İşletme Bilimlerine Giriş

DİKKAT!
Bu testte 20 soru bulunmaktadır.
Cevaplarınızı, cevap kâğıdınızın İşletme Bilimlerine Giriş testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.

1. Ya rım kararına yönelik verilecek olumlu kararla birlikte daha 3. Aşağıdakilerden hangisi bir paydaş grubu olarak çalışanların
somut ve ayrın lı bir şekilde düzenlenerek ortaya çıkan amaçlarından biri değildir?
işletme kuruluş aşaması aşağıdakilerden hangisidir? A) Yüksek ücret
A) Ya rım düşüncesi B) İş garan si
B) Ön çalışmalar C) Sosyal haklar
C) Ön proje D) Takdir
D) Ya rım kararı E) Kaliteli ürünü uygun fiyatla almak
E) Kesin proje
Cevap Açıklama: (E) Çalışanlar, öncelikle yüksek ücret, daha
Cevap Açıklama: (E) sonra bir iş garan si, iyi çalışma koşulları, yükselme, takdir ve
ödüllendirme olanaklarını arzu ederler. Bu amaçların işletmenin
ekonomik amaçları ile çelişir nitelikte olduğu açık r. Çünkü bu
amaçların gerçekleş rilmesi için kullanılacak kaynaklar,
işletmenin ekonomik amaçlarının gerçekleşme derecesini
düşürecek r. Ancak bu amaçlar, çalışanların verim ve moralini
yükselterek, toplam performansı olumlu bir şekilde
etkileyecek r. Ayrıca teşvikli ücret sistemleri ile üre m ve sa lan
mallara ilişkin bir prim sistemi geliş rilmesi bu amaçların
ekonomik amaçlarla uyumlaş rılmasını sağlayacak r. Bunun
yanı sıra çalışanların eği m geliş rme faaliyetleriyle meslekte
ilerlemelerinin sağlanması da bu sürece katkı sağlayacak diğer
bir önemli konudur.

2. İşletmenin tam kapasite düzeyinden üre m hacminin üzerine 4. I. Kârın en yüksek olduğu kapasitedir.
çıkmasına ....................... adı verilir. II. İşletme yapısına ve amaçlarına en uygun düşen üre m
Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi miktarıdır.
ge rilmelidir? III. Fazla stok bulundurulması sonucunu doğurur.
A) A l kapasite Op mum kapasite ile ilgili olarak yukarıdakilerden hangisi ya
B) Aşırı (zorlanmış) kapasite da hangileri doğrudur?
C) Gerçek kapasite A) Yalnız I
D) Teorik kapasite B) Yalnız II
E) Normal kapasite C) I ve II
D) II ve III
Cevap Açıklama: (B) E) I, II ve III

Cevap Açıklama: (C) Op mum kapasite, belli bir amacı

maksimum kârlılık, minimum maliyetle gerçekleş rebilmeyi
mümkün kılan kapasitedir. Diğer bir tanımla birim başına
maliye n en düşük, kârların ise en yüksek olduğu kapasiteye
“op mum kapasite” denir. Op mum kapasite, bir işletmenin
minimum maliyet düzeyinde üretebileceği ürün miktarıdır veya
op mum kapasite, işletmenin yapısına, büyüklüğüne ve
amaçlarına en uygun düşen üre m miktarıdır. İşletmeler için
op mum kapasite bulundukları sektörün ortalamasına göre
değişir. Bir işletme, op mum büyüklükte olsun veya olmasın,
kapasitesinin maliyet giderlerini minimum düzeyde tutarak
kullanabileceği bir sınırı vardır. İşletme kapasitesinin bu sınırı,
op mum kapasiteyi ifade eder

