Olympiad Hóa Học Các Quốc Gia Trên Thế Giới 2021 (Khu Vực Châu Á, Khu Vực Châu Âu, Olympiad Hóa Học Quốc Tế (IChO), Một Số Đề Thi Khác)

ĐỀ THI OLYMPIAD HÓA
HỌC CÁC QUỐC GIA
Ths Nguyễn Thanh Tú

eBook Collection
Olympiad Hóa học các quốc gia trên thế giới

2021 (Khu vực châu Á, Khu vực châu Âu,
Olympiad Hóa học Quốc tế (IChO), Một số đề
thi khác)
WORD VERSION | 2023 EDITION
ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL
TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM
Tài liệu chuẩn tham khảo

Phát triển kênh bởi
Ths Nguyễn Thanh Tú
Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật :
Nguyen Thanh Tu Group
Hỗ trợ trực tuyến

Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon
Mobi/Zalo 0905779594
c
họ
NChO21
a
Hó
Olympiad Hóa học các
quốc gia năm 2021
ad
pi
ym
Ol
Mục lục
c
Các biểu thức và hằng số vật lí ................................................................................... 6
Bảng tuần hoàn nguyên tố ......................................................................................... 8
họ
Độ chuyển dịch hóa học 1H NMR................................................................................. 9
Độ chuyển dịch hóa học 13C NMR.............................................................................. 10
Tần số hấp thụ hồng ngoại ...................................................................................... 10
Các quốc gia châu Âu ............................................................................................. 13
Olympiad Hóa học Ba Lan ....................................................................................... 13
Câu 1: Vật liệu vô cơ cho các thiết bị điện tử ........................................................... 13
Câu 2: Tính chất điện sắc của polyaniline ................................................................ 19
Câu 3: Bệnh bạc lá ................................................................................................. 26
a
Câu 4: Trao đổi sulfur-fluoride (SuFEx) trong hóa sinh ............................................. 31
Olympiad Hóa học Estonia ...................................................................................... 36
Câu 1: Phân bón .................................................................................................... 36
Hó
Câu 2: Sự hòa tan các chất khí vào nước ................................................................. 39
Câu 3: Tổng hợp và hóa lập thể ............................................................................... 42
Câu 4: Hệ đệm borax-boric acids ............................................................................ 44
Câu 5: Hai sơ đồ tổng hợp ...................................................................................... 46
Câu 6: Hoạt tính của kim loại .................................................................................. 48
Olympiad Hóa học Anh quốc 2021............................................................................ 52
Câu 1: Sự sống ở sao Kim ...................................................................................... 52
Câu 2: Cố định carbon ............................................................................................ 55
Câu 3: Levulinic acid .............................................................................................. 60
ad
Câu 4: “Giãn cách xã hội” bên trong phân tử ............................................................ 66
Câu 5: Donald Trump và virus corona ...................................................................... 72
Câu 6: Hợp chất fluoride của xenon ........................................................................ 78
Tranh tài Hóa Học Cambridge .................................................................................. 83
Bài 1. Câu hỏi về thiocyanate.................................................................................. 83
Bài 2. Sự oxi hóa, sự khử và chồn sương ................................................................. 91
pi
Olympiad Hóa học Áo ............................................................................................. 97

Câu 1: Sắt trong chất rắn và trong phức chất ........................................................... 97
Câu 2: Nấu ăn cùng đầu bếp Scherl ....................................................................... 104
Câu 3: Nhiệt động học .......................................................................................... 111
Câu 4: Động học của các epoxides........................................................................ 118
ym
Câu 5: Chống lại vi trùng đa kháng ........................................................................ 123

Câu 6: Hydrogen cyanide HCN .............................................................................. 125
Olympiad Hóa học Kazakhstan ...............................................................................130
Vòng Chung kết ....................................................................................................130
Câu 1: Hóa học về các hợp chất cobalt.................................................................. 130
Câu 2: Xúc tác enzyme ......................................................................................... 134
Câu 3: Tổng hợp lindestrene ................................................................................. 138
Câu 4: Phản ứng và quang phổ ............................................................................. 140
Ol
Câu 5: Sự quay và sự dao động ............................................................................ 146

Câu 6: Động học và điện hóa ................................................................................ 153
Câu 7: Sinh tổng hợp một kháng sinh .................................................................... 160
Olympiad Hóa học các quốc gia trên thế giới 2021 | 1
Olympiad Hóa học Ukraine .....................................................................................164
Lớp 11 .................................................................................................................164
c
Câu 1: Sự oxi hóa và khử hóa ............................................................................... 164
Câu 2: Chất khử trùng .......................................................................................... 169
họ
Câu 3: Các tribromocyclopentane ......................................................................... 173
Câu 4: Vài điều về các muối lithium ...................................................................... 182
Câu 5: Xi măng .................................................................................................... 186
Câu 6: Cảm biến huỳnh quang............................................................................... 192
Câu 7: Sigmatropic .............................................................................................. 200
Câu 8: Thậm chí còn nhiều nitrogen hơn! ............................................................... 204
Trại tập huấn mùa Đông của đội tuyển Nga ..............................................................207
Câu 1. Spinel ....................................................................................................... 207
Câu 2. Tổng hợp toàn phần................................................................................... 209
a
Câu 3. Sự chọn lọc lập thể của phản ứng cộng nucleophile .................................... 211
Câu 4. Các cân bằng trong dung dịch arsenic acid ................................................. 215
Câu 5. Chu trình Brighton ..................................................................................... 219
Hó
Câu 6. Động học quá trình truyền nhiễm ................................................................ 223
Câu 7. Các chất đánh dấu trong trao đổi chất sơ cấp ............................................. 226
Câu 8. Câu hỏi đơn giản về các polymer ................................................................ 229
Câu 9. Cơ học lượng tử của ống nano ................................................................... 232
Olympiad Hóa học Hữu cơ Nga ...............................................................................236
Câu 1: Phản ứng Reimer-Tiemann và phản ứng Guareschi-Lustgarten ..................... 236
Câu 2: Một phản ứng quang hóa ........................................................................... 238
Câu 3: Xúc tác cho phản ứng hydrobor hóa ........................................................... 240
Câu 4: Kính hiển vi lực nguyên tử .......................................................................... 244
ad
Câu 5: Kính hiển vi huỳnh quang ........................................................................... 246

Câu 6: Hoàn thành sơ đồ chuyển hóa .................................................................... 248
Câu 7: Phân tử hình người .................................................................................... 251
Câu 8: Hoàn thành sơ đồ chuyển hóa .................................................................... 255
Câu 9: Iodine siêu hóa trị ...................................................................................... 257
Olympiad Quốc tế các Đại Đô thị .............................................................................262
pi
Câu 1. Xương nhân tạo ......................................................................................... 262

Câu 2. Carbon monoxide ở Trái Đất và ngoài không gian ........................................ 266
Câu 3. Câu chuyện trinh thám của con người và thực vật........................................ 271
Câu 4. Đồng hồ hóa học ....................................................................................... 275
ym
Câu 5. Acid lưu trữ năng lượng ............................................................................. 278

Câu 6. Các tiểu phân chứa oxygen hoạt động ........................................................ 283
Olympiad Hóa học Mendeleev ................................................................................289
Câu 1: Làm sạch bạc ............................................................................................ 289
Câu 2: Phản ứng polymer hóa ............................................................................... 292
Câu 3: Sắc màu.................................................................................................... 295
Câu 4: Nhiệt kế .................................................................................................... 298
Câu 5: Giấm ăn .................................................................................................... 302
Câu 6: Đồng phân ................................................................................................ 306
Ol
Câu 7: Đồng phân ................................................................................................ 309

Câu 8: Thuốc điều trị COVID-19............................................................................. 313
Các quốc gia châu Á ..............................................................................................317
Olympiad Hóa học Ấn Độ .......................................................................................317
Câu 1: Gốc tự do ổn định – TEMPO ....................................................................... 317
c
Câu 2: Ester ......................................................................................................... 324
Câu 3: Ozone ở tầng đối lưu ................................................................................. 331
họ
Câu 4: Chlorhexidine ............................................................................................ 336
Câu 5: Helium trong đá ........................................................................................ 344
Olympiad Hóa học Đài Loan (V1) .............................................................................347
Phần 1: Câu hỏi trắc nghiệm một lựa chọn ............................................................ 347
Phần 2: Câu hỏi trắc nghiệm nhiều lựa chọn .......................................................... 356
Phần 3: Tự luận ................................................................................................... 363
Olympiad Hóa học Trung Quốc ...............................................................................371
Câu 1 .................................................................................................................. 371
Câu 2 .................................................................................................................. 373
a
Câu 3 .................................................................................................................. 375
Câu 4 .................................................................................................................. 376
Câu 5 .................................................................................................................. 378
Hó
Câu 6 .................................................................................................................. 381
Câu 7 .................................................................................................................. 383
Câu 8 .................................................................................................................. 386
Câu 9 .................................................................................................................. 388
Câu 10 ................................................................................................................ 390
Kì thi chọn HSGQG THPT 2020-2021 .......................................................................394
Ngày thi thứ nhất...................................................................................................394
Ngày thi thứ hai ....................................................................................................425
Bài tập chuẩn bị Olympiad Hóa học Quốc tế ..............................................................452
ad
Bài 1: Hiệu chỉnh đơn vị SI .................................................................................... 452

Bài 2: Nước sôi hay hóa hơi? ................................................................................ 457
Bài 3: Các phân tử gặp nước và kim loại ................................................................ 462
Bài 4: Tổng hợp kim cương ................................................................................... 473
Bài 5: Đếm số trạng thái ....................................................................................... 483
Bài 6: Hướng đi của các phản ứng hóa học ............................................................ 491
pi
Bài 7: Dao động phân tử và phổ hồng ngoại ........................................................... 502

Bài 8: Hóa lượng tử của các phân tử thơm............................................................. 507
Bài 9: Các chất lỏng protic ionic ........................................................................... 511
Bài 10: Chỉ thị vạn năng Yamada ........................................................................... 522
ym
Bài 11: Mạ bạc ..................................................................................................... 529

Bài 12: CO2 trong khí quyển tác động thế nào đến pH của nước biến ....................... 533
Bài 13: Làm thế nào để sản xuất sulfuric acid và pha loãng nó mà không gây nổ ..... 540
Bài 14: Sự thủy phân C vs Si và độ âm điện của N vs Cl .......................................... 544
Bài 15: Lưu huỳnh trong các suối nước nóng và núi lửa .......................................... 552
Bài 16: Xác định các hợp chất chưa biết và các dạng thù hình ................................ 556
Bài 17: Các oxide kim loại .................................................................................... 561
Bài 18: Hóa học phối trí và ứng dụng vào các xúc tác rắn ....................................... 567
Bài 19: Các acid và base ...................................................................................... 573
Ol
Bài 20: Bán dẫn ................................................................................................... 576

Bài 21: Carbene và các hợp chất thơm không chứa nhân benzene .......................... 582
Bài 22: Sự vòng hóa Nazarov ................................................................................ 587
Bài 23: Tiệc trà .................................................................................................... 591
Bài 24: Hóa học E-Z.............................................................................................. 596
c
Bài 25: Tổng hợp Fischer indole ............................................................................ 600
Bài 26: Tính thủ tính phẳng ................................................................................... 605
họ
Bài 27: Cyclobutadiene ......................................................................................... 611
Bài 28: Các phức chất kiểu củ hành ...................................................................... 617
Bài 29: Các vỏ bọc tạo liên kết hydrogen ............................................................... 621
Bài 30: Tổng hợp và phân tích cấu trúc các polymer............................................... 625
Bài 31: Tổng hợp toàn phần tetrodotoxin ............................................................... 634
Olympiad Hóa học Quốc tế 2021 .............................................................................640
Câu 1: Hydrogen trên bề mặt kim loại.................................................................... 640
Câu 2: Hộp thời gian đồng vị ................................................................................. 647
Câu 3: Định luật Lambert-Beers ............................................................................ 653
a
Câu 4: Tính chất oxi hóa-khử của kẽm ................................................................... 659
Câu 5: Silicon bí ẩn .............................................................................................. 665
Câu 6: Tính chất hóa học phase rắn của các kim loại chuyển tiếp ........................... 673
Hó
Câu 7: Hợp chất thơm không chứa nhân benzene .................................................. 684
Câu 8: Các phân tử hữu cơ năng động và tính thủ tính của chúng ........................... 690
Câu 9: Thích và ghét các vỏ bọc ........................................................................... 697
Phụ lục: Các đề thi trước năm 2021.........................................................................704
Olympiad Khoa học Úc 2020 ...................................................................................704
Phần thi Trắc nghiệm ........................................................................................... 704
Phần thi Tự luận .................................................................................................. 710
Olympiad Hóa học Kazakhstan 2020........................................................................731
Câu 1: Các chất chưa biết .................................................................................... 731
ad
Câu 2: Phthalic acid ............................................................................................. 734

Câu 3: Học cách hiểu về động hóa học .................................................................. 738
Câu 4: Năng lượng của mạng tinh thể.................................................................... 745
Câu 5: Hóa học của các amino acid ...................................................................... 752
Câu 6: Thuốc chống trầm cảm và thuốc giảm đau .................................................. 759
Kì thi chọn đội tuyển Olympiad Hóa học Quốc tế năm 2020 ........................................763
pi
Hướng dẫn chấm ngày thi thứ hai ............................................................................763

Olympiad Hóa học Singapore..................................................................................797
Câu hỏi Trắc nghiệm ............................................................................................ 797
Hướng dẫn giải .................................................................................................... 818
ym
Olympiad Hóa học Đức ..........................................................................................841

Câu 1: Vết nước ................................................................................................... 841
Câu 2: Giản đồ Latimer ......................................................................................... 845
Câu 3: Kim loại và electron ................................................................................... 848
Câu 4: Các tính toán về động học và năng lượng .................................................... 851
Câu 5: Ba hợp chất ............................................................................................... 854
Câu 6: Phức chất ................................................................................................. 856
Câu 7: Một số vấn đề về nhiệt động học ................................................................ 860
Ol
Câu 8: Tổng hợp (–)-Muscone .............................................................................. 863

Câu 9: Nhỏ mà có võ ............................................................................................ 868
Câu 10: Các hợp chất carbonyl ở dạng chất phản ứng và sản phẩm ........................ 873
Olympiad Quốc tế các Đại Đô thị 2019-2020 .............................................................875
Câu 1: Những ngôi sao điện Kremlin ..................................................................... 875
c
Câu 2: Ai đã thả bọ cạp? Hay những cơn ác mộng của Nhà hóa học sau khi đọc truyện
trinh thám ........................................................................................................... 878
họ
Câu 3: Xe điện cá nhân cho các thành phố lớn ....................................................... 882
Câu 4: Chất làm tan băng ..................................................................................... 888
Câu 5: Quang hợp trong điều kiện ánh sáng yếu ..................................................... 892
Câu 6: Chất chuyển hoá và chất bổ sung trong thức ăn – β-Alanine ........................ 897
a
Hó
ad
pi
ym
Ol
Các biểu thức và hằng số vật lí
c
Số Avogadro, 𝑁𝐴 = 6.0221 × 1023 𝑚𝑜𝑙 −1
họ
Hằng số Boltzmann, 𝑘𝐵 = 1.3807 × 10−23 𝐽𝐾 −1
Hằng số khí, 𝑅 = 8.3145 𝐽𝐾 −1 𝑚𝑜𝑙 −1 = 0.08205 𝑎𝑡𝑚 𝐿 𝐾 −1 𝑚𝑜𝑙 −1
Tốc độ ánh sáng, 𝑐 = 2.9979 × 108 𝑚𝑠 −1
Hằng số Planck, ℎ = 6.6261 × 10−34 𝐽 𝑠
a
Hằng số Faraday, 𝐹 = 9.6485 × 104 𝐶 𝑚𝑜𝑙 −1
Khối lượng electron, 𝑚𝑒 = 9.10938215 × 10−31 𝑘𝑔
Áp suất chuẩn, 𝑃 = 1 𝑏𝑎𝑟 = 105 𝑃𝑎
Hó
Áp suất khí quyển, 𝑃𝑎𝑡𝑚 = 1.01325 × 105 𝑃𝑎 = 760 𝑚𝑚𝐻𝑔 =
760 𝑡𝑜𝑟𝑟
Không độ của thang Celsius, 273.15 𝐾
1 picometer (pm) = 10−12 𝑚; 1𝐴0 = 10−10 𝑚; 1 nanometer (nm) = 10−9 𝑚
ad
1 𝑒𝑉 = 1.6 × 10−19 𝐽
1 𝑐𝑎𝑙 = 4.184 𝐽
1 𝑎𝑚𝑢 = 1.66053904 × 10−27 𝑘𝑔
pi
Điện tích một electron: 1.6 × 10−19 𝐶

