தஸ்பீஹ் ததொழுகை ஓர் ஆய்வு

http://www.sltj.lk/thasbeeh-thoplugai-or-aaywu/

தஸ்பீஹ் ததொழுகை என்ற தபயரில் ஒரு ரக்அத்துக்கு 75 தஸ்பீஹ்ைள் வதம்

ீ நொன்கு
ரக்அத்ைளில் 300 தஸ்பீஹ்ைள் ஓதி ததொழும் வழக்ைம் சில பகுதிைளில் ைொணப்படுைிறது.

நம்பைமொனவர்ைள் வழியொை அறிவிக்ைப்படும் தசய்திைகள மட்டுமம நொம் ஏற்றுக் தைொள்ள

மவண்டும். நபிைள் நொயைம் (ஸல்) அவர்ைள் தபயகரப் பயன்படுத்தி யொரொவது இட்டுக்ைட்டி
தசொல்லி இருப்பொர்ைள் என்று உறுதியொைத் ததரிந்தொல், அல்லது சந்மதைம் ஏற்பட்டொல் அது
மபொன்ற தசய்திைகள நபிைள் நொயைம் (ஸல்) கூறியிருக்ை மொட்டொர்ைள் என்று ைருதி அகத
விட்டு விட மவண்டும்.
தஸ்பீஹ் ததொழுகை ததொடர்பொைப் பல ஹதீஸ்ைள் பதிவு தசய்யப்பட்டுள்ளன. அகவ
அகனத்துமம பலவனமொனகவ
ீ என்று அறிஞர்ைளில் ஒரு சொரொர் கூறுைின்றனர்.

மற்றும் சில அறிஞர்ைள் தஸ்பீஹ் ததொழுகை ததொடர்பொை அறிவிக்ைப்படும் ஹதீஸ்ைளில்

தபரும்பொலொன ஹதீஸ்ைள் பலவனமொை
ீ உள்ளன. ஆயினும் சில ஹதீஸ்ைள் மட்டும்
ஏற்ைத் தக்ைதொை உள்ளன என்று கூறுைின்றனர்.

தஸ்பீஹ் ததொழுகை ததொடர்பொன ைீ ழ்க்ைொணும் ஹதீஸ்ைள் அகனத்தும் பலவனமனகவ

ீ
என்று ஹதீஸ் ைகல அறிஞர்ைள் ஒருமித்து கூறுைின்றனர். அதொவது ைீ ழ்க்ைொணும்
ஹதீஸ்ைள் பலவனமொகனகவ
ீ என்பகத இரு சொரொரும் ஒப்புக் தைொள்வதொல் இது குறித்து
ஆய்வு மதகவ இல்கல. மமமலொட்டமொை அறிந்து தைொண்டொமல மபொதுமொனது.

