Ang Pagsusuri sa Pilosopiya ni Demeterio Tungo sa

Kanyang Tunay na Kasulatan sa Pilosopiyang Pilipino

Mary Charisse C. Antonio
Abstract: This paper is presentation of Demeterio’s philosophy in a language
that Filipino students could easily understand and comprehend. The paper is
consisting of four sections: 1) Brief Introduction of F.P.A Demeterio Life and
Works, 2) A Guide to Demeterio’s Work and Filipino Philosophy, 3) The
Impact of Demeterio’s Philosophy Towards the Modern Mind of Filipino
people, and 4) Objective Lesson of Demeterio in Doing Filipino Philosophy.
The aim of this paper is to introduce a Filipino philosopher whose mind would
inspire Filipino philosophy students to write academic research about Filipino
Philosophy. Also, it aims to inspire the second generation of Filipino
philosophers to continue improving the research of this Filipino philosopher,
and to use it as a creative and theoretical paradigm so Filipino philosophy would
continue in shedding its light even in future generation of philosophers.
INTRODUKSYON
Sa larangan ng pilosopiyang Filipino, kinikilala si Feorillo Petronillo A. Demeterio III sa
kanyang tapang na magsulat ng pilosopiya mula sa mga nakaraang Pilosopong Filipino upang
bigyan ng tunay na pagkakakilanlan ang Pilosopiyang Filipino. Sa kanyang mga naibahagi sa
larangang Filipino, siya ay nagsulat ng maraming kritikal na papel at kanyang tinutukan ang
progreso ng Pilosopiyang Filipino na hanggang ngayon ay nasa proseso ng paghahanap ng
identidad. Tutukuyin sa papel na ito kung paano binuo ni F.P.A Demeterio ang Pilosopiyang
Filipino sa pamamagitan ng kanyang mga kritiko at sariling pananaw. Subalit, bago pa man ang
diskusyon sa paksang iyon, kilalanin muna natin si F.P.A Demeterio.
Ang pilosopong tutukuyin sa papel na ito ay nagngangalang Feorillo Petronillo A.
Demerterio III. Ipinanganak siya sa Maasin, Leyte noong Enero 7, 1969. Bilang anak ng guro na
si Candelari Abiera Demeterio at isang public servant na si Feorillo Demeterio Sr., minsang
nagkaroon ng pangarap si Demeterio na maging praktikal sa buhay kaya kinuha niya ang
kursong Organic Chemistry sa Visayas State University. Subalit, sa kanyang pag-aaral ng
kursong ito ay hindi niya natuklasan ang kanyang sarili sapagkat pinangarap niyang maging pari
at siya ay nag-aral ng “Philosophy at Theology” sa University Santo Thomas (UST) na kung
saan siya ay nagtapos ng Magna Cum Laude. Sa kanyang paglalakbay sa pilosopiya, nakita niya
na hindi siya nararapat sa kanyang unang kagustuhan. Sa kanyang pakikipanayam kay Abenes,
pinaliwanag niya ang kanyang kagustuhan na hindi ipagpatuloy ang kanyang kagustuhan na
maging pari at kanyang sinabi ang mga katagang ito: “Kala ko kasi ang Diyos nasa simbahan,
pero wala pala siya sa simbahan, nasa puso pala.” Pinagpatuloy niya ang pag-aaral sa pilosopiya
ay kinuha niya ang kanyang “Licentiate” sa Pilosopiya sa Unibersidad ng Santo Tomas at
nagtapos muli siya ng Magna Cum Laude. Naging tapat si Demeterio sa Unibersidad ng Santo
Tomas sapagkat dito muli siya kumuha ng “Master’s Degree” at dito ay nakakuha siya ng

1
parangal na “Meritissimus” na kung saan ang nasabing parangal ay binibigay lamang sa mga
taong kahanga-hanga sa kanilang angking kagalingan sa kanilang mga disertasyon. Nagtapos
naman siya ng Doctoral’s Degree sa Unibersidad ng Pilipinas na kilala bilang isang
prestiyohosong unibersidad sa Pilipinas.1
Hindi natapos ang paglalakbay ni Demeterio sa pilosopiya sa kanyang pag-aaral, bagkus
ipinagpatuloy niya ang pilosopiya sa kanyang propesyon. Una siyang nagtrabaho sa San Beda
Manila. Hindi din nagtagal si Demeterio doon dahil siya ay lumipat sa De La Salle University
kung saan siya ay nagtuturo ng “Filipino” at pilosopiya. Sa unibersidad din na ito siya
nagtratrabaho ngayon at sa kasalukuyan, siya ay isang Direktor ng Pananaliksik sa Unibersidad.
Bukod sa kanyang karanasan, pinapakita din ni Demeterio ang kanyang pagmamahal sa
pilosopiya sa kanyang mga gawa. Talaga nga kamamanghaan si Demeterio sapagkat siya ay
merong 70 na papel, 2 libro at may 2 pa siyang hindi nailathala pero nasa proseso pa ito ng
paggawa.2
GABAY SA PAGBABASA NG PILOSOPIYA AT AKADEMIKONG PANANALIKSIK SA
PAMAMAGITAN NG ISTRUKTURAL NA TSART (Chart)
Sa lahat ng pananaliksik ukol kay Demeterio, lahat ng nakasulat ay nakatuon sa petsa ng
kanyang mga gawa. Bilang isang mag-aaral, tila ba’y isa itong hamon upang makakita ng
siguradong kategorya sapagkat ang kanyang mga naisulat ay halos maituturing na Pilosopiyang
Filipino. Subalit, hindi dahil sa kadahilanang sa wikang Filipino ang naisulat at tungkol ito sa
Pilipinas ay maituturing na ding parte ito ng Pilosopiyang Filipino. Sa paghihiwalay nito sa mga
kategorya na makikita sa baba, magiging malinaw na sa mga mambabasa kung ano ang tunay na
Pilosopiyang Filipino at kung anong kategorya ang kinabibilangan ng iba.
THEOLOGICAL
Semiology on the Invariable Sacramental Elements” in The UST Theology Journal (Theology
Journal of the University of Santo Tomas)
The Platonic Undertones of Modern Physics” in The Thomasian Philosopher
“The Religious Ideology in the Award-Winning Filipino Novels in English” in Bedan
Research Journal (The Official Research Publication of San Beda College
“Mga Anyo at Antas ng Pag-asa na Nakapaloob sa mga Diskurso ng Kilusang El Shaddai”
(“Forms and Levels of Hope in the Discourses of the El Shaddai Movement”), in Malay
(Journal on Art and Culture of De La Salle University)
Ang mga Ideolohiyang Politikal ng Catholic Bishops’ Conference of the Philippines: isang
Pag-aaral sa mga Piling Pahayag mula sa Limang Panahon ng Kontemporaryong Eklesiastiko-
Politikal na Kasaysayan ng Pilipinas (The Political Ideologies of the Catholic Bishops’
Conference of the Philippines: a Study on the Selected Documents from Five Periods of the
Contemporary Ecclesiastico-Political History of the Philippines), (Published by De La Salle
University Publishing House) (Book)
“Antonio Gramsci And Edward Said's Image of A Modern Day Intellectual And The Filipino

1
Abenes, R.D. & Mahaguay, J. M. “F. P. A. Demeterio III: Simula sa Pagbubuo Hanggang sa Pakikibahagi.” (Kritike
Volume, 2018). p. 86-87
2
lbid

2
Roman Catholic Priest,” In Lumina: Interdisciplinary Research Journal of Holy Name
University
The Socio-Political Discourses of the Catholic Bishops’ Conference of the Philippines: An
analysis from the Perspective of Young’s Theories of Structural Justice and Collective
Responsibility (Book Manuscript submitted for review at the Council for Research in Values
and Philosophy, Catholic University of America)
A Department of Atheism and Anti-Spirituality” in The Bedan (Student Publication of San
Beda College)
“Don Isabelo de los Reyes (1864-1938): Forerunner of Filipino Theology.” in Philippiniana
Sacra (Ecclesiastical Journal of the University of Santo Tomas)
“A Foucauldian Reexamination of the Aristotelian, Aquinian, and Contemporary Roman
Catholic Theories of Hominization” in Philosophia (International Journal of Philosophy)
Pigura 1: Teolohiyang Istruktura sa Pananaliksik ni Demeterio3
FILIPINO ETHICS
“The Structure of Filipino Morality” in The UST Theology Journal (Theology Journal of the
University of Santo Tomas)
The Genealogy of Filipino Values” in Scientia (Multidisciplinary Journal of San Beda
College)
Pigura 2: Istrukturang etikal na Filipino ni Demeterio4
LANGUAGE
“Ang Kautusan ng Departamento ng Edukasyon Bilang 74, Serye 2009: Isang Pagsusuri sa
Katatagan ng Programang Edukasyon sa Unang Wika (MLE) ng Filipinas” (“The Department
of Education Order Number 74, Series of 2009: a Study on the Soundness of the Philippines’
Educational Program in Mother Language”), in Malay (Journal on Art and Culture of De La
Salle University)
“Sistematikong Multilingguwalismo: Lunsaran ng mas Matatag na Wikang Pambansa”
(“Systematic Multilingualism: Basis for a Stronger National Language”), in Malay (Journal on
Art and Culture of De La Salle University)
“The Language Policies and Practices of the Philippines and Thailand: Insights and Lessons
for Language Planning” (Co-authored with Ms. Leslie Anne Liwanag) in Silliman Journal
(Multidisciplinary Research Journal of Silliman University)
“Isang Mapanuring Paghahambing sa Ingles, Filipino at Sebwanong Salin ng Orihinal na
Espanyol na Panitik ng Pambansang Awit ng Pilipinas” (A Comparative Critique of the
English, Filipino and Cebuano Translations of the Spanish Original Lyrics of the Philippine
National Anthem) (Coauthored with Mr. Gem Carlo Ausa, Ms. Jamie Guerrero, Ms. Jianne
Irissa Piguing, Ms. Sofia Mae Romero & Ms. Deborrah Anastacio) in Humanities Diliman
(Journal on Art and Culture of the University of the Philippines-Diliman)
“Ang Ugnayan ng Wika, Pananaliksik at Internasyonalisasyong Akademiko” (The
Interrelationship among Language, Research and Academic Internationalization) (Co-authored
with Mr. Joshua Mariz Felicilda), in Malay (Journal on Art and Culture of De La Salle

