KILATES: PANUNURING PAMPANITIKAN NG PILIPINAS
NI: TORRES YU ROSARIO
Kilates ang titulo ng teksbuk/aklat na ang ibig sabihin ay
inaalam, tinatantiya,tinitimbang, binubusisi, sinisipat, at sinusuri
ang mga akdang pampanitikan ng Pilipinas.
May Akda: Rosario Torres-Yu
Lingwahe: Tagalog
Naipublish: Quezon City: University Of the Phil. Press
2006
Paksa: Phil. Literature and History and Critism
Natto at bagoong:mga sanaysay sa kulturang Filipin’t
Hapon sa paninging ng mga hapon
Bayan at Lipuna: ang kritisismo ni Bienvido L.
Lumbera
PANUNURING PAMPANITIKAN
 Ito ay isang malalim na paghihimay sa mga akdang
pampanitikan sa pamamagitan ng paglalapat ng iba’t
ibang dulog ng kritisismo para sa mabisang pag-
unawa sa malikhaing manunulat at katha.
 Ang pagsusuring pampanitikan ay isang pag-aaral,
pagtatalakay, pagsusuri at pagpapaliwanag ng
panitikan. Ito ay may dalawang sangay:
Ang unang sangay ay ang Pagdulog.
Ang mga uri nito ay pormalistiko o pang-anyo.
Ang pangalawa ay ang moralistiko.
Ang pangatlo ay ang sikolohikal at ang uri ay
sosyolohikal-panlipunan.
Ang pangalawang sangay ay ang Pananalig. Binubuo
ito ng maraming uri. Ang mga uri nito ay ang
klasisismo, romantisismo, realismo, naturalismo,
impresyunalismo, ekspresyunalismo, simbolismo,
eksistensiyalismo at peminsmo.
Kahalagahan ng Panunuring Pampanitikan
Nagbibigay ng kakayahan upang Makita ang mas
malalim na kahulugan sa nilalaman ng akda at kung
paano ito ay lahat nagiging isang buong ideya.
Nagbibigay ang panitikan ng isang magandang
pagtakas sa realidad at ibinabahagi nito ang isang uri
ng libangan para sa mga tao.
Nagkakaroon ng malaking tulong ang panitikan sa
paghulma ng lipunan dahil tinutulungan nito ang mga
mamamayanan na bumuo ng opinion sa mundo at
kwestiyonin ang kasalukuyang Sistema.
Ang panitikan ay nagsasalamin sa kulturang
pinagmulan nito. Dahil dito nagiging isang
magandang kasangkapan ang panitikan upang
masalamin ang kultura at pamumuhay ng
pangkasalukuyang lipunan upang mas maintindihan
ito ng mga susunod na henerasyon.
Isa itong uri ng mahalagang panlunas na tumutulong
sa mga tao upang makapagplano ng sari-sariling mga
buhay,upang matugunan ang kanilang mga suliranin,
at upang maunawaan ang diwa ng kalikasan ng
pagiging makatao.
“Ang pinakamahalagang bagay ay hindi nakikita sa mga mata
sapagkat ang tunay na halaga ng bagay, puso lamang ang
nakadarama.” - aral mula sa Ang Munting Prinsipe ni
Antoine de Saint-Exuperv
MGA TEORYA SA PANUNURING PAMPANITIKAN
TEORYA- pormulasyon ng palilinawing mga simulain ng mga
tiyak na kaisipang upang makalikha ng malinaw at
sistematikong paraan ng paglalarawan o pagpapaliwanag ukol
dito.
TEORYANG PAMPANITIKAN- isang Sistema ng mga kaisipan
at kahalagahan ng pag-aaral na naglalarawan sa tungkulin ng
panitikan, kabilang ang layunin ng may-akda sa pagsulat at
layunin ng tekstong panitikan na ating binabasa.
SA PAGSUSURI NG PANITIKAN, MAINAM NA TIGNAN
ANG MGA SUMUSUNOD:
Pagkatao
Tema Ng Kwento
Mga Pagpapahalagang Pantao: Moral At Etikal Ba?
