02. Ito ay binibigkas na tunog.

Henry Gleason • Ang wika ay binubuo ng mga tunog.

1988. Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang • Pinagsama-samaang tunog upang makalikha ng mgasalita.
03. Ito ay pinipili at isinasaayos
tunog na isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit
• Layunin ng wikaang magkaroon ng epektibong komunikasyon na
ng mga taong kabilang sa kultura.
may malinaw na mensahe.
04. Ito ay arbitraryo.
• Ang mga tunog na binibigkas sa wika ay pinili para sa layunin ng
Wayne Weiten gumagamit nito. Halimbawa:
2007. Siya ay naniniwala na ang wika ay binubuo ng mga Ang salitang bahay kapag isinalin sa ibang wika ay:
simbolo na naghahatid ng kahulugan. Binubuo rin ito ng Ilokano – balay
mga patakaran at pinagsama-samang mga simbolo na Chavacano – casa
makakabuo nang walang katapusan at iba’y ibang Tausug – bay
mensahe. 05. Ito ay patuloy na ginagamit.
• Isang katangian ng wika ay ang pagiging gamitin. Ito ay
kasangakapan sa komunikasyon.
Bruce A. Goldstein 06. Ito ay nakabatay sa kultura.
2008. Siya ay naniniwala na maaaring bigyan ng kahulugan • Nagkakaiba-iba ang wika nang dahil sa iba-ibang kultura.
ang wika bilang isang sistema ng pakikipagtalastasan gamit ang Halimbawa:
mga tunog at mga simbolo na nagagamit upang masabi ang Ice Formations (Filipino vs. Ingles)
nararamdaman, kaisipan, at mga karanasan. 07. Ito ay dinamiko o nagbabago.
• Ang wika ay nadaragdagan ng bagong bokabularyo habang
lumilipas ang panahon.
Alfred North Whitehead Halimbawa:
Siya ay isang edukador at pilosopong Ingles na Ang salitang bomba ay nangangahulugan na:
naniniwalang ang wika ay kabuuan ng kaisipan ng - Pampasabog
lipunang lumikha nito; bawat wika ay naglalaman ng - Igiban ng tubig mula sa lupa
- Sikreto o baho ng mga kilalang tao
kinaugalian ng lahing lumikha nito, ito ay salamin ng lahi

