1.

1 Историја на атомот
-Во 1897 Џ.Џ Томсон го октрива електронот

- Прави грешен модел на атомот познат како пудинг од сливи

-Во 1911 Ернест Радерфорд го создава нуклеарниот модел на

атомот

- Во овој модел на атомот електроните кружеле околу јадро

1.2 Структура на атомот

- Во 1914 година Нилс Бор го создава планетарниот модел на
атомот

- Во овој модел на атомот електроните се распределени во слоеви

-Јадрото содржи протони (позитивно наелектризирани честички) и

неутрони ( неутрални честички )

1.3 Атомската структура и таблицата

на периодниот систем
- Бројот на електрони во последниот слој е еднаков на групата или
се разликува за десет

- Бројот на слоеви е еднаков на периодата

1.4 Хемиски симболи на елементите
Z = aтомски број

A = масен број

N = неутрони

Z=p=e

A=p+n

N=A–Z

1.5 Електронска конфигурација

- Електронска конфигурација е кога електроните се распоредени во
електронски слоеви

- Последниот електронски слој на атомот се нарекува валентен слој

1.6 Трендови во таблицата на

периодниот систем на елементите
1 група - Алкални метали

2 група - Земноалкални метали

17 група - Халогени елементи

18 група - Благородни гасови

3 - 12 група - Преодни метали

 - Во 1869 Димитар Менделеев ги подредува сите дотогашни 63
елементи по нивната атомска маса
- Во 1914 Хенри Мозли заклучува дека елементите се
повторуваат во зависност на нивниот атомски број.

3.1 Запознавање со брзина на реакција

-Брзина на реакција е количина потрошен реактант или добиен
продукт во изминато време

- Има неколку фактори што влијаат на брзината на реакција

- Температура

- Концентрација

- Притисок

- Допирна површина

- Катализатор

3.2 Концентрација и брзина на

реакција
- Со зголемување концентрацијата може да се забрза брзината на
реакцијата

- Со зголемувањето на концентрацијата се зголемува количината на

честичките што ги зголемува шансите да се спроведи ефикасен
судир и да се убрза реакцијата.
3.3 Допирна површина и брзина на
реакција
- Колку е поголема допирната површина, толку повеќе честички
има. Притоа се зголемува шансите да се случи ефикасен судир.

3.4 Температура и брзина на реакција

- Со покачувањето на температурата, се зголемува брзината на
реакција. Ова се случува бидејки честичките добиваат поголемо
количество енергира, притоа се движат побрзо, и се случуваат
поголем број судири.

3.5 Катализатори и брзина на

реакција
- Катализаторите се супстанци што ја забрзуваат хемиската
реакција, без да реагираат како реактант во истата.

- Катализаторите го намалуваат минималното количество енергира

на реактантите потребно за да стапат во реакција.

- Ензимите се биолошки катализатори што ги забрзуваат хемиските

реакции во телото

- Има три вида ензими

- Амилаза ( разградува јаглехидрати)

- Протеаза ( разградува протеини)

- Липаза ( разградува масти)

4.1 Запознавање со поимот јони

- Јоните се атоми кој одаваат или примаат валентни електрони

- Катјони (позитивно наелектризирани) оддава електрони

- Анјони (негативно наелектризиран) прима електрони

- кај јоните се додава наставка ид

4.2 Атоми и Јони

Оддадени електрони

Број на група 1 2 13
Број на 1 2 3
оддадени
електрони
Полнеж на 1+ 2+ 3+
катјон

Примени електрони

Број на група 15 16 17
Број на 3 2 1
примени
електрони
Полнеж на 3- 2- 1-
анјон