1
5. Aşağıdakilerden hangisi işletmenin niteliksel büyüklük 7. Aşağıdakilerden hangisi sa n alma gücü ve istekliliği ile bu
ölçütlerinden biridir? kararı verme gücü ya da otoritesine sahip tüke cilerin
A) İş kolundaki göreceli durum oluşturduğu alandır?
B) Çalışanların sayısı A) İşletme
C) Üre m kapasitesi B) Pazar
D) Öz sermaye tutarı C) Ekonomi
E) Doğal kaynakların miktarı D) Toplum
E) Endüstri
Cevap Açıklama: (A) Sayısal olmayan (niteliksel) ölçüler ise
daha çok örgütün üre m yeteneğini belirten ölçütlerdir. Cevap Açıklama: (B)
Niteliksel ölçütleri aşağıdaki gibi sayabiliriz [21]: Yöne m
biçimi: Küçük işletmelerde yöne m işletme sahibindedir. Büyük
işletmelerde ise işletme sahipleri ile yöne m kadrosu birbirinden
ayrılmış, yöne m profesyonel yöne ciler tara ndan yürütülen
bir meslek r. Sermaye koyanların sayısı: Küçük işletmelerde
sermaye sahipleri bir kişi veya küçük bir gruptur (Adî şirket
gibi). Büyük işletmelerde ise çok sayıda hissedar vardır (Anonim
ve Limitet şirket gibi). Pazar yapısı: Küçük işletmeler genellikle
kendi bölge ve çevrelerine yönelik faaliyetlerini sürdürürler.
Büyük işletmeler ise sadece belli bir bölgeye değil, bütün ülkeye
ha a uluslararası pazara yönelik faaliye e bulunurlar. Hukuki
şekil: Bağımsız bir sınıflandırma ölçüsü olmamakla birlikte
genellikle adî şirketler caret şirketlerinden, şahıs şirketleri
sermaye şirketlerinden, limitet şirketler sermaye şirke olan
anonim şirketlerden daha küçüktürler. İş kolundaki nispî
(göreli) durum: İşletmelerin işkolundaki durumları görecelidir.
Kendi alanlarındaki en büyük işletmelerle karşılaş klarında
büyük olan bir işletme, başka bir iş kolunda küçük kalabilir.

6. ............................, bir işletmenin sahibi olduğu patent, cari
sırlar, cari marka, teknoloji, teknik bilgi (know-how) firma
ismi veya pazarlama teknikleri gibi maddi olmayan varlıklarını
bir anlaşma dâhilinde ve bir ücret karşılığında başka bir
ülkede faaliye e bulunan bir işletmeye kullanım izni
vermesidir.
Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
ge rilmelidir?
A) Doğrudan dış ya rımlar
B) Ortak girişim (Joint venture)
C) Lisans ve teknik anlaşmalar
D) Franchising
E) Stratejik i faklar (Stratejik ortaklıklar)
Cevap Açıklama: (C) Lisans ve Teknik Anlaşmalar Lisans
anlaşmaları, bir işletmenin sahibi olduğu patent, carî sırlar,
carî marka, teknoloji, teknik bilgi (know-how) firma ismi veya
pazarlama teknikleri gibi maddi olmayan varlıklarını bir
anlaşma dâhilinde ve bir ücret karşılığında başka bir ülkede
faaliye e bulunan bir işletmeye kullanma izin vermesidir.
Uluslararası lisans anlaşmaları bir işletmenin sahibi bulunduğu
maddi olmayan varlıklarını ihraç etmesi anlamına gelmektedir
[14]. Bu anlamda lisans verme özellikle patent haklarını,
teknolojiyi kullanma haklarını, carî marka ve firma unvanı
haklarını elinde bulunduran firmaların, bunları devrederek dış
pazarlarda faaliye e bulunmasıdır. Küresel işletmelerin,
yabancı sermaye ge rmeden, ev sahibi ülkedeki firmalara
teknoloji satmak için yap kları lisans anlaşmaları, küresel
ölçekteki faaliyetlerinin önemli bir kısmını oluşturur.
8. Aşağıdakilerden hangisi uluslararasılaşmada yer alan ortaklık
plerinden biri değildir?
A) Hisse senedi ya rımları
B) Lisans anlaşmaları
C) Şirket bölünmeleri
D) Montaj operasyonları
E) Konsorsiyum
Cevap Açıklama: (C) İşletmelerin uluslararası pazarlara
girmeleri için önlerinde diğer seçenekler, ihracat aşamasından
sonra gelen ileri caret teknikleridir [11]. Burada şirket üre ği
malların uluslararası pazarlarda sa lması dışında üre ği
hizmetleri de pazarlama imkânına sahip olmaktadır. Ayrıca
pazarlayacağı malları hedef ülkede üretme olanağına sahip
olacağı ortaklık pleri kurar. Söz konusu ortaklık pleri
şunlardır: Hisse Senedi Ya rımları, Lisans Anlaşmaları,
Franchising, Sözleşmeli Üre m, Yöne m Sözleşmesi, Montaj
Operasyonları, Joint Venture, Konsorsiyum, Anahtar Teslim
Projeler, Yap-İşlet-Devret Sözleşmesi ve Direkt Yabancı Ya rım
vb.