3
Kinategorya sa Teolohiya ang mga kasulatang ito dahil pinapakita ang kaisipang Banal at Tomismo na siyang
pangunahing usapan dito
4
Kinategorya sa etika ang mga kasulatang ito dahil pinapakita ang kahalagahan sa moralidad at katangian na
meron ang tao. Hindi ito limitado sa Pilipino pero pinapakita na din ang sangkatauhan

3
University)
“Isang Mapanuring Paghahambing sa Ingles, Filipino at Sebwanong Salin ng Orihinal na
Espanyol na Panitik ng Pambansang Awit ng Pilipinas” (A Comparative Critique of the
English, Filipino and Cebuano Translations of the Spanish Original Lyrics of the Philippine
National Anthem) (Coauthored with Mr. Gem Carlo Ausa, Ms. Jamie Guerrero, Ms. Jianne
Irissa Piguing, Ms. Sofia Mae Romero & Ms. Deborrah Anastacio) in Humanities Diliman
(Journal on Art and Culture of the University of the Philippines-Diliman)
Kaloka, Keri, Bongga: Pakahulugan at Pahiwatig ng Gay Language sa mga Piling Pelikula ni
Vice Ganda” (Kaloka, Keri, Bongga: Meaning and Implication of Gay Language in Selected
Films of Vice Ganda) (Coauthored with Mr. Generoso Pamittan, Jr., Ms. Chari Amado and
Ms. Victoria Amante) in Plaridel (A Journal of Communication, Media, and Society)
“Disentangling the Rubrico and Dolalas Hypotheses on the Davao Filipino Language” (Co-
Authored with Mr. Jeconiah Louis Dreisbach) in Recoletos Multidisciplinary Research Journal
“Intergenerational Language Preference Shift among Cebuanos on the Cebuano, Filipino, and
English Languages” (Co-authored with Mr. Jeconiah Dreisbach) in LLT Journal: A Journal on
Language and Language Teaching
“Language Use and Preference in the Multilingual Context of Davao City, Philippines” (Co-
authored with Mr. Jeconiah Dreisbach) in Studies in English Language and Education
“A Comparative Study on the Formation of Gay Language Words and Utility Vehicle Express
Codes” (Co-authored with Ms. Marielle Gidalanga & Ms. Catherine Deocareza), in LLT
Journal: A Journal on Language and Language Teaching
Pigura 3: Estruktura sa Wikang Pananaliksik ni Demeterio5
CULTURAL/ HISTORICAL
Cognitive Anthropology and the Unfinished Agenda of the Early Indigenous Phase of Filipino
Philosophy” in The Thomasian Philosopher (Philosophy Journal of the University of Santo
Tomas)
“Ang Balangkas Ng Multikulturalismo At Ang Pagbubuo Ng Bansang Pilipino” (The
Framework of Multiculturalism and the Building of the Philippine Nation”), in Lumina:
Interdisciplinary Research Journal of Holy Name University
“Ang Demokratikong Sistema at ang mga Modelo ng Pamumuno sa Pilipinas” (“The
Democratic System and the Models of Leadership in the Philippines”), in Kritike (On-Line
Journal of Philosophy
The Politics of Knowledge in the Spanish Colonial Philippines” in Scientia (Multidisciplinary
Journal of San Beda College)
“Ang Nobelang “Si Amapola sa 65 na Kabanata” ni Ricardo Lee Bilang Kontra-Diskurso ng
Baklang Manilenyo Laban sa Homopobikong Kamalayang Filipino” (“The Novel “Si
Amapola sa 65 na Kabanata” of Ricardo Lee as Counter-Discourse of Gay Manilenos against
the Homopobic Filipino Consciousness”), in Malay (Journal on Art and Culture of De La Salle
University)
Ferdinand Blumentritt and the Philippines: Insights and Lessons for Contemporary Philippine
Studies, (Published by De La Salle University Publishing House and the Austrian Embassy of
Manila) (Book)

5
Kinategorya sa Wikang Pananaliksik ang kasulatan na mga ito dahil pinag-aaralan ang porma, istruktura at
katangian ng mga wika na parte ng pamumuhay ng mga tao at pinapakita din kung paano ito nakakaapekto sa
kanila

4
“The Image of Japan in the Philippine Periodical La Solidaridad: 1889- 1895” (Co-authored
with Mr. Renato Maligaya & Ms. Maria Luisa Mamaradlo), in Silliman Journal
(Multidisciplinary Research Journal of Silliman University)
“The Image of Japan in the Philippine Periodical La Solidaridad: 1889- 1895” (Co-authored
with Mr. Renato Maligaya & Ms. Maria Luisa Mamaradlo), in Silliman Journal
(Multidisciplinary Research Journal of Silliman University)
“Politika at Panitikan sa Pananaw ni F. Sionil Jose: Isang Pakikipanayam” (Politics and
Literature from the Point of View of F. Sionil Jose: An Interview) (Co-Authored with Mr.
Joshua Mariz Felicilda) in Malay (Journal on Art and Culture of De La Salle University)
“Young’s Theory of Structural Justice and Collective Responsibility,” in Cultural Heritage and
Contemporary Change (Washington, DC: Council for Research in Values and Philosophy,
2018)
“Bogwa: Kultural na Paghuhukay sa Oral na Tradisyong Ifugao” (Bogwa: A Cultural
Exploration of the Ifugao Oral Tradition) (Coauthored with Mr. John Amtalao), in Malay
(Journal on Art and Culture of De La Salle University)
Establishing the Most Appropriate, Formal and Academic Filipino Translation of the Term
‘Male Homosexual’” (Co-authored with Ms. Mary Irene Clare Deleña, Ms. Ana Grace
Masalunga, & Mr. Edward Tighe) in Asia Pacific Journal of Education, Arts and Sciences
“Ang mga Ideolohiyang Politikal na Nakapaloob sa Rosales Saga ni F. Sionil Jose” (The
Political Ideologies within The Rosales Saga of F. Sionil Jose) (Co-authored with Mr. Joshua
Mariz Felicilda), in Humanities Diliman (Journal on Art and Culture of the University of the
PhilippinesDiliman
“Critique on the 1983 Historical Marker Installed by the National Historical Institute at the
Our Lady of the Assumption Cathedral, Maasin City, Southern Leyte, Philippines” (Co-
Authored with Dr. Leslie Anne Liwanag and Dr. Guiraldo Fernandez, Jr.) in Social Science
Diliman
Pigura 4: Estrukturang Kultural at Historikal sa Pananaliksik ni Demeterio6
ARTS/ ENTERTAINMENT
Reviewing Live Show (Toro)” in The Bedan (Student Publication of San Beda College)
The Rhetorical Profile of Cebuano Radio Drama” in Scientia (Multidisciplinary Journal of San
Beda College
The Aesthetics of Cebuano Radio Drama” in Scientia (Multidisciplinary Journal of San Beda
College)
“Conflict of Aesthetic Systems: Controversy about Carlo J. Caparas as National Artist” in
Philosophia (International Journal of Philosophy)
“Kolonisasyon at mga Inuming Nakalalasing ng mga Sinaunang Bisaya ng Samar at Leyte”
(“Colonization and the Alcoholic Beverages of the Ancient Visayans of Samar and Leyte”), in
Malay (Journal on Art and Culture of De La Salle University)
“Looking at Botong Francisco from the Horizon of Diego Rivera: a Visual Dialogue between
Two Modern Muralists,” in Philippiniana Sacra (Ecclesiastical Journal of the University of
Santo Tomas)

6
Kinategorya sa kultural at historikal ang mga kasulutan na ito dahil pinapaliwanag nito ang mga cultural na bagay
at mga nangyari sa historya pero hindi ito limitado sa kung ano lang meron ang Pilipino. Pinapakita din dito kung
paano nakaapekto ang mga nangyari sa kasaysayan sa estado na meron ngayon ang Pilipinas.

