Professional Documents
Culture Documents
اسلام: د اسلام لنډه پېژندنه څرنګه چې په قرآن کريم او نبوي سنتو کې راغلې ده.
اسلام: د اسلام لنډه پېژندنه څرنګه چې په قرآن کريم او نبوي سنتو کې راغلې ده.
او لIIه ابن عمIIر رضIIي هللا عنهم Iا IڅخIIه روايت دی
چې د هللا رسول صلی هللا عليه وسلم د مکې د فتحې
په ورځ خلکو تIIه وينIIا وکIIړه ،نIIو ويې فرمايIIل :اې
خلک&&و! پرت&&ه ل&&ه ش&&که هللا ستاس&&و څخ&&ه د جه&&الت
لويي او د هغه وخت پر پلرونو وياړ کول ل&&ه منځ&&ه
ي&&وړل ،ن&&و خل&&ک دوه ډول&&ه دي :ي&&و هغ&&ه نې&&ک،
پرهېزګار او د هللا پر وړان&&دې ع&&زتمن دي ،او ب&&ل
بې الرې ،بدبخته او د هللا پر وړاندې سپک دي ،او
ټ&&ول خل&&ک د آدم زامن دي ،او هللا آدم ل&&ه خ&&اورې
پي&&داکړی ،هللا فرمIIايي :اې خلک&&و! پرت&&ه ل&&ه ش&&که
تاس&&و م&&و ل&&ه ي&&و نارېن&&ه او ښ&&ځېنه پي&&داکړئ ،او
بېالبېل& قومونه او قبيلې مو وګرځولئ تر څو ي&&و
ب&&ل س&&ره وپ&&ېژنئ ،بېش&&که د هللا پ&&ه وړان&&دې ل&&ه
تاس&&&و ت&&&ر ټول&&&و زي&&&ات ع&&&زتمن ستاس&&&و زي&&&ات
پرهېزګ&&ار دی ،پرت&&ه ل&&ه ش&&که هللا ښ&&ه پ&&وه خ&&بر
لرونکی دی .ترمذي روايت کړی .د حديث شIIمېره
(.)۳۲۷۰
او د قرآن کريم په امرونIIو او د رسIIول کIIريم صIIلی
هللا عليه وسلم په امرونIIو کې کIIوم داسIIې حکم نشIIې
5 د اسالم لنډه پيژندنه
هغه لره به د قيامت پIIه ورځ لIIوی عIIذاب وي ،د هللا
پIIر خپIIل مخلIIوق لIIه بشIIپړ عIIدل ،حکمت او رحمت
څخه دا دي چې دغه دنيا يې د عمIIل کIIور ګرځIIولې
ده او آخIIرت يې دويم کIIور ګرځIIولی چې هلتIIه بIIه
بدله ،حسIIاب او ثIIواب وي ،تIIر څIIو نېIIک عملIIه د
خپل نېک عمل بدله ترالسه کړي ،بIIدکاره ظIIالم او
بغاوت کوونکی د خپل بغIIاوت او ظلم سIIزا وګIIالي،
او د دې لپاره چې ځينې خلک دا کار لرې ګڼي ،نIIو
هللا زيIIات داسIIې دليلونIIه راوړي چې پIIر دې خIIبره
داللت کIIوي چې بېرتIIه را پورتIIه کېIIدل حIIق دي
هيڅ شک پکې نشته .هللا تعIIالی فرمIIاېلي :او د هغ&&ه
له نښانو څخه دا دي چې ته زمك&&ه وي&&نې چې وچ&&ه
(شاړه) ده خو كله چې اوبه وربان&&دې واوروو ،ن&&و
سره وخوځيږي او راوپړسيږي ،پ&&ه رېښ&&تيا همغ&&ه
ذات چې هغ&&ه يې راژون&&دۍ ك&&ړه هروم&&رو د م&&ړو
راژوندى كوونكى دى ،بېشكه هغه پر هر څ&&ه ښ&&ه
قادر دى( .د فصلت سورت ۳۹ :ايت)
او هللا تعالی فرماېلي :اې خلك&&و! ك&&ه د بي&&ا ژون&&دون
په اړه په شك كې ياست ،نو (خبر شئ) م&&وږ تاس&&و
44 د اسالم لنډه پيژندنه
یې کړی شوې وه ،له هغو کسانو ن&&ه ب&&ېزاره ش&&ي
چې اتب&&اع یې ک&&ړې وه ،او ع&&ذاب ووې&&ني او ټ&&ولې
اړېکي پ&&رې وش&&لېږي( .د البقIIره سIIورت-۱۶۵ :
۱۶۶ايتونه.