அபூ ராஃபிவு (ரலி) அறிவிக்கும் செய்தி

‫ي َح َّدثَنَا‬ ُّ ‫ب ْالعُ ْك ِل‬ ٍ ‫ب ُم َح َّم ُد ْبنُ ْال َع ََل ِء َح َّدثَنَا زَ ْي ُد ْبنُ ُح َبا‬ ٍ ‫ع َب ْي َدة َ َح َّدثَنَا أَبُو ُك َر ْي‬ ُ ُ‫سى ْبن‬ َ ‫س ِعي ٍد َم ْو َلى أ َ ِبي َب ْك ِر ب ِْن ُم َح َّم ِد ُمو‬ َ ‫س ِعي ُد ْبنُ أ َ ِبي‬ َ ‫َح َّدث َ ِني‬
‫سو َل‬ َ
ُ ‫صلكَ أ ََل أحْ بُوكَ أ ََل أ ْنفَعُكَ قَا َل بَلَى يَا َر‬ َ َ َ ُ َ َ
ِ ‫َّاس يَا َع ِم أ ََل أ‬ ِ ‫سل َم ِللعَب‬ْ َّ َ ‫علَ ْي ِه َو‬ َ ُ‫َّللا‬ َّ ‫صلى‬ َّ َ ‫َّللا‬ ِ َّ ‫سو ُل‬ ُ ‫ع ْن أبِي َرافِعٍ قَا َل قَا َل َر‬ َ َ ‫ب ِْن َع ْم ِرو ب ِْن َح ْز ٍم‬
‫َّللا َو ََل‬ِ َّ َ‫س ْب َحان‬ ‫و‬ ِ ‫ّلِل‬ِ ُ
‫د‬ ‫م‬
ُ َ َّ ْ َ َ ُ َ ُ َّ ‫ح‬ ْ
‫ال‬ ‫و‬ ‫ر‬ ‫ب‬‫ك‬ْ َ ‫أ‬ ‫َّللا‬ ‫ل‬ْ ُ ‫ق‬َ ‫ف‬ ُ ‫ة‬ ‫ء‬ ‫ا‬
َ َِ ‫ر‬ ‫ق‬ ْ
‫ال‬ ‫ت‬ْ ‫ض‬َ َ ‫ق‬ ْ
‫ن‬ ‫ا‬ ‫ا‬ َ ‫ذ‬ ‫إ‬ َ ‫ف‬ ‫ة‬ ‫ور‬
ِ ٍ َ ُ َ ِ ِ ِ َ ِ ِ َ َ ِ ‫س‬ ‫و‬ ‫ب‬ ‫َا‬ ‫ت‬‫ك‬ ْ
‫ال‬ ‫ة‬ ‫ح‬ ‫ت‬‫ا‬ َ ‫ف‬ ‫ب‬ ‫ة‬ ٍ ‫ع‬ ْ
‫ك‬ ‫ر‬ ‫ل‬ ُ
‫ك‬ ‫ي‬ ‫ف‬
ِ َ ُ ‫أ‬ ‫ر‬ ‫ق‬ْ َ ‫ت‬ ٍ
‫ت‬ ‫ا‬ َ َ َ َ ْ َ ‫ص ِل أ‬
‫ع‬ َ
‫ك‬ ‫ر‬ ‫ع‬ ‫ب‬ ‫ر‬ َ ‫َّللا قَا َل َيا َع ِم‬ ِ َّ
ْ ُ
‫سكَ فَقل َها‬ ْ
َ ‫ارفَ ْع َرأ‬ ُ ْ ُ
ْ ‫سكَ فَقل َها َع ْش ًرا ث َّم ا ْس ُُ ْد فَقل َها َع ْش ًرا ث َّم‬ ُ ْ ُ ْ
َ ‫ارفَ ْع َرأ‬ ُ
ْ ‫ار َك ْع فَقل َها َع ْش ًرا ث َّم‬ ْ ُ ُ َ
ْ ‫س َع ْش َرة َ َم َّرة ً قَ ْب َل أ ْن ت َْر َك َع ث َّم‬ َّ
َّ ‫إِلَهَ إَِل‬
َ ‫َّللاُ َخ ْم‬
ٌ ‫وم فَتِ ْلكَ َخ ْم‬ ْ
َ
ِ‫ث ِمائَ ٍة فِي أ ْر َبع‬ ُ ‫ِي ث َ ََل‬ َ ‫س ْبعُونَ فِي ُك ِل َر ْك َع ٍة ه‬ َ ‫س َو‬ َ ُ‫سكَ فَقُ ْل َها َع ْش ًرا قَ ْب َل أ َ ْن تَق‬ َ ‫ارفَ ْع َرأ‬ ْ ‫َع ْش ًرا ث ُ َّم ا ْس ُُ ْد الثَّانِ َيةَ فَقُ ْل َها َع ْش ًرا ث ُ َّم‬
َ‫َّللا َو َم ْن يَ ْست َِطي ُع أ َ ْن يَقُولَ َها ِفي ُك ِل يَ ْو ٍم قَا َل فَإ ِ ْن لَ ْم تَ ْست َِط ْع أ ْن‬ ِ َّ ‫سو َل‬ ُ ‫َّللاُ لكَ قَا َل يَا َر‬ َ َّ ‫َت ذُنُوبُكَ ِمثْ َل َر ْم ِل َعا ِلجٍ لغَفَ َرهَا‬
َ ْ ‫ت فَلَ ْو كَان‬ ٍ ‫َر َكعَا‬
‫سنَ ٍة قَا َل أَبُو‬ َ ‫ي‬ ‫ف‬
ِ ‫ا‬ ‫ه‬
َ ‫ل‬ْ ُ ‫ق‬َ ‫ف‬ ‫ل‬
َ ‫ا‬ َ ‫ق‬ ‫ى‬ َّ ‫ت‬ ‫ح‬ َ ُ ‫ه‬ َ ‫ل‬ ُ
‫ل‬ ‫و‬ ُ ‫ق‬‫ي‬
َ ْ
‫ل‬ َ‫ز‬ ‫ي‬
َ ‫م‬
ْ ٍ َ ‫ل‬ َ ‫ف‬ ‫ر‬ ‫ه‬ ْ ‫ش‬
َ ‫ي‬ ‫ف‬
ِ ‫ا‬ ‫ه‬
َ ْ
‫ل‬ ُ ‫ق‬َ ‫ف‬ ‫ة‬
ٍ ‫ع‬
َ ‫م‬
ُ ُ ُ ‫ي‬ ‫ف‬
ِ ‫ا‬ ‫ه‬َ َ ‫ل‬ ‫و‬ ُ ‫ق‬ َ ‫ت‬ ‫ن‬ ْ َ ‫أ‬ ‫ع‬
ْ ‫َط‬
ِ ‫ت‬‫س‬ْ َ ‫ت‬ ‫م‬َ ‫ل‬
ْ ِ َ ‫ن‬ ْ ‫إ‬ َ ‫ف‬ ‫ة‬
ٍ ‫ع‬ ‫م‬
ْ ُُ ‫ي‬ ‫ف‬
ِ ‫ا‬ ‫ه‬
َ ْ
‫ل‬ ُ ‫ق‬َ ‫ف‬ ‫م‬
ٍ ‫و‬ ‫ي‬
َ
ْ ِ ‫ل‬ ُ
‫ك‬ ‫ي‬ ‫ف‬
ِ ‫تَقُولَ َها‬
ٍ‫ث أبِي َرافِع‬ َ ْ
ِ ‫سى َهذا َحدِيث غ َِريبٌ ِمن َحدِي‬ ٌ َ َ ‫ِعي‬

