các chất hoá học, vật giảm chấn
cứng bắn vào
2 Sai lệch các thông Do điều chỉnh sai kỹ Làm cho các bánh xe
số có cấu trúc ở các thuật, tháo lắp không mất quan hệ động học,
chỗ điều chỉnh các đúng kỹ thuật gây mòn nhanh lốp xe,
vấu giảm ra các vấu làm mất tính dẫn
tăng cứng hướng của xe
3 ́
Kich xe ́
kich
lên,đam̉ baỏ
chăć chăń
9 Nới nong
̉ đai
ôć phần
dưới giam ̉
́
chân,nh ấc
cụm giảm
chấn ra khỏi
thân xe
10 Sử dụng dụng
cụ chuyên cờ lê
dung để
tháo( ST-
2401) khớp
cầu nối cam
quay và đòn
dưới
12 Mở phanh để
tháo phanh Kìm
hãm
13 Tháo khớp ST –
cầu, ấn mạnh 1405
khớp cầu tụt
khỏi đòn dưới
10
11
Hình3.3.Tháo ổ bi ngoài
b.Kiểm tra
-Tiến hành kiểm tra theo trình tự sau, sửa chữa hoặc thay thế nếu có khuyết
điểm.
-Lau sạch dầu ở cam quay và kiểm tra có bị rạn nứt hoặc cong không.
-kiểm tra độ kín khít và độ mòn.
-Kiểm tra giảm xóc lắp vào khớp cầu có rạn nứt không.
-Kiểm tra ổ bi có bị kêu rít, kẹt đồng thời xem xét những hư hỏng của bị đũa và
ca bi.
c.Quy trình lắp
Bước 1) Khi lắp moay ơ trục trước, chú ý những mục sau:
Bước 2) Khi lắp ổ bi phía ngoài vào moay ơ, phải bôi trơn đều lên bề mặt ngoài
của ca bi, sau đó ép và đưa ca bi vào đúng vị trí bằng dụng cụ để lắp bạc lót( 1403 A)
và đòn( ST -1402).
- Lực ép vào bạc ngoài: trên 2000 kg
- Lực ép bu long moay ơ: 2500 – 3000 kg
*Bôi trơn mỡ trong ổ bi và moay ơ theo trình tự sau:
Bước 3) Sau khi bôi mỡ, lắp ổ bi trong vào moay ơ, cẩn thận để không làm biến
dạng đệm làm kín, ép ổ bi vào trong moay ơ sao cho đầu ngoài của nó ngang bằng
với đầu của moay ơ và phía được làm kín quay ra ngoài.
Bước 4) Lắp cụm moay ơ vào cam quay cẩn thận sao cho không làm hỏng đệm
làm kín. Lắp ổ bi phí ngoài, vòng đệm và đai ốc theo đúng thứ tự sau
Bước 5)Xiết chặt đai ốc trục quay bằng mô men đến 3.6kg-m.Sau đó vặn ra đến
mômen xoắn 0kg-m
Siết chặt đai ốc lần nữa đến mô men 2kg-m
Vặn đai ốc ngược chiều kim đồng hồ
Bước 6) Lắp nắp đạy vào đai ốc ,vặn lại mũ cho đến khi chốt chẽ vừa khít ,sau
đó cắm chốt trẻ và mở chốt
Lắp cơ cấu phanh đĩa và xiết chặt đến mô men xoắn tiêu chuẩn
3.3.2.2.Giảm chấn
Kết cấu
1.Nắp bịt
2.Nắp trên giảm chấn
3. Đệm
4.Tấm đế cao su
5. Ụ cao su
6.Nắp chắn bụi
7.Lò xo trụ
4 Tháo tấm đế lò xo , ụ
cao su chắn bụi và lò xo
trụ
tra . Đổ dầu ra
*Chú ý :
Có một ổ bi được đặt trong cụm giảm xóc ,Thay thế cả cụm ổ bi ,bất cứ hỏng
chỗ nào
Những chi tiết sau là có sẵn để thay thế và nếu bất kì chi tiết nào ngoài ra chúng
có hỏng hóc ,thì phải thay toàn bộ giảm xóc :
+Cụm giảm xóc
+Nắp bịt
+vòng hãm ‘O’
Tháo các đai kệp nhíp ,các chốt bu lông trung tâm sau đó nhấc từng lá nhíp ra
b.Kiểm tra
2 Kiểm tra hệ số cản Có thể kiểm tra bằng tay hoặc Thay dầu
trên bệ thử .Nếu trục của giảm hoặc thay
chấn di chuyển đến cuối hành piston
trình mà hệ số không đổi thì
giảm chấn vẫn còn tốt
Hình 3.9. Ép lò xo
Bước 2)Kéo thẳng cần piston giảm xóc ra hết cỡ ,sau đó lồng ụ cao su vào
Bước 3)
Với tấm đé lò xo ăn sâu vào rãnh phía của cần pistonvaf cũng như vậy trong lỗ
hình chữ D của tấm đế lò xo đó , đặt nắp trên giảm chấn sau đó đặt trên đai ốc tự
hãm.Trong trường hợp này ,phải làm sao cho phần chắn bụi được khít với hình dạng
của tấm đế lò xo
Để định vị hai đầu phía trên và dưới của lò xo phù hợp với đ ường rãnh c ủa
tấm đế lò xo ,nới lỏng duịng cụ ép lò xo (ST-1406).