Phương trình khí lí tưởng: 𝑃𝑉 = 𝑛𝑅𝑇
Enthalpy: 𝐻 = 𝑈 + 𝑃𝑉
ym
Năng lượng tự do Gibbs: 𝐺 = 𝐻 − 𝑇𝑆

𝛥𝐺 = ∆𝐺 0 + 𝑅𝑇𝑙𝑛𝑄
0
∆𝐺 0 = −𝑅𝑇𝑙𝑛𝐾 = −𝑛𝐹𝐸𝑐𝑒𝑙𝑙
Biến thiên entropy:
Ol
𝑞𝑟𝑒𝑣
∆𝑆 = , trong đó qrev là nhiệt của quá trình thuận nghịch
𝑇
𝑉
∆𝑆 = 𝑛𝑅𝑙𝑛 𝑉2 (với sự giãn nở đẳng nhiệt của khí lý tưởng)
c
1
𝑅𝑇 𝐶
Phương trình Nernst: 𝐸 = 𝐸 0 + 𝑛𝐹 𝑙𝑛 𝐶 𝑜𝑥
𝑟𝑒𝑑
họ
ℎ𝑐
Năng lượng của một photon: 𝐸 = 𝜆
Biểu thức động học

Bậc không: [𝐴] = [𝐴]0 − 𝑘𝑡
Bậc một:
a
𝑙𝑛[𝐴] = 𝑙𝑛[𝐴]0 − 𝑘𝑡
Bậc hai:
Biểu thức Arrhenius:

1
=
1
[𝐴] [𝐴]0
+ 𝑘𝑡
𝑘 = 𝐴𝑒 −𝐸𝑎/𝑅𝑇
Hó
Phương trình của một đường cong hiệu chỉnh tuyến tính: 𝑦 = 𝑚𝑥 + 𝑛
ad
∑𝑁
𝑥=1(𝑥1 −𝑥̅ )
2
Độ lệch chuẩn: 𝑠 = √ 𝑁−1
Biểu thức Lambert–Beer: 𝐴 = 𝜀𝑙𝑐

pi
ym
Ol
Bảng tuần hoàn nguyên tố
c
họ
1 18
Số hiệu nguyên tử
1 2
H 2 Kí hiệu 13 14 15 16 17 He
1.008 4.003
Khối lượng nguyên tử
3 4 5 6 7 8 9 10
Li Be B C N O F Ne
6.94 9.01 10.81 12.01 14.01 16.00 19.00 20.18
a
11 12 13 14 15 16 17 18
Na Mg 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Al Si P S Cl Ar
22.99 24.31 26.98 28.09 30.97 32.06 35.45 39.95
19
K
39.10
37
Rb
85.47
20
Ca
40.08
38
Sr
87.62
21
Sc
39
Y
22
Ti
44.96 47.87
40
Zr
88.91 91.22
23
V
50.94
41
Nb
92.91
24
Cr
52.00
42
Mo
95.95
25
Mn
54.94
43
Tc
-
26
Fe
55.85
44
Ru
101.1
Hó
27
Co
58.93
45
Rh
102.9
28
Ni
58.69
46
Pd
106.4
29
Cu
63.55
47
Ag
107.9
30
Zn
65.38
48
Cd
112.4
31
Ga
69.72
49
In
114.8
32
Ge
72.63
50
Sn
118.7
33
As
74.92
51
Sb
121.8
34
Se
78.97
52
Te
127.6
35
Br
36
Kr
79.90 83.80
53
I
54
Xe
126.9 131.3
55 56 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86
Cs Ba 57-71 Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
132.9 137.3 178.5 180.9 183.8 186.2 190.2 192.2 195.1 197.0 200.6 204.4 207.2 209.0 - - -
ad
87 88 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118
89-
Fr Ra Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
103
- - - - - - - - - - - - - - - - -
57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71
La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
pi
138.9 140.1 140.9 144.2 - 150.4 152.0 157.3 158.9 162.5 164.9 167.3 168.9 173.0 175.0
89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103

Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
- 232.0 231.0 238.0 - - - - - - - - - - -
ym
Ol
Độ chuyển dịch hóa học 1H NMR
c
họ
a
Hó
Các hằng số ghép cặp điển hình
ad
pi
ym
Ol
Độ chuyển dịch hóa học 13C NMR
c
họ
a
Functional
Group
Tần số hấp thụ hồng ngoại
Type of Vibration
Hó
Absorption Frequency
Region (cm–1)
Intensity
Alcohol
(stretch, H–
ad
3600–3200 strong, broad
O–H bonded)
(stretch, free) 3700–3500 strong, sharp
C–O (stretch) 1150–1050 strong
Alkane
pi
stretch 3000–2850 strong

C–H
bending 1480–1350 variable
Alkene
ym
stretch 3100–3010 medium

=C–H
bending 1000–675 strong
C=C stretch 1680–1620 variable
Alkyl Halide
Ol
C–F stretch 1400–1000 strong
C–Cl stretch 800–600 strong
C–Br stretch 600–500 strong
c
C–I stretch 500 strong
Alkyne
họ
C–H stretch 3300 strong, sharp
variable, not present in

CC stretch 2260–2100 symmetrical
alkynes
Amine
a
medium (primary amines
have two bands; secondary
N–H stretch 3500–3300
C–N
N–H
stretch
bending
Hó
1360–1080
1600
have one band, often very
weak)
medium-weak
medium
Aromatic
C–H stretch 3100–3000 medium

ad
medium-weak, multiple
C=C stretch 1600–1400
bands
Carbonyl
C=O stretch 1820–1670 strong

pi
Acid
O–H stretch 3300–2500 strong, very broad

ym
C–O stretch 1320–1210 strong
Aldehyde
2850–2820 & 2750–

C–H stretch medium, two peaks
2720
Ol
Amide
c
unsubstituted have two
stretch 3500–3100
N–H bands
họ
bending 1640–1550
Anhydride
1830–1800 &1775–
C=O stretch two bands
1740
Ester
a
C–O stretch 1300–1000 two bands or more
Ketone
acyclic stretch
stretch
stretch
Hó
1725–1705
3-membered - 1850
4-membered - 1780
strong
strong
strong
cyclic stretch 5-membered - 1745 strong

ad
stretch 6-membered - 1715 strong
stretch 7-membered - 1705 strong
α,β-
stretch 1685–1665 strong
unsaturated
pi
conjugation moves absorptions to lower wavenumbers
aryl ketone stretch 1700–1680 strong
Ether
ym
1300–1000 (1150–
C–O stretch strong
1070)
Nitrile
CN Stretch 2260–2210 medium
Nitro
Ol
1560–1515 & 1385–

N–O stretch strong, two bands
1345
Các quốc gia châu Âu
c
họ
Olympiad Hóa học Ba Lan
Câu 1: Vật liệu vô cơ cho các thiết bị điện tử
Oxide rắn của nguyên tố X thuộc nhóm p được trộn lẫn với kim loại
magnesium rồi đặt vào một chén nung bằng thép. Sau khi khởi phát phản
ứng bằng cách nung nóng hỗn hợp thì quá trình tỏa nhiệt mạnh diễn ra tự
a
phát về sau. Thực hiện phân tích phase bằng nhiễu xạ tia X các sản phẩm
đã làm nguội trong khí quyển trơ (với sự bổ sung hydrogen). Trên hình ảnh
Hó
nhiễu xạ bột (sử dụng bức xạ CuK 1 với bước sóng  = 1.5406 Å ) trong
khoảng góc 2 đến 45o, chỉ quan sát được các nhiễu xạ từ hai phase tinh
thể và chỉ có nhiễu phản xạ rất yếu từ lượng nhỏ tạp chất magnesium chưa
phản ứng (< 2%). Các nhiễu xạ này xảy ra với các góc 2 : (1) 24.18o, (2)
27.99o, (3) 36.61o, (4) 36.94o, (5) 40.00o, (6) 42.92o. Cả hai phase đều được
phát hiện thấy là các hợp chất của magnesium. Một trong số chúng (phase
A) có cấu trúc kiểu NaCl, trong khi đó phase còn lại (phase B) có cấu trúc
ad
kiểu anti-fluorite (ngược-fluorite).
Sau đó, cho các sản phẩm phản ứng vào một bình phản ứng bằng thép và
nung nóng trong vài giờ trong khí quyển không khí khô ở 600 oC. Kết quả của
phản ứng này là tạo thành sản phẩm với khối lượng tăng khoảng 21%. Sản
phẩm tạo thành được xử lí với dung dịch HCl, sau đó rửa sạch với nước, lọc
pi
rồi sấy khô, nhận được vật liệu tinh thể, vi mao quản C. Nhờ sự tồn tại của
các mao quản với đường kính xấp xỉ 4 nm nên ngoài các ứng dụng khác, nó
còn được sử dụng làm vật liệu anode trong các pin lithium-ion.
ym
Mặt khác, hợp chất B, là chất bán dẫn với vùng cấm nhỏ (xấp xỉ 0.7 eV), và
có thể được sử dụng để chế tạo các máy phát nhiệt điện. Phản ứng kị khí
của hợp chất B với các acid tạo thành hỗn hợp các sản phẩm rất hoạt động,
và có thể phân lập sản phẩm khí chính - hợp chất D, có khối lượng riêng nặng
hơn không khí một chút - bởi ống dẫn chân không. Một phương pháp hiệu
quả hơn để điều chế khí này từ hợp chất B là phản ứng với ammonium
bromide trong ammonia lỏng. Hợp chất D bốc cháy khi tiếp xúc với không
Ol
khí. Nó được sử dụng để điều chế đơn chất X với độ tinh khiết cao nhất bằng
phản ứng nhiệt phân ở nhiệt độ trên 500 oC.
Tiến hành các phản ứng ở nhiệt độ cao (xấp xỉ 1000 oC) trong khí quyển trơ
giữa barium với X, tạo thành các hợp chất có công thức, cấu trúc và tính chất
c
vật lí khác nhau. Một trong số chúng là hợp chất có công thức tổng là BaX2
và có các tính chất bán dẫn, có thể được sử dụng để chế tạo những tấm pin
họ
năng lượng mặt trời hiệu quả, hiện đại. Dưới các điều kiện thông thường, nó
tạo thành các tinh thể (dạng I), trong đó anion gồm 4 nguyên tử X tương
đương. Dưới các nhiệt độ và áp suất cao, nó trải qua chuyển hóa đa hình
thuận nghịch, tạo thành phase II. Dạng này được đặc trưng bởi sự tồn tại
của các lớp lớn, được tạo thành bởi các nguyên tử X tương đương. Các cation
X được đặt giữa các lớp ở đỉnh của một ô mạng đơn vị lục phương (hệ mặt
thoi, a = 4.047 Å, c = 5.330 Å). Mỗi cation có 6 nguyên tử X lân cận ở khoảng
a
cách 3.281 Å.
a) Gán các nhiễu xạ quan sát được trong ảnh nhiễu xạ với các phase phù
và B. Hó
hợp và xác định các thông số ô mạng đơn vị của tinh thể các hợp chất A
b) Xác định nguyên tố X và viết dạng phân tử của phương trình phản ứng
của oxide của nó với magnesium và phản ứng diễn ra khi đun nóng trong
khí quyển không khí.
c) Viết dạng phân tử của phương trình phản ứng của hợp chất B với
hydrochloric acid tạo thành hợp chất D. Dẫn ra công thức hai sản phẩm
ad
phụ khác của phản ứng này, không chứa magnesium.

d) Viết dạng phân tử của phương trình phản ứng của hợp chất B với
ammonium bromide trong ammonia lỏng, tạo thành hợp chất D.
e) Vẽ cấu tạo phân tử và cấu trúc không gian của các anion trong cấu trúc
BaX2 (dạng I).
pi
f) Vẽ cấu tạo phân tử và cấu trúc không gian của các polynaion xếp lớp tồn
tại trong dạng BaX2 ở áp suất cao.
g) Vẽ ô mạng đơn vị của tinh thể BaX2 (dạng II) và tính độ dài các liên kết
X-X trong polyanion xếp lớp.
ym
h) Vẽ cấu tạo phân tử và cấu trúc không gian của các anion trong cấu trúc
Ba3X4, một hợp chất được tạo thành khi nấu chảy BaX2 với barium.
Ol
Hướng dẫn
c
a) Cấu trúc của các tinh thể kiểu antifluorite và sodium chloride thuộc hệ
đều đặn và được đặc trưng bởi hệ lập phương tâm diện F. Ảnh nhiễu xạ của
họ
chúng chỉ gồm các nhiễu xạ từ các mặt phẳng mạng (h k l) với tất cả các chỉ
số cùng chẵn hoặc cùng lẻ. Do đó, các chỉ số của ba nhiễu xạ đầu tiên, không
bị gián đoạn của các phase A và B lần lượt là (1 1 1), (2 0 0) và (2 2 0).
a2
Phương trình bậc hai cho hệ đều đặn có dạng: dhkl 2
= 2 2 2 , trong đó a
h +k +l
là thông số mạng đơn vị. Do đó, tỉ lệ các bình phương khoảng cách của các
nhiễu xạ giữa các mặt phẳng đối với một phase xác định tương ứng với tỉ lệ
a
của các số 3, 4 và 8 – là tổng bình phương các chỉ số hkl. Khoảng cách giữa
các mặt phẳng dhkl có thể tính được khi biết góc nhiễu xạ 2hkl theo phương
trình Wulf-Bragg: dhkl =


2sin hkl
Hó
, trong đó  là bước sóng.
Theo đó, giá trị d đối với các nhiễu xạ liên tiếp là: d1 = 3.678 Å,
d2 = 3.185 Å, d3 = 2.453 Å, d4 = 2.431 Å, d5 = 2.252 Å, d6 = 2.105 Å.
Khi phân tích tỉ lệ của bình phương các giá trị này, có thể thấy rằng:
ad
d12 4 d12 8 d24 4

2
= 1.333 = và 2
= 2.667 = và 2
= 1.333 = . Trên cơ sở này, các
d2 3 d5 3 d6 3
nhiễu xạ 1, 2 và 5 với các chỉ số (1 1 1), (2 0 0) và (2 2 0) có thể được gán
cho một phase, các nhiễu xạ 4 và 6 với các chỉ số (1 1 1) and (2 0 0) với
phase thứ hai, và nhiễu xạ 3 là với phase Mg kim loại. Các giá trị thông số a
pi
tính được với phase thứ nhất là: d1 3 = 6.370; d2 4 = 6.370;

d5 8 = 6.370 Å. Với phase thứ hai: d4 3 = 4.211, d6 4 = 4.210 Å. Số ion
trên mỗi ô mạng đơn vị trong cấu trúc antifluorite là 12, trong khi đó với cấu
ym
trúc kiểu NaCl chỉ là 8. Đây là điều kiện đủ để giả định rằng thông số a của
ô mạng đơn vị của phase B lớn hơn và bằng 6.370 Å, còn phase A là
4.210 Å.
b) Hợp chất A của magnesium với cấu trúc kiểu NaCl là oxide của kim loại
này, MgO. Do đó, nguyên tố X có trong thành phần hợp chất B. Do nó có cấu
trúc kiểu antifluorite nên phải chứa các cation magnesium và các anion X
Ol
với tỉ lệ 2:1, điều này chỉ ra rằng nguyên tố X tồn tại ở trạng thái oxi hóa -4.
Do đó, nhiều khả năng nó thuộc nhóm 14 của bảng tuần hoàn. Các tính chất
của các hợp chất được nói đến trong đề bài gợi ý rằng đây là silicon. Vậy, có
thể giả sử rằng các phản ứng diễn ra theo các phương trình như sau:
c
(1) SiO2 + 4Mg → 2MgO + Mg2Si
họ
( 2 ) Mg2Si + O2 → 2MgO + Si
Do chỉ có một lượng nhỏ magnesium có trong các sản phẩm của phản ứng
(1) nên khối lượng tăng lên trong phản ứng (2) sẽ gần với giá trị:
MO2 32.00
m% =  100% =  100% = 20.3%
2MMgO + MMg2Si 2  40.305 + 76.70
a
Phù hợp với đề bài đã cho. Một yếu tố khác để xác thực việc định danh
nguyên tố X là silicon là khối lượng riêng của sản phẩm khí của phản ứng
Hó
của hợp chất B với hydrochloric acid (xem ý c). Mặt khác, việc phân hủy các
sản phẩm của phản ứng (2) với hydrochloric acid gây ra sự hòa tan MgO,
cho phép tạo thành silicon vi mao quản – vật liệu C.
c) Trong phản ứng kị khí của Mg2Si với các acid, sản phẩm chính là
monosilane SiH4:
( 3) Mg2Si + 4HCl → 2MgCl2 + SiH4

ad
Bên cạnh đó, một hỗn hợp silane cũng được tạo thành, gồm disilane Si2H6,
trisilane Si3H8 (và thậm chí là các đồng đẳng lớn hơn) và hydrogen, ví dụ:
( 4 ) 2Mg2Si + 8HCl → 4MgCl2 + Si2H6 + 2H2

pi
Các silane là những hợp chất rất dễ phản ứng với oxygen. Các sản phẩm
nhiệt phân monosiliane là hydrogen và silicon tinh khiết. Khối lượng mol của
monosilane là 32.12 g‧mol-1, vậy khối lượng riêng của nó sẽ gần với không
khí khô (xấp xỉ 29 g‧mol-1).
ym
d) Cation ammonium đóng vai trò chất oxi hóa trong phản ứng với silicide:
(5 ) Mg2Si + 4NH4Br → 2MgBr2 + SiH4 + 4NH3
e) Trong anion Si44 − có 5 electron hóa trị trên mỗi nhân silicon. Do đó, vi hạt
này đẳng điện tử với phân tử P4 trong phosphorus trắng và có hình dạng một
Ol
tứ diện đều:
c
họ
f) Lớp polyanion 2