Noam Chomsky
1957. Ayon sa kanya, ang wika ay isang prosesong mental. May
unibersidad na gramatika at mataas na abstrak na antas; may 1.Heograpiko
magkatulad na katangiang linggwistik. Ang wikang ginagamit ay batay sa particular
na rehiyon. Lalawigan, o pook. Halimbawa:
Dell Hymes Cebuano-Cebu
1972. Ayon sa kaniya, ang wika ay nangangahulugan ng isang 2. Dimensyong Sosyal Nakabatay ang wika
buhay at bukas sa sistema ng nakikipag interaksyon. Ang mga
taong kabilang sa isang kultura ng gumagamit ang nababago sa pangkat panlipunan.
nito. Makatao at panlipunan ang kasanayang ito. Halimbawa:
Wika ng mga LGBTQI
Wika ng mgamatatanda
01. Ito ay may masistemang balangkas Barayti at Barasyon ng Wika
• satiyak na balangkas
• sa balarila or grammar at ponema, morpema, hanggang sintaks.
Halimbawa:
• Nag-aaral Anna siya mabuti makapasa pagsusulit -> Si Anna ay nag-
aaral nang mabuti upang makapasa siya sa pagsusulit.
Ayon kay Constantino (2006), may dalawang dimension ang Nasangkot ang tagalog sa pambansang arena nang ideklara ni
baryabilidad ng isang wika. Presidente Manuel L. Quezon ang Wikang Pambansa na batay sa
Tagalog noong Disyembre 30, 1937 (Executive Order No. 134).
Dayalek Wikang Pilipino
• Ito ang wikang nabuo mula sa pangunahing wika ng isang Ang wikang Pilipino ay ang Filipino National Language (noong
lalawigan na kadalasang sinasalita sa iba’t-ibang baying 1943) na batay sa Tagalog mula noong 1959, nang ipasa ang
nasasakupan. Department Order No. 7 ng noo’y Sec. Jose Romero, ng
Halimbawa: Department of Education.
Tagalog-Maynila Ito ang itinatawag sa wikang opisyal, wikang pampagtuturo at
Tagalog-Cavite asignatura sa Wikang Pambansa mula 1959. Nahinto lamang ito
Tagalog-Bulacan nang pagtibayin ang Filipino bilang wikang pambansa. Filipino
Tagalog Quezon naman ang itinatawag sa wikang pambansa sa Konstitusyon ng
Tagalog-Batanggas 1987.
Tagalog-Laguna
Ekolek
• Karaniwang nalilikha ito at sinasalita sa loob ng mga kabahayan.
Taglay nito ang kaimpormalidad sa paggamit ng wika subalit
nauunawaan naman ng mga taong Magkaiba ang Filipino at Pilipino kahit parehong naging Wikang
Halimbawa: Pambansa ang mga ito dahil magkaiba ng konsepto ang mga ito ang
Gumagamit nito. Pilipino ay batay sa iisang wika at ang Filipino ay sa maraming wika
Pappy-ama sa Pilipinas, kasama na ang Ingles at Kastila.
Mcguyver-karpintero Ang wikang panturo ay ang mga wikang ginagamit ng mga paaralan
Mumsy-ina bilang midyum sa pagtuturo. Kadalasan, ito ay itinatalaga ng
Lady Gaga-lola pamahalaan o nang mismong paaralan. Sa Pilipinas, ang opisyal na
wikang panturo ay Tagalog at Ingles.
KOMONIKASYON AT
PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG Ang bilinggwalismo ay ang paggamit ng dalawang uri ng lenggwahe
o wika. Mula sa partikular na rehiyon o probinsiya na ating
PILIPINO kinabibilangan tayo ay may sariling dayalektong ginagamit sa loob ng
ating tahanan.
• Wikang Pambansa Pagtungtong naman natin sa paaralan ay may mga wikang tinturo
• Wikang Panturo ang ating mga guro tulad na lamang ng Ingles. Mga wikang
• Wikang Opisyal natutunan at nadedebelop nating gamitin sa pakikipag-usap natin sa
• Bilinggwalismo ating mga kaeskwela at mga guro.
• Multilinggwalismo

