Достоевский
“преступление и наказание”
Arti i Dostojevskit
Paraprijës dhe themelues i :
- ekzistencializmit të shekullit XX,
-i simbolizmit rus dhe po ashtu
-paraprijës i ekspresionizmit dhe
-psikanalizës së Frojdit.
-pararendës i romanit të ideve.
Artisti mendimtar:
Realizmi i pamëshirshëm
Karakteri polifonik i veprës:
Rrëfimi triplanësh:
Heroi si ngërthim kundërshtish:
Shkurtësia stenografikenë
përshkrimin e heronjve
Përmbledhje/sqarim Komenti i
nxënësit
Me të lind romani tragjedi që
debaton për dashurinë, vdekjen,
individin, lirinë, vuajtjen,
revoltën.
Secili personazh në romanet e
Dostojevskit ka mendimin e vet
të argumentuar, për të njëjtën
çështje. Përmes personazheve
Dostojevski përfaqëson
vetveten.
Njeriu i Dostojevskit është në
kërkim të së vërtetës, të
realitetit të drejtpërdrejtë të
qenies së tij të kufizuar.
Ka të bëjë me kompozicionin
origjinal të veprave të tij, me
ndërtimin e tyre në shumë
plane, që harmonizohen në një
-Dostojevski nuk kërkon të
bindë, por të rrëfejë.
Në veprat e Dostojevskit
gjithnjë ndërthuren 3 plane:
plani social, plani psiko-
analitik, plani ontologjik.
Sipas Dostojevskit, njeriu
është një ngërthim
kundërshtish.
Dostojevski skicon në mënyrë
magjike. Kur na njeh me
personazhet, vetëm me tre
rreshta, ai mund të vizatojë
tiparet...
 Parimi ekzistencial “Vuaj pa Personazhet e Dostojevskit
jam”: vuajnë, e duan shumë vuajtjen,
nuk ngopen me të, zgjedhin
rrugë që i bëjnë të vuajnë edhe
më shumë

Koha dhe hapësira Kjo vepër u botuar më 1881 në dy vëllime

Lloji Roman realist, modern
Struktura e veprës dhe -Organizuar në dy vëllime. Vepra përbëhet nga 4 pjesë dhe epilogu.
rrëfimi Secila pjesë ndahet ne 3 libra ose krerë, pra e gjithë vepra është
organizuar në 12 krerë.
-Përmban një sërë elementesh moderne si dhe teknika rrëfimi të
shumëllojshme.
-Rrëfyesi është një shkrimtar i vetëshpallur, i cili duke i përcjellë në
mënyrë të drejtpërdrejtë perceptimet e ndjenjat e tij për personazhet e
veprës, bëhet edhe vetë një karakter i veprës.
-Mungesa e një zëri autoritar që rrëfen.
-Rrëfimit i bashkëngjitet teknika e individualizimit të gjuhës së
personazhit.
-Karakteristika të rrëfimtarisë së Dostojevskit janë:
-përdorimi i burimeve të ndryshme të informacionit;
-trajtimi i subjekteve artistike (temave, personazheve) parë nga
shumë këndvështrime.
Subjekti dhe Libri I “Historia e një familjeje të vogël”
kompozicioni Libri II “Një takim krejt i pavend”
Libri III “Epshorët”-
Libri IV “Gulçima dhe ankth”-
Libri V “Pro dhe kundra”-
Libri VI “Murgu rus”-
Libri VII “Aliosha”-
Libri VIII “Mitia”
Libri IX “Hetimi paraprak”-
Libri X “Djemtë”
Libri XI “Vëlla Ivan Fiodoroviçi”
Libri XII “Gabimi gjyqësor”
Pika e kthesës është dëshmia e mallkuar e Katerinës kundër Dmitrit, e cila
shërben si provë kryesore.
Epilogu
Personazhet Fjodor Pavlloviç Karamazov, Dmitri Fjodoroviç Karamazov, Ivan
Fjodoroviç Karamazov, Aleksei Fjodoroviç Karamazov, Agrafena
Aleksandrovna Svetlova (Grushenjka), Katerina Ivanovna, Murgu
Zosima
Dukuria e dashurisë së -Dukuria e dashurisë së dyfishtë te Dostojevski është krejt e natyrshme.
dyfishtë Nga dashuria e dyfishtë që ndjejnë personazhet krijohen shumë trekëndësha
dashurie/xhelozie: Dmitri- Grushenka-Fjodor; Dmitri-Katerina-Ivan;
 Katerina-Dmitri-Grushenka; Dmitri- Grushenka- oficeri Pol

Tortura e Zotit dhe Dostojevski predikon dashurinë ndaj Perëndisë.

triumfi i jetës
Vlerat artistike të Bota fantastike e Karamazovëve shpaloset vetëm në pak ditë.
veprës
Një jetë e tërë mbyllet në një hapësirë të ngushtë kohore.
Njeriu kolos aty është i zhveshur, pa mbrojtje dhe i vogël, nën qiellin
tragjik të fatit. Përjetësisht takohen të kundërtat:
Një veçori e personazheve të Dostojevskit është fakti se ata i
“nuhasin” gjërat para se ato të ndodhin, e kuptojnë njëri-tjetrin
plotësisht gjer në fund të thellësisë;
Të gjithë janë “profetë”, njerëz me veti parashikuese, njohës, kuptues
të gjithçkaje, ashtu siç ishte dhe vetë Dostojevski.