5
“Isang Semyolohikal na Pagsusuri sa mga Kontradiksiyong Nakapaloob sa Panlipunang
Kritisismo ni Gloc-9” (Semiological Analsysis of the Contradictions in the Social Criticism of
Gloc-9”), in Malay (Journal on Art and Culture of De La Salle University)
“Ang Negatibong Imahen ng Maynila sa Nobelang Inferno ni Dan Brown” (“The Negative
Image of Manila in Dan Brown’s Novel Inferno”) in Kritike (On-Line Journal of Philosophy)
Kohlbergian Analysis of the Moral Reasoning in Lino Brocka’s Leading Films” (Co-authored
with Ms. Diana Palmes) in Humanities Diliman (Journal on Art and Culture of the University
of the Philippines-Diliman)
“Sa Kanilang Naiibang Pag-iindak at Pamumukadkad: Performativity at Pagkalesbiyan sa mga
Indie Film na Rome and Juliet at Ang Huling ChaCha ni Anita” (In their Different Steps and
Blooming: Performativity and Being Lesbian in the Indie Films Rome and Juliet and Ang
Huling ChaCha ni Anita) (Co-Authored with Ms. Judith Angeles, Ms. Tracie Kathlynne
Bacarro, Mr. Jonathan Vergara Geronimo, & Ms. Patricia Bettina Peliño) in Kritike (On-Line
Journal of Philosophy
“Wika ng Manlalarong Pilipino: Pagsusuri sa Pinagmulan at Saysay ng mga Salitang
Ginagamit sa Mundo ng DotA 2 at LoL” (The Language of Filipino Gamers: Analysis of the
origin and Meaning of Words Used in the Worlds of DotA and LoL) (Co-Authored with Mr.
Merwyn Abel, Mr. Christian Autor, & Mr. Aaron Gripal) in Malay (Journal on Art and Culture
of De La Salle University)
“Barthesian Semiologies on Selected YouTube Video Clips of Petra Mahalimuyak” (Co-
authored with Ms. Leslie Anne Liwanag) in Plaridel (A Journal of Communication, Media,
and Society)
“The Traditional Tattoos of the Philippine Cordillera Region: a Study on their Differences in
Appearance, Causes and Discursive Strenghts” (Coauthored with Ms. Janette Calimag, Mr.
Reynele Bren Zafra, and Ms. Lady Aileen Ambion) in SEARCH (The Journal of the South
East Asia Research Centre for Communication and the Humanities)
“Limang Case Study Tungkol sa mga Barako ng Batangas: Pagdalumat sa Isang Mas
Makatotohanang Imahen ng Barako” (Five Case Studies on the Barakos of Batangas:
Conceptualizing a more Accurate Image of the Barako) (Co-Authored with Dr. Aristotle
Balba) in Malay (Journal on Art and Culture of De La Salle University)
“The Fading Batek: Problematizing the Decline of Traditional Tattoos in the Philippine
Cordillera Region,” in SEARCH (The Journal of the Southeast Asia Research Centre for
Communication and the Humanities)
“Ang Dinamiks ng mga Historyograpiyang Nakapaloob sa mga Obrang Relihiyoso-Historikal
ni Carlos ‘Botong’ Francisco” (The Dynamics of Historiographies within the Religious-
Historical Paintings of Carlos ‘Botong’ Francisco) (Co-authored with Ms. Melanie D.P.
Turingan) in Humanities Diliman (Journal on Art and Culture of the University of the
Philippines-Diliman)
“Ang Senyas: Diskurso ng Pagkabansa mula sa mga Pangunahing Materyal na Icon sa 29 na
mga Obra ng Siningsaysay” (Sign: Discourse on Nationhood from the Primary Material Icons
of the 29 Paintings of Siningsaysay) (Co-authored with Ms. Rose Pascual-Capulla), in
International Journal of Research Studies in Education

6
“Telescopings and Moro-fications in the Four Arakyos of Peñaranda, Nueva Ecija: a
Historical/Hagiographical Recontextualization towards a more Culturally-Sensitive
Komedya,” (Co-authored with Dr. Michael delos Santos) in Humanities Diliman (Journal on
Art and Culture of the University of the Philippines-Diliman)
Pigura 5: Istrukturang Pangsining sa Pananaliksik ni Demeterio7
SCIENCE/ ENVIRONMENT RESEARCH
The Platonic Undertones of Modern Physics” in The Thomasian Philosopher
“Ang mga Teorya ng Relatividad ni Albert Einstein: Isang Pagsusuri sa Kahandaan ng Wikang
Filipino sa Pagtatalakay sa mga Paksa ng Makabagong Agham” (“The Theories of Relativity
of Albert Einstein: a Study on the Readiness of the Filipino Language in Dealing with the
Topics of Modern Science”), in Malay (Journal on Art and Culture of De La Salle University)
“Ang Paglubog nina Hippokrates at Galen sa Kanluran: Isang Intepretasyon sa Anyo ng
Siyantipikong Rebolusyon sa Larangan ng Medisina” (“The Waning of Hippocrates and Galen
in the West: an Interpretation of the Mode of Scientific Revolution in Medicine”), in Kritike
(On-Line Journal of Philosophy)
“The State of Health in Flood-Prone Areas in the Philippines: The Case on the Cities of Iligan
and Cagayan de Oro,” (Co-authored with Mr. Wilfred Luis Clamor, Dr. Exaltacion Lamberte,
Dr. Renan Ma. Tanhueco, & Dr. Crisanto Regadio) in Journal of Human Behavior in the
Social Environment
Metacritique on Bentham and Foucault’s Panoptic Theories as Analytic Tools for Three
Modes of Digital Surveillance” in Plaridel: A Philippine Journal of Communication, Media,
and Society
Pigura 6: Estrukturang Agham na Pananaliksik ni Demeterio8
HUMANITIES/ SOCIAL SCIENCES
“Taking Advantage of Man’s Freedom or Unfreedom” in Scientia (Multidisciplinary Journal
of San Beda College)
“The Image and Symbol of the Self in the Award-Winning Filipino Novels in English” in
Scientia (Multidisciplinary Journal of San Beda College)
“Iris Marion Young’s Theory of Structural Justice and Collective Responsibility” in Scientia
(Research Journal of the College of Arts and Sciences, San Beda College)
From Exceptionality to Exceptional: Inclusion of Differently-Abled Persons in the Workplace
(Co-Authored with Dr. Roberto Javier, Dr. Melvin Jabar, Dr. Ron Resurreccion and Dr.
Raymund Habaradas. Published by De La Salle University Publishing House) (book)
Kohlbergian Analysis of the Moral Reasoning in Lino Brocka’s Leading Films” (Co-authored
with Ms. Diana Palmes) in Humanities Diliman (Journal on Art and Culture of the University
of the Philippines-Diliman)
Si Madelene Sta. Maria at ang Sikolohiyang Pilipino: Pakikipanayam sa isa sa mga Kauna-
unahang Iskolar na Bumatikos sa Nasabing Intelektuwal na Kilusan” (Madeline Sta. Maria and
Sikolohiyang Pilipino: an Interview with one of the First Critics of the said Intellectual
Movemevent) (Co-Authored with Mr. Patrick James Ruiz and Ms. Leslie Anne Liwanag) in

7
Kinategorya sa Sining na Pananaliksik ang mga kasulatang ito dahil sila ay naglalaman ng pag-aaral sa mga uri ng
sining na gaya ng pelikula, musika, obra at iba pang elemento ng sining.
8
Kinategorya sa Agham na pananaliksik ang mga kasulatang ito dahil pinapakita ang kahalagahan ng agham na
larangan ng lipunan na nangangailangan ng agham katulad ng medisina at usapin teknolohiya

