LOÃNG XƯƠNG

Osteoporosis

ThS. BS CKI. BSNT. Dương Thị Ngọc Lan

HV BSNT. Nguyễn Thị Như Quỳnh
Ca lâm sàng
Bệnh sử
• Bệnh nhân X, nữ da trắng, 62 tuổi, đến khám tại phòng khám ngoại trú với tình trạng đau và sưng cổ tay
phải sau một cú ngã với bàn tay dang rộng trong ga ra ở nhà.
• Tiền sử: THA, suy tim mạn, viêm phổi, COPD, hen suyễn, loét dạ dày, mãn kinh (50 tuổi), còng lưng và gãy
xương đốt sống.
• Tiền sử gia đình: anh trai suy tim sung huyết và THA (55 tuổi), mẹ gãy xương chậu (82 tuổi) và được chẩn
đoán loãng xương. Bố THA.
• Bệnh nhân X đã kết hôn, có 4 người con và làm việc tại Walmart. Hút một gói thuốc lá/ngày và thỉnh thoảng
uống rượu. Cô ấy không tập thể dục.
• Không khó thở khi nằm, suy nhược, đau ngực, đánh trống ngực, khó thở kịch phát về đêm hoặc chảy máu
quá nhiều.
• Thuốc đang dùng: lisinopril để giảm hậu gánh; furosemide để giảm phù nề; atorvastatin cho chứng tăng
cholesterol máu; metoprolol để giảm nhịp tim; omeprazole cho axit dạ dày; fluticasone để điều trị bệnh hen
suyễn và tiêm steroid ngoài màng cứng để giảm đau lưng.
Ca lâm sàng
Tình trạng lúc khám
• Đau cấp, định hướng tốt.
• Nặng 110 kg, HA 145/88, M 90, SpO2 92%
• Cổ tay phải sưng tấy, cử động đau
• Khám tim, phổi không ghi nhận bất thường. Không phù
Ca lâm sàng
Kết quả CLS
• X-quang bàn tay phải, cho thấy vết nứt của
Colle (bán kính xa) trên tay phải.
• Xét nghiệm máu bình thường ở bệnh nhân
này ngoại trừ lượng Vitamin D thấp.
• DEXA, kết quả cho thấy T-score là -2,9
Ca lâm sàng
Xử trí?
• Bó bột tay
• Bắt đầu sử dụng bisphosphonates, calcitonin, raloxifene (chất điều biến thụ thể
estrogen chọn lọc [SERM])
• Vitamin D (1.000 mg) và viên canxi.
• Được khuyên bắt đầu tập thể dục hàng ngày (bài tập chịu tải) và ăn một chế độ
ăn uống lành mạnh.
• Được khuyên cẩn thận khi đi lại (khung tập khi đi bộ).
• Tầm soát các nguy cơ gãy xương:
- Bất thường về dáng đi, hạ huyết áp thế đứng, và suy giảm nhận thức
- Khám thần kinh loại trừ bất kỳ tổn thương tủy sống hoặc dây thần kinh ngoại biên
Ca lâm sàng
Các yếu tố nguy cơ loãng xương trên người bệnh?
Ca lâm sàng
Các yếu tố nguy cơ loãng xương trên người bệnh?
Ca lâm sàng
Các yếu tố nguy cơ loãng xương trên người bệnh?
• Tiền sử gia đình.
• Tiền sử bản thân: thời kỳ mãn kinh, thuốc steroid và tuổi già
• Tiền sử gãy đốt sống, rất có thể nguyên nhân là do loãng xương.
• Có sự hiện diện của còng lưng và đau lưng mãn tính.
• Yếu tố nguy cơ quan trọng nhất dẫn đến gãy xương trong trường hợp
BN loãng xương là dáng đi không ổn định, làm tăng nguy cơ té ngx
Sự suy giảm khối xương theo tuổi
 Chu chuyển xương

Rani, S., Bandyopadhyay-Ghosh, S., Ghosh, S. B., & Liu, G. (2020). Advances in Sensing Technologies for Monitoring of Bone Health. Biosensors, 10(4), 42. https://doi.org/10.3390/bios10040042
 WHO

Rani, S., Bandyopadhyay-Ghosh, S., Ghosh, S. B., & Liu, G. (2020). Advances in Sensing Technologies for Monitoring of Bone Health. Biosensors, 10(4), 42. https://doi.org/10.3390/bios10040042
Các yếu tố nguy cơ
Nguyên nhân gây loãng xương thứ phát?
Công cụ đánh giá nguy cơ gãy xương?
Điều trị loãng xương thứ phát
Những loại thực phẩm nào giàu calci?
Lưu ý khi uống sữa – Tương tác sữa và thuốc?
Lưu ý khi uống sữa – Tương tác sữa và thuốc?
Lưu ý khi uống sữa – Tương tác sữa và thuốc?
Lưu ý khi uống sữa – Tương tác sữa và thuốc?
Ăn chay và nguy cơ sức khỏe?
NGHIÊN
CỨU?
 Sức khỏe xương ở người ăn chay và ăn mặn?