Si−  được tạo thành bởi các nguyên tử silicon tương
đương. Mô tả về cấu trúc tinh thể (hệ mặt thoi, ô mạng lục phương) chỉ ra
rằng chúng tạo thành các vòng sáu cạnh, tương tự như cấu trúc của
a
phosphorus đen. Sự tồn tại của cặp electron chưa liên kết dẫn đến silicon
có trạng thái lai hóa sp3, và các vòng được giả định là có cấu dạng ghế:
Hó
ad
g) Các cation barium chỉ được đặt ở các đỉnh của ô mạng đơn vị, do đó số
lượng của chúng, và số phân tử hình thức của hợp chất trên mỗi ô mạng là
1 (Z = 1). Trong mỗi ô mạng đơn vị có hai nguyên tử silicon có cùng khoảng
cách với ba cation barium, đó là ở các tâm của các tam giác đều của đáy ô
pi
mạng, nhưng ở các độ cao khác nhau.

ym
Ol
dSi−Si = 2.446 Å
h)
c
họ
a
Hó
ad
pi
ym
Ol
Câu 2: Tính chất điện sắc của polyaniline
c
Mối liên hệ giữa thế điện cực E và hoạt độ (với các dung dịch được pha loãng
nồng độ) của các dạng oxi hóa (Ox) và dạng khử (Red) của các chất hoạt
họ
động điện hóa được mô tả bởi phương trình Nernst:
RT  Ox  
E = E0 + 2.303 log10  
zF  Red 
Trong đó Ox + ze− Red, R = 8.314 J‧(mol‧K), T là nhiệt độ tuyệt đối, F là

điện tích của 1 mol electron (điện tích của 1 electron bằng 1.602‧10-19 C), E0
a
là thế chuẩn.
Phương trình Nernst được sử dụng để xác định kiểu và số lượng tiểu phân
Hó
mang điện đối với các polymer dẫn điện như polyaniline. Trong các polymer
dẫn điện, sự tồn tại của một hệ liên kết đôi liên hợp bao bọc toàn phân tử là
yếu tố cho phép dòng điện chạy qua, mặc dù đây không phải là điều kiện đủ.
Yếu tố quan trọng là sự biến tính (doping), nghĩa là dư hoặc thiếu một ít
electron so với hệ các liên kết đôi liên hợp hoàn chỉnh và khả năng di chuyển
tự do của các điện tích dọc theo chuỗi polymer.
ad
Polyaniline, ở dạng muối, được điều chế bằng cách thêm 1 cm3 aniline vào
250 cm3 dung dịch hydrochloric acid 1 mol‧dm-3, sau đó cho vào vài gram
potassium persulfate. Cho vài giọt dung dịch tạo thành lên đĩa thủy tinh,
được phủ bởi một lớp mỏng indium tin oxide dẫn điện. Sau đó, một lớp mỏng
( )
polyaniline dạng A ( C6H4NH)2 Cl 2 màu xanh lục được tạo thành trên đĩa.
n
pi
Sấy khô rồi rửa cẩn thận đĩa thủy tinh. Sau đó, nó được đặt, ở dạng một điện
cực, cùng với điện cực calomel (Hg | Hg2Cl2(s) | KCl), vào một bình chứa
hydrochloric acid 1 mol‧dm-3. Các nhà nghiên cứu quan sát thấy rằng màu
sắc của lớp polyaniline phụ thuộc vào chênh lệch điện thế E giữa đĩa thủy
ym
tinh gắn polymer và điện cực calomel, đóng vai trò như một điện cực tham
chiếu với thế không đổi. Chênh lệch điện thế khác nhau E đã được áp vào
giữa điện cực với lớp polyaniline và điện cực calomel và các kết quả được
trình bày trong bảng 1. Sự biến đổi màu sắc của lớp polymer được quan sát
thấy và trên cơ sở này, các dạng polyaniline A, B và C đã được quy ước.
Ol
Bảng 1. Màu sắc của các dạng polyaniline.
c
Chênh lệch điện thế E giữa đĩa gắn Dạng
Màu sắc
polymer và điện cực calomel (V) polyaniline
họ
0.4 xanh lục A
-0.2 vàng B
xanh dương thẫm
0.8 C
(xanh navy)
Dạng A của polyaniline được chuyển hóa thành dạng D xanh dương chỉ khi
tác dụng với lượng dư vài phần trăm dung dịch nước của ammonia. Độ dẫn
điện của polyaniline A đạt tới các giá trị tương tự như của các kim loại và nó
a
cao hơn đáng kể so với các dạng B, C và D. Sự biến đổi màu sắc giữa các
dạng khác nhau có thể quan sát được bởi quang phổ UV-Vis. Kết quả của
Hó
các phép đo phụ thuộc vào lượng ánh sáng được hấp thụ (độ hấp thụ) ở
bước sóng xác định. Hình 1 biểu diễn phổ UV-Vis của hai dạng polyaniline.
ad
pi
ym
Hình 1. Phổ UV-Vis của polyaniline dạng I và II.

a) Viết phương trình (dạng công thức phân tử) để điều chế polyaniline dạng
A theo tiến trình đã được mô tả trong đề bài.
b) Vẽ cấu trúc dạng polyaniline dẫn điện A, giả sử rằng nó là một cation-
gốc. Chỉ rõ các cặp electron chưa liên kết. Gợi ý: (1) Có hai vị trí không
tương đương của các nguyên tử nitrogen trong cấu trúc phân tử; (2) Dạng
A là đồng phân cấu tạo với ít sự cản trở không gian nhất.
Ol
(
c) Vẽ cấu trúc của polyaniline dạng B C6H4NH2Cl4 . )n
d) Vẽ cấu trúc của polyaniline dạng C, biết rằng để nhận được dạng này từ
dạng B thì cần sự chuyển 4n electron.
c
e) Vẽ cấu trúc của polyaniline dạng D. Chỉ rõ các cặp electron chưa liên kết.
f) Cho biết các phổ I và II trong hình 1 tương ứng với các dạng nào (A, B, C
họ
hay D) của polyaniline (ánh sáng với bước sóng  = 420 − 470 nm
được coi là màu xanh lam;  = 500 − 530 nm là màu xanh lục;
 = 560 − 600 nm là màu cam;  = 620 − 780 nm là màu đỏ.)
g) Sử dụng thông tin đã cho trong đề bài, hãy dự đoán liệu dạng B hay C
của polyaniline có độ dẫn điện cao hơn? Giải thích.
h) Sử dụng thông tin đã cho trong đề bài, hãy giải thích tại sao dạng A của
polyaniline dẫn điện tốt hơn nhiều so với các dạng khác.
a
RT
i) Tính giá trị 2.303 ở nhiệt độ T = 305 K. Đưa ra kết quả theo đơn vị mV
F
với độ chính xác 0.1 mV.
thành dạng A. Hó
j) Viết bán phản ứng (dạng ion) của quá trình oxi hóa polyaniline dạng B
k) Hãy xây dựng một đồ thị tương ứng với dữ kiện ở bảng 2. Đánh dấu
khoảng biến đổi tuyến tính điện thế E, tương ứng với sự oxi hóa của
polyaniline dạng B thành dạng A, chứa 4 điểm.
Bảng 2. Sự phụ thuộc của logarithm của tỉ lệ lượng chất dạng oxi hóa với
ad
dạng khử của polyaniline vào điện thế so với điện cực calomel, T = 305 K.
E  V   Ox  
log10  
 Red 
-0.10 -1.799
pi
0.00 -1.491
0.10 -0.985
0.15 -0.222
ym
0.20 0.477
0.30 1.799
0.35 1.176
0.40 0.845
0.50 0.311
0.60 0.000
0.70 -0.222
Ol
0.80 -0.082
0.90 0.342
l) Sử dụng kết quả nhận được ở ý k, hãy tính số lượng trung bình của các
tiểu phân mang điện (còn gọi là các polaron) trên mỗi đơn vị polyaniline.
c
Tính xem có số lượng tiểu phân mang điện nhận được từ thí nghiệm khác
biệt bao nhiêu phần trăm số với dự đoán từ bán phản ứng.
họ
a
Hó
ad
pi
ym
Ol
Hướng dẫn
c
a) Phương trình phản ứng:
(
4nC6H5NH3Cl + 5nK 2S2O8 → (C6H4NH )2 Cl ) + 2nHCl + 5nH SO
họ
2 4 + 5nK 2SO4
2 n
hoặc:
(
4nC6H5NH3Cl + 5nK 2S2O8 → (C6H4NH )2 Cl
2
) + 2nHCl + 10nKHSO
n
4
b)
a
Hó
hoặc:
ad
pi
c)
ym
Ol
d)
c
họ
e)
a
f) I – dạng D, II – dạng A.
Hó
g) Dạng B của polyaniline không có hệ liên kết đôi bao trùm toàn bộ phân tử,
vậy khi dựa vào thông tin đã cho trong bài thì nó phải có độ dẫn điện thấp
hơn dạng C của polyaniline – với một hệ liên kết đôi bao trùm toàn phân tử.
ad
h) Dạng A của polyaniline có độ dẫn điện lớn hơn các dạng khác là bởi nó có
(i) một hệ liên kết đôi bao trùm toàn phân tử và đồng thời (ii) thiếu hụt
electron so với một hệ liên kết đôi hoàn chỉnh (dạng C có các electron tương
ứng với một hệ liên kết đôi hoàn chỉnh).
pi
RT
i) Ở nhiệt độ T = 305 K: 2.303 = 60.5 mV.
F
j) (C H NH Cl ) (
→ ( C6H4NH)2 Cl ) + 2nCl
−
+ 4nH+ + 2ne−
ym
6 4 2 4 n 2 n
Ol
k)
c
họ
a
Hó
ad
l) Dựa vào phương trình Nernst z = 60.5 mV  0.028 (mV ) = 1.694, nghĩa
−1
là trung bình có 1.7 tiểu phân mang điện trên mỗi đơn vị. Số tiểu phân mang
điện nhận được từ thực nghiệm thấp hơn 15% so với dự đoán từ bán phản
pi
ứng.
ym
Ol
Câu 3: Bệnh bạc lá
c
Chondrostereum purpureum là một loại nấm bệnh, chịu trách nhiệm cho sự hình
thành các thể quả trên các mảnh cây và gốc cây bị hư hại. Bệnh bạc lá là một triệu
họ
chứng nhiễm trùng thứ cấp. Một phần quy trình tổng hợp chất chuyển hóa
sesquiterpene được phân lập từ loại nấm này được trình bày trong bài này.
Sesquiterpene
Câu trả lời cho ba câu hỏi đầu tiên (ý a – c) sẽ giúp bạn dự đoán sản phẩm
của một trong các bước của quy trình tổng hợp này (ý d).
a
a) Khi cho 2-chlorocyclohexanone phản ứng với một base rồi xử lí sẽ tạo
thành cyclopentanecarboxylic acid. Dựa vào cơ chế của phản ứng này
và cấu trúc sản phẩm trung gian, hãy giải thích tại sao trong cùng điều
Hó
kiện thì 2-chlorocyclopentanone không tạo thành một dẫn xuất của 2-
chlorocyclopentanone?
b) Các nhà nghiên cứu quan sát thấy rằng trong môi trường có tính kiềm
nhẹ, 2-chlorocyclopentanone phản ứng với furan theo cơ chế điện vòng
(được phép), đi qua một dạng lưỡng cực trung gian, dẫn tới sự tạo thành
dạng bicyclic (hai vòng), điển hình cho sự chuyển vị Favorskii của các
cycloalkanone. Hãy đề xuất cấu trúc dạng lưỡng cực bằng cách vẽ bốn
ad
cấu trúc cộng hưởng của nó.
c) Giả sử rằng furan phản ứng như một diene ( 4 ) trong phản ứng được
đề cập ở trên, hãy vẽ cấu trúc của hai sản phẩm cộng xuyên lập thể phân
có thể có và chỉ ra cấu trúc nào ưu tiên hơn (quy tắc endo).
d) Xác định cấu trúc các hợp chất A – G trong phần tổng hợp chất chuyển
hóa được cho dưới đây. Với các hợp chất F và G, cần biểu diễn chính xác
pi
hóa lập thể.