7
Kritike (On-Line Journal of Philosophy)
“Rafael Lerma’s Photojournalistic Take on the Duterte Administration’s Drug War: A
Counter-Barthesian Semiological Study,” in Plaridel (A Journal of Communication, Media,
and Society)
Pigura 7: Estrukturang Makataong Sining at Agham Panlipunan sa Pananaliksik ni Demeterio
ACADEMIA
Thesis Writing Guidelines for the Senior Students of the Philo Dept., SBC-CAS” in Scientia
(Multidisciplinary Journal of San Beda College)
New Paradigms for a Thesis Work in Filipino Philosophy” in Scientia (Multidisciplinary
Journal of San Beda College)
A Cognitive Mapping of the Ideology in the Award-Winning Filipino Novels in English
“Revisiting the CAS Research Problem” in The Bedan (Student Publication of San Beda
College)
“Ang Hermenyutika nina Schleiermacher at Dilthey bilang Batayang Teorerikal sa Araling
Pilipino” (“The Hermeneutics of Schleiermacher and Dilthey as Theoretical Framework for
Philippine Studies”), in Kritike (On-Line Journal of Philosophy)
“Ang mga Dialohikal na Hermenyutika nina Heidegger, Bultmann, at Gadamer Bilang
Batayang Teoretikal sa Araling Filipino” (“The Dialogical Hermeneutics of Heidegger,
Bultmann and Gadamer as Theoretical Frameworks for Philippine Studies”), in Kritike (On-
Line Journal of Philosophy)
Doing Philosophy in Central and Southern Philippines: Interview with PhAVisMinda
Presidents Velez, Gallamaso, and Suazo (Co-authored with Mr. Jan Gresil S. Kahambing) in
PhAVisMinda Journal
“A Humboldtian Critique of the University of the Philippines as the Flagship of Philippine
Higher Education (Part I)” (Co-authored with Dr. Roland Theuas Pada) in Kritike (On-Line
Journal of Philosophy)
“P-graph Approach to Planning Human Resource Expansion for Universities in Transition”
(Co-authored with Dr. Kathleen Aviso, Dr. Rochelle Irene Lucas, and Dr. Raymond Girard
Tan) in Chemical Engineering Transactions
“Humboldt’s Philosophy of Education: a Rational Foundation for Research Mentoring and
Collaboration” (Co-authored with Dr. Roland Theuas Pada), In Dr. Feorillo Demeterio, Dr.
Jose Isagani Janairo, & Dr. Raymond Girard Tan’s Handbook of Research Leadership in
Philippine Higher Educational Institutions (Manila: DLSU Publishing House, 2019)
“A Humboldtian Critique of the University of the Philippines as the Flagship of Philippine
Higher Education (Part II)” (Co-authored with Dr. Roland Theuas Pada) in Kritike (On-Line
Journal of Philosophy)
“De La Salle University’s Transition into a Research University,” In Dr. Romeo Lee & Ms.
Connie Maraan’s Revving Up Research Innovations for Social Development: Methods and
Perspectives (Manila: DLSU Publishing House, 2019)
“Optimal Human Resource Planning with P-graph for Universities Undergoing Transition”
(Co-authored with Dr. Kathleen Aviso, Dr. Rochelle Irene Lucas, Dr. Raymond Girard Tan,
Dr. Anthony Chiu, and Dr. Ming-Lang Tseng) in Journal of Cleaner Production
“What University Attributes Predict for Graduate Employability?” (Coauthored with Dr.
Kathleen Aviso, Dr. Jose Isagani Janairo, Dr. Rochelle Irene Lucas, Dr. Michael Angelo
Promentilla, Dr. Raymond Tan, and Dr. Derrick Ethelbert Yu) in Cleaner Engineering and

8
Technology
Comparative Study on the Status of Research in the Top Six Research Productive Philippine
Universities
Pigura 8: Estrukturang Akademyang Pananaliksik ni Demeterio9
FILIPINO PHILOSOPHY LITERARY WORK (Series)
Dreaming with a Hammer: On Critical Theory in the Philippines (A Philosophical Fiction),” in
Kritike (On-Line Journal of Philosophy)
“Time Traveler: On Critical Theory in the Philippines Part 2 (A Philosophical Fiction),” in
Kritike (On-Line Journal of Philosophy)
““Elixirs and Fabulous Potions: On Critical Theory in the Philippines Part 3 (A Philosophical
Fiction),” in Kritike (On-Line Journal of Philosophy)
Pigura 9: Estrukturang Pilosopiyang Filipino na Ikinategorya sa Isang Serye10
FILIPINO PHILOSOPHY
“The Structure of Filipino Morality” in The UST Theology Journal (Theology Journal of the
University of Santo Tomas)
“Re-Reading Emerita Quito’ Thoughts on the Underdevelopment of Filipino Philosophy” in
Scientia (Multidisciplinary Journal of San Beda College)
Cognitive Anthropology and the Unfinished Agenda of the Early Indigenous Phase of Filipino
Philosophy” in The Thomasian Philosopher (Philosophy Journal of the University of Santo
Tomas)
“Thought and Socio-Politics: An Account of the Late 20th Century Filipino Philosophy” in
Hingowa (Ecclesiastical Journal of Holy Rosary Seminar, Naga City)
Defining the Appropriate Locus of Radical Peace Studies in Filipino Philosophy” in
Philippiniana Sacra (Ecclesiastical Journal of the University of Santo Tomas)
The Grammar of Social Conflict in the Philippine Electoral Process and the Task of Filipino
Philosophy” in Philippiniana Sacra (Ecclesiastical Journal of the University of Santo Tomas)
“Our Premodernity and their Tokens of Postmodernity” in Philosophia (Philosophy Journal of
De La Salle University)
New Paradigms for a Thesis Work in Filipino Philosophy” in Scientia (Multidisciplinary
Journal of San Beda College)
“Thomism and Filipino Philosophy in the Novels of Jose Rizal” in Scientia (Multidisciplinary
Journal of San Beda College)
“Ang Kallipolis at ang Ating Kasalukuyang Lipunan: Isang Pakikipagdiyalogo ng Kritikal na
Pilosopiyang Pilipino sa Ang Republika ni Platon” (“The Callipolis and Our Present Society: a
Dialogue between Critical Filipino Philosophy and The Republic of Plato”), in Malay (Journal
on Art and Culture of De La Salle University)

9
Kinategorya ito sa Akademiyang pananaliksik sapagkat pinapakita dito ang mga pananaliksik na hindi lang
makakatulong sa mga usaping akademiko pero tinatalakay din nito ang etika na pwedeng maging gabay ng isang
institusyon. Bukod pa ditto, ang ilan sa mga pag-aaral ni Demeterio ay tumutukoy sa pangkalahatang edukasyon na
nagpapakita ng problema at isyu ng lipunan sa edukasyon
10
Kinategorya ito sa serye ng Pilosopiyang Pilipino dahil ang kasulatan na ito ay itinuturing na kwento sa Pilosopiya
at kahit man ito ay naglalaman ng mga element ng Pilosopiya, hindi matukoy kung ito ay pwedeng ihalo sa
Pilosopiyang Pilipino sapagkat hindi mabatid ang reyalidad sa hindi kaya ito ay isang maliit na serye lang sa
Pilosopiyang Pilipino ni Demeterio pero hindi mismo maihahalo sa kanyang pangunahing Pilosopiyang Pilipino

9
“Status of and Directions for “Filipino Philosophy” in Zialcita, Timbreza, Quito, Abulad,
Mabaquiao, Gripaldo, and Co” in Philosophia (International Journal of Philosophy)
“Ang Pilosopiya ni Jean-Francois Lyotard bilang Batayang Teoretikal sa Araling Pilipino”
(“The Philosophy of Jean-Francois Lyotard as Theoretical Framework in Philippine Studies”),
in Kritike (On- Line Journal of Philosophy)
“Assessing the Development Potentials of some Twelve Discourses of Filipino Philosophy” in
Philippiniana Sacra (Ecclesiastical Journal of the University of Santo Tomas)
“Quito, Ceniza, Timbreza, Gripaldo: DLSU Professors’ Contributions to Filipino Philosophy”
in Philosophia (International Journal of Philosophy)
“Ang Pilosopiya ni Pierre Bourdieu bilang Batayang Teoretikal sa Araling Pilipino” (“The
Philosophy of Pierre Bourdieu as Theoretical Framework in Philippine Studies”) (Co-authored
with Ms. Leslie Anne Liwanag) in Kritike (On-Line Journal of Philosophy
“Ang Pilosopiya ni Jean Baudrillard bilang Batayang Teoretikal sa Araling Pilipino” (“The
Philosophy of Jean Baudrillard as Theoretical Framework in Philippine Studies”) (Co-
authored with Mr. Emmanuel De Leon) in Kritike (On-Line Journal of Philosophy)
“The Philosophy of Sr. Mary John Mananzan: some Contributions to Filipino Philosophy”
(Co-authored with Ms. Leslie Anne Liwanag) in Philosophia (International Journal of
Philosophy)
“Emerita Quito, Mary John Mananzan, and Filipina Philosophy: a Critical Comparison of the
Thoughts of the two Leading Female Philosophers of the Philippines” (Co-authored with Ms.
Leslie Anne Liwanag) in Humanities Diliman (Journal on Art and Culture of the University of
the Philippines-Diliman)
“A Critical Reflection on my Reading and Re-Reading of Emerita Quito’s Thoughts on the
Underdevelopment and Hope for the Development of Filipino Philosophy,” in Philosophia
(International Journal of Philosophy)
Pagtatala ng Sampung Pinakamahalagang Pilosopong Pilipino: Isang Gabay para sa Pagtuturo
ng Pilosopiyang Pilipino” (Identifying Ten Most Important Filipino Philosophers: A Guide in
Teaching Filipino Philosophy) (Co-Authored with Dr. Leslie Anne Liwanag, Dr. Mary Irene
Clare Deleña, and Mr. Rodolfo Bagay, Jr.) in Society Ethics Society Journal of Applied
Philosophy
Pigura 10: Estrukturang Pilosopiyang Pilipino11
ANG PILOSOPIYANG PILIPINO NI DEMETERIO AT ANG APEKTO NITO SA MGA
KAISIPAN NG PILIPINO
Upang mas lalo pang maintidihan ang Pilosopiyang Pilipino ni Demeterio, hindi lang
dapat natatapos sa pagkakategorya ang diskusyon ukol dito sapagkat nararapat din na malaman
kung ano nga ba ang layunin sa mga gawang pilosopiya ni Demeterio.Sa pagbabasa at pagsusulat
ng Pilosopiyang Filipino, hindi natatalakay kung paano nakakaapekto ang babasahin sa kaisipan
ng mga mismong nagbabasa nito. Ang diskusyon tungkol sa pilosopiyang Filipino ay
nakasalalay sa babasahin madalas. Bilang paglilinaw, ang apekto na mababanggit sa diskusyon

11
Kinategorya sa Pilosopiyang Pilipino ang mga kasulatang ito dahil ayon sa mga standards at gabay na inilathala
ng mga pilosopo sa Pilosopiyang Pilipino at pati na rin sa gabay ni Demeterio, ito ang mga natatanging pilosopiya
na maituturing na talagang Pilosopiyang Pilipino. Ang tunay na pilosopiya para sa mga Pilipino ayon sa mga
impormasyong nakalap ay ang pagtatalakay sa kultura, identidad at katangian na naglalarawan sa mga Pilipino
nang may paradigma sa mga pilosopiya ng nakaraang Pilosopo at maging sa mga banyagang piloso at pilosopiya.

