Хемија

226 јазици
 Страница
 Разговор
 Читај
 Уреди
 Уреди извор
 Историја

алатник












Од Википедија — слободната енциклопедија

Хемијата претставува наука која се занимава со изучување на составот, структурата и

својствата на материјата, како и промените на кои е подложена за време на хемиските реакции.

Хемија — природна наука што се занимава со проучување на структурата и

својствата на материјата, како и промените кои настануваат при хемиските
реакции[1]. Хемијата претставува физичка наука која ги изучува различните
типови на атоми, молекули, кристали и други типови на агрегати изолирани
или во меѓусебни интеракции кои во себе ги вклучуваат концептите
за енергија и ентропија во хемиските процеси. Модерната хемија
еволуирала од алхемијата.

Основни концепти во хемијата[уреди | уреди извор]

Атом[уреди | уреди извор]
Главна статија: Атом

Елементарни честички во атом од хелиум: два електрона (жолти) кои се околу јадрото, во
електронската обвивка; протони (црвени) и два неутрона (зелени), кои се наоѓаат во јадрото на
атомот.

Во физиката и хемијата, атомот претставува најмала структурна честичка

на секој хемиски елемент (со тоа и на материјата) што ги има неговите
карактеристични својства. Секој атом се состои од атомско
јадро и електронска обвивка. Атомот се состои од неколку типови
на елементарни честички. Во јадрото се наоѓаат неутралните неутрони и
позитивно наелектризираните протони (или позитрони), додека во
електронската обвивка се наоѓаат негативно
наелектризираните електрони. Елементарни честички од кои е изграден
атомот играат голема улога при дефинирањето на својствата на атомите,
како и при нивното поврзување со други атоми од ист или различен хемиски
елемент.
Хемиски елемент[уреди | уреди извор]
Главна статија: Хемиски елемент
Хемиски елемент претставува тип на атоми кои поседуваат ист атомски
број - односно кои поседуваат ист број на протони во јадрото на атомот.
Хемиските елементи, исто така, поседуваат и ист број на електрони во
електронската обвивка.
Соединение[уреди | уреди извор]
Главна статија: Соединение
Хемиските соединенија (или накусо само соединение) се супстанции во
чиј состав влегуваат најмалку два различни атоми[2][3]. Хемиските
соединенија можат да се разложат на елементарни супстанции со
одредена хемиска реакција или процес.
Супстанца[уреди | уреди извор]
Главна статија: Супстанца
Молекула[уреди | уреди извор]
Главна статија: Молекула
Во хемијата под поимот молекула се подразбира доволно стабилна,
електронеутрална група која се состои од најмалку два атома кои на точно
определен начин се поврзани меѓу себе со хемиска врска[4][5].
Јони и соли[уреди | уреди извор]
Главна статија: Јони и соли
Хемиска врска[уреди | уреди извор]
Главна статија: Хемиска врска
Хемиска реакција[уреди | уреди извор]
Главна статија: Хемиска реакција
Енергија[уреди | уреди извор]
Главна статија: Енергија

Поддисциплини[уреди | уреди извор]
Различните дисциплини во рамките на хемијата се групираат според видот
на материја кој се изучува во нивни рамки.

1. неорганската хемија се занимава со изучување на неорганските

материи;
2. органската хемија се занимава со изучување на органските материи;
3. биохемијата се занимава со изучување на супстанците кои се наоѓаат
во живите организми;
4. физичката хемија е поврзана со изучување на енергетските промени
кои настануваат во хемиските системи на макро ново, на
молекуларно и субмолекуларно ниво;
5. аналитичката хемија се занимава со анализа на примероци за да се
добијат сознанија за хемискиот состав и за структурата на
материјата.

Брзиот развој на науката се почесто доведува до развој на гранични

дисциплини помеѓу хемијата и други науки (физика, медицина и др.).

Хемијата како мотив во уметноста и во

популарната култура[уреди | уреди извор]
 „Хемија“ - расказ на американскиот писател Роберт Ворд.[6]
 „Хемија“ (Kemistry) - песна на британскиот музичар Голди (Goldie) од
1995 година.[7]
 „Час по хемија“ (Chemistry class) - песна на
англискиот рок музичар Елвис Костело од 1979 година.[8]
 Наводи[уреди | уреди извор]
1. ↑ Chemistry. (n.d.). Merriam-Webster's Medical Dictionary. пристапено на: 19
август 2007.
2. ↑ The Free Dictionary Online "Chemical compound."
3. ↑ Elements and Compounds
4. ↑ IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2. изд. (the "Gold Book") (1997).
Семрежна поправена верзија: (1994) "molecule". doi:10.1351/goldbook.{{{file}}}Error in
template * mandatory parameter missing (GoldBookRef): file
5. ↑ Pauling, Linus (1970). General Chemistry. New York: Dover Publications,
Inc. ISBN 0-486-65622-5.
Ebbin, Darrell, D. (1990). General Chemistry, 3th Ed. Boston: Houghton Mifflin Co. ISBN 0-
395-43302-9.
Brown, T.L. (2003). Chemistry – the Central Science, 9th Ed. New Jersey: Prentice
Hall. ISBN 0-13-066997-0.
Chang, Raymond (1998). Chemistry, 6th Ed. New York: McGraw Hill. ISBN 0-07-115221-0.
Zumdahl, Steven S. (1997). Chemistry, 4th ed. Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-669-41794-
7.
6. ↑ Роберт Ворд, „Хемија“, во: Гери Филипс и Џери Tервалон
(уредници), Кокаински хроники, Темплум, Скопје, 2010, стр. 56-91.
7. ↑ Discogs, Goldie – Timeless (пристапено на 24.11.2020)
8. ↑ DISCOGS, Elvis Costello & The Attractions – Armed Forces (пристапено на
29.4.2020)

[скриј]
 п
 р
 у
Гранки на хемијата

Електрохемија · Квантна хемија · Хемиска кинетика · Наука за материјалите · Хемија на површините

Физичка хемија
 · Спектроскопија · Термохемија · Хемиска физика · Фотохемија · Хемија на цврстите тела
Хемиска биологија · Бионеорганска хемија · Биоорганска хемија · Биофизичка хемија · Биохемија · Хемија н
Органска хемија
хемија · Фармацевтска хемија · Фармација
Неорганска хемија Хемија на гроздовите · Неорганска хемија · Нуклеарна хемија
Аналитичка хемија · Хемија на гроздовите · Хемија на животната средина · Зелена хемија · Хемиско образов
Други
хемија · Теоретска хемија
Список на биомолекули · Список на неоргански соединенија · Список на органски соединенија · Пер

WorldCat
 
LCCN: sh85022986
 
GND: 4009816-3
 
Нормативна контрола BNF: cb119704650 (податоци)
 
HDS: 008259
 
NDL: 00564393
 
NKC: ph114237
 
 BNE: XX524410
Категории: 
 Хемија
 Природни науки
 Последната промена на страницава е извршена на 27 февруари 2023 г. во 10:04 ч.
 Текстот е достапен под условите на лиценцата Криејтив комонс Наведи извор-Сподели под
исти услови. Може да ва