Mga Bagay Na Nakaiimpluwensya Sa Pagkato Ng
Tauhan
Pamamaraan Ng Pagbibigay Ng Solusyon Sa
Problema
TEORYANG IMAHISMO
Ang layunin ng panitikan ay gumamit ng mga imahen na higit
na maghahayag sa mga damdamin, kaisipan, ideya, saloobin
at iba pang nais na ibahagi ng may-adka na higit na madaling
maunawaan kaysa gumamit lamang ng karaniwang salita. Sa
halip na paglalarawan at tuwirang maglalahad ng mga imahen
na layong ilantad ang totoong kaisipan ng pahayag sa loob ng
panitikan.
TEORYANG PISIKAL
Nakatutulong nang malaki sa teoryang ito ay ang mga
larawang-diwa o imahe sa ikagaganda ng akda. Tumutukoy ito
sa mga salitang kapag binanggit sa akda ay nag-iiwan ng
malinaw at tiyak na larawan sa isipan ng mambabasa.
Nagpapatalas ito sa pandama ng mga mambabasa. Ito'y
naghari sa panahon ng amerikano.
TEORYANG ARKITAYPAL
Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang mga mahahalagang
bahagi ng akda sa pamamagitan ng mga simbolo. Ngunit hindi
basta-basta masusuri ang mga simbolismo sa akda.
Pinakamainam na alamin muna ang kabuuang konsepto at
tema ng panitikan sapagkat ang mga simbolismong
napapaloob sa akda ay magkaugnay sa isa’t isa. Ang lahat ng
simbolismo ay naaayon sa tema at konseptong ipinapakilala ng
may-akda sa mga mambabasa.
TEORYANG QUEER
Ang layunin ng panitikan ay iangat at pagpantayin sa paningin
ng lipunan sa mga homosexual. Kung ang mga babae ay may
feminismo ang mga homosexual naman ay queer.
TEORYANG EKSISTENSYALISMO
Ang layunin ng panitikan ay ipakita na may kalayaan ang tao
na pumili o magdesisyon para sa kanyang sarili na siyang
pinakasentro ng kanyang pananatili sa mundo (human
existence, death and life).
 Nabuo pagkatapos ng ikalawang digmaang
pandaigdig. Sa pananaw na ito, tinitignan ang tao
bilang nilalang na walang esensya.
 Sa paghahanap ng esensya, ang tao ay dumaranas
ng paghihirap. Kung gayon ang tao ay laging nasa
hirap na kalagayan.
 Sa huli, magdedesisyon siya kung magpapatuloy siya
sa pag-iral o wawakasan niya iyon.
 Nagpapahayag ito ng mahalagang paksain: ang
konkretong buhay at pakikihamok ng indibidwal. At
gayundin....
 Ang usapin ng indibidwal na kalayaan at pagpili.
 Ang kalayaang pumili ay kasama ng komitment at
responsibilidad
TEORYANG NATURALISMO
Ang mga akdang nagbibigay-diin sa teoryang ito ay
nagpapakita ng mga pangyayaring nakatutulong ang mga
piling salita at mga pahayag upang pangibabawin ito.
Ipinakikita rin ang epekto ng kapangitan ng kalagayan, katulad
ng kahirapan at kawalan ng katarungan, sa mga tauhan nito.
Ito'y isa sa mga namamayagpag sa kasalukuyan.
 Teoryang nag-uugnay ng siyentipikong pamamaraan
sa pilosopiya sa pamamagitan ng paniniwalang lahat
ng nilalang at pangyayari sa sangkalawakan ay
natural.
 Lahat ng karunungan ay maaring dumaan sa
masusing pagsusuri.
 Hindi naniniwala ang mga naturalisko sa mga bagay
na supernatural.
 Pinaniniwalaan sa naturalismo na maaring makilala at
mapag-aralan ang kalikasan sapagkat mayroon itong
regularidad, kaisahan at kabuuan batay sa likas na
batas nito.
TEORYANG DEKONSTRAKSYON
Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang iba’t ibang aspekto na
bumubuo sa tao at mundo. Pinaniniwalaan kasi ng ilang mga
pilosopo at manunulat na walang iisang pananaw ang nag-
udyok sa may-akda na sumulat kundi ang pinaghalu-halong
pananaw na ang nais iparating ay ang kabuuan ng pagtao at
mundo.