10
na ito ay hindi sikolohiyal sapagkat ito ay isang analysis lamang na ang layunin ay maipakita
kung ano ang tunay na aral na makukuha ng Pilipinong mambabasa sa mga sulat ni F.P. A.
Demeterio. Narito ang kanyang pangunahing layunin na maipapakita gamit ang pie graph:

Pie Graph 1: Mga Layunin ni Demeterio sa Kanyang Pilosopiyang Pilipino

Pinapakita ng Pie Graph na ito ang distribusyon ng mga layunin ni Demeterio sa larangan
ng Pilosopiyang Pilipino. Sa lahat ng nabanggit, pinakamarami ang “Pag-aaral tungo sa pag-
unlad ng Pilosopiyang Pilipino” dahil maraming naisulat si Demterio na kritiko sa mga
Pilosopong Pilipino at ang madalas niyang isulat ay tumatalakay sa kung ano ang estado ng
Pilosopiyang Pilipino. Malayo ang agwat nito sa ibang mga kategorya maging sa pangalawang
mataas na may kategoryang “Adaptasyon ng Banyagang Pilosopiya sa Isyung Panlipunan ng
Pilipinas.” Ang pangalawang kategorya ay tumutukoy sa kung paano ang pilosopiya ni Platon,
Jean Baudrillard at Jean Pierre ay ginamit ni Demeterio upang bigyang kahulugan pa ang isyu sa
Pilipinas at magsilbi itong modelo (o paradigm) sa kaisipang Pilipino. Upang mas lalo pang
maintidihan ang mga layunin na ito, ang bawat layunin ay ipapaliwanag sa pamamagitan ng
kanyang mga gawa na naigrupo sa mga layunin. Ito ay ang mga sumusunod:
ETIKA
“The Structure of Filipino Morality” in The UST Theology Journal (Theology Journal of the
University of Santo Tomas)
“Defining the Appropriate Locus of Radical Peace Studies in Filipino Philosophy” in
Philippiniana Sacra (Ecclesiastical Journal of the University of Santo Tomas)
Pigura 11: Etikang Layunin ni Demeterio
Ang layuning etika ni Demeterio ay nagpapaliwanag sa mga moralidad at katangian na
sumasalamin sa isang Pilipino. Kung ito man ay susuriin mabuti, maari itong sumalamin sa
identidad o tunay na pagkakakilanlan ng mga Pilipino dahil binase ito sa kultura at direktang
obserbasyon sa lipunan na kinabibilangan ni Demeterio. Upang mas lalo pang maintidihan ang

11
mga konteksto, mas maigi na ipaliwanag ito sa kung ano talaga ang laman ng bawat artikulo ni
Demeterio kaya ito ang magiging diskusyon sa susunod na mga talata.
Sa kanyang sulat na “The Structure of Filipino Morality,” tinalakay dito ang ‘konsensya’
na kung saan ay itinuturing itong paraan upang malaman ang tama at mali sa isang aksyon. Ayon
kay Demeterio, napapabilang ang isang tao sa homo religiosus na kung saan ang konsensya ay
nagmimistulang bulong na parang multo sa gilid at ito ang nagsasabi sa isang tao ng kung anong
tama o mali. Sa bawat mali ay may parte pa rin ang konsensya sapagkat parte ng layunin nito ay
ang pagbabagabag sa isang tao sa kanilang nagawang mali. Dito naipasok ni Demeterio ang
konsepto ng hiya. Ayon sa kanya, magkaiba ang konsepto ng salitang “hiya” sa Pilipino at sa
sinaunang tao, sapagkat para sa sinaunang tao, siya ay nakakaramdam ng hiya kapag
nararamdaman nito na nasisira niya na ang ayos ng kosmolohiya o ang kapayapaan sa mundo.
Samantala, para naman sa Pilipino, makakaramdam lang ito ng hiya kapag isinama na sa usapan
ang komunidad. Sa madaling salita, ang nararamdaman ng sinaunang tao pagkatapos itong
bagabagin ng konsensya ay takot at hiya samantala ang Pilipino ay nakakaramdam ng takot at
hiya sa kaguluhan na maaring mangyari sa isang umiiral na kaayusan sa isang lipunan o kumunal
na order. Bukod doon, ang tama o mali, para sa Pilipino na parte ng Homo Religiosus ay
nakaugnay sa kaisipang merong “Banal” na pwedeng konektado sa kaisipan na merong Bathala o
diwata at kapre man. Pinaliwanag dito ni Demeterio ang takot ng mga Pilipino na maparusahan
ng mga nasabing mas makapangyarihan sa kanila. Sa huli, pinaliwanag ni Demeterio na ang mga
Pilipino ay maituturing na “Consequentialist” o mga taong may abilidad na tumalon sa
konklusyon nang hindi pa nangyayaring sitwasyon.12
Sa kanyang pangalawang gawa na pinamagatang, “Defining the Appropriate Locus of
Radical Peace Studies in Filipino Philosophy,” nahahati ang kategorya nito sa politika at etika
sapagkat tinalakay sa kasulatan na ito ang tunay na kahulugan ng kapayapaan para sa mga
Pilipino at binigyang kahulugan ni Rose Marie Salazar na kung saan ang depinisyon ng kanyang
kapayaapaan ay maiuugnay sa ‘kalayaan’ at ‘katarungan.13 Sa kabilang banda, ipinaliwanag ni
Santos na may tatlong uri ang kapayapaan na kanyang pinanglanan na 1) substantib na
kapyapaan,14 2) proseswal na kapayapaan,15 at 3) personal na kapayapaan16.17 Sa bawat
kapayapaan na ito, may kaakibat na karahasan. 18 Sa pamamagitan ng mga paliwanag na mga ito,
naiugnay ni Demeterio ang nangyari sa historya noon panahon ng Espanyol, Americano at

12
Demeterio III, F.P.A. (1991) “The Structure of Filipino Morality.” Retrieved from
http://www.geocities.ws/philodept/diwatao/filipino_morality.htm
13
F.P.A Demeterio III, “Defining the Appropriate Locus of Radical Peace Studies in Filipino Philosophy” (Philippiana
Sacra, 2003) p, 346.
14
Ang substantib na kapayapaan ay tumutukoy sa kapayaapan na mula sa isktuktural na karahasan o karahasan na
nararamdaman sa di pantay na kapangyarihan na ibinibigay sa mga sector ng lipunan na nahahati sa mayayaman at
mahihirap
15
Ang proseswal na kapayapaan ay tumutukoy sa kapayapaan na mula sa rebolusyonaryong karahasan o
karahasan na nararamdaman dahil sa kaguluhan o tunggalian sa “status quo”
16
Ang personal na kapayapaan ay tumutukoy sa personal na karahasan na ang kadalasang atake ay ang personal
na problema ng sangkatauhan
17
F.P.A Demeterio III, “Defining the Appropriate Locus of Radical Peace Studies in Filipino Philosophy” (Philippiana
Sacra, 2003) p, 347
18
lbid

12
maging sa Martial Law ang paghahanap sa tunay na kapayapaan. 19 Ang pangkahalatang etika na
maaring makuha ng isang mambabasa dito ay sa kung paano hikayatin ni Demeterio ang mga
mambabasa na gamitin ang Pilosopong Pilipino upang maging daan sa pagkamit ng kapayapaan
at upang hindi na ulit maranasan ang karahasang naranasan sa kasaysayan.20. Bukod pa dito,
pinaalalahanan ni Demeterio sa mga mambabasa na ang tungkulin ng Pilosopiya ay hindi dapat
manahimik sa panahon ng karahasan, sapagkat nais niya na gawin ang lahat upang maiwasan
ito.21 Dahil dito, pinapakita ni Demeterio na ang etika ay nakasalalay sa Pilosopiyang Pilipino at
ang etika ay maari lamang maitama at maisagawa kung gagawin ng mga mambabasa ang
tungkulin ng Pilosopiya tungkol sa kapayapaan.
POLITIKA
The Grammar of Social Conflict in the Philippine Electoral Process and the Task of Filipino
Philosophy” in Philippiniana Sacra (Ecclesiastical Journal of the University of Santo Tomas)
Pigura 12: Politikang Layunin ni Demeterio
Ang layuning politika ni Demeterio ay nagpapaliwanag sa estado ng Pilipinas sa isyung
politika. Sa natatangi niyang sulat na pinamagatang “The Grammar of Social Conflict in the
Philippine Electoral Process and The Task of Filipino Philosophy,” tinalakay dito ang problema
at isyu tuwing eleksyon na pinaliwanag ni Demeterio sa kanyang representasyon na quadrant.22
Merong halos anim na isyu ang nailathala ni Demeterio sa artikulo. Ito ay ang 1) labis na
pagtangkilik sa poliko, 2) dinastiya sa politika, 3) pagbili ng boto, 4) pagpili ng mahinang
kandidato dahil sa pagkabigo sa mga kandidato, 5) pandaraya bago ang halalan at 6) pandaraya
pagkatapos ang halalan.23 Ang bawat isyu na nabanggit sa taas, ayon kay Demeterio, ay pwedeng
matulungan ng Pilosopiyang Filipino. Ayon sa kanya, ang problema ay maaring hadlangan sa
pamamagitan ng pakikialam nito pero di sa punto na makakasira na ito sa proseso ng eleksyon.24
Bilang solusyon ng Pilosopiyang Pilipino sa mga nabanggit, naniniwala si Demeterio na
makakatulong ang pagmumulat sa mga kabataan at Pilipino sa kritikal na pag-iisip at ipamulat sa
kanila ang pilosopiya na makakatulong upang malaman nila ang tunay na problema ng bansa.25
Ang atakeng Politika ni Demeterio gamit ang Pilosopiyang Pilipina at paradigma ng ilan sa mga
Pilosopiyang Kanluran ay maaring makatulong sa mga Pilipino na maging mulat sa tunay nan
nangyayari sa politika. Layunin nito na ipamulat sa mga tao at mambabasa ang kahalagahan ng
Pilosopiyang Pilipino sa pagtatalakay ng isyung panlipunan partikular sa larangan ng politika.

