Quy luật lượng chất

- Vị trí:
o Chỉ ra cách thức vận động và phát triển chung nhất của sự vật, hiện
tượng.
o Tích lũy về lượng  đạt đến điểm nút  thực hiện bước nhảy 
thay đổi về chất
- Khái niệm:
o Chất:
 Là phạm trù triết học dùng để chỉ tính quy định khách
quan vốn có của sự vật, hiện tượng.
 Về sự thống nhất hữu cơ của các thuộc tính, yếu tố tạo
nên sự vật, hiện tượng làm cho sv, ht là nó mà không
phải sv ht khác.
 Phân tích khái niệm:
o Đặc điểm cơ bản của chất là nó thể hiện tính ổn
định tương đối của sv ht.
o Mỗi sv ht đều có quá trình tồn tại, phát triển
qua nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn lại có những
biểu hiện về chất khác nhau.
 VD: khi học lớp 12 thì chất là học sinh
 học đủ thời gian 2 học kì (tích lũy về
lượng)  thi thptqg (thực hiện bước
nhảy)  học đại học, chất trở thành sinh
viên
o Chất của sv được biểu hiện qua những thuộc
tính của nó. Trong đó có thuộc tính cơ bản và
thuộc tính không cơ bản, nhưng chỉ những
thuộc tính cơ bản mới tạo thành chất của sự vật.
o Chất của sv ht kh chỉ được quy định bởi những
yếu tố tạo thành mà còn bởi phương thức liên
kết giữa các yếu tố tạo thành, nghĩa là bởi kết
cấu của sv.
 VD: Kim cương và than chì với bản chất
đều được tạo thành từ Cacbon, nhưng
phương thức liên kết của các yếu tố khác
 nhau thì tạo thành 2 chất khác nhau với 2
đặc tính khác nhau.
o Lượng:
 Là phạm trù triết học dùng để chỉ tính quy định khách
quan vốn có của sv về mặt số lượng, quy mô, trình
độ…của các quá trình vận động phát triển của sv ht.
 Phân tích khái niệm:
o Đặc điểm cơ bản của lượng là tính biến đổi
 VD: đầu năm học ít, càng về sau học
càng nhiều. Ta nói lượng học tập đã có
sự biến đổi.
o Lượng cũng mang tính quy định khách quan: vì
lượng là một dạng của vc chiếm một vị trí nhất
định trong không gian và tồn tại trong một thời
gian nhất định.
o Sv ht có nhiều loại lượng khác nhau, có lượng
diễn đạt bằng còn số chính xác, có lượng chỉ
nhận thức bằng khả năng trừu tượng hóa.
o Quan hệ biện chứng giữa chất và lượng:
 Những thay đổi về lượng dẫn đến những thay đổi về
chất
o Mỗi sv ht đều có sự thống nhất giữa hai mặt
chất và lượng, chúng không tách rời nhau mà
tác động lẫn nhau một cách biện chứng.
o Lượng là mặt thường xuyên biến đổi, chất là
mặt tương đối ổn định  sự mâu thuẫn của
chất và lượng xảy ra bên trong chính sv ht
o Lượng biến đổi trong một giới hạn nhất định
mà chưa làm cho chất đổi, khoảng giới hạn đó
ta gọi là độ.
 VD: độ của hs thpt là 3 năm, của sv đh là
4 năm.
 VD cho mqh giữa chất - lượng - độ: rắn,
lỏng, khí là 3 dạng chất của nước. Nhiệt
độ là lượng. Độ của thể lỏng là từ 0 đến
100 độ C.
 o Khi lượng thay đổi đến một giới hạn nhất định
sẽ dẫn đến sự thay đổi về chất. Giới hạn đó
được gọi là điểm nút.
 VD: khi nước đạt đến nhiệt độ 100*C thì
nước chuyển thành thể khí, đó là điểm
nút.
o Sự thay đổi về chất do những thay đổi về lượng
trước đó gây ra gọi là bước nhảy. Bước nhảy là
sự kết thúc của một giai đoạn phát triển của sv
và là điểm khởi đầu của một giai đoạn phát
triển mới.
 Một cách tổng quan về QL Lượng chất: QL chỉ ra
cách thức vận động và phát triển của sv ht. Một sv ht
ban đầu sẽ vận động và tích lũy về lượng, sau khi đạt
tới điểm nút sẽ thực hiện bước nhảy dẫn đến sự thay
đổi của chất. Khi chất mới ra đời quy định một lượng
mới tương ứng với nó. Lượng mới này vận động và
biến đổi trong một khoảng giới hạn mới (độ mới). Khi
tích lũy đủ về lượng sẽ đạt tới điểm nút mới, đồng
thời thực hiện bước nhảy mới và cho ra đời chất mới
hơn nữa. Quá trình này có tính liên tục và vô tận.
- Ý nghĩa phương pháp luận:
o Trong nhận thức và thực tiễn phải biết tích lũy về lượng để có biến
đổi về chất, không được nôn nóng, bảo thủ
o Khi lượng đã đạt đến điểm nút thì thực hiện bước nhảy là yêu cầu
khách quan của sự vận động của sv ht. Vì vậy tránh chủ quan nóng
vội, đốt cháy giai đoạn hoặc bảo thủ.
o Phải có thái độ khách quan, khoa học, và quyết tâm thực hiện bước
nhảy, trong lĩnh vực xã hội phải chú ý đến điều kiện chủ quan.
o Phải nhận thức được phương thức liên kết giữa các yếu tố tạo
thành sv ht để lựa chọn phương pháp phù hợp.