Dùng dụnh cụ đặc biệt (ST-1407),giữ chắc tấm đế lò xo ,sau đó siết chặt bu lông.
theo mô men tiêu chuẩn.
Phần siết chặt:Bu lông tấm đế lò xo với cần piston.
Mômen xoắn :4-5kg.m
Cấu tạo
1. Êcu 7. Êcu
2.Vòng hãm chắn bụi 8.Trục đòn dưới
3.Bạc lót của trục tay đòn dưới 9.Vòng hãm chắn bụi
4. Đòn dưới 10.Vòng hãm
5.Khớp cầu 11.Cam quay
6.Bu lông 12. Êcu
Bước 2) Dùng tuốc lơ vít cậy đều xung quanh phanh hãm và tháo nắp chắn bụi
của khớp cầu
*Chú ý :
Không được kéo mạnh nắp chắn bụi và phanh hãm.xoay phanh hãm và nắp
chắn bụi tới một vị trí khác
Bước 3) Sử dụng kìm mở phanh để tháo phanh hãm
Bước 4) Sử dụng dụng cụ chuyên dùng tháo nắp khớp cầu (ST-1405A/B) , ấn
mạnh khớp cầu tụt khỏi đòn dưới
Cho khoảng 12cc mỡ vào nắp chắn bụi ,dùng keo THREE-BOND 4A
hoặc loại tương đương để gắn vòng sắt của chắn bụi
-Để thanh cân bằng lên sàn và kiểm tra độ biến dạng nếu biến dạng nhiều thì
thay thế
-Kiểm tra khoảng cách giữa 2 thanh giằng nếu không đúng thì điều chỉnh lại
-Kiểm tra mối ren thanh răng,mối nối thanh giằng đòn ngang bị nứt,cong thay
thế nếu hỏng
-Kiểm tra sự nứt hỏng và biến dạng gối đỡ thanh giằng nếu hỏng thì thay thế
Bước 3) Khi bắt bu lông ở cuối thanh ổn định ,siết chặt êcu sao cho kích thước
chuẩn có thể được điều chỉnh giữa êcu và đầu cuối của bu lông
*Chú ý:
Khi lắp thanh ổn định vào khung xe,lưu ý tạo khoảng sáng giữa các thanh và
khung xe là không thay đổi.
Lắp thanh ổn định ở chính giữa tâm của giá đỡ
3.3.2.5.Thanh ngang
kích xe lên và kê chắc lại.Tháo đai ốc lắp thanh ngang với thân xe.