19
F.P.A Demeterio III, “Defining the Appropriate Locus of Radical Peace Studies in Filipino Philosophy” (Philippiana
Sacra, 2003) p. 350-353
20
F.P.A Demeterio III, “Defining the Appropriate Locus of Radical Peace Studies in Filipino Philosophy” (Philippiana
Sacra, 2003) p. 357
21
lbid
22
F.P.A Demeterio III, “The Grammar of Social Conflict in the Philippine Electoral Process and The Task of Filipino
Philosophy (Philippiniana Sacra, 2004) p. 147
23
F.P.A Demeterio III, “The Grammar of Social Conflict in the Philippine Electoral Process and The Task of Filipino
Philosophy (Philippiniana Sacra, 2004) p. 148
24
F.P.A Demeterio III, “The Grammar of Social Conflict in the Philippine Electoral Process and The Task of Filipino
Philosophy (Philippiniana Sacra, 2004) p. 160
25
F.P.A Demeterio III, “The Grammar of Social Conflict in the Philippine Electoral Process and The Task of Filipino
Philosophy (Philippiniana Sacra, 2004) p. 161-165

13
TOMISMO
“Thomism and Filipino Philosophy in the Novels of Jose Rizal” in Scientia (Multidisciplinary
Journal of San Beda College)
Pigura 13: Layuning Tomismo ni Demeterio
Ang layuning Tomismo ni Demeterio ay tumatalakay sa estado ng Tomismo sa gawain ni
Rizal at ito ay salungat sa kaisipan na nagpapaliwanag ng pagpapalaganap ng Tomismo sa bansa.
Nag-umpisa ang artikulong “Thomism and Filipino Philosophy in the Novels of Jose Rizal” sa
diskusyon ng kung anong depinisyon ang meron ang historya sa Tomismo. Ayon kay Demeterio,
ang Tomismo noong panahon ng intoduksyon ng Pilosopiyang Kanluran at panahon ng
pananakop ng Amerikano ay naging baluktot sapagkat lumaganap ang makabagong pag-iisip.26
Iprinisenta din ni Demeterio sa artikulong ito kung anong pilosopiya ang pinaniniwalaan ng mga
karakter sa nobela ni Rizal at kung sino sila bilang pilosopo. Dito, mula sa gawa ni Rizal, ay
kanyang sinuri kung paano ipakita noong panahon ng mga Espanyol ang Tomismo sapagkat
bilang mambabasa at maalam sa historya, ang bawat karakter sa nobela ni Rizal ay hango sa
tunay na naranasan ng mga Pilipino noong panahon ng Espanyol.27 Sa kanyang diskusyon sa
estado ng Tomismo nitong ika-20 siglo, kanyang prinisinta ang pananaw ni Quito at Abulad ukol
dito. Parehas na naging kritiko si Abulad at Quito kay Rizal sapagkat ayon sa kanila, naging
limitado ang paliwanag ni Rizal sa Tomismo at ito ay nakadulot ng negatibong apekto kay St.
Thomas Aquinas.28 Bilang tugon sa nasabi ng dalawang pilosopo na nauna sa kanya, naniniwala
si Demeterio sa ideyang hindi naging mayabang at makitid ang pag-iisip ng Tomismo sapagkat
sa historya nito, si St. Thomas Aquinas ay isanama sa kanyang pilosopiya ang ideya nila
Aristotle, St. Augustine at iba pang Muslim na pilosopo.29 Bukod dito, pinabulaanan din ni
Demeterio ang maling pananaw sa Tomismo tungkol sa pagiging bulag nito sa mga isyu ng
lipunan sapagkat naniniwala siya na maging si Santo Tomas Aquinas ay naging simbolo ng
taong ginugol ang kanyang lakas at buhay sa mga important isyu noong panahon niya at
pinaniwalaan din ni Demeterio na ang Tomismo mula kay St. Thomas ay hindi lang naniniwala
sa isang teksto bagkus siya ay naging bukas sa mga aralin ng Pilosopiyang Kanluran na ginamit
niyang upang maliwanagan sa buhay.
ADAPTASYON NG BANYAGANG PILOSOPIYA SA ISYUNG PANLIPUNAN NG
PILIPINAS
“Ang Kallipolis at ang Ating Kasalukuyang Lipunan: Isang Pakikipagdiyalogo ng Kritikal na
Pilosopiyang Pilipino sa Ang Republika ni Platon” (“The Callipolis and Our Present Society: a
Dialogue between Critical Filipino Philosophy and The Republic of Plato”), in Malay (Journal
on Art and Culture of De La Salle University)
“Ang Pilosopiya ni Jean-Francois Lyotard bilang Batayang Teoretikal sa Araling Pilipino”

26
F.P.A Demeterio III, "Thomism and Filipino Philosophy in the Novels of Jose Rizal Rethinking Trajectory of Filipino
Thomism” p. 2
27
F.P.A Demeterio III, "Thomism and Filipino Philosophy in the Novels of Jose Rizal Rethinking Trajectory of Filipino
Thomism” p. 4-10
28
F.P.A Demeterio III, "Thomism and Filipino Philosophy in the Novels of Jose Rizal Rethinking Trajectory of Filipino
Thomism” p. 16-18
29
F.P.A Demeterio III, "Thomism and Filipino Philosophy in the Novels of Jose Rizal Rethinking Trajectory of Filipino
Thomism” p. 19

14
(“The Philosophy of Jean-Francois Lyotard as Theoretical Framework in Philippine Studies”),
in Kritike (On- Line Journal of Philosophy)
“Ang Pilosopiya ni Pierre Bourdieu bilang Batayang Teoretikal sa Araling Pilipino” (“The
Philosophy of Pierre Bourdieu as Theoretical Framework in Philippine Studies”) (Co-authored
with Ms. Leslie Anne Liwanag) in Kritike (On-Line Journal of Philosophy
“Ang Pilosopiya ni Jean Baudrillard bilang Batayang Teoretikal sa Araling Pilipino” (“The
Philosophy of Jean Baudrillard as Theoretical Framework in Philippine Studies”) (Co-
authored with Mr. Emmanuel De Leon) in Kritike (On-Line Journal of Philosophy)
Pigura 14: Layuning adaptasyong sa banyagang pilosopiya ni Demeterio para sa usapang isyung
panlipunan ng Pilipinas
Ang layuning ito ni Demeterio ay tumutukoy sa mga banyagang pilosopiya na ginamit ni
Demeterio upang maging modelo sa mga Pilipino upang maresolba ang mga isyung panlipunan
na meron ang bansa. Sa kanyang gawa na “Ang Kallipolis at ang Ating Kasalukuyang Lipunan:
Isang Pakikipagdiyalogo ng Kritikal na Pilosopiyang Pilipino sa Ang Republika ni Platon,”
naniniwala si Demeterio na ang artikulo na ito ay nakakatulong na ipakita sa mga Pilosopiyang
Pilipino ang kahalagahan ng pagkuha ng paradigma sa Pilosopiyang Kanluran at puksain ang
kaisipan na hindi ito magiging maganda sa kaisipan ng mga Pilipino. Bukod pa doon, layunin ni
Demeterio na bigyan importansya ang isang pilosopiya ni Platon dahil naniniwala siya na meron
itong kakaibang stratehiya at pwede ito maging modelo sa pilosopiyang politika.30 Ang mga
importanteng ideolohiya na kanyang kinuha mula kay Platon ay ang tungkol sa pagkakaroon ng
isang mapayapang lipunan dahil sa hindi pakikialaman ng manggagawa, tagagabay at haring
pilosopo sa isa’t isa.31 Bukod pa doon, binigyang importansya ni Demeterio ang edukasyon na
siyang paraan upang maabot ang Kallipolis.32 Ipinakita ng papel na ito ni Demeterio ang tunay
na kabuluhan ng demokrasya habang tinatalakay ang isyu ng lipunan na umiikot sa korapsiyon at
nepotismo.
Sa kanyang gawa tungkol sa “Ang Pilosopiya ni Jean-Francois Lyotard bilang Batayang
Teoretikal sa Araling Pilipino,” binigyang importansya ni Demeterio ang importansya ng agham
na makakatulong sa mga Pilipino upang maging mulat sa mundo at maging daan upang
kalabanin ang kolonyanismo na minsang ginawang mangmang ang mga Pilipino dahil sa
kanilang kaalaman na mas lamang sa kanila.33 Tinalakay din dito ang importansya ng
pananaliksik at ang importansya ng pakikipanayam at diskurso upang mabawasan ang katayuan
ng indibidwal at sa huli ay ang sining na isa sa mga dakilang kayamanan ng isang bansa ngayong
postmodernong panahon.34 Sa kanyang paghalaw naman sa pilosopiya ni Bordieau, binigyan