நபிைள் நொயைம் (ஸல்) அவர்ைள் அப்பொஸ் (ரலி) கய மநொக்ைி, என் தபரிய தந்கதமய!
உங்ைளுடன் உள்ள உறவுக் ைடகன நிகறமவற்றட்டுமொ? உங்ைளுக்கு பிரதிபலன்
எதிர்பொர்க்ைொமல் வழங்ைட்டுமொ? உங்ைளுக்கு நொன் பயனுள்ளகதக் கூறட்டுமொ?” என்று
மைட்டொர்ைள். அதற்கு அப்பொஸ் (ரலி), ஆம்! அல்லொஹ்வின் தூதமர!” என்றொர்ைள். அதற்கு
நபிைள் நொயைம் (ஸல்) அவர்ைள், என் தபரிய தந்கதமய! நீங்ைள் நொன்கு ரக்அத்ைள்
ததொழுங்ைள்! ஒவ்தவொரு ரக்அத்திலும் அல்ஹம்து அத்தியொயத்கதயும் இன்தனொரு
அத்தியொயத்கதயும் ஓதுங்ைள்! ஓதி முடித்ததும் அல்லொஹு அக்பர், அல்ஹம்துலில்லொஹ்,
ஸுப்ஹொனல்லொஹ் வலொயிலொஹ இல்லல்லொஹ் என்று ருகூவிற்கு முன் 15 தடகவ
கூறுவரொை!
ீ பின்னர் ருகூவு தசய்து அதில் 10 தடகவ அதகனக் கூறுவரொை!
ீ பின்னர்
தகலகய உயர்த்தி அதிலும் பத்து தடகவ கூறுவரொை!
ீ பின்னர் ஸஜ்தொச் தசய்து அதிலும்
பத்து தடகவ கூறுவரொை!
ீ பின்னர் தகலகய உயர்த்தி, அதிலும் 10 தடகவ கூறுவரொை.
ீ
பின்னர் ஸஜ்தொச் தசய்து அதிலும் 10 தடகவ அதகனக் கூறுவரொை!
ீ பின்னர் தகலகய
உயர்த்தி எழுவதற்கு முன்னொல் பத்து தடகவ அதகனக் கூறுவரொை!
ீ ஒவ்தவொரு
ரக்அத்திலும் இவ்வொறு எழுபத்து ஐந்து தடகவைள் வதம்
ீ நொன்கு ரக்அத்துைளிலும்
தமொத்தம் முன்னூறு தடகவைள் தசய்தொல் அடர்ந்த மணல் எண்ணிக்கையளவு உமது
பொவங்ைள் இருந்தொலும் அல்லொஹ் உம்கம மன்னித்து விடுவொன்” என்று நபிைள் நொயைம்
(ஸல்) அவர்ைள் கூறினொர்ைள். அதற்கு அப்பொஸ் (ரலி) அல்லொஹ்வின் தூதமர! தினமும்
இகதச் தசய்ய யொருக்கும் இயலுமொ?” என்று மைட்டொர்ைள். அதற்கு நபி நபிைள் நொயைம்
(ஸல்) அவர்ைள் தினமும் உமக்குச் தசய்ய இயலொவிட்டொல் வொரம் ஒரு முகற
தசய்வரொை!
ீ ஒரு வொரத்தில் ஒரு முகற தசய்ய இயலொவிட்டொல் ஒரு மொதத்தில் ஒரு
தடகவ தசய்வரொை!”
ீ இவ்வொறு தசொல்லிக் தைொண்மட வந்து ஒரு வருடத்தில் ஒரு தடகவ
தசய்யுமொறு கூறினொர்ைள்.

அறிவிப்பவர்:அபூரொஃபிவு (ரலி), நூல் திர்மிதீ (444)

இந்தச் தசய்தி இப்னுமொஜொ (1376), கபஹைீ (அஸ்ஸுனுஸ் ஸுக்ரொ) தப்ரொன ீ

(அல்முஃஜமுல் ைபீர்) ஆைிய நூற்ைளிலும் இடம் தபற்றுள்ளது.

இதன் அறிவிப்பொளர் ததொடரில் அகனத்து நூற்ைளிலும் மூஸொ பின் உகபதொ பின் நஷீத்
அர்ரபதீ என்பவமர இடம் தபறுைிறொர்.

தஸ்பீஹ் ததொழுகைக்கு ஆதரவு ததரிவிக்கும் அறிஞர்ைள் உட்பட அகனத்து அறிஞர்ைளும்

மூஸொ பின் உகபதொ பலவனமொனவர்
ீ என்பதில் ஒத்த ைருத்தில் உள்ளனர். எனமவ
மமற்ைண்ட ஹதீஸ் ஆதொரமொைக் தைொள்ளத் தக்ைதல்ல.

அப்துல்லாஹ் பின் அம்ர் (ரலி) அவர்கள் அறிவிக்கும் செய்தி

‫عن أبي الُوزاء قال حدثني عمرو بن مالك حدثنا محمد بن سفيان األبلي حدثنا حبان بن هَلل أبو حبيب حدثنا مهدي بن ميمون حدثنا‬
‫رُل كانت له صحبة يرون أنه عبد هللا بن عمرو قال قال لي النبي صلى هللا عليه وسلم ائتني غدا أحبوك وأثيبك وأعطيك حتى ظننت‬
‫أنه يعطيني عطية قال إذا زال النهار فقم فصل أربع ركعات فذكر نحوه قال ثم ترفع رأسك يعني من السُدة الثانية فاستو ُالسا وَل‬
‫تقم حتى تسبح عشرا وتحمد عشرا وتكبر عشرا وتهلل عشرا ثم تصنع ذلك في األربع الركعات قال فإنك لو كنت أعظم أهل األرض‬
‫ذنبا غفر لك بذلك قلت فإن لم أستطع أن أصليها تلك الساعة قال صلها من الليل والنهار قال أبو داود حبان بن هَلل خال هَلل الرأي‬
‫قال أبو داود رواه المستمر بن الريان عن أبي الُوزاء عن عبد هللا بن عمرو موقوفا ورواه روح بن المسيب وُعفر بن سليمان عن‬
‫عمرو بن مالك النكري عن أبي الُوزاء عن ابن عباس قوله وقال في حديث روح فقال حديث عن النبي صلى هللا عليه وسلم حدثنا‬
‫أبو توبة الربيع بن نافع حدثنا محمد بن مهاُر عن عروة بن رويم حدثني األنصاري أن رسول هللا صلى هللا عليه وسلم قال لُعفر‬
‫بهذا الحديث فذكر نحوهم قال في السُدة الثانية من الركعة األولى كما قال في حديث مهدي بن ميمون‬

நபி (ஸல்) அவர்ைள் என்னிடம் கூறினொர்ைள்: நீ என்னிடம் நொகள வொ! நொன் உனக்கு
பிரதிபலன் எதிர்பொர்க்ைொத அன்பளிப்கப வழங்குைிமறன்; உனக்கு நன்கமகயத் தருைிமறன்;
உனக்கு ஒரு தைொகடகய அளிக்ைின்மறன் என்றொர்ைள். எனக்கு ஏமதொ அன்பளிப்கபத்
தருவொர்ைள் என்று எண்ணிமனன். (அப்மபொது) பைல் சொயும் மபொது நீ எழு! நொன்கு ரக்அத்ைள்
ததொழு! பின்னர் உனது தகலகய இரண்டொவது ஸஜ்தொவிலிருந்து உயர்த்தி சரியொை
அமர்ந்து தைொள்! ஸுப்ஹொனல்லொஹ் 10 தடகவ, அல்ஹம்து லில்லொஹ் 10 தடகவ,
அல்லொஹு அக்பர் 10 தடகவ லொயிலொஹ இல்லல்லொஹ் 10 தடகவ கூறொமல் எழொமத!
பின்னர் இகதப் மபொன்று நொன்கு ரக்அத்திலும் தசய்! இவ்வுலைத்தில் உள்ளவர்ைளிமலமய
மிைப் தபரிய அளவு பொவத்கத நீ தசய்திருந்தொலும் இவ்வொறு தசய்தொல் உனது பொவங்ைள்
மன்னிக்ைப்படும் என்றொர்ைள். நொன் அந்மநரத்தில் ததொழ முடியவில்கலயொனொல்? என்று
மைட்டதற்கு பைலில் அல்லது இரவில் ஏதொவது ஒரு மநரத்தில் ததொழுது தைொள்! என்று நபி
(ஸல்) அவர்ைள் கூறினொர்ைள்.