ym
Ol
Thông tin bổ sung:
c
- Không hợp chất nào trong số A – G chứa nitrogen.
- Hợp chất B có cấu trúc vòng và giai đoạn vòng hóa là một ví dụ của
họ
phản ứng Claisen.
- Phổ 13C NMR của hợp chất B và E đều có 5 tín hiệu cộng hưởng.
- Trong phản ứng với tác nhân Grignard khi có muối copper(I) (giai
đoạn thứ hai của chuyển hóa C → D) thì một nhóm rời đi tốt được
thay thế bởi một carbon nucleophile (cơ chế tách-cộng).
- Hợp chất G là aldehyde ba vòng (tricyclic) không no, phân tử chứa
14 nguyên tử carbon.
a
- Trong tổng hợp của A → G có hai chuyển vị dẫn đến sự rút vòng.
- Ts – nhóm tosyl (p-CH3C6H4SO2-); Tf – nhóm triflate (CF3SO2-); TEA
– triethylamine (NEt3); TMS – trimethylsilyl (CH3)3Si-; TFE –
Hó
trifluoroethanol (CF3CH2OH, dung môi).
ad
pi
ym
Ol
Hướng dẫn
c
a) Chuyển hóa của of 2-chlorocyclohexanone thành cyclopentanecarboxylic
acid là một ví dụ của chuyển vị Favorskii. Trong trường hợp dẫn xuất
họ
cyclopentanone, quá trình này bị cản trở bởi sức căng vòng của bicyclic trung
gian (cyclopropanone), chứa các vòng ba- và bốn-cạnh dung hợp.
b) Dạng lưỡng cực được tạo ra bởi kết quả của phản ứng mở vòng đối toàn
(quay ngược chiều, disrotatory) của trung gian chịu sức căng
(cyclopropanone). Về mặt hình thức thì một cấu trúc như vậy là lưỡng gốc
singlet.
a
Hó
ad
c) Phản ứng với furan là một ví dụ của phản ứng cộng vòng [4+3], trong đó
furan đóng vai trò như một diene, còn dạng lưỡng cực trung gian là chất
pi
tương tự với cation allylic (dieneophile). Có hai hướng tiếp cận, dẫn đến sự
tạo thành hai sản phẩm cộng xuyên lập thể phân.
ym
Ol
c
họ
a
Hó
d)
ad
pi
ym
Ol
c
họ
a
Hó
ad
pi
ym
Ol
Câu 4: Trao đổi sulfur-fluoride (SuFEx) trong hóa sinh
c
Năm 2004, nhóm nghiên cứu của Barry Sharpless đã đề xuất một phản ứng trực
giao sinh học hữu ích để tạo ra và biến tính các hợp chất hoạt động sinh học, gọi
họ
là phản ứng SuFEx (trao đổi sulfur-fluoride). Từ đó, phản ứng này đã thu hút sự
quan tâm không ngừng từ các nhà hóa dược và hóa sinh, đặc biệt là trong phạm
vi biến tính các phân tử lớn như các protein.
I. Chất nền cho các phản ứng trực giao sinh học SuFEx là những hợp chất
chứa các nhóm chức phù hợp, trong chúng có một liên kết sulfur-fluorine
bền trong môi trường nước, nhưng có xu hướng phản ứng với nhiều loại
nucleophile khác nhau. Phản ứng giữa các hợp chất này tạo ra một liên kết
a
cộng hóa trị tương hợp sinh học và bền trong môi trường nước. Hơp chất X,
là chất nền cho phản ứng SuFEx, được tạo thành bởi một tổng hợp nhiều giai
đoạn theo sơ đồ được biểu diễn dưới đây:
Hó
ad
pi
Hợp chất X là chất tương đồng với một hợp chất (chất ức chế) đã biết, có
ym
tác động ức chế hoạt tính của protein P. Biết rằng chất ức chế này tạo liên
kết cạnh tranh ở tâm hoạt tính của protein P chịu trách nhiệm cho sự tạo
thành liên kết với phân tử guanosine triphosphate (GTP). Giả thuyết của
nhóm nghiên cứu là hợp chất X sẽ liên kết với protein P ở cùng tâm hoạt tính
như chất ức chế, nhưng thay vì chỉ tương tác với nó qua các liên kết phối trí
thì nó còn tạo thêm liên kết cộng hóa trị với protein, liên kết này được tạo
Ol
thành bởi kết quả của phản ứng SuFEx và sẽ làm bền hóa đáng kể phức chất
protein-chất ức chế. Để xác thực giả thuyết này, protein P đã được ủ với hợp
chất X trong 60 phút, sau đó phân tích mẫu bằng phổ khối lượng (công nghệ
MALDI1 dưới các điều kiện biến tính). Khối phổ của mẫu được phân tích thể
hiện hai tín hiệu chính, ở m/z 24219 và 24545, trong khi đó phổ khối lượng
c
của protein tinh khiết (không phản ứng với X) chỉ có duy nhất một tín hiệu,
m/z 24219. Kết quả của thí nghiệm xác thực thông tin về liên kết cộng hóa
họ
trị bền giữa protein P và hợp chất X. Ngoài ra, ta cũng biết rằng:
- Trong phổ 1H NMR của hợp chất A có hai mũi doublet khả kiến, và
trong phổ 13C NMR có 4 tín hiệu.
Giản đồ đồng vị của ion M + H trong phổ khối lượng phun điện tử
+
-
ở chế độ ion dương của hợp chất D được cho dưới đây:
a
Hó
ad
- Ở vị trí hoạt tính của protein P chịu trách nhiệm tương tác với GTP,
trong vùng lân cận của nhóm hoạt tính trong hợp chất X, có các
amino acid sau: phenylalanine, tyrosine, alanine, glutamine, glycine,
và aspartate.
pi
- Tiến trình phản ứng của hợp chất X với protein P có thể được theo
dõi bởi phổ 19F NMR. Khi phản ứng diễn ra, ta quan sát thấy sự biến
mất của tín hiệu δF = -121 ppm (1F, singlet).
II. Các chất nền chứa fluorine cho phản ứng SuFEx cũng có thể được điều
ym
chế bởi các phương pháp khác. Một tác nhân rất hữu dụng là khí Y, nặng gấp
3.52 lần so với không khí (giả sử rằng khối lượng mol trung bình của không
khí là 28.97 g‧mol-1. Các ví dụ của phản ứng của khí Y với các dẫn xuất
benzene được đưa ra dưới đây:
Ol
1
Matrix-assisted laser desorption ionization (ion hóa giải hấp dựa trên sự hỗ trợ của các
chất nền và năng lượng laser)
c
họ
a
Hó
a) Vẽ cấu trúc các hợp chất A – D và X.
b) Xác định amino acid phản ứng với hợp chất X trong túi liên kết protein2.
ad
Giải thích.
c) Vẽ cấu trúc sản phẩm cộng cộng hóa trị giữa hợp chất X và protein P.
Đánh dấu hợp phần đầu-C của protein là RC và hợp phần đầu-N là RN.
d) Xác định tiểu phân hóa học với độ chuyển dịch δF bằng -121 ppm.
e) Dẫn ra công thức của khí Y.
pi
f) Vẽ cấu trúc các hợp chất K, L, M.

g) Các dẫn xuất chứa một nhóm chức tương tự hợp chất X và một nhóm
chức như trong hợp chất K có hoạt tính tương đối khác nhau đối với cùng
nucleophile. Các dẫn xuất nào hoạt tính hơn?
ym
Ol
2
protein binding pocket
Hướng dẫn
c
a)
họ
a
Hó
ad
b) Tyrosine. Theo nội dung đã cho trong đề bài thì amino acid phải có tính
chất nucleophile. Các amino acid duy nhất trong tâm hoạt tính của protein
thỏa mãn với điều kiện này là tyrosine và aspartate. Chỉ có tyrosine tạo ra
sản phẩm phản ứng bền trong dung dịch nước.
pi
c) Cấu trúc sản phẩm cộng với protein P:

ym
d) Ion fluoride (F-).

Ol
e) SO2F2.
f)
c
họ
a
g) Các dẫn xuất kiểu R-SO2F (như hợp chất X) thể hiện hoạt tính lớn hơn so
Hó
với các hợp chất kiểu R-OSO2F (như hợp chất K). Nguyên nhân là bởi sự tồn
tại của thêm một nguyên tử oxygen trong nhóm –OSO2F, làm giảm tính
electrophule của nguyên tử lưu huỳnh.
ad
pi
ym
Ol
Olympiad Hóa học Estonia
c
Câu 1: Phân bón
họ
Muối A được sử dụng trong nông nghiệp, công nghiệp chất nổ và trong các
công nghệ đóng gói lạnh hóa học. A là sản phẩm duy nhất, được tạo thành
bởi phản ứng của base B với acid C. Base B được tạo thành bởi phản ứng
của các đơn chất khí D và E khi có mặt xúc tác ở nhiệt độ và áp suất cao.
Tuy nhiên, để thu được acid C, thì trước tiên các nhà nghiên cứu cho B phản
ứng với một đơn chất khí F. Phản ứng này dẫn đến sự tạo thành các oxide G
a
và H. Sau đó, oxide G lại được phản ứng với F tạo thành oxide I, chất này
phản ứng với oxide H tạo thành acid C và oxide G.
b) Hó
a) Viết và cân bằng các phương trình phản ứng:
a) I + H → C + G (sản xuất acid)
D + E + F → A (phản ứng tổng)
Một cách khác để tạo ra muối A có thể được mô tả bởi phương trình phản
ứng sau: J + H + B + K → A + L. Hợp chất L là muối, là một trong những
thành phần chính của đá vôi, đá phấn và đá hoa. Oxide khí K, với hàm lượng
trong không khí khoảng 0.04% về thể tích, được sử dụng rộng rãi trong công
ad
nghiệp thực phẩm. Muối J có cùng cation như muối L và anion như acid C.
b) Viết và cân bằng phương trình phản ứng: J + H + B + K → A + L.
Thành phần dinh dưỡng của một loại phân bón có thể được biểu diễn bởi
công thức NPK, mô tả hàm lượng của các nguyên tố N, P và K. Theo công
pi
thức NPK, hàm lượng nitrogen được xác định bởi phần trăm khối lượng của
nguyên tố, nhưng hàm lượng của phosphorus và potassium lại lần lượt được
xác định theo phần trăm khối lượng của các oxide P2O5 và K2O, với giả định
rằng toàn bộ P và K có trong phân bón tồn tại ở dạng các oxide này. Aednik
ym
Jukul có ba loại phân bón (X, Y, Z): Phân bón X là muối có anion được tạo
thành bởi chỉ một nguyên tố; phân bón Y là muối hydrogen, trong đó nitrogen
chỉ có trong cation và phân bón Z chứa một nhóm carbonyl. Công thức NPK
của ba loại phân bón này lần lượt là 0-0-63 (X), 12-61-0 (Y) và 46-0-0 (Z).
c) Xác định công thức của các phân bón X, Y, Z.
Hướng dẫn
Ol
A: NH4NO3 B: NH3 C: HNO3 D: N2 E: H2
F: O2 G: NO H: H2O I: NO2
c
(i) 3NO2 + H2O → 2HNO3 + NO
họ
(ii) N2 + 3H2 + 2O2 → NH4NO3 + H2O
b) Ca (NO3 )2 + H2O + 2NH3 + CO2 → 2NH4NO3 + CaCO3
c) Phân bón X:
2  39.10 g  mol−1
% (K )K O =  100% = 83.0%
a
2
2  39.10 g  mol−1 + 16.00 g  mol−1
% (K )X = 63%  0.830 = 52.3%
M( anion ) = 39.10 g  mol−1 

Hó
1− 0.523
0.523
= 35.7 g  mol−1
- tương ứng với khối lượng mol của nguyên tử chlorine. Vậy X là KCl.
Phân bón Y:
2  30.97 g  mol−1
% (P )P O =  100% = 43.6%
ad
2 5
2  30.97 g  mol−1 + 5  16.00 g  mol−1
% (P ) Y = 61%  0.436 = 26.6%
26.6
% (N) Y : % (P ) Y = = 2.22
12
30.97 g  mol−1
pi
M(N ) : M (P ) = = 2.21
14.01 g  mol−1
Vậy tỉ lệ N : P trong phân bón này phải là 1:1. Do nó là muối hydrogen nên
công thức của Y có thể là NH4H2PO4 (115 g  mol−1 ) . Vậy:
ym
30.97 g  mol−1
% (P ) Y =  100% = 27%
115 g  mol−1
14.01 g  mol−1
% (N)Y =  100% = 12%
115 g  mol−1
Ol
Tương ứng với dữ kiện đã cho. Do đó Y là NH4H2PO4.
Phân bón Z: Hợp chất phổ biến nhất có chứa nhóm carbonyl (C=O) là urea,
(NH2 )2 C = O (60.06 g‧mol−1 ). Trong hợp chất này:
c
28.02 g  mol−1
họ
% (N)Z =  100% = 47%
60.06 g  mol−1
Hoàn toàn phù hợp với dữ kiện đã cho. Vậy Z là urea.
a
Hó
ad
pi
ym
Ol
Câu 2: Sự hòa tan các chất khí vào nước
c
Các chất khí được phân bố giữa khí quyển Trái Đất và thủy quyển. Trong
phép giả định đầu tiên, độ tan của các chất khí trong nước (c) phụ thuộc
họ
vào độ sâu của khối nước theo công thức:
cd
c0 = catmKHRT và RT  log = dgM(1−  )
c0
Trong đó, cd là độ tan ở độ sâu d, c0 là độ tan ở bề mặt khối nước ( d  0 ) ,

 xp 
a
catm là nồng độ khí trong khí quyển  catm =  , x là hàm lượng khí trong khí
 RT 
quyển (theo thể tích), p là áp suất khí quyển (1.00‧105 Pa), R là hằng số khí
Hó
(8.314 J‧mol-1‧K-1), T là nhiệt độ tuyệt đối, KH là hằng số Henry, M là khối
lượng mol của khí, g là gia tốc trọng trường (9.81 m‧s-2),  là thể tích riêng
của chất khí,  là khối lượng riêng của nước biển. Các giá trị của x, KH và 
được cho trong bảng. 1 J = Pa  m3 = kg  m2  s−2 .
N2 O2 CO2 Xe
x % 78.08 20.95 0.04 8.7‧10-6
ad
K H mol‧m−3‧Pa−1  6.4‧10-6 1.3‧10-5 3.3‧10-4 4.3‧10-5

 cm3  g−1  1.29 0.97 0.75 0.36
a) Độ tan của N2 và CO2 thay đổi như thế nào khi giá trị của các thông số
trong bảng dưới đây tăng lên? Hãy điền vào các ô trong bảng cụm từ
pi
tương ứng: tăng / giảm / không thay đổi.

Áp suất
Độ sâu khối
Nhiệt độ (T) riêng phần pH
nước (d)
ym
của khí (xp)

c(N2)
c(CO2)
b) Hãy tính xem ở độ sâu bao nhiêu thì độ tan của Xe trong nước về mặt lí
thuyết bằng với nồng độ của nó trong khí quyển. Giả sử rằng nhiệt độ
nước, độ mặn và pH không phụ thuộc vào độ sâu của khối nước và T =
277 K,  = 1.03 g  cm−3 .
Ol
c) Hãy tính xem ở độ sâu bao nhiêu thì độ tan của N2 và O2 về mặt lí thuyết
là bằng nhau. Giả sử rằng nhiệt độ nước, độ mặn và pH không phụ thuộc
c
vào độ sâu của khối nước và T = 277 K,  = 1.03 g  cm−3 .
d) Giải thích tại sao có một điểm cực tiểu trên đồ thị mô tả độ tan của O2 ở
họ
các độ sâu khác nhau trong khối nước.
a
Hó
ad
pi
ym
Ol
Hướng dẫn
c
a)
Áp suất
họ
Độ sâu khối
Nhiệt độ (T) riêng phần pH
nước (d)
của khí (xp)
c(N2) không thay
giảm tăng giảm
đổi
c(CO2) giảm tăng tăng tăng
b)
a
c)
Hó
ad
d) Tồn tại điểm cực tiểu của nồng độ O2 là bởi thực tế rằng oxygen hòa tan
được tiêu thụ bởi các sinh vật hiếu khí (đặc biệt là vi khuẩn) ở một độ sâu
pi
nhất định.
ym
Ol
Câu 3: Tổng hợp và hóa lập thể
c
Từ sản phẩm cuối, của sơ đồ tổng hợp được cho trong hình dưới đây, có thể
tổng hợp được indinavir – chất này được sử dụng để điều trị hội chứng suy
họ
giảm miễn dịch mắc phải (AID), gây ra bởi virus suy giảm miễn dịch ở người
(HIV). Với các trung gian được đưa ra trong sơ đồ tổng hợp, cho biết rằng
C11H10O3 là hợp chất hai vòng (bicyclic) như sản phẩm cuối, C9H9NO2 là một
ketoxime (xem hình minh họa) và C9BrH12NO là muối. Cũng cho biết thêm
rằng trong phản ứng 6, hydrogen cộng hợp vào liên kết đôi ở phía dễ tiếp cận
(ít bị án ngữ không gian), và trong phản ứng 7 có sự giải phóng CO2. Các tác
nhân và điều kiện sau đã được sử dụng để thực hiện các phản ứng:
a
a – AlCl3, CH2Cl2; b – NaHCO3; c – (CH3CO)2O, pyridine, 0 oC; d – NH2OH,
pyridine; e – H2, Pd, MeOH, HBr; f – SOCl2; g – H2O, H+.
Hó
ad
a) Vẽ cấu trúc (không xét đến hóa lập thể) của tất cả các trung gian trong
sơ đồ.
b) Xác định điều kiện (a – g) tương ứng với các phản ứng (1 – 7).
c) Vẽ cấu trúc không gian của sản phẩm cuối với hóa lập thể phù hợp.
pi
ym
Ol
Hướng dẫn
c
họ
a
Hó
ad
pi
ym
Ol
Câu 4: Hệ đệm borax-boric acids
c
Hệ đệm borax-boric acid thường được sử dụng để tạo ra môi trường kiềm
bền. Không như nhiều acid vô cơ khác, đóng vai trò acid Arrhenius trong
họ
dung dịch, boric acid (H3BO3) có tác động như một Lewis acid. Trong phản
ứng của boric acid với nước, ion tetrahydroxyborate được tạo thành, tiểu
phân này chuyển hóa tiếp thành ion tetraborate (B4O72 − ) .
a) Viết phương trình phản ứng tạo thành các ion tetrahydroxyborate và
tetraborate.
b) Vẽ cấu trúc của ion tetraborate. Gợi ý: Mỗi nguyên tử boron tạo thành ba
a
liên kết đơn với các nguyên tử oxygen.
Có thể điều chế dung dịch đệm borax-boric acid đã điều chỉnh pH bằng cách
Hó
nhỏ giọt dung dịch boric acid vào dung dịch của borax (Na2B4O7  10H2O) và
liên tục điều chỉnh pH của dung dịch. Nhà Hóa học Boriss muốn điều chế
một dung dịch đệm với pH 8.50. Để làm được, ông đã thêm dung dịch H3BO3
0.4000 M từ burette vào 100.00 cm3 dung dịch Na2B4O7 0.1000 M cho đến
khi pH đạt tới giá trị mong muốn.
c) Hãy tính xem cần bao nhiêu gram Na2B4O7‧10H2O để điều chế 100.00
ad
cm3 dung dịch Na2B4O7 0.1000 M.