2
9. Aşağıdakilerden hangisi işletmelerin birleşme nedenlerinden 12. ...............; hedefleri, beklen leri, standartları, ilgileri ile
biri değildir? bağlan lı olarak kişilerin yaşadıkları kültür ve değer
A) Küçüklüğün avantajlarından yararlanma yargılarının bütünü içinde durumlarını algılama biçimidir.
B) Rekabe azaltma Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
C) Birleşmenin iç büyümeye göre avantajlarının olması ge rilmelidir?
D) Vergi avantajı elde etme
E) Psikolojik nedenler A) Yaşam standardı
B) Yaşam kalitesi
Cevap Açıklama: (A) C) Yaşam gücü
D) Yaşama algısı
E) Yaşam lüksü

Cevap Açıklama: (B) Şekil 1.1.’in de ortaya koyduğu gibi

işletmeler, topluma mal, hizmet ve iş sağlayarak toplumun
yaşam kalitesi açısından belirleyici bir role sahip r. Dünya
Sağlık Örgütü Yaşam kalitesini; hedefleri, beklen leri,
standartları, ilgileri ile bağlan lı olarak, kişilerin yaşadıkları
kültür ve değer yargılarının bütünü içinde durumlarını algılama
biçimi şeklinde tanımlamaktadır[4]. Bir başka ifadeyle yaşam
kalitesi, insanların algıladığı mutluluk derecesidir ve alım gücü,
eği m standartları, sağlık hizmetleri, dinlenme ve boş zaman
olanakları gibi ölçütleri vardır.

10. Aşağıdakilerden hangisi kişisel bütünlükle ilişkilidir? 13. Aşağıdakilerin hangisinde işletmenin gerçekleş receği faaliyet
A) Fizyolojik ih yaçlar alanına ya da üreteceği mal ve/veya hizmete ilişkin
B) Güvenlik ih yaçları maliyetler, pazardaki rekabet koşulları, talep ve pazar payının
C) Sevgi ve bağlanma ih yacı tahmini gibi konular açıklığa kavuşturulmaya çalışılır?
D) Saygı görme ih yacı A) Yasal araş rma
E) Kendini gerçekleş rme ih yacı B) Sosyal araş rma
C) Ekonomik araş rma
Cevap Açıklama: (E) D) Teknik araş rma
E) Finansal araş rma

Cevap Açıklama: (C) Ekonomik araş rma İşletme kuruluşundan

önce yapılması gereken en önemli ön çalışma alanlarından biri
ekonomik araş rmadır. Burada işletme kurmanın ekonomik
açıdan ne ölçüde doğru bir karar olduğu sorusuna cevap
aranır. Bu kapsamda işletmenin gerçekleş receği faaliyet
alanına ya da üreteceği mal ve/veya hizmete ilişkin maliyetler,
pazardaki rekabet koşulları, talep ve pazar payının tahmini gibi
konular açıklığa kavuşturulmaya çalışılır. Ayrıca işletme yeri ve
büyüklüğü ile ilgili çalışmalar da ekonomik araş rmalar başlığı
al nda ifade edilebilir.