1. Ho-Pham LT, Nguyen PL, Le TT, et al. Veganism, bone mineral density, and body composition: a study in Buddhist nuns. Osteoporos Int. 2009;20(12):2087-2093. doi:10.1007/s00198-009-0916-z
2. Hsu E. Plant-based diets and bone health: sorting through the evidence. Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 2020;27(4):248-252. doi:10.1097/MED.0000000000000552
 Nguồn cung cấp calci ở người ăn chay?

1. Hsu E. Plant-based diets and bone health: sorting through the evidence. Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 2020;27(4):248-252. doi:10.1097/MED.0000000000000552
Bioavailability of Calcium?
Bioavailability of Calcium?
 Bioavailability of Calcium?
Vitamin D trong thực phẩm
 Bioavailability of Calcium?
Oxalate và phytate – “antinutrient “
Nên dùng chế phẩm calci nào?
Nên dùng chế phẩm calci nào?
Bị sỏi thận uống calci ngừa loãng xương được không?
 Một số yếu tố ảnh hưởng sự hấp thu calci?

• Tuổi
• Thuốc nhuận trường
• Ăn quá nhiều chất xơ (> 35g)
• Thiếu vitamin D
• Quá nhiều trà, cà phê
1. Al-Othman A, Al-Musharaf S, Al-Daghri NM, et al. Tea and coffee consumption in relation to vitamin D and calcium levels in Saudi adolescents. Nutr J. 2012;11:56. Published 2012 Aug 20. doi:10.1186/1475-2891-11-56
2. Sun K, Wang L, Ma Q, et al. Association between tea consumption and osteoporosis: A meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2017;96(49):e9034. doi:10.1097/MD.0000000000009034
Phòng ngừa té ngã bằng cách nào?
 Phòng ngừa té ngã bằng cách nào?
Nhà tắm
• Làm thanh vịn
• Ngồi tắm
• Giảm trơn bằng gạch, thảm lót
• Nâng toa lét cao hơn
 Phòng ngừa té ngã bằng cách nào?
Cầu thang
• Sơn bậc thang cuối nổi bật
• Làm tay vịn
 Phòng ngừa té ngã bằng cách nào?
Trong nhà
• Giảm lộn xộn đồ đạc
• Tránh các dây mắc
• Tránh làm sàn nhà mấp mô hay bậc thang
• Để đồ vật trong tầm với
• Dùng ghế hay thang bậc có bản rộng hoặc kẹp dài cứng để lấy đồ trên cao
• Mang giày dép đúng cỡ
• Giữ sàn nhà sạch và không trơn trượt, dùng thảm an toàn
• Để đèn sáng trên lối đi
• Lựa ghế và giường phù hợp, dễ ngồi dậy
Tác dụng không mong muốn của các thuốc điều trị loãng xương?
Vai trò của
YHCT?
 Theo YHCT

• 骨质疏松症
• 骨枯, 骨萎
• 阳虚质、气虚质、血瘀质和阴虚质
Tình trạng cơ thể hậu gãy xương?

久卧伤气
久坐伤肉
Dược liệu?
Dược liệu?

Dâm dương hoắc

Cốt toái bổ
Dược liệu?

Nữ trinh tử
Tiên mao
Dược liệu?

Bổ cốt chỉ
Đỗ trọng
 Châm cứu?

• Thận du, Tỳ du, Mệnh môn

• Túc tam lý, Tam âm giao, Thái khê
Xoa bóp?
Thái cực quyền?
 Ý tưởng
nghiên cứu và phát triển
trong phòng ngừa
và điều trị
loãng xương?
Tài liệu tham khảo
• Goyal L, Ajmera K. Osteoporosis: A Step-by-Step Case-Based Study. Cureus.
2022;14(4):e23900. Published 2022 Apr 6. doi:10.7759/cureus.23900
• 严莹. 中医药在骨质疏松中的作用研究进展[J]. 中医学, 2023, 12(3): 675-680.
https://doi.org/10.12677/TCM.2023.123103
• Hội loãng xương TP Hồ Chí Minh. Hội nghị khoa học thuờng niên năm 2023.
• Nguyễn Văn Tuấn. Bài giảng loãng xương.
• Nguyễn Tuấn Dũng. Bài giảng tương tác thuốc với thực phẩm
0987528053
0982215556