அறிவிப்பவர்: அப்துல்லொஹ் பின் அம்ர் (ரலி), நூல்: அபூதொவூத் (1105)

இந்தச் தசய்தி கபஹைீ என்ற நூலிலும் (எண் 4698) பதிவு தசய்யப்பட்டுள்ளது.

இதன் அறிவிப்பொளர் ததொடரில் இடம் தபறும் அம்ரு பின் மொலிக் என்பவர்

பலவனமொனவர்.
ீ இவர் பலவனமொனவர்
ீ என்பதொல் இகத ஆதொரமொைக் தைொள்ள முடியொது.
தஸ்பீஹ் ததொழுகைகய ஆதரிக்கும் அறிஞர்ைளும் இகத ஒப்புக் தைொள்ைின்றனர்.

ஜஃபர் பின் அபீ தாலிப் (ரலி) அவர்கள் அறிவிக்கும் செய்தி

123 ‫ ص‬/ 3 ‫)مصنف عبد الرزاق – (ج‬

5004 – ‫عبد الرزاق عن داود بن قيس عن إسماعيل بن رافع عن ُعفر بن أبي طالب أن النبي صلى هللا عليه و سلم قال له أَل أهب‬
‫لك أَل أمنحك أَل أحذوك أَل أوثرك أَل أَل حتى ظننت أنه سيقطع لي ماء البحرين قال تصلي أربع ركعات تقرأ أم القرآن في كل ركعة‬
‫وسورة ثم تقول الحمد هلل وسبحان هللا وهللا أكبر وَل إله إَل هللا فعدها واحدة حتى تعد خمس عشرة مرة ثم تركع فتقولها عشرا وأنت‬
‫راكع ثم ترفع فتقولها عشرا وأنت رافع ثم تسُد فتقولها عشرا وأنت ساُد ثم ترفع فتقولها عشرا وأنت ُالس ثم تسُد فتقولها عشرا‬
‫وأنت ساُد ثم ترفع فتقولها عشرا وأنت ُالس فتلك خمس وسبعون وفي الثَلث األواخر كذلك فذلك ثَلث مائة مُموعة وإذا فرقتها‬
‫كانت ألفا ومائتين وكان يستحب أن يقرأ السورة التي بعد أم القرآن عشرين آية فصاعدا تصنعهن في يومك أو ليلتك أو ُمعتك أو في‬
‫ ] القطر أو عدد رمل عالج أو عدد أيام الدهر‬124 ‫شهر أو في سنة أو في عمرك فلو كانت ذنوبك عدد نُوم السماء أو عدد [ ص‬
‫لغفرها هللا لك‬

உமக்கு அன்பளிப்பு வழங்ைவொ? உபைொரம் தசய்யவொ? தொனம் தசய்யவொ? (இந்த

நற்தசயலுக்கு) உன்கனத் மதர்வு தசய்யவொ? வழங்ைட்டுமொ? வழங்ைட்டுமொ? என்று நபி
(ஸல்) அவர்ைள் கூறினொர்ைள். அப்மபொது நொன் பஹ்கரன் நொட்டின் தசல்வத்கத
வழங்குவொர்ைள் என்று எண்ணிமனன். நீ நொன்கு ரக்அத்ைள் ததொழு! ஒவ்தவொரு ரக்அத்திலும்
பொத்திஹொ அத்தியொயத்கதயும் மற்தறொரு அத்தியொயத்கதயும் ஓது! பின்னர் அல்ஹம்து
லில்லொஹ் வஸுப்ஹொனல்லொஹ் வல்லொஹு அக்பர் வலொயிலொஹ இல்லல்லொஹு
இகத 15 தடகவ ைணக்ைிட்டு (ஓதிக்) தைொள். பின்னர் நீர் ருகூவு தசய்த நிகலயில் அகத
10 தடகவ கூறு! பிறகு தகலகய உயர்த்தி நின்ற நிகலயில் அகத 10 தடகவ கூறு!
பின்னர் ஸஜ்தொ தசய்த நிகலயில் அகத 10 தடகவ கூறு! பின்னர் தகல உயர்த்தி
அமர்ந்த நிகலயில் அகத 10 தடகவ கூறு! பின்னர் ஸஜ்தொ தசய்த நிகலயில் அகத 10
தடகவ கூறு! பின்னர் தகலகய உயர்த்தி அமர்ந்த நிகலயில் அகத 10 தடகவ கூறு!.
இகவ தமொத்தம் 75 தடகவயொகும். இகதப் மபொன்று மீ தமுள்ள மூன்று ரக்அத்திலும் தசய்.
இவற்றின் தமொத்தம் 300 ஆகும். இந்த தஸ்பீகஹ (1.அல்ஹம்து லில்லொஹ் 2.
ஸுப்ஹொனல்லொஹ் 3.அல்லொஹு அக்பர் 4. லொயிலொஹ இல்லல்லொஹு என்று நொன்ைொை)
பிரித்து எண்ணினொல் தமொத்தம் 1200 ஆகும். பொத்திஹொ அத்தியொயத்திற்குப் பிறகு இருபது
ஆயத்துைள் அல்லது அகத விட அதிைமொை ஓது! இத்ததொழுகைகய பைல் அல்லது இரவில்
அல்லது வொரத்தில் ஒரு நொள், அல்லது மொத்தில் ஒரு நொள், வருடத்தில் ஒரு நொள் அல்லது
வொழ் நொளில் ஒரு நொள் ததொழு! (அவ்வொறு ததொழுதொல்) உனது பொவங்ைள், வொனத்தின்
நட்சத்திரம் அளவிற்கு அல்லது மகழத் துளிைள் அளவிற்கு அல்லது அதிைமொன மணல்
அளவிற்கு அல்லது ைொலத்தின் நொட்ைள் அளவிற்கு இருந்தொலும் அல்லொஹ் உனது
பொவங்ைகள மன்னிப்பொன்.

