Họ tên giáo viên: Nguyễn Văn Cảnh.

Địa chỉ: THCS Long Hậu – Cần Giuộc – Long An.

LỜI GIẢI THÁCH THỨC HÀNG TUẦN - SỐ 4

THPT
Bài 1. Cho 𝑥, 𝑦, 𝑧 là độ dài ba cạnh của một tam giác.CMR:

𝑥3 𝑦3 𝑧3 𝑥 2 + 𝑦 2 + 𝑧 2 5 𝑥 3 + 𝑦 3 + 𝑧 3 − 3𝑥𝑦𝑧
+ + ≥ √ + .
𝑥 2 + 𝑥𝑦 + 𝑦 2 𝑦 2 + 𝑦𝑧 + 𝑧 2 𝑧 2 + 𝑧𝑥 + 𝑥 2 3 27 𝑥2 + 𝑦2 + 𝑧2

Lời giải. (Dùng kỹ thuật 𝒑𝒒𝒓 kết hợp đạo hàm)

BĐT cần chứng minh là thuần nhất nên ta có thể chuẩn hóa 𝑥 2 + 𝑦 2 + 𝑧 2 = 3.
Đặt 𝑝 = 𝑥 + 𝑦 + 𝑧, 𝑞 = 𝑥𝑦 + 𝑦𝑧 + 𝑧𝑥, 𝑟 = 𝑥𝑦𝑧. Vì 𝑥 2 + 𝑦 2 + 𝑧 2 = 3 nên 𝑝2 − 2𝑞 = 3
𝑝2 −3
⇒𝑞= . Mặt khác vì 𝑥, 𝑦, 𝑧 là độ dài ba cạnh của tam giác nên dễ dàng chứng
2
minh được:
2(𝑥+𝑦+𝑧)2 3
3 = 𝑥2 + 𝑦2 + 𝑧2 < 𝑥(𝑦 + 𝑧) + 𝑦(𝑥 + 𝑧) + 𝑧(𝑥 + 𝑦) = 2(𝑥𝑦 + 𝑦𝑧 + 𝑧𝑥) ≤ ⇒𝑝>
3 √2

(𝑥+𝑦+𝑧)2 𝟑
và 3 = 𝑥2 + 𝑦2 + 𝑧2 ≥ ⇒ 𝑝 ≤ 3. Kết hợp lại:
√𝟐
<𝒑≤𝟑
3

Ta viết lại BĐT như sau:

𝑥3 𝑦3 𝑧3 5
2 2
+ 2 2
+ 2 2
≥ 1 + (𝑥 3 + 𝑦 3 + 𝑧 3 − 3𝑥𝑦𝑧) (∗)
𝑥 + 𝑥𝑦 + 𝑦 𝑦 + 𝑦𝑧 + 𝑧 𝑧 + 𝑧𝑥 + 𝑥 81

∑ 𝑥3 (𝑦2 + 𝑦𝑧 + 𝑧2 )(𝑧2 + 𝑧𝑥 + 𝑥2 ) 5 3
⇔ 2 ≥ 1 + (𝑥 + 𝑦3 + 𝑧3 − 3𝑥𝑦𝑧);
(𝑥 + 𝑥𝑦 + 𝑦2 )(𝑦2 + 𝑦𝑧 + 𝑧2 )(𝑧2 + 𝑧𝑥 + 𝑥2 ) 81
∑ 𝑥 2 𝑦 2 (𝑥 3 + 𝑦 3 ) + ∑ 𝑥 3 𝑦 3 (𝑥 + 𝑦) + 𝑥𝑦𝑧[∑ 𝑥 4 + ∑ 𝑥 2 𝑦 2 + ∑ 𝑥𝑦(𝑥 2 + 𝑦 2 )] + (𝑥𝑦𝑧)2 ∑(𝑥)
⇔
∑ 𝑥 2 𝑦 2 (𝑥 2 + 𝑦 2 ) + ∑ 𝑥 3 𝑦 3 + 𝑥𝑦𝑧 ∑ 𝑥 3 + 2𝑥𝑦𝑧 ∑ 𝑥𝑦(𝑥 + 𝑦) + 3(𝑥𝑦𝑧)2
5
≥ 1 + (𝑥 3 + 𝑦 3 + 𝑧 3 − 3𝑥𝑦𝑧);
81
(∑ 𝑥 3 )(∑ 𝑥 2 𝑦 2 ) + (∑ 𝑥 3 𝑦 3 )(∑ 𝑥) + 𝑥𝑦𝑧 ∑ 𝑥 4 + 𝑥𝑦𝑧(∑ 𝑥𝑦)(∑ 𝑥 2 ) − (𝑥𝑦𝑧)2 ∑(𝑥)
⇔
(∑ 𝑥 2 𝑦 2 )(∑ 𝑥 2 ) + ∑ 𝑥3 𝑦3 + 𝑥𝑦𝑧 ∑ 𝑥3 + 2𝑥𝑦𝑧 ∑ 𝑥𝑦(𝑥 + 𝑦)
5 3
≥1+ (𝑥 + 𝑦3 + 𝑧3 − 3𝑥𝑦𝑧);
81
(𝑝3 − 3𝑝𝑞 + 3𝑟)(𝑞 2 − 2𝑝𝑟) + 𝑝(𝑞 3 − 3𝑝𝑞𝑟 + 3𝑟 2 ) + 𝑟(𝑝4 − 4𝑝2 𝑞 + 2𝑞 2 + 4𝑝𝑟) + 3𝑟𝑞 − 𝑝𝑟 2
⇔
3(𝑞 2 − 2𝑝𝑟) + 𝑞 3 − 3𝑝𝑞𝑟 + 3𝑟 2 + 𝑟(𝑝3 − 3𝑝𝑞 + 3𝑟) + 2𝑟(𝑝𝑞 − 3𝑟)
5 3
≥ 1+ (𝑝 − 3𝑝𝑞);
81
−𝑟𝑝4 + 𝑝3 𝑞 2 − 𝑝2 𝑞 𝑟 − 2 𝑝 𝑞 3 + 5 𝑞 2 𝑟 + 3 𝑞 𝑟 5 3
⇔ ≥ 1+ (𝑝 − 3𝑝𝑞);
𝑝3 𝑟 − 4 𝑝 𝑞 𝑟 − 6 𝑝 𝑟 + 𝑞 3 + 3 𝑞 2 81
 1
(27 𝑝 − 18 𝑝3 + 3 𝑝5 + 27 𝑟 − 18 𝑝2 𝑟 − 𝑝4 𝑟) 5
⇔ 4 ≥ 1− 𝑝(𝑝2 − 9);
1 162
(27 − 9 𝑝2 − 3 𝑝4 + 𝑝6 − 8 𝑝3 𝑟 )
8
⇔ 𝒓(−𝟒𝟎𝒑𝟔 + 𝟑𝟔𝒑𝟒 + 𝟏𝟐𝟗𝟔𝒑𝟑 − 𝟓𝟖𝟑𝟐𝒑𝟐 + 𝟖𝟕𝟒𝟖) + 𝟓 𝒑𝟗 − 𝟔𝟎 𝒑𝟕 − 𝟏𝟔𝟐 𝒑𝟔 + 𝟏𝟎𝟔𝟐 𝒑𝟓
+ 𝟒𝟖𝟔 𝒑𝟒 − 𝟓𝟐𝟗𝟐 𝒑𝟑 + 𝟏𝟒𝟓𝟖 𝒑𝟐 + 𝟕𝟓𝟑𝟑 𝒑 − 𝟒𝟑𝟕𝟒 ≥ 0;