Đặt các khội gỗ hoặc tương tự và dưới cacte dầu động cơ.Tháo các bu lông giữ
giá với động cơ.Tháo các bu lông giữ thanh ngang với dầm xe,sau đó đưa thanh ngang
ra ngoài
Lắp trụ đứng với cam quay chú ý phai đỏ keo làm kín
Lắp bộ giảm chấn nối cần nối khớp chuyển hướng chú ý sơn bịt kín các bề
mặt
Đo lại chiều cao của hai bên xe tránh hiện tượng bị nghiêng xe
3.5KIỂM TRA ĐIỀU CHỈNH CÁC GÓC ĐẶT BÁNH XE
Kiểm tra và điều chỉnh độ chụm
Công việc kiểm tra và điều chỉnh độ chụm thực hiện sau khi đã sửa chữa, cơ
cấu hình thang lái chốt chuyển hướng , cụm moay ơ
Trước khi kiểm tra , điều chỉnh cần kiểm tra bánh xe có độ dơ hay không , kiểm
tra áp suất không khí trong bánh xe. Nếu đúng yêu cầu kĩ thuật mới tiến hành công
việc trên
3.5.1.Kiểm tra điều chỉnh
*cách 1
Bước 1) Để ô tô ở trên dường phẳng ,hai bánh xe ở vị trí chạy thẳng dặt thước
tì vào hai má nốp saoc ho các đầu dây xích chớm chạm lề đọc kích thước
Bước 2) Đọc kíc thước và đánh dấu vào vị trí vừa đo ở hai má nốp
Bước 3) Tiếp tục tiến hành :dịch chuyển ô tô về phía trước sao cho hai bánh
trước quay 180 0
Bước 4) Đặt thước vào hai vị trí đã đánh dấu và đặt kích thước
Bước 5) Lấy hiệu hai kích thước đo được là độ chụm bánh xe
Hình 3.35 .
Kiểm tra độ
chụm
3.5.2. Đi ều ch ỉnh đ ộ ch ụm
Độ chụm của bánh xe dẫn h ướng phải n ằm trong ph ạm vi cho phép. N ếu đ ộ
chụm không nằm trong ph ạm vi cho phép ta ph ải ti ến hành đi ều ch ỉnh
Tuỳ từng loại xe mà trình t ự đi ều ch ỉnh có s ự khác nhau.
* Đối với các loại xe có hệ thống treo ph ụ thu ộc thì trình t ự đi ều ch ỉnh nh ư sau:
*Đối với các xe có hệ thống treo độc lập thì quy trình điều chỉnh như sau:
Điều chỉnh phải tiến hành khi ôtô t ải đ ầy.
Để ô tô ở vị trí chạy th ẳng trên n ền ph ẳng.
Kích bánh lên nới lỏng đai ốc si ết các bulông c ủa thanh ngang c ủa c ơ c ấu hình
thang lái.
Dùng clê ống đ ể xoay thanh ngang hình thang lái cho đ ến khi đ ảm b ảo đ ộ ch ụm
quy định các bánh.
Vặn chặt các đai ốc c ủa các bulông l ại.
Nếu đưa ôtô vào s ưả ch ữa ho ặc sau khi đã tháo các đòn d ẫn đ ộng lái thì đi ều
chỉnh độ chụm các bánh xe d ẫn h ướng có th ể ti ến hành b ằng cách sau.
Lúc đó đặt ôtô ở vị trí ứng với chuy ển đ ộng th ật th ẳng c ủa ôtô.
Nhờ đòn kéo bên trái c ủa dẫn đ ộng lái, đ ặt bánh xe d ẫn h ướng bên trái ở v ị trí
thế nào cho mặt phẳng bên đ ằng tr ước và đ ằng sau c ủa bánh xe d ẫn h ướng bên
trái chạm đ ượ c vào sợi dây căng t ừ bánh sau ra bánh tr ước trên đ ộ cao c ủa tâm
bánh xe.
Tiếp đó điều chỉnh độ ch ụm bằng cách thay đ ổi chi ều dài c ủa đòn kéo bên
phải.
*Chú ý:
Do góc đặt các bánh xe d ẫn h ướng có liên quan v ới nhau. B ởi v ậy khi đi ều
chỉnh độ chụm phải chắc ch ắn r ằng đ ộ doãng đã chu ẩn.
Rôtuyn của đòn dẫn đ ộng b ị mòn s ẽ làm thay đ ổi đ ộ ch ụm bánh xe d ẫn h ướng
nên phải kiểm tra và đi ều ch ỉnh đ ịnh kỳ các rôtuyn này.
5.4. Đi ều ch ỉnh riêng góc doãng
Góc doãng của bánh xe là góc t ạo b ởi đ ường tâm c ủa bánh xe và đ ường th ẳng
vuông góc với mặt đ ường.