அறிவிப்பவர்: ஜஃபர் பின் அபீதொலிப் (ரலி), நூல்: முஸன்னஃப் அப்துர் ரஸ்ஸொக் (5004)

இந்த ஹதீஸின் முதல் அறிவிப்பொளரொன ஜஃபர் பின் அபீதொலிப் (ரலி) அவர்ைள் நபிைள்
நொயைம் (ஸல்) அவர்ைள் வொழும் மபொமத ஹிஜ்ரீ 8ஆம் ஆண்டு நடந்த மூத்தொ மபொரில்
தைொகல தசய்யப்பட்டு விட்டொர்ைள். (பொர்க்ை புைொரீ ஹதீஸ் எண் 4260, 4261 மற்றும்
பத்ஹுல் பொரீ)

ஜஃபர் பின் அபீதொலிப் (ரலி) அவர்ைள் கூறியதொை ஒருவர் அறிவிப்பதொனொல் அவர் நபிைள்
நொயைம் (ஸல்) ைொலத்தில் வொழ்ந்திருக்ை மவண்டும். அதொவது நபித்மதொழரொை இருக்ை
மவண்டும். நபிைள் நொயைம் (ஸல்) அவர்ைள் மரணிப்பதற்கு முன்மப ஜஃபர் மரணித்து
விட்டதொல் நபிைள் நொயைம் (ஸல்) ைொலத்துக்குப் பிந்தியவர் ஜஃபகரப் பொர்த்திருக்ைமவொ
ஜஃபரிடமிருந்து மைட்டிருக்ைமவொ முடியொது.

ஆனொல் இந்த ஹதீகஸ ஜஃபர் பின் அபீதொலிப் (ரலி) கூறியதொை அறிவிப்பவர் இஸ்மொயீல்
பின் ரொஃபிவு என்பவரொவொர். இவர் நபிைள் நொயைம் (ஸல்) ைொலத்தில் வொழ்ந்தவர் அல்லர்.

மமலும் இவர் பலவனமொனவரும்

ீ கூட. அஹ்மத் பின் ஹன்பல், யஹ்யொ பின் மயீன், அபூ
ஹொத்தம் ரொஸீ, அப்துல்லொஹ் பின் முபொரக் உள்ளிட்ட அறிஞர்ைள் இவகரப் பலவனர்
ீ
என்று கூறியுள்ளனர். இவ்வொறு இரண்டு பலவனங்ைள்
ீ உள்ளதொல் இந்த ஹதீஸும்
ஆதொரமொைக் தைொள்ளத் தக்ைதல்ல.

இந்த ஹதீஸ்ைள் பலவனமொனகவ

ீ என்று தஸ்பீஹ் ததொழுகைகய ஆதரிப்பவர்ைளும்
ஒப்புக் தைொள்வதொல் இவற்கற ஆதொரமொைக் ைொட்டி தஸ்பீஹ் ததொழுகைகய
நியொயப்படுத்த முடியொது.

ைீ ழ்க்ைொணும் ஹதீஸ்ைகளத் தொன் ஆதொரபூர்வமொனது எனக் கூறி தஸ்பீஹ் ததொழுகைகய

நியொயப்படுத்துைின்றனர். எனமவ இவற்கறக் குறித்துத் தொன் நொம் ஆய்வு தசய்ய
மவண்டும்.

அனஸ் (ரலி) அறிவிக்கும் செய்தி

َ َ‫ط ْل َحة‬
‫ع ْن أَن َِس‬ َ ‫َّللا ب ِْن أَ ِبي‬
ِ َّ ‫ار َح َّدثَنِي ِإ ْس َح ُق ْبنُ َع ْب ِد‬ ٍ ‫ار ِك أَ ْخبَ َرنَا ِع ْك ِر َمةُ ْبنُ َع َّم‬ َ َ‫َّللا ْبنُ ْال ُمب‬
ِ َّ ‫سى أ َ ْخبَ َرنَا َع ْب ُد‬َ ‫َح َّدثَنَا أَحْ َم ُد ْبنُ ُم َح َّم ِد ب ِْن ُمو‬
‫َّللا‬
َ َّ ‫سبِ ِحي‬ ْ
َ ‫َّللا َعش ًرا َو‬ َ َ
َ َّ ‫صَلتِي فقا َل كَبِ ِري‬ َ َ ‫ت أقول ُهن فِي‬ َّ ُ ُ َ ْ َ
ٍ ‫سل َم فقالت َع ِل ْمنِي َك ِل َما‬َ َ َّ َ
َ ‫َّللاُ َعل ْي ِه َو‬
َّ ‫صلى‬ َّ َ ِ ‫ت َعلَى النبِي‬
َّ ْ ‫سلَي ٍْم َغ َد‬ُ ‫ب ِْن َمالِكٍ أ َ َّن أ ُ َّم‬
َ ْ
ْ َ‫ع ْم ٍرو َوالف‬ ِ َّ ‫َّاس َو َع ْب ِد‬ ْ
ٍ ‫ت يَقُو ُل نَ َع ْم نَ َع ْم قَا َل َوفِي البَاب َع ْن اب ِْن َعب‬ َ ‫َع ْش ًرا َواحْ َمدِي ِه َع ْش ًرا ث ُ َّم‬
ِ ْ‫س ِلي َما ِشئ‬
ٍ‫َّاس َوأبِي َرافِع‬ ٍ ‫ض ِل ب ِْن َعب‬ َ ‫َّللا ب ِْن‬
ُْ‫ص ُّح ِمنه‬ َ َّ
ِ َ‫صَلةِ الت ْسبِيحِ َوَل ي‬ َ َ ‫ث فِي‬ ٍ ‫سل َم َغ ْي ُر َحدِي‬ َّ َ
َ ‫َّللاُ َعل ْي ِه َو‬
َّ ‫صلى‬ َّ َّ
َ ِ ‫ي َعن النبِي‬ ْ ْ َ
َ ‫سن غ َِريبٌ َوقد ُر ِو‬ ٌ َ ‫ِيث أَن ٍَس َحدِيث َح‬
ٌ ُ ‫سى َحد‬ َ ‫قَا َل أَبُو ِعي‬
ٍ‫ش ْيء‬َ ‫ير‬ ُ ِ‫َكب‬