11. Aşağıdakilerden hangisi doğrudan ya da işlenerek dolaylı bir 14. I. Ön çalışmalar

şekilde üre m sürecinde girdi olarak kullanılabilen maddeler II. Ön proje aşaması
arasında yer alır? III. Projenin uygulanması
A) Emek IV. Değerlendirme ve ya rım kararı
B) Sermaye Yukarıdaki işletmelerin kuruluş aşamalarından hangileri kesin
C) Doğal kaynaklar proje aşamasından önce gerçekleş rilir?
D) Teknoloji A) I, II ve III
E) Girişim B) I, II ve IV
C) II, III ve IV
Cevap Açıklama: (C) Doğal kaynaklar: Doğada bulunan ve D) III ve IV
doğrudan ya da işlenerek dolaylı bir şekilde üre m sürecinde E) I ve II
girdi olarak kullanılabilen maddelerdir. Toprak, su, bitkiler ve
mineral maddeler temel doğal kaynaklardır. Bugün Cevap Açıklama: (B) Bir işletmenin kuruluşuna karar verip bu
şehirleşmenin ar şı, çevre kirliliği gibi sorunlar, zaten kıt olan kararı uygulamaya geçirmede yedi aşamadan söz edilebilir:
doğal kaynakların kullanımına ilişkin sorunları daha da Ya rım düşüncesi ya da işletme kurma fikri, ön çalışmalar, ön
ar rmış r. Pek çok ülkede kaynakların kullanımı konusunda proje aşaması, değerlendirme ve ya rım kararı, kesin proje,
daha hassas ve korumacı birtakım kanunlar yürürlüğe projenin uygulanması ve faaliyete başlama.
sokulmaktadır.

3
15. Aşağıdakilerden hangisi hukuki yapı ölçütüne göre yapılan 17. Aşağıdakilerden hangisi işletmelerin ekonomik amaçlarından
sınıflamada ortaya çıkan işletme türlerinden biri değildir? biridir?
A) Tek kişi işletmeleri A) Süreklilik
B) Şirketler B) Vizyon
C) Kamu işletmeleri C) Misyon
D) Koopera fler D) Strateji
E) Dernek ve vakıf işletmeleri E) Tak k

Cevap Açıklama: (C) Cevap Açıklama: (A) Ekonomik Amaçlar Ekonomik amaçlar,
işletmenin pay sahiplerinin elde etmek istediği amaçlardır. Bu
amaçların belirlenmesinde işletme sahiplerinin beklen leri etkin
rol oynar. Genel olarak tüm işletmelerin sahip olduğu ekonomik
amaçları üç başlık al nda toplamak mümkündür: • Kârlılık,
işletmenin koyduğu sermayeye göre pay sahiplerinin elde
etmek istediği ge riyi belir r. Bu ge ri ne ölçüde yüksek olursa
işletme o ölçüde kârlı demek r. Bir işletmede dikkate alınacak
ilk konu elbe e edinilecek kazanç r. Kâr işletme sahiplerini,
yöne cileri ve diğer çalışanları harekete geçiren en önemli
güdüdür. Çünkü işletme ne ölçüde yüksek bir kârlılığa sahip
olursa, işletme sahipleri, yöne ciler ve çalışanların ge rileri o
kadar artacak r. Bu nedenle kâr ve kârlılık, işletmelerin hem
kuruluşunda hem de faaliyetlerini sürdürmesinde bir neden-
sonuç ilişkisi bağlamında ortaya çıkmaktadır. • Büyüme,
işletmecilikte sayısal ve nitelik olarak bir gelişimi ifade eder.
Birbaşka ifade ile büyüme ya üre m miktarında, sa ş
gelirlerinde, ürün çeşitliliğinde, çalışan sayısında ve sermaye
büyüklüğünde rakamsal bir ar ş olarak ya da işletme
unsurlarının kalite olarak gelişimi ile ilgilidir. Ne şekilde olursa
olsun büyüme günümüz işletmeciliğinde başarı için temel
gerekliliklerden biridir. Sürekli değişen ve gelişen bir çevrede
faaliye e bulunan işletmeler, bu değişen ve gelişen çevresel
koşullarla birlikte büyümek ve gelişmek zorundadır. Aksi
durumda işletmeler, farkında olmadan küçülecek ve rekabet
edemez hâle geleceklerdir. Bu nedenle büyüme, işletmelerin
varlıklarını devam e rmede önemli bir araç r. • Süreklilik,
işletmenin uzun dönemde varlığını sürdürebilmesi ile ilgilidir. Bir
işletmenin nihai amacı varlığını devam e rmek r. Süreklilik
göstermeyen hiçbir işletme, hiç kimse için güvenli bir gelir
kaynağı olamaz. Ancak sadece kârlılık ve büyüme ile süreklilik
sağlanamaz. Rekabet koşulları içerisinde, sürekli değişen
koşullar al nda faaliye e bulunan bir işletme diğerlerine
kıyasla kârlılığını daha az ar rdığında ve daha az büyüme
gerçekleş rdiğinde, rakipleriyle baş edemeyecek ve iş haya nı
terk etme noktasına gelebilecek r. Ayrıca süreklilik, işletmenin
nitelikli iş gücüne sahip olması açısından da önemli bir ölçü ür.
Zira her çalışan iş güvencesi olan bir işyerinde çalışmayı arzu
eder. Bunun yanı sıra, işletmelerin mal ve hizmet sağlamada
odak noktasını oluşturan müşteriler de değişimi takip edip
yenilikler yaparak sürekliliğini koruyan işletmeleri tercih
edeceklerdir.

