Chương 6: CÊu tróc thÞ trưêng

✓ CÊu tróc thÞ trưêng

✓ C¹nh tranh hoµn h¶o
✓ Đéc quyÒn b¸n thuÇn tóy
✓ C¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o
1. CÊu tróc thÞ trưêng
Kh¸i niÖm thÞ trưêng vµ ph©n lo¹i

1
1. C¸c cÊu tróc thÞ trưêng
C¸c tiªu thøc ph©n lo¹i Ngưêi b¸n, ngưêi mua
S¶n phÈm
Søc m¹nh thÞ trưêng
C¸c rµo c¶n gia nhËp
C¸c hình thøc c¹nh tranh phi gi¸ cả
C¹nh tranh hoµn h¶o
Đéc quyÒn thuÇn tóy
C¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o = C¹nh tranh ®éc quyÒn
Đéc quyÒn tËp ®oµn
2
2. C¹nh tranh hoµn h¶o
ĐÆc trưng
NhiÒu ngưêi b¸n nhiÒu ngưêi mua, s¶n phÈm ®ång nhÊt

P P
MC
ATC
d

min
D

q
Cầu H·ng Cầu ThÞ trưêng Q
3
H·ng ®iÒu chØnh s¶n lưîng ®Õn khi MC = P, max.

P gi¶m, h·ng ph¶i gi¶m q,  cña h·ng gi¶m.

Khi P = ATCmin h·ng hòa vốn.

P
MC ATC

D A P = MR = AR

C
min B

q1 q* q2 q
4
 Khi P < ATCmin h·ng bÞ lỗ.
P Trưêng hîp AVC < P < ATC
MC

ATC
AVC
K G

I P = MR = AR
H
M L

q* q
NÕu tiÕp tôc s¶n xuÊt: lç = diÖn tÝch GHIK
NÕu ®ãng cöa: mÊt chi phÝ cè ®Þnh = diÖn tÝch GLMK.
H·ng nªn tiÕp tôc s¶n xuÊt ®Ó tèi thiÓu hãa thua lç.
5
 Trưêng hîp P < AVC
P MC

ATC
V J
AVC

T
U P = MR = AR
S R
q* q

NÕu tiÕp tôc s¶n xuÊt: lç = diÖn tÝch JRSV

NÕu ®ãng cöa: mÊt chi phÝ cè ®Þnh = diÖn tÝch JTUV.
H·ng nªn ®ãng cöa ®Ó tèi thiÓu hãa thua lç.
6
 Lựa chọn Q* trong ngắn hạn

B = TR – TC → B = P.Q – Q.ATC = Q.(P – ATC)

B = Q.(P – ATC) → P1 > ATC hãng có B > 0

P2 = ATC → B = 0
P P3 < ATC → B < 0 tiếp tục
MC P4 < AVC → đóng cửa
ATC
P1
P2 AVC
P3
P4

q
q2 q* q1
7
Đường cung của hãng và của ngành

Ng¾n h¹n MC
P

P1
AVC
P2

P3

q3 q2 q1 q
H·ng

Sf lµ ®ưêng MC phÇn n»m trªn AVCmin

8
 Sf lµ ®ưêng MC > AVCmin

MC1 MC2 Sf

P2
P1

q1 q2 q3 q4 q1 q3 q2 q4

9
 Dµi h¹n
P P S1

SMC LMC LAC

SAC S2
P1 P1

P2 min P2

q1* q2 q2* q Q1 Q 2 Q
H·ng Ngµnh

Sf  LMC trªn LACmin

Sind = Sf, tÝnh ®Õn sè h·ng thay ®æi.
10
 Ngành có chi phí không đổi
D1 x S1 tại A, D tăng dịch D2 → D2xS1 tại C → đẩy P tăng
P tăng, SL tăng từ q1 – q2 có Bkt → các hãng mở rộng SX

S1 tăng S2 dịch chuyển, cân bằng mới tại B

MC

AVC
C
P2
P1 A B

Q Q
11
 Ngành có chi phí tăng
ATC1 tăng → ATC2 dịch lên trên → và
MC1 → MC2 P1 → P2
Cân bằng mới đạt tại B ở mức giá P3