உம்மு ஸுகலம் (ரலி) அவர்ைள், நபி (ஸல்) அவர்ைளிடம் தசன்றொர்ைள். ததொழுகையில்

நொன் ஓதுவதற்குச் சில வொசைங்ைகள எனக்குக் ைற்றுத் தொருங்ைள்” என்று மைட்டொர்ைள்.
அதற்கு நபி (ஸல்) அவர்ைள் பத்து தடகவ அல்லொஹு அக்பர் என்று கூறு! பத்து தடகவ
ஸுப்ஹொனல்லொஹ் என்று கூறு! பத்து தடகவ அல்ஹம்து லில்லொஹ் என்று கூறு!
பின்னர் நீ விரும்பியகதக் மைள்!” என்றொர்ைள். நொன் சரி! சரி!” என்மறன்.

அறிவிப்பவர்: அனஸ் (ரலி),, நூல்: திர்மிதீ (443)

இமத தசய்தி ஹொைிம் 1191, நஸயீ 1282, அஹ்மத் 11762 ஆைிய நூல்ைளிலும் பதிவு
தசய்யப்பட்டுள்ளது.

இது ஆதொரப்பூர்வமொன ஹதீஸ் என்றொலும் இதற்கும் தஸ்பீஹ் ததொழுகைக்கும் எந்தச்

சம்மந்தமும் இல்கல. இந்த ஹதீஸின் வொசைங்ைகளக் ைவனித்தொல் இகத விளங்ைிக்
தைொள்ளலொம்.

தஸ்பீஹ் ததொழுகைக்கும் இந்த ஹதீஸுக்கும் எந்தச் சம்மந்தமும் இல்கல என்றொலும்

இகத தஸ்பீஹ் ததொழுகைக்கு ஆதொரமொை சிலர் ஏன் எடுத்துக் ைொட்டுைிறொர்ைள் என்றொல்
இமொம் திர்மிதீ அவர்ைள் இந்த ஹதீகஸ தஸ்பீஹ் ததொழுகை என்ற பொடத்தில் பதிவு
தசய்திருப்பதொல் தொன்.

இந்த ஹதீகஸ தஸ்பீஹ் ததொழுகை என்ற தகலப்பில் இமொம் திர்மிதீ தைொண்டு

வந்துள்ளகத இமொம் இரொைீ அவர்ைள் ஆட்மசபகண தசய்துள்ளொர்ைள். இந்த ஹதீகஸ
தஸ்பீஹ் ததொழுகை என்ற பொடத்தில் தைொண்டு வந்திருப்பது ஆட்மசபகணக்குரியதொகும்.
ஏதனனில் இது ஐமவகளத் ததொழுகைக்குப் பிறகு தஸ்பீஹ் தசொல்லுவது ததொடர்பொை வந்த
தசய்தியொகும் என ஹொஃபிழ் இரொக்ைீ கூறுைிறொர்ைள் (நூல்: துஹ்பத்துல் அஹ்வதீ)

இந்த ஹதீகஸ தஸ்பீஹ் ததொழுகைக்கு ஆதொரமொைக் ைொட்டுபவர்ைள் அந்த ஹதீஸின்படி

தஸ்பீஹ்ைகள கூறுவதில்கல. எனமவ இந்தச் தசய்திகய ஆதொரமொைக் ைொட்ட முடியொது.

இப்னு உமர் (ரலி) அவர்கள் அறிவிக்கும் செய்தி

464‫ص‬/1‫المستدرك على الصحيحين ج‬

‫حدثناه أبو علي الحسين بن علي الح افظ إمَلء من أصل كتابه ثنا أحمد بن داود بن عبد الغفار بمصر ثنا إسحاق بن كامل ثنا إدريس بن‬
‫يحيى عن حيوة بن شريح عن يزيد بن أبي حبيب عن نافع عن بن عمر قال وُه رسول هللا صلى هللا عليه وسلم ُعفر بن أبي طالب‬
‫إلى بَلد الحبشة فلما قدم اعتنقه وقبل بين عينيه ثم قال أَل أهب لك أَل أبشرك أَل أمنحك أَل أتحفك قال نعم يا رسول هللا قال تصلي‬
‫أربع ركعات تقرأ في كل ركعة بالحمد وسورة ثم تقول بعد القراءة وأنت قائم قبل الركوع سبحان هللا والحمد هلل وَل إله إَل هللا وهللا‬
‫أكبر وَل حول وَل قوة إَل باهلل خمس عشرة مرة ثم تركع فتقوله ن عشرا تمام هذه الركعة قبل أن تبتدئ بالركعة الثانية تفعل في الثَلث‬
‫ركعات كما وصفت لك حتى تتم أربع ركعات هذا إسناد صحيح َل غبار عليه ومما يستدل به على صحة هذا الحديث استعمال األئمة‬
‫من أتباع التابعين إلى عصرنا هذا إياه ومواظبتهم عليه وتعليمهن الناس منهم عبد هللا بن المبارك رحمة هللا عليه‬