او هللا تعIIالی د قيIIامت پIIه ورځ پIIه باطIIل سIIره د
پيروانو او د هغوی د مشرانو د حال په بيانولو سIIره
وفرمايل :لويي کوونکي به کمزورو ت&&ه ووايي چې
آيا له هغه وروس&&ته هم م&&وږ ل&&ه الرښ&&وونې ايس&&ار
كړي وئ چې درته راغله؟ خو نه په اصل كې ( پ&&ه
خپله) تاسو مجرمان وئ .او (بيا به) كمزوري ګڼ&&ل
ش&&وي كس&&ان ل&&ويي کوونک&&و ت&&ه ووايي چې ن&&ه پ&&ه
اصل كې همدا ستاس&&و د ش&&پې او ورځې چلون&&ه وو
چې موږ ته مو امر كولو تر څ&&و پ&&ر هللا كف&&ر وک&&ړو
او له هغه سره شريکان ونيسو .او كل&&ه چې ع&&ذاب
وويني نو هغوى (ټول)& به په پټه (ډېره) پښ&&ېماني
وكړي .او كومو كسانو چې كفر کړی پ&&ه غ&&اړو كې
ب&&ه يې ځنځيرون&&ه ورواچ&&وو .اي&&ا ل&&ه هغ&&و عملون&&و
پرته چې هغوى به كول د ب&&ل څ&&ه بدل&&ه ب&&ه ورك&&ول
كيږي؟( .د سبا سورت ۳۳ -۳۲ :ايتونه(.
60 د اسالم لنډه پيژندنه
روايت دی :چې هندې نبي صلی هللا عليIIه وسIIلم تIIه
وويIل :چې ابوس&&فيان ي&&و بخي&&ل س&&ړی دی ن&&و زه د
هغه له مال څخه د يو څه اخېستلو ت&&ه اړتي&&ا ل&&رم،
هغه وويل :دومره واخله چې په ښ&&ه توګ&&ه س&&تا او
بچي لپاره دې بسنه کوي .بخاري روایت کړی.
او نبي کIIريم صIIلی هللا عليIIه وسIIلم پIIر لورګIIانو او
خويندو د لګښت کولو فضيلت بيان IکIIړ؛ نIIو رسIIول
هللا صلی هللا عليه وسلم وفرمايIIل :چ&&ا چې د دوو یا
درې&&و لورګ&&انو ،ي&&ا دوو خوين&&دو او ي&&ا هم دري&&و
خويندو پالنه وکړه ،تر دې چې له هغوی بې&&ل ش&&و
او يا ترې مړ شو ،نو زه او هغه به ( پ&&ه جنت کې)
د دغو دوو ګوتو غون&&دې ن&&ېږدې وو او د ش&&هادت
او پ&&&ه منځ&&&نۍ ګوت&&&و يې اش&&&اره وک&&&ړه .السلسIIIلة
الصحیحة ،شمېره .۲۹۶
72 د اسالم لنډه پيژندنه
مIIرګ د تIIل لپIIاره لIIه منځIIه تلIIل نIIه دي ،هللا تعIIالی
فرمIIاېلي :ووايIIه :هغ&&ه پرېښ&&ته م&&و م&&ړه ک&&وي چې
73 د اسالم لنډه پيژندنه
هللا تعالی فرمIIاېلي :نن ب&&ه ه&&ر چات&&ه پ&&ه خپل&&و ك&&ړو
وړو بدله وركول كيږي ،نن ظلم نش&&ته .بېش&&كه هللا
ډې&&ر ژر ژر حس&&اب ك&&وونكى دى( .د غافر سIIورت:
۱۷ايت)
او هللا تعالی فرماېلي :پرت&&ه ل&&ه ش&&كه هللا د ذرې پ&&ه
اندازه ظلم نه كوي او كه هغه ښ&&ېګڼه وي ن&&و دوه
براب&&ره ك&&وي يې او ل&&ه خپ&&ل ل&&وري ال س&&تر اج&&رهم
وركوي( .د النساء سورت ۴۰ :ايت)
او هللا تعIIالی فرمIIاېلي :څ&&وک چې د ي&&وې ذرې پ&&ه
اندازه ښېګڼه وکړي بدله به يې ووي&&ني .او څ&&وک
چې د ي&&وې ذرې پ&&ه ان&&دازه ب&&دي وک&&ړي وب&&ه يې
ويني( .د الزلزله سورت ۸ -۷ :ايتونه)
او هللا تعالی فرماېلي :او موږ به د قيامت ورځې ت&&ه
د انصاف تلې ږدو نو بيا به په هيچ&&ا هيڅ ظلم ون&&ه
شي كه (څ&&ه هم ي&&و عم&&ل)& د اوري دانې پ&&ه ان&&دازه
وي ،موږ به يې راوړو او د حساب كولو لپاره موږ