 Batay sa ideyang walang permanenteng kahulugan
ang teksto dahil ang wika matatag at nagbabago. Ay
di
 Higit na mahalaga ang mambabasa kaysa sa may-
akda sa pagtiyak ng kahulugan ng teksto.
 Layunin ng pag-aanalisa ang paglalantad sa mga
magkakaslungat na kahulugan o implikasyon ng
teksto at ng mga salita at pangungusap.
TEORYANG KLASISMO/KLASISISMO
Ang layunin ng panitikan ay maglahad ng mga pangyayaring
payak, ukol sa pagkakaiba ng estado sa buhay ng dalawang
nag-iibigan, karaniwan ang daloy ng mga pangyayari, matipid
at piling-pili sa paggamit ng mga salita at laging nagtatapos
nang may kaayusan.
 Matipid sa paggamit ng wika
 Maingat sa pagsasalita at pagpapahayag ng
damdamin.
  Para sa kanila hindi angkop ang paggamit ng salitang
balbal.
 -hindi rin angkop ang labis na emosyon.
KATANGIAN NG ISANG AKDANG KLASIKO
PAGKAMALINAW
 Pagkamarangal
 Pagkapayak
 Pagkamatimpi
 Pagkaobhetibo
 . Pagkakasunod-sunod
 Pagkakaroon ng hangganan
TEORYANG REALISMO
Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang mga karanasan at
nasaksisan ng may-akda sa kanyang lipunan. Samakatuwid,
ang panitikan ay hango sa totoong buhay ngunit hindi tuwirang
totoo sapagkat isinaalang-alang ng may-akda ang kasiningan
at pagkaefektibo ng kanyang sinulat.
 Mahalaga ang katotohanan kaysa kagandahan
 Ayon sa mga realista, ang sinumang tao, anumang
bagay at lipunan, ay dapat maging makatotohanan
ang isasagawang paglalarawan o paglalahad.
 PAKSA: Kahirapan, kamangmangan, karahasan,
krimen, bisyo, katiwalian, kawalan ng katarungan,
prostitusyon, atb.
TEORYANG ROMANTISISMO
Ang layunin ng teoryang ito ay ipamalas ang iba’t ibang paraan
ng tao o sumasagisag sa tao sa pag-aalay ng kanyang pag-
ibig sa kapwa, bansa at mundong kinalakhan. Ipinakikita rin sa
akda na gagawin at gagawin ng isang nilalang ang lahat upang
maipaalam lamang ang kanyang pag-ibig sa tao o bayang
napupusuan.
 pamamaraan ay nagmula:
 Pranses na pilosopong si jean rousseau
 Manunulat na aleman na si johan wofgang van goethe
 Malalim na pagpapahalaga sa kalikasan
 Pagpapalutang ng damdamin kaysa
 Isipan
 Pagkaabala sa mga henyo, bayani at
 Pambihirang katauhan
 Pagkahirati sa internal na tunggalian at ng mahiwaga
at kababalaghan
Dalawang uri ng romantisismo
TRADISYUNAL
 Humihilig sa makasaysayan at pagpapanatili o
pagbabalik sa mga katutubo
 Tradisyunal na pagpapahalaga tulad ng
nasyunalismo, pagk amaginoo at pagka- kristiyano
REBOLUSYONARYO
 Bumabaling sa pagtatatag ng bagong kultura na may
pagpupumiglas, k apusukan, at pagka-makasarili.
DALAWANG URI:
1. Romantisimong Tradisyunal -
nagpapahalaga sa halagang pantao.
2. Romantisismong Rebolusyonaryo pagkamakasariling
karakter ng isang tauhan.
ROMANTIKO-tawag sa pamaraan ng pagsulat ng mga akdang
pampanitikan sa Panahon ng Romantisismo.
TEORYANG MORALISTIKO
Ang layunin ng panitikan ay ilahad ang iba’t ibang
pamantayang sumusukat sa moralidad ng isang tao – ang
pamantayan ng tama at mali. Inilalahad din nito ang mga
pilosopiya o proposisyong nagsasaad sa pagkatama o
kamalian ng isang kilos o ugali ayon sa pamantayang itinakda
ng lipunan. Sa madaling sabi, ang moralidad ay
napagkakasunduan ayon na rin sa kaantasan nito.