16. Aşağıdakilerden hangisi dış büyüme türlerinden biri değildir? 18. Aşağıdakilerden hangisi yöne cilerin ya rım kararı
A) Fiziksel büyüme verebilmesi için kapasite seçimini etkileyen faktörlerden biri
B) Dairesel büyüme değildir?
C) Çapraz (karma) büyüme A) Ölçek ekonomileri
D) Dikey büyüme B) Talep
E) Yatay büyüme C) Maliyetler
D) Teknik imkânlar
Cevap Açıklama: (A) İşletmelerin büyümeleri genellikle iki E) Demografik faktörler
şekilde gerçekleşir. Bunlardan biri iç büyüme, diğeri de dış
büyümedir. İç büyüme kendi kaynaklarına özellikle oto Cevap Açıklama: (E)
finansmana dayanır. İç büyüme hacim büyümesi şeklinde olur.
Dış büyüme ise; yatay büyüme, dikey büyüme dairesel büyüme
ve çapraz büyüme şeklinde olur. Dış büyüme şirket evlilikleri,
stratejik ortaklıklar ve birleşmeler yoluyla gerçekleşir.

4
19. Aşağıdakilerden hangisi op mal kapasite düzeyinde çalışmayı
ifade eder?
A) Verimlilik
B) Etkililik
C) Kapasite
D) Üre m
E) Etkenlik
Cevap Açıklama: (B) İşletme çalışanlarının verimliliklerini
ar rmanın en etkin araçlarından biri, onlarda “iş yapma
arzusu” ve “örgütsel hedeflere bağlanma” hissi oluşturmak r.
Bu arzu işi ilginç hâle ge rerek, zenginleş rerek, genişleterek,
başarı güdüsü yaratarak, ka lımı ve yetki devri vererek
sağlanabilir [7]. Örgütsel kaynakların rasyonel kullanımının
sağlanması ise uygun kapasite düzeyinde çalışma anlamına
gelir. Bu aynı zamanda örgütsel etkililiğin de bir koşuludur.
Bilindiği gibi etkililik, örgütsel çabaların hedefleri gerçekleş rme
derecesidir. Etkililik yöntem, teknik, kişisel beceri, bilgi, davranış
ve yeteneğin bir fonksiyonu olduğu gibi, uygun araç ve
gereçlerin ve insan kaynaklarının doğru yerde ve doğru ölçüde
kullanılması anlamına gelir. Aynı zamanda op mal kapasite
düzeyinde çalışmak demek r.
20. Faaliye e bulunulan ülkede, merkezî ve yerel resmî
makamların ve bunlara bağlı kuruluşların siyasi otoritesini
sağladığı ve kullandığı ortam aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uluslararası çevre
B) Poli k çevre
C) Yasal çevre
D) Ekonomik çevre
E) Sendikalar
Cevap Açıklama: (B) Poli k çevre İşletmeler belirli bir yönetsel
sistem ve siyasal oyunculardan oluşan bir ortamda faaliye e
bulunmaktadır. Poli k çevre olarak adlandırılan bu unsur,
faaliye e bulunulan ülkede, merkezî ve yerel resmî makamların
ve bunlara bağlı kuruluşların siyasi otoritesini sağladığı ve
kullandığı ortam şeklinde tanımlanabilir.

CEVAP ANAHTARI
1. E 2. B 3. E 4. C 5. A 6. C 7. B 8. C 9. A 10. E 11. C 12. B 13. C 14. B 15. C 16. A 17. A 18. E 19. B 20. B