ANALIZA E VEPRES

“MAKBETHI”

LENDA: LETERSI
PUNOI: ADELA LAPRAKU, ARBER LAME,
EJONA SULA, LAURENT CAHANI
PRANOI: ELDA RABETA
 -PERMBAJTJA

-VEPRA DHE TEMAT QENDRORE

-SUBJEKTI

-PERSONAZHET E VEPRES

-VECORITE E VEPRES
-VECORITE E VEPRES

Veorite artistike:
Ne tragjedine Makbethi Shekspiri ka perdorur me mjeshteri mjete emocionale dhe stilistikore te efektshme dhe te paharrueshme,
si: profecite e tri magjistricave, gostia mbreterore dhe shfaqja e fantazmes se Bankos te vrare pabesisht, somnamulizmi torturures
I zonjes Makbeth, vegjimi trondites I kames se pergjakur, komploti per vrasjen e mbretit ne gjume, etj.Kjo tragjedi shquhet per
stukturen e qarte e te thjeshte, per konfliktin e thelle e te ngjeshur, per analizen psikologjike te karaktereve, si dhe per idete e
rendesishme humaniste.

Me kete tragjedi dhe me veprat e tjera Shekspiri shfaq hapur karakterin demokratik e humanist..Strumbullar te veprimit te
tragjedise jane: Makbethi dhe Zonja Makbeth, por personazhi mbizoterues eshte ai qe I jep emrin tragjedise. Autori e ka realizuar
bindshem natyren komplekse te Makbethit. Ai eshte jashtezakonisht ambicioz; pasioni per pushtet dhe instikti per lavdi jane aq te
forte saqe asnje breng e brendeshme apo ndonje ndjenje humane, nuk eshte ne gjendje ta shkepute ate nga rruga e krimit apo ta
coje nga keqardhja ne pendese.

Shekspiri hyn thelle ne psikologjine e personazhit dhe e zbulon ate me dramacitet te forte. Ne fillim, jepen luhatjet e tij
shpirterore, lufta e brendeshme ndermjet lakmise se papaermbajtur per pushtet (e materializuar ne skene nga profecia e tri
magjistrcave) dhe e ndjenjes se detyres si vartes I mbretit, ndermjet “ndershmerise” se njeriut qe komploton per here te pare dhe
imagjinates se trazuar pas krimit te ulet (monologu per feksjen e kames se pergjakur – vegimi I trurit te tij te nxehte).

Gjuha dhe figuracioni:

Ajo qe ua rrit vleren veprave te Shekspirit, eshte gjuha jashtezakonisht e gjalle dhe e pasur. Ne teresine e vepres se
vet Shekspiri perdor fjale e shprehje me shume se cdo autor tjeter I gjuhes angleze. Ajo cka e ben te fuqishem artin e
tij jane mjeshteria me te cilen ai thuri dialoget e monologet e famshem. Ne tragjedine e Shekspirit secili personazh
flet gjuhen qe I pershtatet me se miri nivelit dhe karakterit te tij, duke shmangur cdo lloj falsifiteti apo mungesa
natyrshmerie. Vec kesaj, fjalet pasurohen shpeshhere me kuptime shtese, te fshehura, ironike ose te dyfishta, pa
harruar neologjizmat e shumta, lojrat e fjaleve apo edhe perdorimin e guximshem dhe funksional te sharjeve dhe
vulgarizmave.

Figura letrare, si mjete per poetizmin e universit, luan rol qendror jo vetem ne shprehjen e mendimeve e ideve te
fuqishme, por edhe ne gjithe sistemin e vargezimit. Gjuha eshte e stilit tragjedik. Kohet e foljeve me shume jane ne
kohen e tashme, por kemi raste edhe te perdorimit te foljeve ne kohen e kryer te thjesht dhe ne te ardhmen. Fjalet
jane te drejtperdrejta dhe pa nenkuptime, sepse fjalit merren ne kuptimin e pare te tyre. Ato jane te zgjedhura dhe me
nje retorike te larte.

Dialogu & Monologu

Dialogu eshte njesia ndertimore e nje teksti dramatik. E gjithe ngjarja qe zhvillohet ne nje tekst dramatik eshte i
ndertuar mbi dialogun dhe monologun.

Dialogu eshte shume i pranishem, pergjithesisht dialogu midis Zonjes. Makbeth dhe vete Makbethit para , gjate dhe
pas vrasjes se mbretit Dunkan. Ne  pjese kemi dhe monolog te Makbethit, i cili ne nje fare menyre ka frike qe te vras
mbretin... dhe shpesh here flet me vete. 

E gjithe  tragjedia zhvillohet ne Skoktland (Sot Skocia).  Ne fillim ne keshtjellen e Mbretit Dunkan, dhe me pas e
gjithe ngjarja tranfserohet ne keshtjellen e vete Makbethit ne te cilen kryhet dhe vrasja e mbretit.
SHEMBUJ NGA TEKSTI PER RASTET:
SHAQJA E FANTAZMES SE BANKOS :
AKTI III SKENA IV
MAKBETHI: CILI PREJ JUSH E BERI KETE GJE? PRA, FLOKET E PERGJAKUR MOS MI
TUND KESHTU. TE LUTEM, SHIH ATJE! SHIKO!- SI THE? SI? CKAM? POSA TUND KOKEN, FOLME!
KUR VARRET NXJERRKAN JASHTE TE VARROSURIT, KUFOMAT MOS NA I MBULONI FARE. PO
HIDHUANI KORBAVE TI HANE…..
KOMENTI: KETU VIHET RE GJENDJA E RENDUAR PSIKOLOGJIKE E MAKBETHIT PASI SHEH
FANTAZMEN E BANKOS.FANTAZMEN MUND TA SHIKONTE VETEM MAKBETHI DHE TE TJERET
MENDONIN SE MAKBETHI ISHTE I SEMURE. ZONJA MAKBETH MENDONTE SE AJO ISHTE VETEM
IMAGJINATA E MAKBETHIT DHE NUK E BESONTE ATE.

GJUHA E PERDORUR DHE FIGURACIONI

MAKBETHI : GUXOJ CDO PUNE QE GUXON NJE BURRE. ME DIL PERPARA SI ARI RUSIE, SI RINOQER
A TIGER HIRKANIE; MERR C’FORME TJETER TE DUASH PERVEC KESAJ. DHE TE PERBALL ME
NERVA TE CELNIKTA; A NGJALLU PRAP’ E THIRRME NE DUEL. ME SHPATE MU NE MES TE
SHKRETETIRES; N’U DRITHEROFSHA, QUAME DOC KURVE! SHPORRU KETEJZA, HIJE E
TMERRUAR, KUKUDH IMAGJINAR(FANTAZMA ZHDUKET.)KESHTU: TANI QE SHKOI, JAM PRAPE
BURRE.

MARRE NGA: https://www.klasaletersi.com/wp-content/uploads/2015/12/Shekspir-Makbethi.pdf