ทําไมถึงห้ามต่อจุดนิวทรัลของเครื; องกําเนิดไฟฟ้าลงดินโดยตรง กรณี ใช้สวิตช์สบั ถ่ายอัตโนมัติ (Automatic Transfer

Switch : ATS) แบบ 3 pole แต่ถา้ ใช้แบบ 4 pole สามารถต่อกราวด์แยกต่างหากได้ ?

การใช้ ATS 3 pole จะมีจุดต่อที; 1 รับไฟจากการไฟฟ้า(หรื อหม้อแปลง) และจุดต่อที; 2 รับไฟจากเครื; องกําเนิดไฟฟ้า และจุดต่อที;
3 จะต่อเข้ากับนิวทรัลของระบบไฟ ทําให้แหล่งจ่ายไฟทัJงสองแหล่งใช้นิวทรัลร่ วมกันอยู่ จึงถือว่าเป็ นแหล่งจ่ายไฟที;ไม่ได้แยก
อิสระกัน ดังนัJนหากมีกระแสไหลผ่านที;นิวทรัลจะมีกระแสแยกไหลไป 2 ทางคือไหลไปยังสายนิวทรัลที;หม้อแปลงที;ต่อกับ
ระบบกราวด์ลงดินที;จุดเมนหลัก และอีกทิศทางหนึ;งจะไหลไปทางสายนิวทรัลของเครื; องกําเนิดไฟฟ้าที;ต่อลงดินอยูเ่ ช่นกัน ทํา
ให้การวัดค่ากระแสรั;วลงดินที;ตู ้ MDB จะทํางานผิดพลาดได้ เนื;องจากจะมีกระแสไฟบ้างส่ วนไหลผ่านสายดินและบ้างส่ วน
อาจจะมีการไหลลงดินโดยตรงที;กราวด์ที;เครื; องกําเนิด ทําให้เครื; องป้องกันกระแสรั;วลงดินที;ติดตัJงที;ตู ้ MDB วัดกระแสไฟฟ้าที;
จากสายเส้นไฟ L1+L2+L3 ไม่เท่ากับ N ทําให้เป็ นสาเหตุให้เบรคเกอร์ตดั วงจรได้ในสภาะปกติ ดังนัJนจึงห้ามต่อลงดินที;นิวทรัล
ของเครื; องกําเนิดไฟฟ้าถ้าใช้ ATS 3 pole ซึ;งมันก็เหมือนกับที;มาตรฐานการติดตัJงทางไฟฟ้าสําหรับประเทศไทย ของ วสท. ได้
กําหนดไว้ในข้อ 4.3.1 ระบบการต่อลงดินแบบ TNC-S "ห้ามต่อลงดินที;จุดอื;นๆอีกทางด้านไฟออกของบริ ภฑั ป์ ระธาน"
แต่การใช้ ATS 4 pole จะมีจุดต่อที; 1 และ 2 ต่อกับสายเส้นไฟและนิวทรัลของการไฟฟ้า และ จุดต่อที; 3 และ 4 จะต่อแยกสาย
เส้นไฟและนิวทรัลที;มาจากเครื; องกําเนิดไฟฟ้าได้ ซึ;งสามารถแยกวงจรนิวทรัลออกจากกันได้อิสระเวลาสับเปลี;ยนรับไฟจากการ
ไฟฟ้า และเครื; องกําเนิดไฟฟ้า ทําให้ไม่มีกระแสไหลผ่านสายดิน กรณี แบบนีJถือเป็ นตัวจ่ายไฟแยกต่างหาก ซึ;งในมาตรฐานทาง
ไฟฟ้าสําหรับประเทศไทย ของ วสท.ในหัวข้อที; 4.6 อนุญาตให้จุดนิวทรัลของเครื; องกําหนดต่อลงดินโดยตรงได้ เผือ; รักษา
คุณภาพของแรงดันไฟฟ้าให้มีเสถียรภาพคงที;ตลอดเวลาไม่เปลี;ยนแปลงตามโหลดที;ไม่สมดุล หรื อแรงดันเกินที;อาจจะเกิดจาก
ผ่านนอกได้
และการแยกนิวทรัลออกจากกันในกรณี ที;มีแหล่งจ่ายไฟสองแหล่งจ่าย จะสามารถป้องกันผลของการเกิดแรงดันเกิน
ชัว; ขณะหรื อแรงดันกระชาก จากการสับเปลี;ยนแหล่งจ่ายไฟ ซึ;งหากใช้นิวทรัลร่ วมกันแล้วอาจเกิดสภาวะ Neutral Overlapping
คือการที;สายนิวทรัลขาดหายไปชัว; ขณะอาจจะเกิดแรงดันเกินได้ เช่น ปกติไฟเส้นมีไฟเทียบนิวทรัลจะเท่ากับ 220Vโดยประมาณ
แต่ไฟอาจจะมาเกินได้ถึง 380V โดยประมาณ ในระบบ 1 เฟส ได้หากเกิดกรณี นิวทรัลขาด ซึ;งปกติถา้ นิวทรัลหายไปจากระบบ
1-2 มิลลิวนิ าทีกอ็ าจจะเกิดอันตรายกับอุปกรณ์ที;ต่ออยูใ่ นระบบได้แล้ว แต่ระบบที;ใช้สวิตซ์แยกทัJงนิวทรัลและไฟจะต่อเข้ากับ
ออกพร้อมกันผูผ้ ลิตสามารถทําให้สบั ไฟเข้าพร้อมกันได้สูงสุ ดต่างกันไม่เกิน 0.05 มิลลิวนิ าที หรื อ 50 ไมโครวินาที ซึ;งเป็ น
ระยะเวลาที;นอ้ ยมากจนไม่เป็ นอันตรายต่ออุปกรณ์ไฟฟ้าที;ต่ออยู่
Cr.รู ปประกอบจากเอกสารอบรม ของท่านอาจารย์ รศ.ดร.ชํานาญ ห่อเกียรติ