MC2 ATC2
MC1 S1 S2
ATC1
P2 LS
C
P3 B
P1 A
D2
D1

12
 Tác động khi có thuế t
MCt = MC + t Nếu t < MB thì (MC + t) = P → q*
AVCt = AVC + t Nếu t > MB thì AVC > P → hãng đóng cửa

Nếu các ngành S2 = S1 + t

đều bị t → S1
MC tăng → q
giảm Sf giảm t
P2
→ P tăng P1

q2 q1

13
 ThÆng dư s¶n xuÊt (PS)
PS = TR - VC → PS = P - MC

P P S1

MC
AVC
P1 Pe
PS
PS

q* q Qe Q

14
 BT 1: Một hãng có hàm cầu như sau:
P = - Q + 186 và hàm chi phí FC = 1200, AVC = 0.1Q + 10
a. Để tối đa hóa lợi nhuận hãng sẽ sản xuất bao nhiêu sản phẩm và ấn
định giá bán là bao nhiêu?
b. Nếu hãng phải chịu thuế = 11$/1 sp thì giá bán là bao nhiêu, Q* = ?
và B = ? Tính số thuế mà hãng phải nộp.
c. Giả sử hãng phải nộp thuế 1 khoản cố định = 1000 thì giá và sản
lượng, lợi nhuận bị ảnh hưởng như thế nào?

BT 2: Một hãng có hàm cầu là P = 15 - 0.05Q và hàm tổng chi phí

là TC = Q + 0.02Q^2
a. Xác định giá và sản lượng để tối đa hóa doanh thu, tính TRmax
b. Lợi nhuận tối đa là bao nhiêu?
c. Nếu nhà nước đánh thuế 1$/1 sp bán ra thì sẽ làm giảm sản lượng và
tăng giá bán của hàng là bao nhiêu?. Nếu hãng này là cạnh tranh hoàn
hảo có D = P = 5$, thuế làm giảm sản lượng bao nhiêu

15
 BT 3: Một hãng cạnh tranh hoàn hảo có hàm chi phí như sau:
FC = 100 ; MC = 2Q + 1
a. Cty sản xuất Q = ? để tối đa hóa lợi nhuận và nếu giá bán trên thị
trường là P = 37$/1 sp. Tính Bmax
b. Tìm mức giá và sản lượng hòa vốn. Khi P = 5$/1 sp công ty
quyết định thế nào?
c. Viết phương trình đường cung của sản phẩm
d. Vẽ đồ thị minh họa kết quả vừa tìm được

BT 4: Một DN thuộc thị trường cạnh tranh hoàn hảo chi hàm
chi phí biến đổi như sau: VC = 2q.(q + 1)
a. Viết phương trình đường cung sản phẩm?
b. Nếu doanh thu (TR) = 702 thì vừa đủ để trang trải chi phí. Tìm
giá hòa vốn và Q hòa vốn
c. Chi phí cố định của hãng là bao nhiêu?
d. Tìm mức giá đóng cửa sản xuất.

16
3. §éc quyÒn b¸n
Nguyªn nh©n dÉn ®Õn ®éc quyÒn
TÝnh kinh tÕ cña quy m«, b»ng ph¸t minh,
kiÓm so¸t ®Çu vµo, quy ®Þnh cña chÝnh phñ
P

ATC1 ATC2
ATC3
P1
P2
P3 D
q1 q2 q3 Q Q2 Q3 Q
1

17
§ưêng cÇu vµ doanh thu cËn biªn trong ®éc quyÒn
• §ưêng cÇu cña nhµ ®éc quyÒn
• §ưêng doanh thu cËn biªn

TR  ( PQ )
MR = =
Q Q
PQ + QP P
= = P+Q
Q Q
P.Q P 1
MR = P + . = P (1 + )
P Q e

18
 S¶n lưîng cña nhµ ®éc quyÒn
P Q* t¹i ®ã MC = MR

P* MC ATC
max

D
Q1 Q*Q2 Q

MR 19
 MC
Gi¸ cả độc quyền
P=
1
1+
EP

P − MC
ChØ sè Lerner
Hệ số định giá
L=
P

Trong ®éc quyÒn kh«ng cã ®ưêng cung.