بس یو( .االنبياء سورت ۴۷ ،ايت(
91 د اسالم لنډه پيژندنه
او هللا تعالی د ځان صفت پIIه حکمت سIIره بيIIان کIIړ
او ځIIIان يې پIIIه حکيم سIIIره ونومولIIIو ،هللا تعIIIالی
فرماېلي :هللا تعالی ګواهي ورکړې د دې خ&&برې چې
یقینا نشته بل حقدار د بنده ګۍ پ&&ه حق&&ه س&&ره مګ&&ر
هم&&دا دی او مالېک&&و او د علم خاون&&دانو (هم) چې
(هللا) پر عدالت والړ دی ،بل حقدار د بنده ګي نشته
په حق&&ه س&&ره مګ&&ر هم&&دی دی چې ډیر غ&&الب ښ&&ه
حکمت واال دی (د آل عمران سورت ۱۸ :ايت)
او هللا تعIIالی لIIه عيسIIی عليIIه السIIالم څخIIه پIIه خIIبر
ورکولو سره فرمIIايي پIIه داسIIې حIIال کې بIIه هغIIه د
قيIIامت پIIه ورځ هللا تIIه پIIه خطIIاب سIIره وايي :ک&&ه
چېرې ته ع&&ذاب ورک&&ړې؛ ن&&و هغ&&وی س&&تا بن&&دګان
دي ،او که بخښنه ورته وکړې؛ ن&&و پرت&&ه ل&&ه ش&&که
ت&&&ه برالس&&&ی حکمت واال يې( .د المائIIIده سIIIورت:
)۱۱۸
او هللا تعالی موسی عليه السالم ته وفرمایل کله يې
چې اواز ورت&&ه وک&&ړ پ&&ه داس&&ې ح&&ال کې چې هغ&&ه د
طور له غره سره و :اې موس&&ی پرت&&ه ل&&ه ش&&که زه
95 د اسالم لنډه پيژندنه
زړه رګ ترې غوڅ كړى واى .نو بي&ا ب&ه ل&ه تاس&ې
هيڅوك له دې كاره زم&&وږ ايس&&ارووونكي ن&&ه و( .د
الحاقه سورت ۴۷ -۴۴ :ايتونه) ابن کثIIير رحمIIه هللا
وېلي :هللا تعIIالی وايي( :ک&&ه هغ&&ه پ&&ر م&&وږ ل&&ه ځان&&ه
خ&&برې ج&&وړې ک&&ړې وای) معن&&ا دا چې ک&&ه محم&&د
صلی هللا عليه وسلم دا کار ک&&ړی وای ،ک&&ه چ&&ېرې
داسې وای لکه هغوی چې ګومان کوي چې هغه پر
موږ درواغ ت&&ړونکی دی؛ ن&&و پ&&ه پيغ&&ام کې يې څ&&ه
زياتوالی او يا ل&&ه هغ&&ه کم&&والی راوړی وای ،او ي&&ا
يې له ځانه يوڅه ويلي وای چې موږ ت&&ه يې نس&&بت
کړی و- ،خو داسې نه ده ،-او موږ ب&&ه هم هغ&&ه ت&&ه
په سزا ورکولو کې ب&&يړه ک&&ړې وای ،ځک&&ه خ&&و يې
وويل( :هرومرو& به مو هغه پ&&ه ښ&&ي الس راني&&ولی
وای) ويل کيږي :معنا دا چې له هغه به مو په ښ&&ي
الس غچ اخېستی وای ،ځکه هغه (ښ&&ی الس) پ&&ه
را نيولو کې ډېر س&&خت وي &،او چ&&ا ويلي :هغ&&ه ب&&ه
م&&و هروم&&رو& ل&&ه ښ&&ي الس راني&&ولی وای .او هللا
تعالی فرماېلي :او كل&&ه چې هللا ووي&&ل &:اې عيس&&ى د
مريمې زويه! ايا تا خلكوته ويلي و چې له هللا پرته
100 د اسالم لنډه پيژندنه
کت&&اب دی ،ن&&ه ل&&ه مخې او ن&&ه ل&&ه ش&&ا څخ&&ه باط&&ل
ورتالی شي ،د حکيم ستايل ش&&وي ل&&ه ل&&وري ن&&ازل
کړل شوی دی( .د فصلت سورت ۴۲ -۴۱ :ايت)
او هللا تعالی د نبوي سنتو په اړه وايي چې هغه د هللا
له لوري وحي ده :او هغه څه چې رسول پرې تاسو
ته راتګ کړی؛ نو هغه واخلئ او له ک&&وم څ&&ه څخ&&ه
مو چې منع کوي ت&&رې ايس&&ار ش&&ئ او ل&&ه هللا څخ&&ه
ووېرېږئ &،پرته له شکه هللا د سختې سزا واال دی.