Sa asignatura ng mga primarya at sekondaryang Antas ng mga

Ito ang pambansa nating salita.
Pangunahing wika ng Republikang Pilipinas na sinasalita ng mga
taga Hilagang Kapuluang Mariana.
Ito ang tawag sa asignaturang pinagaaralan natin.
Kung sa Ingles tinatawag natin itong subject. Ito ang asignatura
natinuturo ng ating paaralan.
Tagalog
Ito ay wikang natural noong taong 1565.
Saligan ng wikang pambansa na siyang pinakamalaganap na
sinasalita sa ating mga katutubong wika at sinasalitang mga
naninirahan sa katimugang Luzon.
Filipino
Ito ay wikang pambansa noong taong 1987.
Ito ang wikang pinagtibay ng pambansang pamahalaan at
ginagamit sa pakikipagugnayan sa mga mamamayang kanyang
sakop at tinatawag itong tulay na wika.
Wikang Tagalog bilang Wikang Pambansa
ang Filipino National Language (noong 1943) na batay sa Tagalog
mula noong 1959, nang
mag-aaral, isinabatas ng gobyerno ang paggamit ng Billingwal na
Patakaran ng Edukasyon o ang BPE. Ingles at Pilipino ang
pangunahing wika na ginagamit, ngunit may mga bago na ring
kurikulum na kung saan ang mga texto ng mgaaklat at iba pang uri ng
babasahin ay nilimbag na gamit ang bilinggwalismo na uri ng wika.
Maging sa pagtuturo at pakikipagtalastasan
ng mga guro sa kanilang mga estudyante ay pinalalaganap na rin
nila ang paggamit ng bilinggwalismo. Ito ay sa kadahilanang mas
madali nilang maipaunawa o ipaintindi ang mga bagay na mahirap
maintindihan ng ibang mag-aaral sa wikang Ingles. Sa kabilang dako
may mga mag-aaral din naman na mas mabilis silang umintindi sa
wikang Ingles.
Hango sa salitang ingles na “multi“ na ang kahulugan ay marami at
salitang lenggwahe na ang ibig sabihin ay salita o wika. Sa kabuuan
ang multilinggwalismo ay “maraming salita o wika“.
Ang wikang Pilipino ay binubuo ng maraming wika. Mula sa ating
wikang pambansang gamit, may mga nabuo pang salita hango sa
ating mga kasalong wika.
Ang mga halimbawa nito ay ang paggamit ng wikang Kapampangan
ng mga taga Pampanga, Tarlac at Bataan, Ilocano naman sa mga
rehiyon ng Ilocos at ilang bayan ng Pangasinan at Nueva Ecija.
Nabibilang din sa multilinggwalismo ang mga banyagang salita na
natutunan natin mula sa mga dayuhang mananakop at mga
kaibigan. Andiyan ang Niponggo ng mga Hapon at Mandarin
naman sa mga kapatid na Tsino.
MAY ILANG DIYALEKTO MAYROON ANG PILIPINAS?
Mayroong 186 wika sa Pilipinas, 150 dito ay nanatiling gamit pa at
ang iba ay tuluyang lumipas na.
Ano-anong wika ang inyong nalalaman na bumubuo sa 186 na wika
mayroon ang Pilipinas?
Sa 186 wika ng ating bansa, mayroon kayang nagkakapareho?
Sa 186 wika na bumubuo sa Pilipinas ay posibleng may mga
pagkakatulad at pagkakaiba sa isa’t isa ang mga naturang wika,
ngunit anuman ang ipinagkaiba ay nakatutuwang isipin na tayong
lahat ay nagkakaunawaan pa rin.
KONSEPTO NG WIKA (HETEROGENEOUS AT HOMOGENOUS)
Ito ay mula sa salitang “heterous“ na nangangahulugang magkaiba
at “genos“ naman ay uri o lahi. Sinasabing ang bawat wika ay
mayroon mahigit sa isang barayti.
WIKANG IBA IBA AYON SA LUGAR, GRUPO AT PANGANGAILANGAN NG
PAGGAMIT NITO. MARAMING BARASYON NG WIKA.
ay ang pagkakatulad ng mga salita, ngunit dahil sa paraan ng
pagbabaybay at intonason o aksent sa pagbigkas ito ay nagkakaroon
ng ibang kahulugan.
Instrumental – ang wika ay ginagamit para makakuha ng
tao ang kanyang mga pangangailangan katulad lamang ng
materyal o serbisyo.
Halimbawa: Pagtukoy sa nais bilhin na bag sa isang mall.
Pag-order ng karne sa isang meat shop.
Interaksiyonal – Sa isang komunidad, maraming mga tao
ang posiblen nating makikila o makakahalubilo. Kaya, kailangan
nating pag-aralan kung paano tayo makiisa o makipagkapwa sa
kanila.
Halimbawa: Pagbati ng magandang umaga sa mga kapitbahay.
Pagkwentuhan sa mga taong bagong mo lamang na kilala sa
paaralan.
Personal – Ginagamit ito upang maipahayag ang ating mga
saloobin sa lipunang kinabibilangan at sa mga isyung nasa lipunan.
Halimbawa:
Pagbigay ng sariling opinyon sa isang pulong.
Pagiging kritikal sa mga isyu sa lipunan.
Regulatori – Dito ang wika ay kumontrol ng kilos, asal, o
paniniwala ng ibang tao. Ginagamit rin ito sa pagimpluwensya ng
tagapagsalita sa madla.
Halimbawa:
Pag-uutos ng nanay sa kanyang anak na babae.
Pag-sasalita sa isang debate tungkol sa mga isyung panlipunan.
Heuristic – Ito ang gamit ng wika na palaging makikita sa mga
paaralan. Ito ang instrumentong ginagamit upang maragdagan ang
kaalaman ng isang tao.
Halimbawa:
Pagtanong sa isang guro tungkol sa paksang hindi mo na unawaan.
Pagdalo sa isang workshop.
Imahinatibo – Dito, ang tungkulin ng wika ay ang pag gawa ng
mga kwento, tula, at iba pang mga mga malikhaing ideya. Halimbawa:
Pagsulat ng kathang-isip.
Pag gawa ng isang kanta.
Representatibo – ginagamit ang wika para magbahagi ng
kaalaman. Ang halimbawa nito ay ang pag-uulat ng balita.
Halimbawa:
Paguulat ng bagong kalagayan ng Pilipinas laban sa COVID-19.
Pagbabalita sa radyo o telebisyon.
KASAYSAYAN NG WIKANG
PAMBANSA
ANG PANAHON NG KASTILA
AYON SA MGA ESPANYOL, NASA KALAGAYANG BARBARIKO, DI-
SIBILISADO O PAGANO ANG MGA KATUTUBO NOON. ITINURO NILA ANG
KRISTIYANISMO SA MGA KATUTUBO UPANG MAGING SIBILISADO
DIUMANO ANG MGA ITO. NANINIWALA ANG MGA KASTILA NOONG
PANAHONG IYON NA MABISA ANG PAGGAMIT NG KATUTUBONG WIKA
SA PAGPAPATAHIMIK NG MGA MAMAMAYAN KAYSA SA LIBONG
SUNDALONG ESPANYOL. NAG-ARAL ANG MGA PRAYLE NG KATUTUBONG
WIKA UPANG MAS MADALING MAUNAWAN NG ISANG REHIYON ANG
NAIS NILANG ITURO. NAGSULAT ANG MGA PRAYLE NG DIKSYUNARYO
AT AKLAT-PANGGRAMATIKA, KATEKISMO AT MGA KUMPENSYONAL
UPANG MAS MAPABILIS ANG KANILANG PAGKATUTO NG WIKANG
KATUTUBO.
ANG PANAHON NG REBOLUSYONG PILIPINO
SA PANAHONG ITO NAMULAT ANG ISIPAN AT DAMDAMING MAKABAYAN
NG MGA PILIPINO. SA PANAHONG ITO AY MARAMING NAISULAT NA
AKDANG PAMPANITIKAN NA SIYANG NAGPAGISING SA DAMDAMING
MAKABAYAN AT SUMIMBOLO SA NASYONALISMONG PILIPINO. SA
PAMUMUNO NINA JOSE P. RIZAL, MARCELO H. DEL PILAR, ANTONIO
LUNA AT GRACIANO LOPEZ JAENA, GINAMIT ANG WIKANG TAGALOG SA
PAGSULAT SA MGA PAHAYAGAN NG AKDANG PAMPANITIKAN. DITO
NAITATAG ANG “KAFILYA NG KATIPUNAN“ NA NAKASULAT SA WIKANG
TAGALOG. SA PAMAMAGITAN NG BIAK NA BATO (1897), NAKASAAD NA
ANG WIKANG TAGALOG ANG SIYANG MAGIGING WIKANG OPISYAL NG
PILIPINAS.