20
1. CÇu thay ®æi dÉn ®Õn gi¸ thay ®æi, s¶n lưîng gi÷ nguyªn.

P1 MC

P2
D2
D1
MR2
Q
Q1=Q2
MR1 21
2. CÇu thay ®æi dÉn ®Õn s¶n lưîng thay ®æi, gi¸ gi÷ nguyªn.
P

MC
P2=P1
D2

MR2

D1
Q1 Q2 Q

MR1 22
 ThiÖt h¹i cña x· héi do søc m¹nh ®éc quyÒn
P

Pm DL MC

Pc

Qm Qc Q

MR
23
 Ph©n biÖt gi¸ cÊp 1
P


Pm MC

Pc

D1
Qm Qc Q

MR1
24
 Ph©n biÖt gi¸ cÊp 2
P

P1

P*
P2
P3
ATC
MC
D
Q* Q
Khèi 1 Khèi 2 Khèi 3
MR
25
 Ph©n biÖt gi¸ cÊp 3

P
P P

P1 MC
PTT
P2
DT
MC
D1 D2 MC
Q1* Q1 Q2* Q2 Q*T QT
MR1 MR2
MRT

26
 Ph©n biÖt gi¸ theo thời kỳ

P1

P2 D2

MC

MR1 D1 MR2

Q1 Q2

27
 Đặt giá cao điểm

MC

P1

D1

P2
D2 MR1

MR2

Q2 Q1

28
Đặt giá hai phần

Phí gia nhập tiêu dùng

MC

29
BT 5: Một công ty chứng khoán có được độc quyền mua bán chứng
khoán. Công ty này có đường cầu là Q = 50 - 2P. Doanh thu biên là
MR = 25 - Q. Chi phí bình quân không thay đổi và bằng 5. Lợi
nhuận tối đa là bao nhiêu?
a. Q = 10, P = 20; Bmax = 150 b. Q = 20; P = 40; Bmax = 200
c. Q = 25; P = 30; Bmax = 250 d. Q = 30; P = 25’ Bmax = 300

BT 6: Giả sử một nhà độc quyền có đường cầu là

p=15 - Q và TC = 7Q
a. Tính sản lượng và giá bán để nhà độc quyền có lợi nhuận tối đa.
Tính mức độ sức mạnh thị trường.
b. Mức giá và sản lượng tối ưu là bao nhiêu?

BT 7: Một nhà độc quyền có hàm chi phí TC = Q2 + 2Q + 100

và hàm cầu là p = 122 - Q.
a. Để tối đa hoá lợi nhuận, nhà độc quyền quyết định như thế nào?
b. Tính phần mất không mà nhà độc quyền gây ra cho xã hội.
c. Muốn tối đa hoá doanh thu nhà độc quyền quyết định gì?
d. Nếu Chính phủ đánh thuế T = 50 quyết định sản xuất thay đổi ntn?
30
BT 8: Một doanh nghiệp độc quyền thấy rằng, doanh thu biên là
5.000 đồng, chi phí biên là 4.100 đồng. Quyết định nào sẽ tối đa hoá
lợi nhuận?
a. Giữ nguyên sản lượng và giá.
b. Tăng giá và giữ nguyên sản lượng.
c. Giảm giá và tăng sản lượng.
d. Tăng giá và tăng sản lượng

BT 9: Một hãng cạnh tranh không hoàn hảo đang sản xuất mức
sản lượng tại đó doanh thu bình quân vượt quá chi phí cận biên.
Nếu muốn tối đa hoá lợi nhuận nhà quản lý sẽ áp dụng chính sách
nào sau đây?
a. Gia tăng sản lượng và hạ giá
b. Cắt giảm sản lượng và tăng giá.
c. Cắt giảm sản lượng và giữ nguyên giá.
d. Không cần làm bất cứ điều nào vì doanh nghiệp đã tối đa hoá lợi
nhuận.