d) Hãy tính xem cần bao nhiêu cm3 dung dịch H3BO3 0.4000 M cần thêm
vào 100.00 cm3 dung dịch Na2B4O7 0.1000 M để điều chế dung dịch đệm
với pH 8.50. Toàn bộ boric acid được xem là hiện diện ở dạng tetraboric
acid. K a1 (H2B4O7 / HB4O7− ) = 1.0  10−4 , K a2 (HB4O7− / B4O72− ) = 1.0  10 −9
pi
 A − 
và cho biết phương trình Henderson – Hasselbalch: pH = pK a + log
HA 
ym
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thì hàm lượng boron tối đa được phép
trong nước uống là 2500 g  dm−3 .
e) Hệ đệm của Boriss phải được pha loãng bao nhiêu lần để nhận được
dung dịch với nồng độ boron 2500 g  dm−3 ? Nếu bạn không tính được
thể tích dung dịch boric acid thêm vào ở ý d thì hãy giả sử rằng Borris
đã... quên khóa burette và toàn bộ dung dịch có trong burette (100.00
Ol
cm3) đã đổ vào dung dịch đệm.
Hướng dẫn
c
B ( OH)3 + H2O → B ( OH )4 + H+
−
họ
4B ( OH )4 + 2H+ → B4O72− + 9H2O
−
b) Cấu trúc ion tetraborate:
a
c) m(Na2B4O7  10H2O)
= 3.814 g
d) Na2B4O7 + H2B4O7 → 2NaHB4O7

Hó
= 0.1000 mol  dm−3  0.10000 dm3  381.38 g  mol−1
Na2B4O7 + H2B4O7 → 2NaHB4O7

ad
V
HB4O7−  = 2   0.1000 M
100.00 cm3
100.00 cm3 − V
B4O27−  =  0.1000 M
100.00 cm3 + V
100.00 cm3 − V
pi
pH = pK + log = 8.50
a 2V
50.00 cm3 1
− = 108.50−9.00 = 10−0.50
V 2
ym
50.00 cm3
V= = 61.26 cm3
1
10 − 0.50 +
2
V' 4  0.1000 M  10.81 g  mol−1
e) = = 1730 s
V 0.0025 g  dm−3
Ol
Câu 5: Hai sơ đồ tổng hợp
c
a) Vẽ cấu trúc các hợp chất A – H trong các sơ đồ:
họ
a
b) Viết cơ chế của phản ứng I → J.
Hó
ad
pi
ym
Ol
Hướng dẫn
c
a)
họ
a
b) Cơ chế phản ứng:
Hó
ad
pi
ym
Ol
Câu 6: Hoạt tính của kim loại
c
n+
Các kim loại chuyển tiếp tồn tại trong dung dịch ở dạng các ion M(H2O)6 
họ
- trong đó M là kí hiệu của kim loại, n là trị số điện tích ion. Trong các phức
chất này, các phân tử nước được sắp xếp theo hình học bát diện quanh kim
loại, như được biểu diễn trong hình dưới (trái – bát diện, phải – phức
n+
M(H2O)6  ).
a
Hó
Một số tính chất của các phức chất có thể được giải thích bởi dạng hình học
và số electron d của kim loại. Để làm điều này, cần phải phân tích những
thay đổi trong cấu hình electron của kim loại trong quá trình tạo thành phức
chất, trong trường hợp các kim loại chuyển tiếp thì điều này có nghĩa là “phân
tích phân lớp d của chúng”. Trước tiên, chúng ta đơn giản hóa việc vẽ phức
chất bằng cách thay thế các kí hiệu H2O bởi các quả cầu, trong đó những
ad
quả cầu ở các đỉnh đối diện nhau của bát diện thì cùng màu3.
pi
Phép đơn giản hóa này cho phép quan sát hiệu quả hơn các orbital d của kim
ym
loại, bằng cách tạo hình chiếu của chúng trên một trong ba mặt phẳng của
bát diện, ví dụ:
Ol
3
Để xem ảnh màu, mời bạn vào địa chỉ: t.ly/prAo
c
họ
Hình dưới đây biểu diễn cả 5 orbital d của phức bát diện. Tên gọi của các
orbital được đưa ra theo giả định rằng các quả cầu màu xanh lam nằm trên
trục z, màu xanh lục nằm trên trục x và màu cam nằm trên trục y.
a
Hó
Trong một ion kim loại cô lập, cả năm orbital d đều có cùng năng lượng,
nhưng trong một phức aqua bát diện thì năng lượng của hai orbital d cao
hơn của ba orbital còn lại (nghĩa là, năng lượng của các orbital bị tách mức).
Điều này là bởi sự đẩy giữa các electron của nước và các electron d của ion
kim loại.
ad
a) Hãy cho biết các orbital d nào được đặt ở mức năng lượng cao hơn trong
phức aqua? Giải thích.
Bất chấp thực tế rằng mức năng lượng của các orbital d của kim loại trong
phức chất bát diện bị phân tách, tất cả các orbital d trong phức aqua trước
pi
tiên đều được chiếm bởi 1 electron và chỉ sau đó thì các cặp electron mới
được tạo thành. Điều này là bởi năng lượng cần để ghép cặp các electron
cao hơn năng lượng cần để đặt electron vào một orbital d ở mức năng lượng
cao hơn.
ym
b) Vẽ giản đồ năng lượng của các orbital d của chromium bị chiếm bởi các
2+ 3+
electron trong các phức chất: Cr (H2O)6  và Cr (H2O)6  .
Theo một quy tắc tổng quát, các trạng thái oxi hóa thấp hơn sẽ càng bền hơn
khi dịch chuyển theo chiều từ trái sang phải trong một dãy kim loại chuyển
tiếp. Tuy nhiên, có những ngoại lệ do các cấu trúc electron đặc biệt. Xét thế
Ol
chuẩn M3+ / M2+ của các kim loại (E (M) , V ) .
Nguyên tố Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn
E(M), V >+2 -2.30 -0.37 -0.25 -0.41 +1.54 +0.77 +1.92 >+2 >+2 >+2
c
Cho biết các thông tin sau với các kim loại A, B, C, D và E thuộc bảng trên:
- Giá trị của E(A) và E(B) âm, nhưng giá trị của E(C), E(D) và E(E) thì dương.
họ
- E(B) < E(A) bởi ion A2+ có phân lớp d3 bền (nghĩa là 3 electron trong phân
lớp d) và sự oxi hóa ion B2+ dẫn đến sự tạo thành phân lớp d3.
- E(C) > E(D) bởi ion C2+ có phân lớp d5 bền.
- E(E) > 0 bởi để oxi hóa E2+, các electron có thể được loại khỏi lớp electron
bên trong.
c) Xác định các kim loại A, B, C, D và E.
a
Theo thế chuẩn của M3+ / M2+ thì các ion Ca3+, Ni3+, Cu3+ và Zn3+ là những
chất oxi hóa rất mạnh và do đó không bền trong dung dịch nước. Các ion
Co3+ và Mn3+ cũng là những chất oxi hóa mạnh, nhưng không như các ion ở
xảy ra với các dung dịch này:

3+
Hó
trên, dung dịch nước của chúng có thể được điều chế bằng cách hòa tan các
muối tương ứng. Tuy nhiên, theo thời gian, các phản ứng sau cũng có thể
2+
(i) Co (H2O)6  + H2O → Co (H2O )6  + H+ + O2
3+ 2+
(ii ) Mn (H2O)6  → H2O + MnO2 + Mn (H2O )6  + H+
ad
d) Hãy cân bằng các phương trình ion (i) và (ii).

pi
ym
Ol
Hướng dẫn
c
a) dz2 và dx2 − y2 . Bởi lẽ chúng hướng trực tiếp về các phối tử, nên các electron
nằm trên những orbital này đẩy các electron của phối tử mạnh hơn (năng
họ
lượng cao hơn).
b)
a
c)
A
V
B
Cr
Hó
C
Mn
D
Fe
E
Ca
d) Cân bằng phương trình:
3+ 2+
(i) 4 Co (H2O)6  + 2H2O → 4 Co (H2O )6  + 4H+ + O2
ad
3+ 2+
(ii ) 2 Mn (H2O)6  → 4H2O + MnO2 + Mn (H2O )6  + 4H+
pi
ym
Ol
Olympiad Hóa học Anh quốc 2021
c
Câu 1: Sự sống ở sao Kim
họ
Vào năm 2020, một bài báo gây
tranh cãi công bố phát hiện
phosphine (PH3) trong bầu khí
quyển của sao Kim. Tại Trái Đất,
phosphine bắt nguồn từ các quá
trình sinh học hoặc được tạo ra
a
“một cách không tự nhiên” từ các
quá trình công nghiệp. Việc
phosphine có ở sao Kim cho thấy
Hó nguồn gốc sinh học tiềm năng tại

đây, dù cho điều kiện tự nhiên ở
sao Kim rất khác với Trái Đất, nhiệt độ lên đến 698K, áp suất tới 95 atm và
ngôi sao này sở hữu những đám mây sulfuric acid.
a) Vẽ dạng hình học của phosphine
Phosphine không tích lũy trong khí quyển của Trái Đất vì phản ứng với oxygen
ad
tạo ra phosphoric acid (H3PO4). Ở sao Kim, bầu khí quyển không chứa
oxygen.
b)
(i) Xác định số oxi hóa của phosphorus trong phosphine và trong phosphoric
pi
acid.
(ii) Viết phương trình phản ứng của phosphine và oxygen tạo ra phosphoric
acid.
ym
Có nhiều phương pháp để tạo ra phosphine mà không cần đến sinh vật sống.
Những quá trình này không xảy ra tự nhiên trên bề mặt Trái Đất vì nguyên
liệu khởi đầu không được tìm thấy hoặc không bền ở điều kiện này.
Viết các phương trình phản ứng tạo ra phosphine sau đây
c)
Ol
(i) Phản ứng khử của phosphorus trichloride với lythium hydride
(ii) Phản ứng thủy giải calcium phosphide
(iii) Phản ứng nhiệt phân phosphorous acid (H3PO3)
c
Một phân tử đơn giản khác thường được xác định trong không gian chính là
methanal. Methanal là một chất có hoạt tính cao, vậy nên bất kỳ lượng
họ
methanal nào được tạo ra trên sao Kim đều nhanh chóng bị tiêu thụ.
Phosphine phản ứng với methanal trong điều kiện môi trường acid.
Dưới sự có mặt của sulfuric acid, phosphone và methanal xảy ra phản ứng
tạo một muối có khối lượng mol là 406.272 g mol-1. Phần cation của muối
này có điện tích tổng cộng là +1. Phổ NMR 13C của muối này duy chỉ có một
tín hiệu. Phổ NMR 1H của muối cho hai tín hiệu, một trong số đó đổi với D2O.
a
d)
(i) Viết công thức của anion
(ii) Vẽ công thức của cation
Hó
ad
pi
ym
Ol
Hướng dẫn
c
a)
họ
b)
phosphine phosphoric acid
-3 +5 hoặc 5
a
c)
(i) PH3 + 2O2 → H3PO4
(ii) Ca3P2 + 3H2O → 2PH3 + 3CaO
hoặc Ca3P2 + 6H2O → 2PH3 + 3Ca(OH)2
(iii) 4H3PO3 → 3H3PO4 + PH3
Hó
d) (i) SO42−
ad
(ii)
pi
hay
ym
Ol
Câu 2: Cố định carbon
c
họ
a
Hó
Cố định carbon là một công nghệ mấu chốt cho vấn đề giảm thiểu lượng khí
thải nhà kính.
Một trong số những công nghệ cố định carbon tiềm năng chính là vòng lặp
calcium. Công nghệ này giữ carbon thông qua chu trình giữa calcium
ad
carbonate và calcium oxide. Calcium carbonate được sử dụng trong chu
trình này thường bắt nguồn từ đá vôi.
Carbon dioxide sau đó có thể được trữ dưới lòng đất hoặc sử dụng, chẳng
hạn như trong quy trình sản xuất nhiên liệu tổng hợp.
pi
Trong vòng lặp calcium, CO2 được cố định từ khí thải. Xem sơ đồ chu trình
bên dưới.
ym
Ol
c
họ
a
Hó
a) Viết phương trình phản ứng chính trong buồng phản ứng carbonate hóa
b) Viết phương trình phản ứng chính trong lò nung vôi
Sulfur dioxide là một trong những tạp chất trong khí thải từ quá trình đốt
cháy nhiên liệu chứa sulfur. Quá trình này có thể xảy ra trong bình carbonate
hóa và tạo ra tạp chất trơ. Điều này có thể gây tích lũy thông qua nhiều chu
ad
trình liên tiếp và làm giảm hiệu suất của toàn bộ quá trình.
c) Viết phương trình tạo thành sulfur dioxide từ phản ứng đốt cháy hydrogen
sulfide (H2S)
d) Viết phương trình phản ứng của sulfur dioxide với calcium carbonate và
pi
oxygen tạo ra hai sản phẩm

Cố định không khí trực tiếp là một quá trình bắt carbon oxide trực tiếp từ
không khí vì thế loại bỏ được vấn đề nhiễm sulfur dioxide như đã đề cập ở
trên. Tuy nhiên, quá trình này lại khá đắt đỏ để vận hành vì nguồn năng lượng
ym
đòi hỏi phải vượt qua hàng rào nhiệt động.

Xem sơ đồ chu trình cố định không khí trực tiếp dựa vào vòng lặp calcium
dưới đây.
Ol
c
họ
a
Hó
e) Viết phương trình phản ứng trong buồng tạo hạt
f) Tính năng biến thiên enthalpy chuẩn của phản ứng xảy ra trong buồng tiếp
xúc không khí.
Biến thiên enthalpy hình thành chuẩn, ∆𝑓 𝐻 𝑜 , tại 298K (kJ mol-1):
CaO -635.1
ad
CaCO3 -1206.9
Ca(OH)2 -986.1
KOH -424.8
pi
K2CO3 -1151.2
CO2 -393.5
ym
H2O -285.8
g) Chọn khẳng định đúng về biến thiên enthalpy chuẩn tại 298K của tổng các
phản ứng trong bốn buồng phản ứng
▪ Biến thiên enthalpy chuẩn > 0
Ol
▪ Biến thiên enthalpy chuẩn = 0

▪ Biến thiên enthalpy chuẩn < 0
▪ Cần thêm thông tin hơn để tính biến thiên enthalpy chuẩn
h) Chọn hai khẳng định đúng về biến thiên entropy trong quá trình này
c
▪ Biến thiên entropy của vũ trụ > 0
▪ Biến thiên entropy của vũ trụ < 0
họ
▪ Biến thiên entropy của vũ trụ = 0
▪ Cần thêm thông tin để tính biến thiên entropy của vũ trụ
▪ Biến thiên entropy của quá trình cố định không khí trực tiếp > 0
▪ Biến thiên entropy của quá trình cố định không khí trực tiếp < 0
▪ Biến thiên entropy của quá trình cố định không khí trực tiếp = 0
▪ Cần thêm thông tin để tính biến thiên entropy của quá trình cố định
không khí trực tiếp
a
Hó
ad
pi
ym
Ol
Hướng dẫn
c
a) CaO + CO2 → CaCO3
b) CaCO3 → CaO + CO2
họ
c) 2H2S + 3O2 → 2H2O + 2SO2
d) 2SO2 + 2CaCO3 + O2 → 2CaSO4 + 2CO2
e) Ca(OH)2 + K2CO3 → 2KOH + CaCO3
f) Biến thiên enthalpy chuẩn của phản ứng
a
= ( fHosan pham) − ( fHo tac chat)
= −193.9 kJ mol−1
g) Biến thiên enthalpy chuẩn = 0
Hó
= [ −1151.2 − 285.8 − (−393.5 − 424.8  2)] kJ mol−1
h) Biến thiên entropy của vũ trụ > 0