நபி (ஸல்) அவர்ைள், ஜஃபர் பின் அபீதொலிப் (ரலி) அவர்ைகள எத்திமயொப்பியொவிற்கு

அனுப்பி கவத்தொர்ைள். அவர்ைள் திரும்பி வந்த மபொது அவர்ைகள நபி (ஸல்) அவர்ைள்
ைட்டியகணத்தொர்ைள், இரு ைண்ைளுக்கு இகடயில் முத்தமிட்டொர்ைள். பின்னர் உமக்கு
அன்பளிப்பு வழங்ைவொ? நற்தசய்தி கூறவொ? உபைொரம் தசய்யவொ? ைொணிக்கை தரவொ? என்று
மைட்டொர்ைள் அல்லொஹ்வின் தூதமர! ஆம் என்மறன். நொன்கு ரக்அத்ைள் ததொழு! அதில்
ஒவ்தவொரு ரக்அத்திலும் அல்ஹம்து அத்தியொயத்கதயும் ஒரு (துகண)
அத்தியொயத்கதயும் ஓது! பின்னர் ஓதி முடித்ததும் நீ நின்ற நிகலயில் ருகூவுக்கு முன்னர்
ஸுப்ஹொனல்லொஹ் வல்ஹம்து லில்லொஹ். வலொயிலொஹ இல்லல்லொஹு வல்லொஹு
அக்பர் வலொ ஹவ்ல வலொ குவ்வத்த இல்லொ பில்லொஹ் என்று 15 தடகவ கூறு! பின்னர்
ருகூவு தசய்! பின்னர் அகத 10 தடகவ கூறு! பின்னர் ருகூவில் இருந்து எழுந்து அகத 10
தடகவ கூறு! இரண்டொம் ரக்அத்கதத் துவங்குவதற்கு முன்னர் இந்த ரக்அத் முழுவதற்கும்
இவ்வொமற தசய்து தைொள்! நொன்கு ரக்அத்துைகள நீ முடிக்ைின்ற வகர நொன் வர்ணித்தகதப்
மபொன்று (மீ தமுள்ள) மூன்று ரக்அத்திலும் (இவ்வொமற தசய்!)

அறிவிப்பவர்: இப்னு உமர் (ரலி), நூல்: ஹொைிம் (1196)

தஸ்பீஹ் ததொழுகைகய ஆதரிப்பவர்ைள் இகத முக்ைியமொன ஆதொரமொை முன்

கவப்பொர்ைள். ஏதனனில் இந்த ஹதீகஸப் பதிவு தசய்துள்ள இமொம் ஹொைிம் அவர்ைள்
இது ஆதொரப்பூர்வமொனது; இதன் மீ து எந்தப் புழுதியும் படியவில்கல என்று கூறியுள்ளொர்.
மமலும் ஹொைிம் அவர்ைளின் நூலின் அறிவிப்பொளர் ததொடகர மமலொய்வு தசய்யும் இமொம்
தஹபீ அவர்ைளும் ஹொைிம் கூற்கற வழி தமொழிைிறொர். எனமவ இது ஆதொரப்பூர்வமொனது
என்று தஸ்பீஹ் ததொழுகைகய ஆதரிப்பவர்ைள் வொதிடுைின்றனர்.

ஹொைிம் அவர்ைளும் தஹபீ அவர்ைளும் கூறுவது ைவனக் குகறவொல் ஏற்பட்ட

முடிவொகும்.

இச்தசய்தியில் ஏழொவது அறிவிப்பொளரொை இடம்தபறும் அஹ்மத் பின் தொவூத் பின் அப்துல்

ைஃப்ஃபொர் என்பொர் தபரும் தபொய்யரும் ஹதீஸ்ைகள இட்டுக்ைட்டி கூறுபவருமொவொர்..

இந்த ஹதீஸ் சரியொனது என்று முடிவு தசய்துள்ள தஹபீ அவர்ைமள தமது மீ ஸொனுல்
இஃதிதொல் எனும் நூலில் இமொம் தொரகுத்ன ீ, மற்றும் சில அறிஞர்ைள் இவகரப் தபொய்யர்
‫்‪என்று கூறியுள்ளனர் என்று விமர்சித்துள்ளொர்ைள் .அகத மறந்து விட்டு இந்த ஹதீஸ‬‬
‫‪சரியொனது என்ைிறொர்.‬‬

‫)ميزان اَلعتدال – الذهبي – (ج ‪ / 1‬ص ‪96‬‬

‫أحمد بن داود بن عبد الغفار‪ ،‬أبو صالح الحرانى ثم المصرى‪ .‬كذبه الدارقطني وغيره‪.‬ومن أكاذيبه‪ :‬روى عن أبى مصعب‪370 – ،‬‬
‫عن مالك‪ ،‬عن نافع‪ ،‬عن ابن عمر أن النبي صلى هللا عليه وسلم قال‪ :‬مفتاح الُنة المساكين‪ ،‬والفقراء هم ُلساء هللا‪ .‬وحدث عن أبى‬
‫مصعب‪ ،‬عن مالك‪ ،‬عن ُعفر‪ ،‬عن آبائه بحديث آخر كذب وله عن أبى مصعب‪ ،‬عن مالك‪ ،‬عن يحيى بن سعيد‪ ،‬عن عروة‪ ،‬عن‬
‫‪.‬عائشة‪ ،‬عن رسول هللا صلى هللا عليه وسلم‪ :‬وُبت محبة هللا على من أغضب فحلم‪ .‬وهذا موضوع‬

‫)‪(நூல்: மீ ஸொனுல் இஃதிதொல் பொைம் 1, பக்ைம் 232‬‬

‫்‪ஹொபிள‬‬ ‫‪இப்னு‬‬ ‫்‪ஹஜர‬‬ ‫‪அவர்ைள்,‬‬ ‫்‪அஹ்மத‬‬ ‫்‪பின‬‬ ‫்‪தொவூத‬‬ ‫்‪பின‬‬ ‫்‪அப்துல‬‬ ‫்‪ைஃப்ஃபொர‬‬
‫்‪என்பவகரப் பற்றி இவ்வொறு கூறுைிறொர்ைள். அஹ்மத் பின் தொவூத் என்பவர் முற்றிலும‬‬
‫‪பலவனமொனவரொவொர்.‬‬
‫ீ‬ ‫்‪இவகரப் தபொய்யர் என்று (ஹதீஸ் ைகல வல்லுனர்ைள்) குற்றம‬‬
‫‪சுமத்தியுள்ளனர்.‬‬