TEORYANG MODERNISMO
Ito ay ang makabagong pananaw na may radikal na
pagkakaiba sa mga naisulat na hindi magiging larawan lamang
ng realidad ang sining kundi interpretasyon (kung minsan ay
hindi maunawaan, puno ng misteryo at hiwaga at kung minsan
ay walang kabuluhan) ng bisyon ng mundo.
TEORYANG MODERNISMO
Ang layuninin ng panitikan ay iparating ni Asiong Salonga ang
nais niyang ipaabot sa mga tao gamit ang tuwirang panitikan.
Samakatuwid kung ano ang nais iparating ni Rizal ay siya ring
nais niyang ipaabot sa kanyang mga taga-tangkilik. walang
labis at kulang, ngunit mayroong sapat lamang.walang halong
simbolismo at walang halong kalokohan at hindi kailangan ng
malalimang pagsusuri at pag-unawa.
TEORYANG HISTORIKAL
Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang karanasan ng isang lipi
ng tao na siyang masasalamin sa kasaysayan au bahagi ng
kanyang pagkahubog. Nais din nitong ipakita na ang
kasaysayan ay bahagi ng buhay ng tao at ng mundo.
 -Kumikilala sa gampanin ng isang institusyon, may
malaking papel na ginagampanan ang institusyon sa
pagbubukas ng daan sa uri ng panitikang dapat
sulatin ng may-akda.
 -ang wika at panitikan ay hindi maaaring
paghiwalayin.
TEORYANG FORMALISMO/FORMALISTIKO
Ang layunin ng panitikan ay iparating sa mambabasa ang nais
niyang ipaabot gamit ang kanyang tuwirang panitikan.
Samakatuwid, kung ano ang sinasabi ng may-akda sa kanyang
panitikan ang siyang nais niyang ipaabot sa mambabasa –
walang labis at walang kulang. Walang simbolismo at hindi
humihingi ng higit na malalimang pagsusuri’t pang-unawa.
TEORYANG HUMANISMO
Ang layunin ng panitikan ay ipakita na ang tao ang sentro ng
mundo; ay binibigyang-tuon ang kalakasan at mabubuting
katangian ng tao gaya ng talino, talento atbp.
 Maaring ilapat sa maraming paniniwala,.
Pamamaraan at pilosopiyang nagbibigay- tugon sa
kalagayan at karanasan ng tao.
 Nagmula sa salitang latin na nagpapahiwatig ng mga
"di-siyentipikong" larangan ng pag-aaral tulad ng wika
at panitikan..
TEORYANG FEMINISMO
Ang layunin ng panitikan ay magpakilala ng mga kalakasan at
kakayahang pambabae at iangat ang pagtingin ng lipunan sa
mga kababaihan. Madaling matukoy kung ang isang panitikan
ay feminismo sapagkat babae o sagisag babae ang
pangunahing tauhan ay ipimayagpag ang mabubuti at
magagandang katangian ng tauhan.
TEORYANG SAYKOLOHIKAL/SIKOLOHIKAL
Ang layunin ng panitikan ay ipaliwanag sa pamamagitan ng
pagpapakita ng mga salig (factor) sa pagbuo ng naturang
behavior (pag-uugali, paniniwala, pananaw, pagkatao) sa isang
tauhan sa kanyang akda. Ipinakikita sa akda na ang tao ay
nagbabago o nagkakaroon ng panibagong behavior dahil may
nag-udyok na mabago o mabuo ito.
TEORYANG MARKISMO/MARXISMO
Ang layunin ng teoryang ito ay ipakita na ang tao o
sumasagisag sa tao ay may sariling kakayahan na umangat
buhat sa pagdurusang dulot ng pang-ekononiyang kahirapan
at suliraning panlipunan at pampulitika. Ang mga paraan ng
pag-ahon mula sa kalugmukan sa adka ay nagsisilbing modelo
para sa mga mambabasa.
TEORYANG SOSYOLOHIKAL
Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang kalagayan at suliraning
panlipunan ng lipunang kinabibilangan ng may-akda.
Naipakikita rito ang pamaraan ng mga tauhan sa pagsugpo sa
suliranin o kalagayan ng lipunan na nagsisilbing gabay sa mga
mambabasa sa magpuksa sa mga katulad na suliranin.