Ta có:
𝟑
𝑓(𝑝) = −40𝑝6 + 36𝑝4 + 1296𝑝3 − 5832𝑝2 + 8748 , với <𝒑≤𝟑.
√𝟐

𝑓 ′ (𝑝) = −4 𝑝2 (10 𝑝4 − 9 𝑝2 − 324 𝑝 + 1458) = −4 𝑝2 [(10 𝑝2 + 60 𝑝 + 261)( 𝑝 − 3)2 +

𝟑
(702 𝑝 − 891)] < 0, với <𝒑≤𝟑.
√𝟐

𝟑
⇒ 𝑓(𝑝) < 𝑓 ( ) = 2916 (−7 + 3√2) < 0.
√𝟐
2
𝑝2 −3 2
( ) (𝑝2 −3)
2
Mặt khác, ta lại có: (𝑥𝑦 + 𝑦𝑧 + 𝑧𝑥)2 ≥ 3𝑥𝑦𝑧(𝑥 + 𝑦 + 𝑧) ⇒ 0 < 𝑟 ≤ = .
3𝑝 12𝑝

Do đó, ta có:
(𝒑𝟐 − 𝟑)𝟐
𝑉𝑇(∗∗) ≥ . (−𝟒𝟎𝒑𝟔 + 𝟑𝟔𝒑𝟒 + 𝟏𝟐𝟗𝟔𝒑𝟑 − 𝟓𝟖𝟑𝟐𝒑𝟐 + 𝟖𝟕𝟒𝟖) + 𝟓 𝒑𝟗 − 𝟔𝟎 𝒑𝟕
𝟏𝟐𝒑
− 𝟏𝟔𝟐 𝒑𝟔 + 𝟏𝟎𝟔𝟐 𝒑𝟓 + 𝟒𝟖𝟔 𝒑𝟒 − 𝟓𝟐𝟗𝟐 𝒑𝟑 + 𝟏𝟒𝟓𝟖 𝒑𝟐 + 𝟕𝟓𝟑𝟑 𝒑 − 𝟒𝟑𝟕𝟒;

Ta cần phải chứng minh:

(𝑝2 − 3)2
. (−40𝑝6 + 36𝑝4 + 1296𝑝3 − 5832𝑝2 + 8748) + 5 𝑝9 − 60 𝑝7 − 162 𝑝6 + 1062 𝑝5
12𝑝
+ 486 𝑝4 − 5292 𝑝3 + 1458 𝑝2 + 7533 𝑝 − 4374 ≥ 0;

⇔ 5 𝑝10 − 111 𝑝8 − 162 𝑝7 + 1584 𝑝6 − 486 𝑝5 − 4860 𝑝4 + 7290 𝑝3 − 3645 𝑝2

− 13122 𝑝 + 19683 ≥ 0;
⇔ (𝑝 − 3)(𝑝2 − 3)2 (5 𝑝5 + 15 𝑝4 − 36 𝑝3 − 270 𝑝2 + 243 𝑝 − 729) ≥ 0; (∗∗)
3 2
Vì < 𝑝 ≤ 3 nên (𝑝 – 3)(𝑝2 − 3) ≤ 0. Ta có:
√2

5 𝑝5 + 15 𝑝4 − 36 𝑝3 − 270 𝑝2 + 243 𝑝 – 729 = (5 𝑝2 + 60 𝑝 + 369)(𝑝 − 3)3 +

𝟑
1566 𝑝2 − 8100 𝑝 + 9234 ≤ 1566 𝑝2 − 8100 𝑝 + 9234 ≤ −972 < 0, với 𝟐 < 𝒑 ≤ 𝟑.
√

⇒ BĐT (∗∗) luôn đúng. Vậy BĐT (∗) được chứng minh xong.