30
F.P.A Demeterio III, "Ang Kallipolis at ang Ating Kasalukuyang Lipunan: Isang Pakikipagdiyalogo ng Kritikal na
Pilosopiyang Pilipino sa Ang Republika ni Platon,” p. 2
31
F.P.A Demeterio III, "Ang Kallipolis at ang Ating Kasalukuyang Lipunan: Isang Pakikipagdiyalogo ng Kritikal na
Pilosopiyang Pilipino sa Ang Republika ni Platon,” p. 16-17
32
: F.P.A Demeterio III, "Ang Kallipolis at ang Ating Kasalukuyang Lipunan: Isang Pakikipagdiyalogo ng Kritikal na
Pilosopiyang Pilipino sa Ang Republika ni Platon,” p. 18
33
: F.P.A Demeterio III, “Ang Pilosopiya ni Jean-Francois Lyotard bilang Batayang Teoretikal sa Araling Pilipino,” p.
97-103
34
F.P.A Demeterio III, “Ang Pilosopiya ni Jean-Francois Lyotard bilang Batayang Teoretikal sa Araling Pilipino,” p.
103-111

15
niyang importansya ang aral mula sa teorya ni Bordieau na sa ideolohiya ng mga kapitalista,
hindi dapat isipin ng mga tao na ang marami ay di pa rin sapat, sapagkat mas mainam na
malaman kung paano ito gamitin ng tama.35 Bukod doon, binanggit ni Demeterio ang paraan sa
pagresolba ng hindi pagiging patas sa plataporma ng edukasyon mula sa teorya ni Bordieu dahil
naniniwala siya na makakatulong ito sa isyu ng bansa.36 Huli sa lahat ay ang pilosopiya ni Jean
Baudrillard na binigyan ng papuri ni Demeterio dahil sa kanyang ideolohiya sa pagkrikritiko kay
Marx. Ayon kay Demeterio, napakahalagang malaman at mamulat ang mga Pilipino sa konsepto
ni Baudrillard sa mga mamahalin at magagarbong produkto dahil karamihan sa mga Pilipino ay
mahilig sa mga produkto sa ibang bansa.37 Nararapat lang na maintindihan nila ang konespto ng
konsumpsyon at gawing modelo ang teorya ni Baudrillard sa bagay na iyon.38
PAG-AARAL TUNGO SA PAG-UNLAD NG PILOSOPIYANG PILIPINO
“Re-Reading Emerita Quito’ Thoughts on the Underdevelopment of Filipino Philosophy” in
Scientia (Multidisciplinary Journal of San Beda College)
Cognitive Anthropology and the Unfinished Agenda of the Early Indigenous Phase of Filipino
Philosophy” in The Thomasian Philosopher (Philosophy Journal of the University of Santo
Tomas)
“Thought and Socio-Politics: An Account of the Late 20th Century Filipino Philosophy” in
Hingowa (Ecclesiastical Journal of Holy Rosary Seminar, Naga City)
New Paradigms for a Thesis Work in Filipino Philosophy” in Scientia (Multidisciplinary
Journal of San Beda College)
“Status of and Directions for “Filipino Philosophy” in Zialcita, Timbreza, Quito, Abulad,
Mabaquiao, Gripaldo, and Co” in Philosophia (International Journal of Philosophy)
“Assessing the Development Potentials of some Twelve Discourses of Filipino Philosophy” in
Philippiniana Sacra (Ecclesiastical Journal of the University of Santo Tomas)
“Quito, Ceniza, Timbreza, Gripaldo: DLSU Professors’ Contributions to Filipino Philosophy”
in Philosophia (International Journal of Philosophy)
“The Philosophy of Sr. Mary John Mananzan: some Contributions to Filipino Philosophy”
(Co-authored with Ms. Leslie Anne Liwanag) in Philosophia (International Journal of
Philosophy)
“Emerita Quito, Mary John Mananzan, and Filipina Philosophy: a Critical Comparison of the
Thoughts of the two Leading Female Philosophers of the Philippines” (Co-authored with Ms.
Leslie Anne Liwanag) in Humanities Diliman (Journal on Art and Culture of the University of
the Philippines-Diliman)
“A Critical Reflection on my Reading and Re-Reading of Emerita Quito’s Thoughts on the
Underdevelopment and Hope for the Development of Filipino Philosophy,” in Philosophia
(International Journal of Philosophy)
“Pagtatala ng Sampung Pinakamahalagang Pilosopong Pilipino: Isang Gabay para sa
Pagtuturo ng Pilosopiyang Pilipino” (Identifying Ten Most Important Filipino Philosophers: A
Guide in Teaching Filipino Philosophy) (Co-Authored with Dr. Leslie Anne Liwanag, Dr.
Mary Irene Clare Deleña, and Mr. Rodolfo Bagay, Jr.) in Society Ethics Society Journal of

35
: F.P.A Demeterio III, “Ang Pilosopiya ni Pierre Bourdieu bilang Batayang Teoretikal sa Araling Pilipino
36
lbid
37
F.P.A Demeterio III, “Ang Pilosopiya ni Jean Baudrillard bilang Batayang Teoretikal sa Araling Pilipino”
38
lbid

16
Applied Philosophy
Pigura 15: Layuning Pag-aaral sa Pag-unlad ng Pilosopiyang Pilipino ni Demeterio
Sa layuning ito ni Demeterio, ipinakita niya ang mga paraan upang malaman ang tunay
na identidad ng Pilosopiyang Pilipino at kung gaano kahalaga ang mga Pilosopo na nauna sa
kanya. Sa lahat ng kanyang naisulat sa layuning ito, pinapakita niya ang kanyang kagustuhan na
malinawan pa ang mga Pilosopong Pilipino sa Pilosopiyang Pilipino. Ang pinakaimportante sa
lahat ng naisulat niya sa layunin na ito ay ang “Status of and Directions for “Filipino
Philosophy” in Zialcita, Timbreza, Quito, Abulad, Mabaquiao, Gripaldo, and Co” sapagkat dito
ay kanyang unang pinakilala sa mga mambabasang Pilipino ang tunay na laman at pwede gawing
modelo ng Pilospiyang Pilipino na binubuo ng 1) Kritikal na Pilosopiya sa hindi akademikong
diskurso, 2) Lohikal na Analisis sa Pamamaraan, 3) Penomonolohiya, Eksistentiyalismo, at
Hermeneutics sa akademikong pamamaraan, 4) Kritikal na Pilosopiya sa Akademikong
Pamamaraan, 5) Paglalaan sa Banyagang Teorya, 6) Paglalaan sa pilosopiyang bayan, 7)
Pilosopiya sa wikang Filipino, 8) Rebisyunistang Pagsusulat, 9) Interpretasyon sa pananaw ng
Pilipino sa mundo, 10) Katangian ng Pilipino, 11) Identipikasyon sa presuposisyon at
implikasyon ng pananaw ng Pilipino sa mundo, at 12) pag-aaral ng pagpapalinaw sa pilosopiya
ng Filipino. Sa kanyang mga naisulat sa layunin na ito, ito ang nagsilbing gabay niya upang pag-
aralan ang ibang mga pilosopo kaya’t kung susuriin mabuti ang kanyang mga sulat, ang tanging
naiiba ay sa kung paano niya ilarawan ang paraan ng pagsusulat ng mga Pilosopo gaya na lang ni
Emerita Quito kung saan siya ay nagsulat ng tatlong papel upang pag-aralan ang kanyang
artikulo tungkol sa Pilosopiyang Pilipino. Dito, kanyang krinitiko ang ibang ideolohiya ni Quito
at itinama niya ang ideolohiya nito. Sa kanya namang huling gawa sa layuning ito kung saan ito
ay pinamagatang “Pagtatala ng Sampung Pinakamahalagang Pilosopong Pilipino: Isang Gabay
para sa Pagtuturo ng Pilosopiyang Pilipino”, masasabing merong kulang sa kanyang pananaliksik
ngunit kung bibigyan pa ito ng tunay na pansin, marahil ay makakatulong ito sa pilosopiya lalo
na sa mga estudyante at mananaliksik na gustong makilala ang mga pilosopong Pilipino.
ANG OBHEKTIBONG ARAL NI DEMETERIO SA PILOSOPIYANG PILIPINO
Ang layunin ng kategoryang ito ay magbigay linaw sa kung anong metodo ng
Pilosopiyang Pilipino ang nais maipatupad ni Demeterio at ito din ay nagbibigay ng linaw sa
paniniwala niya na naiiba sa kaisipan ng mga nakaraang Pilosopong Pilipino. Maari itong
magsilbing gabay sa mga Pilosopong Pilipino sa hinaharap at maari din itong maging daan upang
mabuksan nila ang kanilang mga isipan at maintindihan pa ang Pilosopiyang Pilipino sa
pamamagitan ng ideolohiya ni Demeterio.
Ang obhektibong aral sa mga gawa ni Demeterio ay binubuo ng tatlong aral: 1) Ang
Pilosopiyang Filipino ay hindi dapat maging takot sa panghihiram ng mga banyagang teorya at
pilosopiya, 2) Ang Pilosopiyang Pilipino ay isang paradigmang pilosopiya, at 3) Ang mga
Pilosopong Pilipino ay hindi dapat punain ang mga Pilosopiyang Pilipino na nakasulat sa Ingles
dahil hindi nito nababawasan ang Pilosopiyang Pilipino. Ang unang obhektibong aral ay
binigyang diin ni Demeterio sa “Ang Kalipolis na at ang ating Kasalukuyang Lipunan: Isang