Biến thiên entropy của quá trình cố định không khí trực tiếp < 0
ad
pi
ym
Ol
Câu 3: Levulinic acid
c
Vào năm 2008, tiền vệ CLB Arsenal là
Mathieu Flamini thành lập công ty Hóa
họ
sinh GF – công ty đầu tiên sản xuất
levulinic acid số lượng lớn. Levulinic acid
là một hóa chất có nhiều công dụng, có
thể được sử dụng để tổng hợp dược
phẩm, nhựa và nhiên liệu. Không chỉ vậy,
acid này có thể được điều chế từ những
nguồn nguyên liệu có thể tái tạo được
a
như đường fructose.
Hó
a) Hãy cho biết tên các nhóm chức có trong levulinic acid.
b) Cho biết công thức phân tử của acid này.
ad
Fructose tồn tại trong cân bằng giữa cấu trúc dạng mạch và dạng vòng. Hỗn
hợp cân bằng này có thể dược chuyển hóa thành levulinic acid theo sơ đồ
dưới đây
pi
ym
c) Hãy cho biết hai nguyên tử nào ở dạng mạch của fructose sẽ tạo liên kết
ở dạng vòng.
Ol
Quá trình khử một phân tử nước khỏi fructose dạng vòng tạo thành hợp chất
A và một vài alkene ba nhóm thế khác. Alkene được hình thành nhờ quá trình
mất đi một hydrogen và một nhóm hydroxyl (OH) từ hai carbon kề cận nhau
như hình dưới đây.
c
họ
Nếu alkene được tạo thành có một nhóm thế OH thì nó có thể đồng phân
hóa như hình sau đây.
a
d) Hó
(i) Vẽ cấu trúc của alkene A, mà có thể đồng phân hóa tạo thành B.
(ii) Vẽ cấu trúc của các alkene ba nhóm thế khác có thể được tạo thành.
Hợp chất B có thể được biến đổi thành hợp chất E thông qua quá trình tách
ad
loại hai phân tử nước. Quá trình này có thể diễn ra thông qua các hơp chất
trung gian C và D.
e) Vẽ cấu trúc của hợp chất C và D.
Hợp chất E có thể thông qua sự thủy giải để tạo thành levulinic acid và sản
pi
phẩm phụ F.
f) Vẽ cấu trúc của hợp chất F.
Hydrogen hóa levulinic acid đem đến một hướng đi xanh và bền vững để
ym
tổng hợp một số hóa chất khác nhau được sử dụng trong nước hoa và hương
liệu. Một chất xúc tác cho quá trình này có thể kể đến là phức octahedral với
công thức [RuH2(CO)(PPh3)3]. Phức này có tên là dihydridocarbonyltris
(triphenylphosphine)ruthenium(Z), với (Z) là số oxi hóa của ruthenium.
g) Cho biết giá trị Z.
Dạng lập thể của xúc tác [RuH2(CO)(PPh3)3] như sau.
Ol
c
họ
h) Vẽ các đồng phân lập thể còn lại của phức này. Cho biết các đồng phân
lập thể này (bao gồm cả đồng phân trên) có đồng phân đối quang hay không.
Đối với mỗi cặp đồng phân đối quang, chỉ cần vẽ một đồng phân.
a
Chất xúc tác này có thể được phân tích bằng phổ NMR 31P. 31P chiếm 100%
và là một hạt nhân có spin ½ như 1H. Phổ NMR 31P hoạt động theo hướng
không có sự tương tác giữa 31P và 1H được quan sát. Tương tác duy nhất
Hó
được quan sát là giữa hạt nhân 31P trong các môi trường khác nhau.
i) Ta thấy được gì trong phổ NMR 31P của chất xúc tác này? Hãy chọn đáp
án đúng.
một singlet một doublet và một singlet
một double một triplet và một singlet
ad
một triplet một triplet và một doublet

hai singlet ba singlet
hai doublet ba doublet
hai triplet ba triplet
pi
Trong phổ NMR 1H, hai hydride xuất hiện tại độ dịch chuyển hóa học âm và
có các tương tác phức. Các tương tác quan sát được với những tín hiệu này
xuất phát từ tương tác thông qua hai liên kết với cả 1H hay 31P, (cụ thể như
ym
cả 1H-Ru-1H hay 1H-Ru-31P) và được đo bằng đơn vị Hz. Hằng số ghép giữa
hai hạt nhân là trans thì thường lớn hơn so với giữa hai hạt nhân là cis.
Ol
Tín hiệu tại -6.83 ppm là một “triplet của doublet của doublet”. Tín hiệu bị
chia thành một triplet với hằng số ghép lớn nhất là 31 Hz, sau đó chia thành
c
một doublet với hằng số ghép là 15 Hz, sau đó chia thành một doublet có
hằng số ghép là 6 Hz.
họ
Tín hiệu tại -8.80 ppm là một “doublet của triplet của doublet”. Tín hiệu bị
chia thành một doublet với hằng số ghép lớn nhất là 74 Hz, sau đó chia
thành một triplet với hằng số ghép là 28 Hz, sau đó chia thành một doublet
có hằng số ghép là 6 Hz.
j) Cho biết các giá trị hằng số ghép (Hz) tương ứng với các cặp hạt nhân nào
(HJ-HK, HJ-PW, HJ-PX, HJ-PY, HK-PW. HK-PX, HK-PY).
a
Hó
ad
pi
ym
Ol
Hướng dẫn
c
a) ketone carboxylic acid
b) C5H8O3
họ
c)
a
d) (i)
hoặc
Hó
ad
(ii)
pi
ym
e)
Ol
f)
c
họ
g) +2
h)
a
i) một triplet và một doublet
j)
Hó
Các đồng phân này đều không có đồng phân đối quang.
ad
pi
ym
Ol
Câu 4: “Giãn cách xã hội” bên trong phân tử
c
họ
a
Hó
Đại dịch Covid-19 đã đưa chúng ta đến với biện pháp giãn cách xã hội. Câu
hỏi này sẽ là về chủ đề bằng cách nào sự sắp xếp của các phân tử trong
không gian 3 chiều lại thường dẫn đến việc các phần của phân tử lại trở nên
xa nhau nhất.
Ở phân tử ethane, sự quay quanh trục liên kết C-C đồng nghĩa với việc vị trí
ad
tương đối của các nguyên tử hydrogen trong không gian 3 chiều có thể thay
đổi. Sự quay này diễn ra rất nhanh tại nhiệt độ phòng. Những vị trí khác nhau
trong không gian 3 chiều này được gọi là những cấu dạng (hoặc đồng phân
cấu dạng).
pi
ym
Những cấu dạng trong hình trên được biểu diễn bằng công thức chiếu
Newman. Công thức chiếu là góc nhìn vào phân tử dọc theo liên kết C-C
Ol
được vẽ bằng một vòng tròn. Các liên kết với hydrogen của nguyên tử carbon
phía trước sẽ nằm ở trước vòng tròn. Ngược lại, các liên kết với hydrogen
của nguyên tử carbon phía sau được biểu diễn phía sau vòng tròn. Góc nhìn
này cho ta thấy rõ góc giữa các liên kết C-H của carbon phía trước và các
liên kết C-H của carbon phía sau. Góc này được gọi là góc nhị diện . Ở
c
ethane, cấu dạng che khuất ( = 0o) có năng lượng cao hơn câu dạng xen kẽ
( = 60o) bởi các nguyên tử hydrogen đã “giữ giãn cách xã hội” ít hơn.
họ
a
Hó
a) Năng lượng tương đối của các cấu dạng khác nhau trong một vòng quay
360o quanh trục liên kết C-C của enthane được biểu diễn trên giản đồ trên.
Với 5 góc nhị diện còn lại, hãy chỉ ra enthane có cấu dạng gì? (Viết E nếu là
cấu dạng che khuất, S nếu là cấu dạng xe kẽ).
Mặc dù  có thể là bất kỳ giá trị nào trong khoảng 0o đến 360o, ta thường
ad
chỉ xét đến 6 cấu dạng (3 xen kẽ và 3 che khuất). Giản đồ dưới đây biểu diễn
năng lượng tương đối của các cấu dạng khi quay liên kết C2-C3 trong
methylbutane.
pi
ym
Ol
b) Hãy cho biết 6 công thức chiếu Newman này của methylbutane nằm ở
điểm nào trên giản đồ năng lượng.
c
Sự chênh lệch năng lượng giữa các cấu dạng có thể được dùng xấp xỉ với tỉ
họ
lệ thời gian một phân tử có thể được tìm thấy trong mỗi cấu dạng bằng cách
xem sự chuyển đổi giữa các cấu dạng này là cân bằng.
Với butane, ta sẽ giả sử phân tử luôn ở 1 trong 3 cấu dạng xen kẽ: lệch 1
(G1), đối lệch (AP), hoặc lệch 2 (G2).
a
Hó
Cân bằng 𝐆𝟏 ⇋ 𝐀𝐏 có giá trị ∆Go = ―3.63 kJ mol-1 ở 298 K.
∆Go = ―RTln K
c)
(i) Tính ∆Go và K của ba cân bằng sau tại 298K.
ad
𝐆𝟏 ⇋ 𝐀𝐏 𝐀𝐏 ⇋ 𝐆𝟐 𝐆𝟏 ⇋ 𝐆𝟐
(ii) Từ đó, tính tỉ lệ (phần trăm) thời gian butane tồn tại ở cấu dạng đối lệch.
Acetylcholine là một chất dẫn truyền thần kinh bởi neuron vận động để điều
pi
khiển cơ.
Sáu công thức chiếu Newman của các cấu dạng khác nhau của acetylcholine
được cho dưới đây. Với nhóm ethanoeate ester nhóm methyl được viết rút
gọn lần lượt thành OAc và Me.
ym
Ol
c
họ
a
Hó
d) Xếp các cấu dạng này thành những nhóm có cùng mức năng lượng.
Dù cho acetylcholine có thể biến đổi thành nhiều cấu dạng trong dung dịch,
ad
khi gắn vào thụ thể của cơ, chất này phải biến đổi ra một cấu dạng nhất định.
Các loại thuốc điều trị nhiều bệnh khác nhau hướng đến việc tìm cách ngăn
chặn acetylcholine gắn vào thụ thể.
Nhiều trong số các loại thuốc này là các phân tử cứng nhắc hơn, trong đó
góc giữa nhóm (Nme3)+ và OAc không thể thay đổi dễ dàng được. Các thuốc
pi
có hình dạng phân tử 3 chiều gần giống nhất với acetylcholine thường gắn
mạnh nhất vào thụ thể và vì thế cũng là thuốc ứng chế hiệu quả nhất.
ym
Vòng cyclopropane trong các phân tử trên đây đều phẳng và có tính linh hoạt
cấu dạng rất thấp. W, X, Y và Z đều đang được nghiên cứu với vai trò là thuốc
ứng chế acetylcholine tiềm năng.
Ol
e) Với mỗi cấu dạng của acetylcholine 7 – 12, hãy chọn ra các cấu dạng
giống với 1 trong 4 chất trên. Lưu ý rằng một số cấu dạng có thể giống nhiều
hơn 1 chất và cũng có một số cấu dạng không giống chất nào.
Hướng dẫn
c
a)
họ
a
b)
Hó
hoặc
ad
c)
pi
(i)
ym
(ii)
[G1 ] = [G2 ]
[G1 ] = 0.231 [AP]
Ol
%(AP) = 1/ (1+ 0.231+ 0.231)

%(AP) = 68.4%
d) (7 = 11), (8 = 10), 9, 12
c
e)
họ
a
Hó
ad
pi
ym
Ol
Câu 5: Donald Trump và virus corona
c
Donald Trump – tổng thống thứ 45 của Hợp Chúng
Quốc Hoa Kỳ, trong nhiệm kỳ của mình, đã đề xuất
họ
một số chiến lược nhằm ngăn chặn/chữa trị sự lây
nhiễm virus corona. Nhiều chuyên gia y học đã không
đồng tình. Những chiến lược này bao gồm chiếu ánh
sáng UV vào bên trong cơ thể và tiêm chất diệt
khuẩn. Tháng 5 năm 2020, Trump nói rằng ông đã
dùng hydroxychloroquine. 5 tháng sau (tháng 10,
2020), đã có báo cáo ghi nhận ông dương tính với
a
Covid-19.
Hó
Hydroxychloroquine có thể được tổng hợp theo quy trình sau. Lưu ý rằng ở
ad
câu hỏi này không phải tất cả sản phẩm phụ đều được vẽ trên sơ đồ phản
ứng.
pi
a) Cho biết danh pháp IU của chất khởi đầu A.

b) Vẽ cấu trúc của B và C.
ym
c) Hãy chọn xúc tác/điều kiện cần thiết để thực hiện chuyển hóa (i).
Br2/ UV KmnO4
H2/ xúc tác Ni K2Cr2O7 đã acid hóa
OsO4 ethylamine
Ol
O2/ UV xúc tác H2SO4
c
Một chất khởi đầu khác trong quy trình tổng hợp là benzene.
họ
a
d) Vẽ cấu trúc của D, E và F.
Hó
Tác nhân Z được tổng hợp theo sơ đồ dưới đây. Cho phản ứng diethyl
malonate với một base hình thành anio V–. Cho triethyl orthoformate phản
ứng với một acid hình thành cation W+. Cation W+ loại ethanol tạo thành
cation X+. Anion V– và cation X+ sau đó kết hợp với nhau tạo ra hợp chất
trung gian Y. Khi Y mất thêm một phân tử ethanol, Z được tạo thành.
ad
pi
ym
e) Vẽ cấu trúc các chất chưa biết ở sơ đồ trên.

Phần cuối cùng của quy trình tổng hợp như sau:
Ol
c
họ
a
f) Vẽ cấu trúc G, H, I và J.
Hó
ad
pi
ym
Ol
Hướng dẫn
c
a)
5-chloropentan-2-one
họ
b)
a
c)
H2 / Xúc tác Ni
d) Hó
ad
pi
ym
e)
Ol
c
họ
a
Hó
f)
ad
pi
ym
Ol
c
họ
a
Hó
ad
pi
ym
Ol
Câu 6: Hợp chất fluoride của xenon
c
họ
a
Hó
Vào thời điểm được tìm ra bởi Sir William Ramsay - nhà hóa học người
Scotland, khí hiếm xenon được coi là trơ. Từ sau khám phá đó, người ta phát
hiện ra rằng xenon sẽ phản ứng được với các chất oxi hóa mạnh. Ví dụ như,
xenon phản ứng với khí fluorine tạo thành một chuỗi các hợp chất fluoride,
XeF2, XeF4 và XeF6.
a) Viết phương trình phản ứng tạo thành xenon tetrafluoride.
ad
Cấu trúc của xenon tetrafluoride có 6 cặp electron trên xenon và vì thế cấu
trúc có hình bát diện.
b) Vẽ cấu trúc Lewis của xenon tetrafluoride.
c) Vẽ hai trường hợp sắp xếp cấu trúc không gian ba chiều khả thi của các
pi
cặp electron trên xenon trong xenon tetrafluoride và chọn cấu trúc sắp xếp
đúng.
d) Vẽ các trường hợp sắp xếp cáu trúc không gian ba chiều khả thi của năm
ym
cặp electron trên xenon trong xenon difluoride và chọn cấu trúc sắp xếp
đúng.
Động học của quá trình tạo thành xenon difluoride từ xenon và fluorine được
nghiên cứu dưới nhiều điều kiện khác nhau. Bảng dưới đây cho ta thấy tốc
độ phản ứng tức thời tại 120oC với các nồng độ đầu khác nhau của tác nhân.
Giả sử thể tích của bình phản ứng là hằng số.
Ol
Xe Fe 105  toc do
c
/ mol / mol / mol dm-3 s-1
họ
1.0 5.0 3.6
1.0 10.0 3.6
2.0 10.0 7.2
e) Viết phương trình vận tốc của phản ứng tạo thành xenon difluoride.
a
Phương trình Arrhenius mô tả mối quan hệ giữa hằng số tốc độ và nhiệt độ.
Hó
k = A e−Ea /RT
Phản ứng không xúc tác giữa xenon và fluorine tạo thành XeF2 tại một nhiệt
độ T có hằng số tốc độ k, với hệ số tần số va chạm A và năng lượng hoạt
hóa Ea. R là hằng số khí lý tưởng.
Khi xúc tác nickel difluoride được thêm vào hỗn hợp phản ứng, hằng số tốc
độ thay đổi thành kcat, với một hệ số tần số va chạm Acat và năng lượng hoạt
ad
hóa Ecat khác. Người ta xác định được rằng phản ứng có xúc tác nhanh hơn
gấp 13 lần tại 120oC và 23 lần lại 100oC.
Sự biến thiên về năng lượng hoạt hóa ∆E = Ea - Ecat.
f) Viết biểu thức tỉ lệ kcat/k với T, A, Acat, ∆E và mọi hằng số khác.
pi
g) Tính độ biến thiên năng lượng hoạt hóa, ∆E, đơn vị kJ mol-1, giả sử hệ số
tần số va chạm không phụ thuộc vào nhiệt độ.
Bước quyết định vận tốc phản ứng trong quá trình hình thành xenon
ym
difluoride không xúc tác là phản ứng của fluorine nguyên tử với xenon, F(g) +
Xe(g) → XeF(g). Thuyết động học cải tiến biểu diễn hằng số cân bằng của phản
ứng này như sau:
1
 T 2
k = β   e−Ea /RT
μ
Ol
Với β là hằng số còn µ là khối lượng rút gọn, chúng đều không phụ thuộc vào
nhiệt độ. Hằng số tốc độ phản ứng tại các nhiệt độ khác nhau là các giá trị
c
trong bảng sau:
họ
T /oC 50 70 100 130 170
k / dm3 mol-1 s-1 1.55  10-10 1.19  10-9 1.70  10-8 1.63  10-7 2.07  10-6
h) Xác định năng lượng hoạt hóa của phản ứng này bằng các dùng bảng số
liệu trên.
Khi xenon được công bố lần đầu vào năm 1898, nó được đánh dấu là một
chất có khối lượng nguyên tử 128. Đây là một báo cáo sai lầm giống như số
a
28 ở đầu bài.
Hằng số tốc độ phụ thuộc vào khối lượng rút gọn, với:
1
=
1
Hó
+
μ MXe MF
1
MXe và MF đều là khối lượng nguyên tử của xenon và fluorine ở g mol-1.

