SỔ TAY QUẢN TRỊ
đều biến động nhưng giá trị là không
thay đổi. Các lãnh đạo cần nghĩ đến
ba câu hỏi: (1) Giá trị thật sự chúng ta
mang lại là gì? (2) Giá trị đó có thật
sự có giá trị với khách hàng? (3) Giá
trị thay đổi như thế nào dưới tác động
của công nghệ?
Grab là một ví dụ điển hình khi
toàn bộ mô hình Grab thời gian đầu
tập trung cho giá trị cốt lõi là dễ dàng
đặt xe (câu hỏi 1); khách hàng thật
sự cần biết giá cả và không rủi ro
(câu hỏi 2); và cuối cùng, cách tính
giá linh hoạt dựa trên công nghệ đo
lường lưu lượng trên từng chuyến và
đưa ra giá cả phù hợp (câu hỏi 3).
Tập trung vào giá trị giúp cho lãnh
đạo nhìn ra được mục tiêu cuối cùng
cần đạt của mọi hoạt động. Bên cạnh
đó, khách hàng cần được hiểu theo
nghĩa rộng là không chỉ người tiêu
dùng mà còn là nhà cung cấp, nhân
viên, đối tác trong doanh nghiệp.
User - khách hàng: Năng lực thứ
34
hai để xử lý thách thức Uncertainty -
không chắc chắn, đó là tập trung vào
User - khách hàng. Doanh nghiệp tồn
tại vì khách hàng trả tiền do vậy tất cả
những gì không chắc chắn cần phải
được đánh giá và xử lý trên góc nhìn
của khách hàng.
Các hãng xe taxi truyền thống có
một thời gian dài hoài nghi về chuyển
đổi sang taxi công nghệ. Tuy nhiên,
nếu chỉ tập trung vào hành vi và
trải nghiệm khách hàng thì sẽ thấy
chuyển đổi là bắt buộc. Các công
cụ như hành trình khách hàng, trải
nghiệm khách hàng, thấu cảm khách
hàng là những công cụ quan trọng để
xác định trong những yếu tố không
chắc chắn thì những yếu tố nào là ảnh
hưởng tới kinh doanh trong tương lai.
Một lần nữa, khách hàng còn bao
gồm khách hàng bên trong - nhân
viên. Trong chuyển đổi số gần đây
chúng ta hay thấy cụm từ nhân viên
hạnh phúc kiến tạo khách hàng hạnh
phúc. Các lãnh đạo trong tương lai
cần phải coi nhân viên là những
khách hàng đầu tiên quan trọng hơn
cả khách hàng bên ngoài.
• 27-2-2020
Thay vì mất công tìm hiểu những điều
không chắc chắn, lãnh đạo doanh nghiệp
cần hành động, thất bại nhanh, thất bại
nhỏ, từ đó rút ra những sự hiểu biết về
trạng thái không rõ ràng.
Canvas & Competior - bản đồ giá những rủi ro trước khi quyết định
kinh doanh đáp ứng cạnh tranh: triển khai trên toàn bộ hệ thống. Mặc
Trong khoảng bốn năm gần đây, dù có thể tổn thất (trong khả năng
công cụ bản đồ kinh doanh (Business kiểm soát được), bù lại các doanh
Model Canvas) được các startup sử nghiệp sẽ vượt qua tính không rõ
dụng nhiều để kết hợp xác định các ràng của môi trường kinh doanh.
thành tố kiến tạo doanh nghiệp nhằm How - làm thế nào: Nhằm giải
tạo giá trị và cạnh tranh với đối thủ. quyết những thách thức của siêu kết
Bản đồ này giúp doanh nghiệp có các nối - Hyper Connection, lãnh đạo
góc nhìn hệ thống, tổng hợp các vấn doanh nghiệp cần đặt ra chữ How -
đề phức tạp xảy ra trong kinh doanh làm thế nào, cho các quy trình kinh
- Complexity. doanh. Ví dụ, quan hệ lao động sẽ
Đứng trước các vấn đề phức tạp, thay đổi thế nào khi nhân viên có thể
lãnh đạo doanh nghiệp cần xây dựng siêu kết nối với doanh nghiệp và công
bản đồ kinh doanh với định vị vượt việc. Rõ ràng các tài xế Grab không
trội đối thủ cạnh tranh. Ví dụ trong cần phải là nhân viên lái xe toàn thời
trường hợp Grab, các hãng xe cần kết gian cho doanh nghiệp khi họ có kết
nối giữa lái xe, khách hàng và hãng sẽ nối liên tục với công ty và khách hàng
thấy mối liên hệ rõ ràng phức tạp nếu thông qua App (ứng dụng trên thiết
như sử dụng những công cụ và cách bị di động). Mối quan hệ với khác
thức tiếp cận truyền thống để xử lý. hàng, quy trình giải quyết sẽ ra sao
Action - hành động: Năng lực thứ nếu như khách hàng thay vì kết nối
tư để vượt qua Ambiguity - tính không offline với doanh nghiệp thì nay họ sử
rõ ràng, đó chính là Action - hành dụng siêu kết nối là app? Chữ How sẽ
động. Lãnh đạo doanh nghiệp thường giúp cho lãnh đạo doanh nghiệp tái
hiểu rõ đầy đủ các vấn đề rồi mới hành định hình và đương đầu với những áp
động, tuy nhiên cách tiếp cận này phù lực thay đổi từ siêu kết nối.
hợp trong quá khứ nhưng không còn ***
phù hợp trong tương lai. Hiện nay, Lãnh đạo doanh nghiệp trong
lãnh đạo doanh nghiệp cần đặt mình chuyển đổi số có thể phát triển năng
vào vùng mờ - vùng chưa hiểu biết lực và đạt được kết quả khả quan
rõ - để hành động, kiểm thử, đo lường, thông qua công thức VUCAH. Các
chỉnh sửa, cải tiến. Đây chính là triết lý lãnh đạo cần xác định rõ ràng những
Lean - tinh gọn. giá trị - Value mà khách hàng - User
Thay vì mất công tìm hiểu những cần. Từ các giá trị cho khách hàng,
điều không chắc chắn, lãnh đạo lãnh đạo xây dựng bản đồ kinh doanh
doanh nghiệp cần hành động, thất - Canvas để giải quyết những thách
bại nhanh, thất bại nhỏ, từ đó rút thức phức tạp - Complexity, bằng
ra những sự hiểu biết về trạng thái cách xác lập những thay đổi dựa trên
không rõ ràng. Chẳng hạn, thay vì từ siêu kết nối - Hyper Connection.
chối áp dụng mô hình xe công nghệ,
các hãng taxi nên triển khai thử các Chuyên gia khởi nghiệp - đổi mới sáng tạo
(*)
mô hình công nghệ với mục tiêu đánh và chuyển đổi số