TEORYANG BAYOGRAPIKAL
Ang layunin ng panitikan ay ipamalas ang karanasan o
kasagsagan sa buhay ng may-akda. Ipinahihiwatig sa mga
akdang bayograpikal ang mga bahagi sa buhay ng may-akda
na siya niyang pinakamasaya, pinakamahirap,
pinakamalungkot at lahat ng mga “pinaka” na inaasahang
magsilbing katuwang ng mambabasa sa kanyang karanasan
sa mundo.
TEORYANG KULTURAL
Ang layunin ng panitikan ay ipakilala ang kultura ng may-akda
sa mga hindi nakakaalam. Ibinabahagi ng may-akda ang mga
kaugalian, paniniwala at tradisyon minana at ipasa sa mga
sunod na salinlahi. Ipinakikita rin dito na bawat lipi ay
natatangi.
TEORYANG FEMINISMO-MARKISMO
Ang layunin ng panitikan ay ilantad ang iba’t ibang paraan ng
kababaihan sa pagtugon sa suliraning kanyang kinakaharap.
Isang halimbawa nito ay ang pagkilala sa prostitusyon bilang
tuwirang tugon sa suliraning dinaranas sa halip na ito’y
kasamaan at suliranin ng lipunan.
ISTRUKTURALISMO
 Unang dekada ng ika- 20 dantaon
 Wika ang mahalaga dahil bukod sa hinuhubog nito
ang kamalayang panlipunan ipinalalagay ng
maraming teorista na napakahalaga ng diskurso sa
paghubog ng kamalayang panlipunan.
 'di-makatao
PANITIKAN HINGIL SA KAHIRAPAN
 Ang "Panitikan ng Kahirapan" ay isang koleksyon ng
mga akda mula sa iba't ibang manunulat na naging bahagi
ng antolohiyang "ANI" (volume 26) na inilathala ng Cultural
Center of the Philippines (CCP) noong 1997.
 Ang pangunahing editor ng koleksyon na ito ay si Dr. Lilia
Quindoza Santiago, isang propesor, kritiko, at manunulat
sa larangan ng panitikan at isang kilalang tagapagtaguyod
ng mga panitikang nagbibigay-diin sa mga isyu ng
kahirapan at karapatang pantao sa Pilipinas.
 Ang layunin ng "Panitikan ng Kahirapan" ay ipakita ang
tunay na kalagayan ng mga taong nabubuhay sa
kahirapan sa Pilipinas. Sa pamamagitan ng pagbibigay- MGA BATAS KAUGNAY NG KAHIRAPAN
tinig sa mga kwento.
 Sa koleksyong ito, matatagpuan ang iba't ibang uri ng
panitikan tulad ng tula, maikling kwento, nobela, sanaysay,
at iba
 Sa kabuuan, nais ng "Panitikan ng Kahirapan" na
maghatid ng pag-asa, lakas, at inspirasyon sa mga taong
nakararanas ng kahirapan, upang mapakita ang kanilang
mga karanasan, at upang magtulak ng pagbabago sa
lipunan.
 MGA AGOS SA DISYERTO: ISANG PAGSUSURI
ni Gregorio V. Bituin Jr.
Ang pag-alon ng Mga Agos sa Disyerto ang nagbukas
ng bagong yugto ng panitikang Pilipino na nakabatay
sa totoong kalagayan ng nakararami sa lipunan - ang
mga manggagawa, magsasaka, maralita, kababaihan Emergency Subsidy Program (ESP) – A social amelioration
at kabataan. program to provide cash or non-cash subsidy to eighteen (18)
Ang mga maiikling kwento sa Mga Agos sa Disyerto million household beneficiaries, as defined in this JMC, in the
ay inakda nina Efren Abueg, Dominador Mirasol, amount of at least Five Thousand Pesos (PhP 5,000.00) to a
Rogelio Ordoñez, Edgardo Reyes at Rogelio Sikat. maximum of Eight Thousand Pesos (PhP 8,000.00) per month
for two (2) months, for basic food, medicine, and toiletries.
In accordance with RA 11469, the ESP shall be implemented
LANGAW SA ISANG BASONG GATAS for two (2) months covering the months of April and May, 2020.