Góc doãng dươ ng khi bánh xe nghiêng ra ngoài và âm khi bánh xe nghiêng vào
trong.
*Điều chỉnh: Điều chỉnh góc doãng c ủa bánh xe:
* Điều chỉnh:
- Kích hai bánh xe tr ước lên.
- Nới lỏng đai ốc và xoay cam l ệch tâm.
- Đai ốc này hãm tr ục xoay c ủa tay đòn d ưới. 3.5. Đi ều ch ỉnh riêng góc nghiêng
dọc trụ đứng :
- Là góc nghiêng trong m ặt ph ẳng d ọc t ạo b ởi đ ường tâm tr ụ đ ứng và ph ương
thẳng.
Góc caster đ ượ c điều ch ỉnh b ằng cách thay đ ổi kho ảng cách gi ữa các đòn
treo dướ i và thanh gi ằng,s ử d ụng đai ốc và vòng đ ệm c ủa thanh gi ằng. Cách
điều chỉnh này ap d ụng cho các ki ểu h ệ th ống treo hình thang ki ểu tr ạc kép,trong
đó thanh giằng có th ể o phía tr ước ho ặc phía sau đòn d ưới
3.5.5. Đi ều ch ỉnh đ ồng th ời góc doãng và góc nghiêng d ọc tr ụ đ ứng.
Góc nghiêng dọc c ủa tr ụ đ ứng và góc doãng trên xe tercel 1985 đ ược đi ều
chỉnh bằng cam l ệch tâm
Hai bạc gối tr ục tại hai đ ầu trong c ủa tay đòn trên đ ược b ắt vào giá đ ỡ
nhờ hai bulông cam. Khi ta xoay hai cam ch ỉnh 1 đi cùng m ột góc đ ộ và cùng m ột
hướ ng thì góc doãng s ẽ thay đ ổi.
Còn chỉ xoay một cam chỉnh ho ặc xoay hai cam ch ỉnh theo hai chi ều khác
nhau thì góc nghiêng d ọc tr ụ đ ứng s ẽ thay đ ổi.
Ngoài hai loại điều ch ỉnh nh ư trên còn có lo ại đi ều ch ỉnh b ằng đ ệm (shim)
thêm vào hoặc bớt ra :
Hinh 3.40. Đi ều ch ỉnh góc
CASTER bằng cách thêm ho ặc
bớt shim
60%-100% Tố t
40%-59% Đạt yêu cầu
20%-39% Không đạt yêu cầu
0%-19% Kém
Tần số c ộng h ưởng (Hz)
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô Trang 62
Khoa Cơ khí Động lực
Đ Ộ CHỤ M +1.0
GÓC CAMBER - 15’
GÓC CASTER +10 40’
LỜI KẾT
Trong thời gian làm đ ồ án chúng em đã ti ến hành thu th ập tài li ệu, đọc và
nghiên cứu khẩn tr ương cộng với ki ến th ức đã h ọc đ ể th ực hi ện.Tuy nhiên khi
thực hiện em đã gặp r ất nhi ều khó khăn.Song v ới s ự ch ỉ b ảo t ận tình c ủa các
thầy cô trong tổ môn kĩ thuật ô tô đ ặc bi ệt là th ầy Nguyễn Văn Nhơn cộng với
sụ cố gắng của bản thân nên chúng em đã hoàn thành đ ược đ ề tài này. Đ ề tài đã
giúp chúng em hi ểu sâu h ơn v ề “H ệ Th ống Treo” (các ph ương pháp ki ểm tra s ửa
chữa) và cũng qua đó chúng em bi ết cách t ập h ợp tài li ệu và v ận d ụng tài
liệu.Từ đó có thể phục vụ cho công vi ệc sau này
Tuy nhiên do tài liêu tham kh ảo ,ki ến th ức b ản thân còn h ạn ch ế nên n ội
dung đề tài không tránh kh ỏi nh ững thi ếu sót .Chúng em r ất mong đ ược s ự góp ý
kiến của các thầy ,cô giáo cùng các b ạn đ ể n ội dung đ ể đ ề tài chúng em đ ược
hoàn thiênh hơn.
Em xin chân thành cảm ơn !
T ạ Huy Đ ức
Nguy ễn Văn Đ ương
Nghiêm Công Nh ơn