31
BT 10: Một hãng độc quyền có hàm cầu về sản phẩm P = - Q + 186
và các chi phí FC =1200, AVC = 0,1Q + 10.
a.Để tối ưu hóa lợi nhuận hãng sẽ sản xuất bao nhiêu sản phẩm và ấn
định giá bán là bao nhiêu.
b.Giả sử hãng phải chịu mức thuế theo một đơn vị sản phẩm là 11 thì
giá bán, sản lượng và lợi nhuận là bao nhiêu? Tính tổng số tiền thuế
mà hãng phải nộp .
c.Giả định hãng phải nộp 1 khoản thuế cố định T = 1600 thì giá, sản
lượng, lợi nhuận của hãng bị ảnh hưởng thế nào?
BT 11: Trong 1 thị trường cạnh tranh hoàn hảo có 60 người bán và
80 người mua. Mỗi người mua đều có hàm cầu giống nhau
P = 164 – 20Q. Mỗi người sản xuất cũng có hàm tổng chi phí như
nhau là TC = 3Q2 + 24Q
a.Thiết lập hàm cung và hàm cầu của thị trường.
b.Xác lập mức giá cân bằng trên thị trường.
Khi đó hệ số co giãn của cầu là bao nhiêu?
c. Mỗi người sản xuất bán được bao nhiêu và thu được lợi nhuận là
bao nhiêu?
32
4. Độc quyền mua: quyết định Q* và P*
ME

DWL S =AE

PC
D=MV
PM*

QM* QC

Hệ số định giá

MV − P 1
Hệ số định giá = =
P e
33
5. C¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o
ĐÆc ®iÓm C¹nh tranh ®éc quyÒn
NhiÒu ngưêi b¸n.
S¶n phÈm có kh¸c nhau nhưng thay thÕ ®ưîc cho
nhau ë møc ®é cao.

A
P1
B
P2 E >1
D
MR

Q1 Q2
34
C©n b»ng cña h·ng Ng¾n h¹n
Q* t¹i ®ã MC = MR
MC
P* > MC →  > 0 P =
1
1+
EP
P
MC

PSR A ATC
max B
C

DSR

QSR Q
MR
35
Cân bằng Dµi h¹n
Q* t¹i ®ã MC = MR
P* > MC →  = 0 P* = AC

MC

PLR*
ATC
PC

DLR
QLR* QC Q
MR
36
6. Đéc quyÒn tËp ®oµn
Độc quyền tập đoàn thuần túy; Độc quyền tập đoàn phân biệt
Đặc điểm Cã sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c h·ng
Giả sử có 2 hãng trong thị trường độc quyền tập đoàn Mỗi
hãng chiếm 50% thị phần, phá vỡ hợp tác như: giảm giá,
đưa ra dòng sản phẩm mới, thực hiện chiến dịch quảng cáo
→ Không làm tăng lợi nhuận của cả khối nhưng phá vỡ
cấu kết, kiếm lợi nhuận = phần mất đi của hãng kia nếu
hãng kia không phản ứng gì.

37
 H·ng 1
Lý thuyÕt trß ch¬i

P thÊp P cao

P thÊp 1 1 3 0
H·ng 2
P cao 0 3 2 2

Ma trận lợi ích

38
M« hình ®ưêng cÇu gÉy: ĐQ tập đoàn không cấu kết
Mô hình Sweezy “tính cứng nhắc” của giá
P

MC2
E MC0
P* MC1

D1

D2 MR1
Q* Q
MR2
39
 Mô hình Cournot

Q2 = h(Q1 )

cân bằng cournot

A
Q1

Q1 = g(Q2 )

Q2

40
BT 12: Hãng sản xuất se máy độc quyền USB có
hàm cầu về sản phẩm của mình là P = 2750 - 48
5
Q

Tổng chi phí sản xuất của hãng là :

TC = Q3/30 – 15 Q2 + 2500Q.
a.Để bán được 200 xe máy giá bán phải là bao nhiêu?
b.Tính hệ số co giãn của cầu về xe máy tại mức giá và
sản lượng tối đa hóa lợi nhuận.
c.Hãng USB nên đặt mức giá nào để bán được nhiều
sản phẩm nhất mà không bỏ lỡ?
d.Để tối đa hóa doanh thu, hãng phải bán bao nhiêu xe
máy và bán với giá nào?.

41