Ni Amado Vera Hernanded The Emergency Subsidy shall be distributed through any of the
• PAKSA programs enumerated in Section 7 so long as the total amount
Ang pagkamkam ng mga mayayaman sa mga lupain at ang from various social amelioration programs does not exceed the
kayang abutin ng kanilang pera at kapangyarihan. prescribed thresholds as defined in this JMC. The following
• MGA TAUHAN table gives the subsidy amount for each household in the
• Bandong – isang ordinaryong mamamayan na region of residence, computed as a proportion to the respective
kimankam ang kanyang lupain ng korporasyon. regional minimum wage rates:
• Ana-maybahay Bandong, naging masalimuot ang
kanyang pagkamatay.
• Pinuno ng Royal Lanes- lider ng korporasyong
kinakamkam ang lupain ng mamamayan.
• Mga Miyembro ng Samahan- kasamahan nina
Bandong at Ana na inagawan ng lupain
• TAGPUAN
1. Bahay ni Bandong
2. Royal Lanes
3. Talipapa
MGA ISYUNG PANLIPUNAN PAGKAMKAM NG LUPAIN

Pag-agaw ng pribadong korporasyong Royal Lanes sa lupain

nina Bandong na ipinamana pa ng kanyang mga ninuno
kasama rin ang lupain ng kanilang mga kapit-bahay na sumapi
sa samahang pinamunuan nina Bandong at Ana.
KAWALAN O MATAGAL NA PAGKAMIT NG HUSTISYA NG
MAHIHIRAP
Hindi nagkaroon ng hustisya ang pagkamatay ni Ana.
• MGA ISYUNG PANLIPUNAN
KAWALAN NG EDUKASYON AT KAALAMAN SA MGA
KARAPATAN
Hindi alam ng mga mamamayan ang kanilang
karapatan para ipaglaban ang kanilang lupain dala ng
kawalan ng edukasyon. Hanggang sa isinalibro ng
panganay ni Bandong na nakapagtapos ng pag-aaral na
nagbigay sa kanila ng pag-asa.
• TEORYANG PAMPANITIKAN
TEORYANG SOSYOLOHIKAL
Nais ilantad ni Amado V. Hernandez ang bulok na
sistema ng lipunan sa kanyang panahon. Gamit ang
tauhan at mga pangyayari sa kuwento ay hangad niyang
pukawin ang pansin ng mamamayang Pilipino.
TEORYANG Moralistiko
Makikitang nakasaad sa akda ang moral at mga
pinaniniwalaan ng mga bida kaya’t nagawa nila ang mga
desisyon na iyon.
• TEORYANG PAMPANITIKAN
TEORYANG MARSISMO
Ang teoryang ito ay makikitang ginamit sa akda
sapagkat ang bidang tauhan ang may suliranin na dulot ng
kontrabidang tauhan at pinili ng bida na ipaglaban and
Karapatan niya laban sa mga nang aalipusta.
TEORYANG REALISMO
Ipinakita ng may akda ang totoong nangyayari sa
buhay sa pagitan ng mayayaman na may kapangyarihan
at sa mga mahihirap at mga dukha.
• REPUBLIC ACT No. 11310
An Act Institutionalizing the Pantawid Pamilyang
Pilipino Program (4Ps)
The 4Ps was piloted in 2007 and was launched on a
wider scale starting 2008. To date, there are already 2.3
million households in 80 provinces who are enrolled in the
programme, covering 734 municipalities out of a total of 1,
495 municipalities, and 62 key cities out of 138 cities.
Section 2. Declaration of Policies. -The State shall
promote a just and dynamic social order thereby uplifting
its citizens and marginalized sectors from poverty through
policies that provide adequate social services, promote full
employment, a rising standard of living, and an improved
quality of life for all.
Section 7. Conditional Cash Transfer to Beneficiaries. -
The Advisory Council shall determine the amount of
conditional cash transfer to beneficiaries with the following
schemes:
(a) Conditional cash transfer grant per child enrolled in day
care and elementary programs shall not be lower than
Three hundred pesos (₱300.00) per month per child for a
maximum of ten (10) months per year;
(b) Conditional cash transfer grant per child enrolled in
junior high school shall not be lower than Five hundred
pesos (₱500.00) per month per child for a maximum of ten
(10) months per year;
(c) Conditional cash transfer grant per child enrolled in
senior high school shall not be lower than jSeven hundred
pesos (₱700.00) per month per child for a maximum of ten
(10) months per year; and
(d) Health and nutrition grant shall not be lower than
Seven hundred fifty pesos (₱750.00) per month for a

• Mga Akdang Tumatalakay sa Kahirapan

 maximum of twelve (12) months per year.