(د الحشر سورت ۷ :ايت)
139 د اسالم لنډه پيژندنه
مور او پالر دې ،يوازې زما پ&&ه ل&&ور راتل&&ل دي( .د
لقمان سورت ۱۴ :ايت)
او هللا تعالی فرماېلي :او انسان ته مو له خپ&&ل م&&ور
او پالر سره په ښېګڼه ټينګار كړى دى ،چې م&&ور
يې په (ډې&&ر) ك&&ړاو س&&ره پ&&ه ګې&&ډه ګرځ&&ولى او پ&&ه
كړاو سره يې زېږولى ،او په ګېډه كېدل او ل&&ه تې
بېلېدل يې (ټول) دېرش مياش&&تې دي .ت&&ر دې چې
هغه بيا ځوانۍ او څلوېښت کلنۍ ته ورس&&ېد &،ويلې
زما ربه! توفيق راكړې چې ستا د هغ&&ه نعمت ش&&كر
وباس&&&م چې پ&&&ر م&&&ا او زم&&&ا پ&&&ر م&&&ور او پالر دې
لورولی او چې داسې ښه کارونه وكړم چې ته پرې
خوښ&&ېږې& او اوالده مې هم ص&&الحه وګرځ&&وه م&&ا
تاته توبه اېس&&تلي او زه ل&&ه مس&&لمانانو څخ&&ه يم( .د
األحقاف سورت ۱۵ :ايت)
له ابوهریره رضي هللا عنIIه څخIIه روايت دی وايي:
يوسړی رسول هللا ص&&لی هللا علي&&ه وس&&لم ت&&ه راغی
ويې ويل :اې د هللا رسوله! له خلکو تر ټولو زي&&ات
زم&&ا د ښ&&ېګڼې حق&&دار څ&&وک دی؟ هغ&&ه وفرماي&&ل&:
141 د اسالم لنډه پيژندنه
او رسول هللا صلی هللا عليه وسلم فرماېلي :ت&&ر هغ&&ه
ب&&ه جنت ت&&ه داخ&&ل نش&&ئ ت&&ر څ&&و م&&و ايم&ان ن&&ه وي
راوړی او تر هغه ب&&ه ايم&&ان ران&&ه وړئ ت&&ر څ&&و ل&&ه
يوبل سره مينه ونه کړئ او آيا هغه څ&&ه درت&&ه ون&&ه
ښيم چې کله مووکړل له يوبل سره به مينه وکړئ؟
هغه دا چې په خپلو منځ&&و کې س&&الم ک&&وئ .صIIحيح
مسلم ۵۴
او د هغه ل&&ه رس&&ول س&&ره ي&&وې جګ&&ړې ت&&ه ،او ك&&ه
توبه مو وكړه؛ نو ستاس&&و لپ&&اره خپلې پ&&انګې دي،
نه به ظلم كوئ او نه دې ظلم درباندې كيږي.
(د البقره سورت ۲۷۹ -۲۷۸ :ايتونه)
او هللا د هيڅ ګناه واال داسIIې نIIه دی ګواښIIلی لکIIه د
سIIود واال يې چې ګواښIIلی؛ ځکIIه سIIود د دينونIIو،
هېوادونو ،مالونو او نفسونو ورانوالی دی.
او اسالم د مردارې او هغه څIIه خIIوړل حIIرام کIIړي
دي چې د بوتانو او ناحقه معبودانو لپIIاره ذبح شIIوي
وي ،او د خIIنزير غوښIIه يې حرامIIه کIIړې ده ،هللا
تعالی فرماېلي :پرتاسې حرامه ک&&ړل ش&&وه م&&رداره،
وينه (بهېدونکی) ،د خ&&نزير غوښ&&ه &،هغ&&ه چې ل&&ه
هللا پرته د بل چا په نوم حالل شوى وي ،په ستوني
خپه ک&&ړل ش&&وى ،ويش&&تلى ،غورځې&&دلى ،پ&&ه ښ&&كر
څېرې ش&&وى ،هغ&&ه چې ځن&&اورو خ&&وړلى وي خ&&و
پرت&ه ل&ه هغ&ه چې تاس&ويې حالل ك&ړئ ،هغ&ه چې د
كوم ناروا ځاى يا څه ب&&ل ش&&ي پ&&ه ن&&وم حالل ش&&وى
171 د اسالم لنډه پيژندنه