ANG PANAHON NG AMERIKANO
MAY PAGBABAGONG NAGANAP SA PAGDATING SA BANSA NG
MGA AMERIKANO. NANG SAKUPIN NG AMERIKANO ANG
PILIPINAS, SA SIMULA AY DALAWA ANG WIKANG GINAGAMIT NG
MGA BAGONG MANANAKOP SA MGA KAUTUSAN AT
PROKLAMASYONG INGLES AT ESPANYOL. SA KALAUNAN AY
NAPALITAN NG INGLES ANG ESPANYOL BILANG WIKANG
OPISYAL. DAHIL DITO AY DUMAMI ANG NATUTO BUMASA AT
MAGSULAT SA WIKANG INGLES. NAGPATAYO SILA NG PITONG
PAMPUBLIKONG PAARALAN SA MAYNILA NA KUNG SAAN ANG
MGA SUNDALONG AMERIKANO ANG MGA GURO.
ITO ANG NAGING WIKANG PANTURO SA REKOMENDASYON NI
KOMISYONG SCHURMAN NOONG MARSO 4, 1899 HABANG
PANTULONG NAMAN SA WIKANG REHIYONAL.
MONROE EDUCATIONAL COMMISSION (1925) NAGSASAAD NA
MABAGAL MATUTO ANG MGA BATANG PILIPINO KUNG INGLES
ANG GAGAMITING WIKA SA PANTURO SA PAARALAN BATAY SA
GINAWANG SARBEY.
ANG PANAHON NG PAGSASARILI
SALIGANG BATAS NG 1935, ARTIKULO BLG XIV, SEKSYON 3
NAGSASABIING ANG KONGRESO AY GAGAWA NG HAKBANG TUNGO SA
PAGPAPATIBAY AT PAGPAPAUNLAD NG ISANG WIKANG PAMBANSA NA
IBABATAY SA ISA SA MGA UMIIRAL NA KATUTUBONG WIKA SA
KAPULUAN.
PAGTIBAYIN ANG BATAS KOMONWELT BLG. 184 (1936) ITINATAG NG
KATANGGAPAN NG SURIAN NG WIKANG PAMBANSA NA BINIGYAN NG
KAPANGYARIHANG GUMAWA NG MGA PAG-AARAL SA LAHAT NG MGA
SINASALITANG WIKA SA KAPULUAN.
NOBYEMBRE 9, 1937 ISINUMITE NG MGA MIYEMBRO NG SWP KAY
PANGULONG QUEZON ANG KANILANG REKOMENDASYONG TAGALOG
ANG GAGAMITING BATAYAN SA PAGPILI NG WIKANG PAMBANSA.
DISYEMBRE 30, 1939 NAGKABISA ANG KAUTUSANG
TAGAPAGPAGANAP BLG 134 NA WIKANG TAGALOG ANG GAWING
BATAYAN SA PAGPILI NG WIKANG PAMBANSA NG PILIPINAS. ITO AY
IPINAHAYAG NI PANGULONG QUEZON SA PAMAMAGITAN NG
BRODKAST SA RADIO MULA SA MALACANANG.