i) Xác định hằng số tốc độ phản ứng của phản ứng F + Xe → XeF tại 100oC
nếu khối lượng nguyên tử của xenon là 28 g mol-1. Giả sử tất cả thông số đều
ad
không đổi.
pi
ym
Ol
Hướng dẫn
c
a)
Xe + 2F2 ⟶ XeF4
họ
b)
a
c) Hó
ad
pi
d)
ym
e) r = k[Xe] hoặc r = kpXe

Ol
f)
kcat Acate−Ecat /RT
=
c
k Ae−Ea /RT
họ
k cat A cat E/RT
= e
k A
g)
k cat E A
y = ln = + ln cat
k RT A
a
E  1 1 
(y1 ) − (y 2 ) =  − 
R  T1 T2 
T1 − T2 −1
= Hó
y(T1 ) − y(T2 ) 8.314 J K −1 mol−1(ln23 − ln13)
E = R −1
(373)−1 K −1 − (393)−1 K −1
= 3.480  104 J mol−1 = 34.8 kJ mol−1
Ea
h) k = c  T0.5e−Ea /RT ln kT −0.5 = − + ln c
RT
ad
ln k1T1−0.5 − ln k 2 T2 −0.5
Ea = −R
T1−1 − T2 −1
ln1.55  10−10 (323)−0.5 − ln2.07  10−6 (443)−0.5

pi
Ea = −8.314 J K −1 mol−1 
(323)−1 K −1 − (443)−1 K −1
= 92.7 kJ mol−1
i)
ym
1 1 1 1
+ +
k' 28 mF 28 19.00 = 1.211
= =
k 1 1 1 1
+ +
mXe mF 131.29 19.00
Ol
k' = 1.211 1.70  10−8 dm3 mol−1 s−1 = 2.06  10−8 dm3 mol−1 s −1.
Tranh tài Hóa Học Cambridge
c
Bài 1. Câu hỏi về thiocyanate
họ
Ammonium thiocyante được tạo thành khi cho ammnia phản ứng với carbon
disulfile, CS2. Anion thiocyanate, [SCN]− có thể tạo thành liên kết mới thông
qua đầu sulfur (tạo ra hợp chất thiocyanate), hoặc thông qua đầu nitrogen
(tạo ra hợp chất isothiosyanate).
Quá trình proton hóa nitrogen trong [SCN]− tạo thành isothiocyanic acid.
a
Đồng phân của hợp chất này, thiocyanic acid, được phát hiện lần đầu trong
một đám mây khí khổng lồ ngoài không gian vào năm 2009 bằng phương
pháp thiên văn vô tuyến.
Hó
ad
Credit: ESO/APEX & MSX/IPAC/NASA

pi
Sagittarius B2 (Sgr B2) là một trong số những đám mây phân tử khí to lớn
nhất trong dải Ngân Hà. Ví trí của nó nằm gần hố đen siêu nặng (có khối
lượng tương đương khoảng 4 triệu mặt trời), tọa lạc tại trung tâm của thiên
ym
hà.
Khi ammonia phản ứng với carbon disulfide, sẽ có hai mol ammonia phản
ứng với một mol carbon disulfide để tạo ra một mol hợp chất trung gian A.
Hợp chất này phân hủy khi đun nóng nhẹ và cho ra sản phẩm gồm
ammonium thiocyanate và hydrogen sulfide.
1. a) Biểu diễn công thức Lewis gồm chấm và gạch của carbon disulfide
Ol
và các góc liên kết trong phân tử.
b) Viết phương trình tổng quát phản ứng giữa ammonia và carbon
disulfide.
c
c) Hãy cho biết công thức phân tử của trung gian A.
họ
Phản ứng giữa ammonia và carbon disulfide bắt đầu với sự tấn công của
ammonia theo kiểu nucleophile lên carbon disulfide và tạo thành một tiểu
phân hoạt động, X, vốn nhanh chóng bị deproton hóa bằng bằng phân tử
ammonia thứ hai cho ra sản phẩm trung gian A.
2. a) Đề xuất cấu trúc hợp chất X.
a
b) Đề xuất cấu trúc hợp chất trung gian A.
Chiều dài của liên kết sulfur-carbon trong isocyanic acid (S−Ciso) và
carbon-nitrogen C−Niso và C−Nthio.

Hó
thiocynic acid (S−Cthio) khá khác nhau, tương tự đối với chiều dài liên kết
3. a) Hãy vẽ cấu trúc của isothiocyanic acid với sự hiện diện của toàn bộ
các liên kết.
b) Hãy vẽ cấu trúc của thiocyanic acid với sự hiện diện của toàn bộ
các liên kết.
ad
c) Sắp xếp chiều dài các liên kết S−Ciso, S−Cthio, C−Niso và C−Nthio theo
thứ tự tăng dần.
Trong cấu trúc ammonium thiocyanate, có hai nguyên tử nitrogen ở môi
trường rất khác nhau, một nằm trong cation ammonium, nguyên tử còn lại
thì nằm trong anion thiocyanate. Tuy nhiên, khi đun nóng nhẹ sẽ có sự đồng
pi
phân hóa để tạo thành hợp chất C, một phân tử cộng hóa trị, mà ở đó cả hai
nguyên tử nitrogen đều tồn tại trong một môi trường tương đương.
4. Hãy cho biết cấu trúc hợp chất C.
ym
Thủy ngân (II) thiocyanate, được điều chế bằng cách trộn ammonium
thiocyanate và thủy ngân (II) nitrate, là một trò vui hóa học ở thế kỉ 19. Khi
hợp chất được nén thành dạng viên và châm lửa thì sẽ xuất hiện một ngọn
lửa xanh lam, và hỗn hợp phản ứng sẽ dần tạo ra một lượng lớn bọt rắn có tỉ
trọng thấp − như một con mãng xà. Dù vậy, vì độc tính có trong một số sản
phẩm được tạo thành, phản ứng này đã không còn được dùng làm một ví dụ
Ol
cho “sự giải trí khoa học” nhiều như trước nữa.
Trong quá trình xảy ra phản ứng, hợp chất phân hủy thành ba sản phẩm: thủy
ngân (II) sulfide, carbon disulfide, và một polymer chỉ chứa carbon và
c
nitrogen.
họ
Ngọn lửa xanh lam được tạo ra từ quá trình đốt carbon disulfide, và lượng
nhiệt xuất phát từ quá trình đốt này vừa đủ để giữ cho phản ứng tiếp tục xảy
ra.
a
Hó
ad
pi
Từ tạp chí trào phúng ‘FUN’, ngày 28 tháng 10, 1865.

ym
5. a) Viết phương trình thể hiện sự đốt cháy hoàn toàn 1 mol CS2.
b) Tính enthalpy chuẩn của quá trình đốt cháy CS2, cho các dữ kiện
sau:
fHο (CS2 ) = +89.4 kJ mol−1 ; cHο (C) = −393.5 kJ mol−1; cHο (S) = −297.5 kJ mol−1.
Ol
c) Viết phương trình phản ứng phân hủy thủy ngân (II) thiocyanate, và
đưa ra công thức thực nghiệm của polymer vốn chỉ gồm carbon và
nitrogen.
Thành phần của tro mãng xà thu được sau khi thủy ngân (II) thiocyanate đã
phản ứng hoàn toàn gần đây đã được khảo sát bằng phương pháp phân tích
c
nhiệt trọng lượng (TGA). TGA làm nóng từ từ một lượng nhỏ mẫu và giám
sát phần trăm khối lượng thất thoát ở dạng các sản phẩm khí khác nhau khi
họ
mẫu phân hủy. Những quá trình phân hủy khác nhau xảy ra ở các nhiệt độ
khác nhau. Bằng cách đo đạc khối lượng thất thoát ở các mức nhiệt độ khác
nhau, ta có thể rút ra được những kết luận về quá trình phân hủy của mẫu
gốc.
Khi làm nóng một lượng nhỏ tro mãng xà, ở khoảng nhiệt độ 245 – 370o C,
đã có sự giảm khối lượng đến 78.5 % được ghi nhận. Dù kết quả thu được
a
thấp hơn kỳ vọng, nhưng điều này cho thấy sự hao hụt khối lượng lớn ứng
với sự loại bỏ một cách không hoàn toàn một thành phần có trong tro mãng
xà.
Hó
6. Hãy tính phần trăm khối lượng hao hụt kỳ vọng đối với thủy ngân (II)
sulfide và polymer của carbon và nitrogen có trong tro mãng xà, từ đó
xác định hợp chất nào bị loại ra khi gia nhiệt trong khoảng nhiệt độ này.
Polymer của carbon và nitrogen được tạo thành trong quá trình trên là một
trong số các họ polymer của carbon nitride (CN). Loại vật liệu này hiện đang
được nghiên cứu với vai trò xúc tác quang hóa để sản xuất hydrogen từ nước
ad
sử dụng năng lượng từ ánh sáng khả kiến. Ví dụ hợp chất CN trong câu hỏi
này có thể được tổng hợp theo nhiều cách, với nguyên liệu ban đầu là
calcium cyanamide, CaCN2. Khi trộn với một acid yếu, calcium cyanamide
tạo thành phân tử trung hòa có công thức CH2N2, được gọi đơn giản là
cyanamide. Ba phân tử cyanamide có thể tạo thành một trimer vòng,
pi
melamine (và không có thêm sản phẩm nào khác). Cấu trúc melamine chứa
một vòng 6 cạnh gồm các phân tử C và N xen kẽ.
7. a) Vẽ cấu trúc của ion CN22− và cho biết góc liên kết trong cấu trúc.
ym
b) Đề xuất hai cấu trúc khả thi cho cyanamide.

c) Đề xuất cấu trúc của melamine.
Khi phân tích TGA hợp chất melamine, sự giảm khối lượng đầu tiên được ghi
nhận, 6.75%, có liên quan đến một quá trình dimer hóa và mất đi một phân
tử.
Ol
8. a) Cho biết khối lượng phân tử của chất đã bị mất đi khi melamine
dimer hóa.
b) Hãy cho biết cấu trúc của phân tử M – nguyên nhân của sự giảm
6.75% khối lượng khi melamine dimer hóa.
c
c) Đề xuất cấu trúc của dimer.
họ
Quá trình polymer hóa thêm nữa của melamine tạo ra một số lượng các cấu
trúc khác nhau được biết đến là các carbon nitride graphite, g-CN. Phân tích
nguyên tố của toàn bộ những hợp chất này luôn cho thấy lượng nhỏ hydrogen
còn thừa lại trong công thức. Tăng mức độ polymer hóa cũng không thể loại
bỏ hoàn toàn lượng nhỏ hydrogen này.
9. Hãy chọn câu trả lời giải thích cho sự hiện diện của hydrogen:
a
▪ Khí hydrogen bị hấp thụ dễ dàng từ khí quyển giữa các lớp g-CN.
▪ Các phản ứng polymer hóa, một cách không thể tránh khỏi, đã để
▪
của lớp g-CN.
nhận các phân tử hydrogen.

Hó
lại một vài hydrogen gắn vào các nguyên tử N nằm ở các cạnh
g-CN có hoạt tính cao và phản ứng với hơi ẩm không khí để tiếp
Những tạp chất có sẵn trong melamine ban đầu có chứa hydrogen
và chúng phản ứng với g-CN.
10. Hãy cho biết công thức thực nghiệm của g-CN được tạo thành sau
ad
cùng khi gia nhiệt melamine trong trường hợp toàn bộ các nguyên tử H
đã bị loại bỏ ở dạng phân tử M ở câu 8.
pi
ym
Ol
Hướng dẫn
c
1. a)
họ
b) CS2 (l) + 2 NH3 (g) → NH4SCN(g) + H2S(g)
c) Công thức phân tử của chất trung gian A: CH6N2S2
a
2. a)
hoặc Hó hoặc
b)
ad
hoặ
c
pi
3. a)
ym
b)
Ol
c) Thứ tự tăng dần độ dài liên kết: C−Nthio < C−Niso < S−Ciso < S−Cthio
4. Cấu trúc hợp chất C:
c
họ
5. a) CS2 (l) + 3 O2 (g) → CO2 (g) + 2 SO2 (g)
b) CHο = cHο (C) + 2 cHο (S) − fHο (CS2 )
= (−393.5) + 2  (−297.5) − 89.4
a
= −1080 kJ mol−1 (3 chu so co nghia)
Hó
c) 2 Hg(SCN)2 (s) → 2 HgS(g) + CS2 (l) + C3N4 (s)
6. CS2 không xuất hiện trong tro mãng xà vì nó đã cháy trong lúc hình
thành
MHgS = 200.59 + 32.06 = 232.65
MC3N4 = (3  12.01) + (4  14.01) = 92.07
"MMang xa " = (2  Mr HgS) + Mr C3N4 = 557.37
ad
% Khối lượng hao hụt của HgS = (2  232.65 / 557.37)  100 = 83.5%
% Khối lượng hao hụt của C3N4 = (92.07 / 557.37)  100 = 16.5%
Thủy ngân (II) sulfide là hợp chất bị loại ra trong khoảng nhiệt độ này.
pi
7. a)
ym
Ol
b)
c
Cấu trúc 1 Cấu trúc 2
họ
c) Cấu trúc của melamine:
a
8.
a)
Hó
Mmelamine = 3  MC + 6  MH + 6  MN = 3  12.01+ 6  1.008 + 6  14.01 = 126.138
Nếu không có nguyên tử nào bị loại, M của dimer melamine

= 2  126.138 = 252.276
ad
6.75% khối lượng là 0.0675  252.276 = 17.0

b) Phân tử M là ammonia, NH3.
c)
pi
ym
9. Các phản ứng polymer hóa, một cách không thể tránh khỏi, đã để lại
một vài hydrogen gắn vào các nguyên tử N nằm ở các cạnh của lớp g-CN.
10. Công thức phân tử của melamine là C3H6N6. Nếu tất cả nguyên tử H
mất theo ammoniu, nghĩa là mất 6H với 2N. Vậy công thức thực nghiệm
Ol
của carbon nitride là C3N4.
Bài 2. Sự oxi hóa, sự khử và chồn sương
c
Cụm từ “oxi hóa” được sử dụng lần đầu để đề xuất các quá trình đưa oxygen
vào hợp chất. Dần về sau, định nghĩa của nó được mở ra tổng quát hơn, oxi
họ
hóa liên quan đến sự mất electron của hợp chất.
Cụm từ “khử” ban đầu được sử dụng khi các oxid kim loại được “khử” về lại
kim loại vì khối lượng sau cùng bị giảm đi trong quá trình này.
“Trạng thái oxi hóa” là các điện tích giả thuyết rằng các nguyên tử sẽ có nếu
các liên kết trong hợp chất hoàn toàn là liên kết ion. Giả thiết này không bao
giờ đúng ở các hợp chất thật.
a
Hó
ad
1. a) Tính phần trăm khối lượng giảm khi khử đồng (II) oxid về đồng kim
loại.
b) Viết hai phương trình điều chế đồng kim loại từ đồng (II) oxid và
carbon.
pi
c) Hãy cho biết khối lượng carbon theo lí thuyết tối thiểu cần dùng để
tạo ra 100g đồng
Trạng thái oxid hóa cực đại có thể có của một nguyên tố chỉ xảy ra khi toàn
bộ electron lớp ngoài cùng đã tham gia vào sự tạo thành liên kết. Số electron
ym
hóa trị cực đại ứng với số thứ tự phân nhóm đi từ nhóm 1 đến 11, còn với
nhóm 12 đến 18 thì số electron cực đại sẽ là số thứ tự phân nhóm trừ đi 10.
Lưu ý rằng trạng thái oxid hóa cực đại không phải nguyên tố nào cũng có thể
đạt tới.
2. Mỗi nguyên tố dưới đây đều có thể tạo thành một hợp chất oxid biểu
thị trạng thái oxid hóa lý thuyết cao nhất. Hãy cho biết công thức của mỗi
Ol
oxid.
Xenon (Xe); Polonium (Po); Chlorine (Cl); Niobium (Nb); Osmium (Os);
Yttrium (Y)
c
Một cấu trúc thường thấy trong hóa học chứa một nguyên tử liên kết với bốn
họ
nguyên tử oxygen, và thường mang điện tích. Ví dụ như ion sulfate tứ diện,
SO42−.
3. a) Cho các nguyên tố sau đều hình thành phân tử hoặc ion với bốn
nguyên tử oxygen và đạt trạng thái oxid hóa lý thuyết cao nhất. Hãy
cho biết công thức của các ion hoặc phân tử đó.
Bromine (Br); Chromium (Cr); Arsenic (As); Germanium (Ge);
a
Technetium (Tc); Thalium (Tl); Iridium (Ir); Ruthenium (Ru)
Hó
b) Một trong số các phân tử hay ion trên không thể có cấu trúc tứ diện.
Hãy cho biết đó là hợp chất hoặc ion nào trong số các công thức ở câu
trên.
ad
Ion ferrate (bên phải) dễ bị nhầm lẫn với con chồn sương (bên trái)
pi
[ferret là con chồn sương].