17
Pakikipagdiyalogo ng Kritikal na Pilosopiyang Filipino sa Ang Republika ni Platon.”39 Pinakita
ni Demeterio sa kanyang mga banyagang kasulatan na hindi lang sa nasabing artikulo ngunit pati
na rin ang ilan sa kanyang mga sulat na kabilang sina Jean Baudrillard, Jean Pierre at Jean
Francois Lyotard, ang kahalagahan ng kanlurang pilosopiya sa pagpapadagdag ng kaalaman sa
Pilosopiyang Pilipino at ito din ay nagiging daan upang ipaintindi sa mga Pilipino ang kanilang
tunay na suliranin nang hindi binabago ang kanilang kultura na taliwas sa pag-iisip ng
nakakarami. Bagkus, ito ay pasok sa kanyang pangalawang obhektibong aral kung san
tinatalakay ni Demeterio na ang Pilosopiyang Pilipino ay nakasalalay sa paradigma. Upang
magawa ito, kailangan ipagpatuloy ng mga Pilosopong Pilipino sa hinaharap ang pilosopiya nang
bumabasa sa mga naisulat na at galing sa mga nakaraang Pilosopo. Sa kanya namang pangatlong
obhektibo, nilinaw niya ang aral na ito sa kanyang pakikipagpanayan kay Liwanag. Ayon sa
kanya, maging sina Rizal, Nick Joaquin at F. Sioniol Jose ay nagsulat ng mgabanyagang
panunulat pero hindi ito nakabawasa sa konteksto ng Pilipino. 40 Dagdag pa ni Demeterio,
inirerekomenda lamang niya ang Wikang Pilipino dahil ito ay ang wika ng bayan at naniniwala
siya na kapag isunulat ito sa wikang atin, mas maraming Pilipino ang makakaintindi ng
Pilosopiya na maari nsilang maimpluwensyahan sa kritikal na pag-iisip at pwede ding maging
daan upang ipaintindi sa kanila ang mga pag-iisip na may kinalaman sa kanilang bansa at maging
sa isyung panlipunan.41
KONKLUSYON
Kinikilala si Demeterio sa kanyang mga tanyag na gawain ngunit ang di mabatid ng mga
tao ay kung ang naisusulat nga ba ni Demeterio na mga pananaliksik ay maituturing na tunay na
pilosopiyang Pilipino. Sa analisis na isinagawa ng mananaliksik, binigyang importansya niya ang
pananaliksik sa ilang sa mga Pilipinong Pilosopo na katulad nila Gripaldo, Mercado at ilan sa
mga Pilosopong Pilipino upang malaman ang tunay na kahulugan ng Pilosopiyang Pilipino. Dito,
kanyang napagalaman na sa lahat ng kanyang nabasa, ang Pilosopiyang Pilipino ay binubuo ng
paglarawan sa kulturang meron ang Pilipino, paglalarawan sa mundong-isip ng Pilipino at ang
pagsulat tungo sa mga isyung panlipunan ng Pilipino. Ito ang naging basehan sa pagkategorya sa
mga gawa ni Demeterio sa Pilosopiyang Pilipino. Ang mga layunin naman sa kanyang mga gawa
ay isang importanteng paraan sa pilosopiya dahil ito ang magiging daan upang mas maintindihan
ng mga tao partikular ang mga Pilipino ang konteksto at nilalaman ng kanyang mga gawa.
Bukod pa dito, ang kanyang obhektibong aral naman ay nagbibigay diin sa metodong Pilosopiya
ni Demeterio na maari ding magsilbing gabay sa mga Pilipino upang mas lumawak pa ang
kanilang pag-intindi sa Pilosopiyang Pilipino. Pinapakita din ng obhektibong aral ang kaibahan
ng pananaw ni Demeterio sa ilang mga nagsusubok na ilarawan ang Pilosopiyang Pilipino
sapagkat kanyang pinahalagahan ang kabuoang ideya nito sa halip na punain ang mga banyagang
teorya sa kadahilanang alam niya na makakatulong pa ito sa pilosopiyang kanyang nililinang.

39
Demeterio III, F.P.A. “Ang Kalipolis na at ang ating Kasalukuyang Lipunan: Isang Pakikipagdiyalogo ng Kritikal na
Pilosopiyang Filipino sa Ang Republika ni Platon.” p. 2
40
Liwanag, L.A. et al. “Si Demeterio at ang Pilosopiyang Pilipino: Pakikipanayam Tungkol sa Kanyang Ika-25 na
Taong Pamimilosopiya.” p. 130-131
41
lbid

18
MGA SANGGUNIAN
Abenses, R. & Mahaguay, J. (June 2021). “F.P.A Demeterio III: Simula sa Pagbubuo Hanggang
sa Pakikibahagi” Volume 1 Issue 1. Lukad: An Online Journal of Philosophy.
Demeterio III, F.P.A. (1991) “The Structure of Filipino Morality.”
Demeterio III, F.P.A. (2000) “Re-Reading Emerita Quito’s Thoughts on Concerning the
Underdevelopment of Filipino Philosophy.”
Demeterio F.P.A III, (2003) “Defining the Appropriate Locus of Radical Peace Studies in
Filipino Philosophy” Philippiana Sacra
Demeterio III, F.P.A. (2005). “Thomism and Filipino Philosophy in the Novels of Jose Rizal:
Rethinking the Trajectory of Filipino Thomism.”
Demeterio III, F. P. A. (2008). The primitivization of the Indio mind and the explosion of
rationalities: The politics of knowledge in the Spanish colonial Philippines.
Demeterio III, F. P. A. (2011). Ang Kallipolis at ang ating Kasalukuyang Lipunan: Isang
Pakikipagdiyalogo ng Kritikal na Pilosopiyang Filipino sa Ang Republika ni Platon.
Demeterio III, F. P. A. (2013). “Ang Pilosopiya ni Jean-Francois Lyotard bilang Batayang
Teoretikal sa Araling Pilipino (The Philosophy of Jean-Francois Lyotard as Theoretical
Framework in Philippine Studies).
Demeterio III, F. P. A. (2013). Status of and Directions for “Filipino Philosophy” in Zialcita,
Timbreza, Quito, Abulad, Mabaquiao, Gripaldo, and Co.
Demeterio III, F. P. A & Liwanag, L.A (2014). “Ang Pilosopiya ni Pierre Bourdieu bilang
Batayang Teoretikal sa Araling Pilipino (The Philosophy of Jean-Francois Lyotard as
Theoretical Framework in Philippine Studies).”
Demeterio III, F. P. A. (2014). “Quito, Ceniza, Timbreza, Gripaldo: DLSU Professors'
Contributions to Filipino Philosophy (Abstract and Introduction of a Paper Published in
Philosophia Journal).
Demeterio III, F. P. A. (2015). “Ang Pilosopiya ni Jean Baudrillard bilang Batayang Teoretikal
sa Araling Pilipino.”
Demeterio III, F. P. A. (2015). “Emerita Quito, Mary John Mananzan, and Filipina Philosophy:
A Critical Comparison of the Thoughts of the two Leading Female Philosophers of the
Philippines.”
Demeterio III, F. P. A. (2021). “Pagtatala ng Sampung Pinakamahalagang Pilosopong Pilipino:
Isang Gabay para sa Pagtuturo ng Pilosopiyang Pilipino.”
Gripaldo, R. (2017). “The Making of Filipino Philosopher.”
Gripaldo, R. (2017). “Filipino Philosophy: A Western Tradition in Eastern Setting”

19
Liwanag, L.A. et al. “Si Demeterio at ang Pilosopiyang Pilipino: Pakikipanayam Tungkol sa
Kanyang Ika-25 na Taong Pamimilosopiya.”
Mercado, L.N. (n/d) “Reflections on the Status of Filipino Philosophy.”
Quito, E. (1983) “The State of Philosophy in the Phillipines”

20