Panitikan Hinggil sa Karapatang Pantao

Ang Panitikan Hinggil sa Karapatang Pantao ay ano mang
sulating naglalaman ng mga usapin sa karapatang pantao.
Artikulo III (Bill of Rights) ng Konstitusyon Ng Republika ng
Pilipinas
1.Karapatang mamuhay (Right to Live)
2.Kalayaan sa Pagsasalita ( Freedom of speech)
3.Pagkakapantay-pantay sa harap ng batas ( equality before
the law)
4.Panlipunang Karapatan (social rights) 5.Pangkalinangang
Karapatan (cultural rights) 6.Pangkabuhayang Karapatan
(economic rights) (pertaining to livelihood)
7.Karapatang makilahok sa kultura (the right to participate in
culture)
8.Karapatan sa Pagkain (the right to food)
9.Karapatang makapaghanapbuhay (the right to work for a
living) Teoryang pampanitikasn
10.Karapatan sa edukasyon (the right to education) Realismo
11.Karapatan ng tao (rights of man) rights of human being, Sosyolohikal
rights of people Humanismo
BISA NG PANITIKAN
Ericson Acosta Damdamin at Isip
may akda ng “Pitong Sundang: Mga Tula at Awit” sa pamamagitan ng akdang ito ay napupukaw ang ating
Ibinilangong manunulat, kompositor, mangaawit, isip at damdamin sa mga maling nangyayari sa ating
peryodista at aktibistang intelektuwal. lipunan at nagkakaroon tayo ng kagustuhan na
dalubhang mamamahayag masolusyunan ang problemang ito.
dating editor ng student publication Philippine
Collegian at dating chairperson ng student cultural Kaasalan
group Alay Sining Dapat tayong maging matapang. Kapag inabuso, dapat
Nagtrabaho rin sya bilang cultural writer for the Manila ay lumaban. Kahit pa ang sistema ng hustisya ay hindi
Times. makatarungan para sa lipunan, may boses tayo at
Tula siguradong may tenga na handang makinig rito.
Isang uri ng panitikan na nagbibigay diin sa ritmo, mga tunog, Bisa sa Lipunan
paglalarawan at mga paraan ng pagbibigay kahulugan sa mga Ang "Tulang Pitong Sundang" ni Ericson Acosta ay isang
salita. tula na naglalarawan sa kalagayan ng lipunan na puno ng
Awit kahirapan, kawalan ng katarungan, at pagsasamantala ng
Isang uri ng tulang pasalaysay na binubuo ng tig aapat na mga mahihirap ng mga mayayaman at makapangyarihan.
taludtod ang bawat saknong, na ang bawat taludtod ay may Ang tula ay nagbibigay ng pag-asa at inspirasyon sa mga
labindalawahing pantig at tradisyonal na dulong tugmaay taong nangangarap ng isang lipunang may hustisya at
isahan pagkakapantay-pantay.

Tungkol sa Akda
ang “Pitong Sundang” ay hango sa tula ng
‘pakikibaka’. Inilalahad ng tula ang iba’t ibang
problema ng lipunan sa pananaw ng mga inaapi.
ang pinaparating ng akdang ito ay kung paano ninais
ng mga tao sa lipunan na maghimagsik kahit
kapahamakan ang kapalit nito.
mayroong anim na tula sa akdang ito; Huling Kaingin,
Hapag, Sipat, Tala, Tula, Gabu Tungkol sa Akda ang
“Pitong Sundang” ay hango sa tula ng ‘pakikibaka’.
Inilalahad ng tula ang iba’t ibang problema ng lipunan
sa pananaw ng mga inaapi. ang pinaparating ng
akdang ito ay kung paano ninais ng mga tao sa
lipunan na maghimagsik kahit kapahamakan ang
kapalit nito. mayroong anim na tula sa akdang ito;
Huling Kaingin, Hapag, Sipat, Tala, Tula, Gabudd