Một oxyanion dạng tứ diện khác là ion ferrate, FeO42−, chứa nguyên tử sắt ở
trạng thái oxi hóa thu được cao nhất ở thời điểm hiện tại là +VI. Chất này đã
ym
được đề xuất là một tác nhân oxi hóa “xanh” mạnh mẽ, vì nó tạo ra các hợp
chất sắt vô hại khi phản ứng. Potassium ferrate được điều chế trong công
nghiệp từ sắt (III) chloride, potassium hydroxide và chlorine. Dung dịch
potassium ferrate cuối cùng phân hủy tạo ra một dung dịch kiềm, một kết
tủa của sắt (III) oxid, và một khí không màu, không mùi.
4. a) Cân bằng phương trình điều chế potassium ferrate sau
Ol
__FeCl3 + __KOH + __Cl2 → __K 2FeO4 + __KCl + __H2O
b) Hãy cho biết phương trình sự phân hủy của của dung dịch nước
potassium ferrate.
c
c) Tốc độ mà potassium ferrate phân hủy phụ thuộc nhiều vào pH của
họ
dung dịch. Hãy sắp xếp pH theo thứ tự tăng dần tốc độ phản ứng.
pH 4 pH 7 pH 10
Một trong số những công dụng của potassium ferrate là để loại ion
manganese (II) trong nước uống. Trong quá trình này, potassium ferrate
phản ứng với ion Mn2+ trong nước để tạo thành oxid sắt không tan và
manganese oxid có thể được loại bỏ bằng cách lọc. Những ảnh hưởng đến
a
sức khỏe tiềm tàng của ion Mn2+ trong nước là một lĩnh vực nghiên cứu sôi
nổi; một vài nghiên cứu đã tìm thấy sự phơi nhiễm manganese thông qua
việc uống nước có liên quan đến việc hạ thấp chỉ số IQ ở trẻ em trong độ tuổi
Hó
đi học, và tăng tỉ lệ trẻ có các hành vi hiếu động.
Một thí nghiệm nghiên cứu sự oxid hóa của các ion Mn2+ trong nước ở những
nồng độ thường gặp trong nước uống đã được thực hiện như sau:
- Một mẫu chứa dung dịch gốc potassium ferrate đậm đặc được thêm
vào 750 ml dung dịch đệm ion Mn2+ (dư).
ad
- Phản ứng được tiến hành trong 45 phút.
- Lọc để loại các sản phẩm rắn.
- Nồng độ của các hợp chất Fe và Mn trong dịch lọc được xác định
bằng khối phổ.
pi
- Thành phần của các chất phản ứng được xác định.
5. a) Cho nồng độ Mn (II) là 9.6 µM [1 µM = 10-6 mol dm-3], hãy tính khối
lượng của manganese (II) sulfate-monohydrate có trong 750 ml mẫu.
ym
Hãy đưa ra đáp án với đơn vị mg.

b) Một dung dịch gốc 8.0 ml potassium ferrate được thêm vào dung
dịch đệm Mn (II) như trên. Nồng độ ban đầu của potassium ferrate
trong dung dịch thu được (trước khi xảy ra phản ứng) là 9.6 µM. Hãy
tính nồng độ dung dịch potassium gốc (kết quả dùng đơn vị µM).
Nồng độ của ion Mn2+ phản ứng với các nồng độ xác định potassium ferrate
Ol
được thêm vào được xác định và thể hiện dưới dạng đồ thị sau:
c
họ
a
Biết tỉ lệ các chất phản ứng, và có sự hình thành của ion sắt (III), các nhà
phẩm. Hó
nghiên cứu đã có thể tìm ra trạng thái oxi hóa của manganese trong sản
6. a) Hãy cho biết tỉ lệ mol ion ferrate : ion Mn (II).

b) Giả sử phản ứng xảy ra với các chất tham gia có tỉ lệ như trên, có
bao nhiêu electron di chuyển trong quá trình xảy ra phản ứng này?
ad
c) Hãy cho biết trạng thái oxi hóa của manganese trong sản phẩm.
d) Biết rằng oxid của manganese và sắt là hai sản phẩm được tạo
thành trong phản ứng, đề xuất một phương trình phản ứng giữa dung
dịch potassium ferrate và manganese (II) chloride.
pi
ym
Ol
Hướng dẫn
c
1.
a) Phần trăm khối lượng giảm
họ
= (MO /MCuO )  100 = 16.00 / (63.55 + 16.00)  100 = 20.1% (3 chữ số có
nghĩa - cscn)
b) CuO(s) + C(s) → CO(g) + Cu(s) ;
2 CuO(s) + C(s) → CO2 (g) + 2 Cu(s)
c) Số mol Cu được tạo ra = mCu / MCu = 100 / 63.55 = 1.574 mol
a
Khi CO được tạo ra, một mol C tạo ra một mol Cu.
Hó
Khi CO2 được tạo ra, một mol C tạo ra hai mol Cu.
Giả sử đây là quá trình khử tạo ra CO2, 1.574/2 = 0.7868 mol C cần
dùng.
Khối lượng carbon = nC  MC = 0.7686  12.01 = 9.45g
2. Các công thức oxid:

ad
Xe: XeO4 Po: PoO3 Cl: Cl2O7

Nb: Nb2O5 Os: OsO4 Y: Y2O3
3. a) Công thức phân tử hoặc ion:
pi
Br: BrO4− Cr: CrO42−

As: AsO43− Ge: GeO44−
Tc: TcO4− Tl: TlO45−
ym
Ir: IrO4+ Ru: RuO4

b) TlO45− [thực chất là TlO33− và một ion O2− tách riêng]
4. a) 2 FeCl3 + 16 KOH + 3 Cl2 → 2 K 2FeO4 + 12 KCl + 8 H2O
b) 4 K2FeO4 (aq) + 4 H2O(aq) → 3 O2 (g) + 2Fe2O3 (s) + 8 KOH(aq)

Ol
c)
c
pH 10 pH 7 pH 4
chậm nhất nhanh nhất
họ
5. a) Số mol Mn(II) trong 750 ml mẫu
= [Mn(II)]  V = 9.6  10−6  (750 /1000) = 7.2  10−6 mol

MMnSO4 H2O = MMn + MS + 5  MO + 2  MH = 54.94 + 32.06 + 5  16.00 + 2  1.008 = 169.016
mMnSO4 H2O = nMn(II)  MMnSO4 H2O = 7.2  10−6  169.016 = 0.00122  10−3 g = 1.2mg (2 cscn)
a
b) Dung dịch gốc: [K2FeO4]a; va = 0.0080 dm3
Dung dịch gốc + dung dịch Mn (II):
Hó
[K 2FeO4 ]b = 9.6  10−6 mol dm−3 ; vb = 0.758 dm3
[K 2FeO4 ]a = ([K 2FeO4 ]b  vb ) / va = (9.6  10−6  0.758) / 0.008 = 9.096  10−4 mol dm−3 hay 910 μM
6. a) Độ dốc của đồ thị là 0.75. Với mỗi 1 µM tăng ở [K2FeO4] ban đầu,
[Mn(II)] mất đi tăng 1.5 µM.
ad
Tỉ lệ mol ion ferrate : ion Mn(II) là 2 : 3
b) Sáu electron di chuyển trong toàn bộ phản ứng.
2 Fe(VI) + 6 e− → 2 Fe(III)
c) Sản phẩm chứa Mn(IV) như bán phản ứng dưới đây:
pi
3 Mn(II) → 3 Mn(IV) + 6 e−
d) 2K2FeO4 (aq) + 3MnCl2 (aq) + H2O(l) → Fe2O3 (s) + 3MnO2 (s) + 4KCl(aq) + 2HCl(aq)
ym
Ol
Olympiad Hóa học Áo
c
Câu 1: Sắt trong chất rắn và trong phức chất
họ
A. Bornite
Quặng buntkupferkies (Cu5FeS4, M = 501.88 g‧mol-1), còn được gọi là bornite
– đặt theo tên nhà khoáng vật học Ignaz von Born, là một khoáng chất phổ
biến, mặc dù rất hiếm có các tinh thể đẹp. Cũng như tất cả các quặng sulfate
khác, nó có thể bị thiêu, nghĩa là đun nóng với oxygen, tạo thành copper(II)
oxide, iron(III) oxide và sulfur(IV) oxide.
a
1.1. Viết phương trình phản ứng thiêu quặng, cân bằng với các hệ số
nguyên tối giản.
Hó
Rất dễ nhận thấy sự phức tạp khi khảo sát cấu trúc của bornite. Một trạng
thái nhiệt độ cao (“high bornite”) bền ở nhiệt độ trên 228 oC. Các ion sulfide
có sự sắp xếp lập phương đặc khít, Cu và Fe phân bố (chiếm) ngẫu nhiên
các hốc tứ diện (TL).
1.2. Cho biết thông số mạng Bravais tương ứng với sự sắp xếp lập
phương đặc khít và các nguyên tử tiếp xúc với nhau dọc theo trục
ad
nào (cạnh, đường chéo mặt, đường chéo khối)?

1.3. Tính số lượng TL trong một ô mạng đơn vị.
1.4. Xác định các ion Cu và Fe chiếm bao nhiêu phần TL trong ô mạng cơ
sở mà chúng phân bố ngẫu nhiên. Viết ra phân số, không viết số thập
phân.
pi
Hằng số mạng của high bornite là a = 5.50 Å.

1.5. Tính khối lượng riêng của high bornite theo g‧cm-3.
ym
Khi làm nguội, high bornite chuyển thành trạng thái nhiệt độ thấp (low
bornite). Các ion kim loại dường như sắp xếp trật tự hơn, nhưng tính đối
xứng giảm đi và low bornite được gán với hệ trực thoi. Khối lượng riêng giảm
một chút còn 5.09 g‧cm-3. Cấu trúc sau đã được đề xuất. Đơn vị mạng lặp lại
là một “siêu ô” tạo nên bởi hai ô mạng lập phương A và B.
Ol
c
họ
a
Trái: siêu ô (“super cell”); giữa: ô mạng kiểu A; phải: ô mạng kiểu B (được
Hó
hiệu chỉnh từ tạp chí Canadian Mineralogist, Vol 16 (1978), pp. 397-404)
Trong ô mạng kiểu A, toàn bộ TL đã bị chiếm, trong ô mạng kiểu B thì ½ số
TL bị chiếm bởi các ion Cu.
1.6. Xác định số đơn vị phân tử bornite trong siêu ô.
1.7. Xác định phần TL trong ô mạng kiểu phải bị chiếm bởi các ion Cu và
Fe để nhận được công thức bornite chính xác. Viết ra phân số, không
ad
viết số thập phân.

Thực tế thì mạng lưới bị biến dạng một phần, tỉ lệ các hằng số mạng của
siêu ô là a : b : c = 0.501: 1: 0.501.
1.8. Tính các hằng số mạng a, b, c của low bornite.
pi
B. Các phức chất sắt

Nhiều phức chất chứa sắt đã được biết tới. Trong chương trình Hóa phân
tích, chắc hẳn quy trình định tính sắt bởi SCN- đã tạo được ấn tượng sâu sắc
ym
với bạn, bất chấp việc đã lâu rồi bạn không được tự tay thực hiện nó bởi ảnh
hưởng của dịch COVID-19.
1.9. Biểu diễn hai công thức Lewis của ion thiocyanate, thể hiện rằng ion
này có thể tạo phối trí bởi nguyên tử S và nguyên tử N.
Dưới đây, bạn có bốn orbital phân tử được xây dựng nhờ tính toán của ion
Ol
thiocyanate, trong mỗi trường hợp thì nguyên tử S đều ở bên trái.

Olympiad Hóa Học Các Quốc Gia Trên Thế Giới 2021 (Khu Vực Châu Á, Khu Vực Châu Âu, Olympiad Hóa Học Quốc Tế (IChO), Một Số Đề Thi Khác)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Olympiad Hóa Học Các Quốc Gia Trên Thế Giới 2021 (Khu Vực Châu Á, Khu Vực Châu Âu, Olympiad Hóa Học Quốc Tế (IChO), Một Số Đề Thi Khác)

Uploaded by

Copyright:

ĐỀ THI OLYMPIAD HÓA

HỌC CÁC QUỐC GIA

Ths Nguyễn Thanh Tú

Olympiad Hóa học các quốc gia trên thế giới

Tài liệu chuẩn tham khảo

Hỗ trợ trực tuyến

Olympiad Hóa học Áo ............................................................................................. 97

Câu 5: Chống lại vi trùng đa kháng ........................................................................ 123

Câu 5: Sự quay và sự dao động ............................................................................ 146

Câu 5: Kính hiển vi huỳnh quang ........................................................................... 246

Câu 1. Xương nhân tạo ......................................................................................... 262

Câu 5. Acid lưu trữ năng lượng ............................................................................. 278

Câu 7: Đồng phân ................................................................................................ 309

Bài 1: Hiệu chỉnh đơn vị SI .................................................................................... 452

Bài 7: Dao động phân tử và phổ hồng ngoại ........................................................... 502

Bài 11: Mạ bạc ..................................................................................................... 529

Bài 20: Bán dẫn ................................................................................................... 576

Câu 2: Phthalic acid ............................................................................................. 734

Hướng dẫn chấm ngày thi thứ hai ............................................................................763

Olympiad Hóa học Đức ..........................................................................................841

Câu 8: Tổng hợp (–)-Muscone .............................................................................. 863

Điện tích một electron: 1.6 × 10−19 𝐶

Năng lượng tự do Gibbs: 𝐺 = 𝐻 − 𝑇𝑆

Biểu thức động học

Biểu thức Arrhenius:

Biểu thức Lambert–Beer: 𝐴 = 𝜀𝑙𝑐

89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103

(stretch, free) 3700–3500 strong, sharp

C–O (stretch) 1150–1050 strong

stretch 3000–2850 strong

stretch 3100–3010 medium

C=C stretch 1680–1620 variable

C–F stretch 1400–1000 strong

C–Cl stretch 800–600 strong

variable, not present in

C–H stretch 3100–3000 medium

C=O stretch 1820–1670 strong

C=O stretch 1725–1700 strong

O–H stretch 3300–2500 strong, very broad

C–O stretch 1320–1210 strong

C=O stretch 1740–1720 strong

2850–2820 & 2750–

C–O stretch 1300–1000 two bands or more

cyclic stretch 5-membered - 1745 strong

stretch 7-membered - 1705 strong

conjugation moves absorptions to lower wavenumbers

aryl ketone stretch 1700–1680 strong

CN Stretch 2260–2210 medium

1560–1515 & 1385–

phụ khác của phản ứng này, không chứa magnesium.

trình Wulf-Bragg: dhkl =

d12 4 d12 8 d24 4

tính được với phase thứ nhất là: d1 3 = 6.370; d2 4 = 6.370;

( 3) Mg2Si + 4HCl → 2MgCl2 + SiH4

( 4 ) 2Mg2Si + 8HCl → 4MgCl2 + Si2H6 + 2H2

(5 ) Mg2Si + 4NH4Br → 2MgBr2 + SiH4 + 4NH3

mạng, nhưng ở các độ cao khác nhau.

Trong đó Ox + ze− Red, R = 8.314 J‧(mol‧K), T là nhiệt độ tuyệt đối, F là

Hình 1. Phổ UV-Vis của polyaniline dạng I và II.

hóa lập thể.

f) Vẽ cấu trúc các hợp chất K, L, M.

c) Cấu trúc sản phẩm cộng với protein P:

d) Ion fluoride (F-).

A: NH4NO3 B: NH3 C: HNO3 D: N2 E: H2

b) Ca (NO3 )2 + H2O + 2NH3 + CO2 → 2NH4NO3 + CaCO3

M( anion ) = 39.10 g  mol−1 

Tương ứng với dữ kiện đã cho. Do đó Y là NH4H2PO4.

FeCl3 + KOH + Cl2 → K 2FeO4 + KCl + H2O