PANUKALANG BATAS BLG.577 (1932) GAMITIN BILANG WIKANG DISYEMBRE 13, 1939 NAILIMBAG ANG KAUNA UNAHANG BALARILANG
PANTURO SA MGA PAARALANG PRIMARY ANG MGA PILIPINO NA SIYANG BUNGA NG WALANG PAGOD NA PAGSUSUMIKAP
KATUTUBONG WIKA MULA SA TAONG PANURUAN 1932-1933. AT PAGMAMALASAKIT SA WIKA

NOONG MARSO 24, 1934, PINAGTIBAY NI FRANKLIN

ROOSEVELT ANG BATAS TYDINGS MCDUFFLE NA
NAGTATADHANANG PAGKALOOBAN NG KALAYAAN ANG
PILIPINAS MATAPOS ANG 10 TAONG PAG-AARAL NG
PAMAHALAANG KOMONWELT.

ANG PANAHON NG HAPON

SIMIKLAB ANG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG ANG NASARADO
ANG MGA PAARALAN. PAGKATAPOS NG DIGMAAN, ITO AY NAGBUKAS
MULI AT IPINAGAMIT ANG WIKANG KATUTUBO BILANG PANTURO AT
NAKALIMUTAN NA ANG WIKANG INGLES. NAGING MAUNLAD SA
PANITIKAN ANG PILIPINAS. INALIS ANG KURIKULUM NG WIKANG
INGLES AT SAPILITANG ITINURO ANG WIKANG PAMBANSA AT ANG
WIKANG NIHONGGO O NIPONNGO. BINIGYAANG DIIN ANG NIHONGGO
SA MGA PAARALAN AT INSTITUSYON.

NOBYEMBRE 30, 1943 NILAGDAAN NI PANGULONG JOSE P. LAUREL

ANG KAUTUSANG TAGAPAGPANAGANAP BLG. 10 NA NAGTAKDA NG
ILANG REPORMANG PANG-EDUKASYON, ISA SA MGA IYON AY ANG
PAGTUTURO NG WIKANG PAMBANSA SA LAHAT NG PUBLIKO AT
PRIBADONG PAARALAN NG HAYSKUL, KOLEHIYO AT UNIBERSIDAD.

ENERO 3, 1944 BINUKSAN ANG ISANG SURIAN NA TAGALOG NA

TULAD NG SURIAN NG NIHONGGO UPANG ITURO ANG MGA TAGALOG
SA MGA GURONG DI TAGALOG.

PURISTA ANG MGA NAGNANAIS NA GAWING TAGALOG NA MISMO ANG

WIKANG PAMBANSA AT HINDI BATAYAN NA LAMANG.

SA PANAHONG ITO AY TAGALOG AT NIHONGGO ANG OPISYAL NA

WIKA NG BANSA AT ANG PANAHONG ITO AY TINAWAG NA GINTONG
PANAHON NG TAGALOG AT GINTONG PANAHON NG PANITIKAN .