‫)تلخيص الحبير – ابن حُر – (ج ‪ / 4‬ص ‪96‬‬

‫ورواه الحاكم من حديث بن عمر وفيه أحمد بن داود الحراني وهو ضعيف ُدا اتهموه بالكذب وعن أبي ُحيفة قال قدم ُعفر من‬
‫أرض الحبشة فقبل النبي صلى هللا عليه و سلم ما بين عينيه الحديث بطوله رواه الطبراني‬

‫)‪(நூல்: தல்ைீ ஸுல் ஹபீர் பொைம் 4, பக்ைம் 96‬‬

‫்‪ஹொபிள‬‬ ‫‪இப்னு‬‬ ‫்‪ஹஜர‬‬ ‫்‪அவர்ைள‬‬ ‫்‪அஹ்மத‬‬ ‫்‪பின‬‬ ‫்‪தொவூத‬‬ ‫்‪என்பவகரப‬‬ ‫‪பற்றி‬‬ ‫‪தனது‬‬
‫‪லிஸொனுல் மீ ஸொன் என்ற நூலில் இவ்வொறு கூறுைிறொர்ைள்.‬‬

‫)لسان الميزان – ابن حُر – (ج ‪ / 1‬ص ‪368‬‬

‫وأ خرج الحاكم في المستدرك من طريق أحمد بن داود الحراني عن إسحاق بن كامل عن إدريس بن يحيى عن حيوة بن شريح عن‬
‫يزيد بن أبي حبيب عن نافع عن بن عمر رضي هللا عنهما حديث صَلة التسبيح وتعليمه لُعفر بن أبي طالب وقال صحيح َل غبار‬
‫عليه وتعقبه شيخنا في ذيله بل هو مظلم َل نور عليه وأحمد بن داود كذبه الدارقطني‬

‫்‪ஜஅஃபர‬‬ ‫்‪பின‬‬ ‫ீ‪அப‬‬ ‫்‪தொலிப‬‬ ‫)‪(ரலி‬‬ ‫‪அவர்ைளுக்கு‬‬ ‫்‪தஸ்பீஹ‬‬ ‫்‪ததொழுகைகயக‬‬ ‫்‪ைற்றுக‬‬

‫‪தைொடுத்ததொை‬‬ ‫‪இப்னு‬‬ ‫்‪உமர‬‬ ‫)‪(ரலி‬‬ ‫்‪அவர்ைள‬‬ ‫்‪அறிவிக்கும‬‬ ‫‪தசய்திகய‬‬ ‫்‪(இமொம‬‬ ‫்‪ஹொைிம‬‬
‫்‪அவர்ைள்) ஆதொரப்பூர்வமொனது, அதன் மீ து எந்த (பலவனம‬‬
‫ீ‬ ‫‪என்ற) புழுதியும் படியவில்கல‬‬
‫்‪என்று கூறியுள்ளொர். ஆனொல் இது இருள் நிகறந்ததொகும். ஒளியுகடயது அல்ல. (இதில‬‬
‫‪இடம் தபறும்) அஹ்மத் பின் தொவூத் என்பவகர இமொம் தொரகுத்ன ீ தபரும் தபொய்யர் என்று‬‬
‫்‪விமர்சித்துள்ளொர் என்று அந்நூலின் ஓர உகரயில் எங்ைள் ஆசிரியர்ைள் அகத விமர்சனம‬‬
‫‪தசய்துள்ளனர்.‬‬

‫்‪(நூல்: லிஸொனுல் மீ ஸொன் பொைம் 1, பக்ைம் 368) எனமவ தஸ்பீஹ் ததொடர்பொை இப்னு உமர‬‬
‫‪(ரலி) அவர்ைள் அறிவிக்கும் தசய்தி பலவனமொனதொகும்.‬‬
‫ீ‬

‫‪இப்னு அப்பாஸ் (ரலி) அறிவிக்கும் செய்தி‬‬

‫حدثنا الحكم بن أبان عن عكرمة عن ابن عباس أن موسى بن عبد العزيز حدثنا عبد الرحمن بن بشر بن الحكم النيسابوري حدثنا‬
‫رسول هللا صلى هللا عليه وسلم قال للعباس بن عبد المطلب يا عباس يا عماه أَل أعطيك أَل أمنحك أَل أحبوك أَل أفعل بك عشر خصال‬
‫إذا أنت فعلت ذلك غفر هللا لك ذنبك أوله وآخره قديمه وحديثه خطأه وعمده صغيره وكبيره سره وعَلنيته عشر خصال أن تصلي‬
‫أربع ركعات تقرأ في كل ركعة فاتحة الكتاب وسورة فإذا فرغت من القراءة في أول ركعة وأنت قائم قلت سبحان هللا والحمد هلل وَل‬
‫إله إَل هللا وهللا أكبر خمس عشرة مرة ثم تركع فتقولها وأنت راكع عشرا ثم ترفع رأسك من الركوع فتقولها عشرا ثم تهوي ساُدا‬
‫فتقولها وأنت ساُد عشرا ثم ترفع رأسك من السُود فتقولها عشرا ثم تسُد فتقولها عشرا ثم ترفع رأسك فتقولها عشرا فذلك خمس‬
‫وسبعون في كل ركعة تفعل ذلك في أربع ركعات إن استطعت أن تصليها في كل يوم مرة فافعل فإن لم تفعل ففي كل ُمعة مرة فإن لم‬
 ‫تفعل ففي كل شهر مرة فإن لم تفعل ففي كل سنة مرة فإن لم تفعل ففي عمرك مرة حدثنا محمد بن سفيان األبلي حدثنا حبان بن هَلل‬
‫أبو حبيب حدثنا مهدي بن ميمون حدثنا عمرو بن مالك عن أبي الُوزاء قال حدثني رُل كانت له صحبة يرون أنه عبد هللا بن عمرو‬
‫قال قال لي النبي صلى هللا عليه وسلم ائتني غدا أحبوك وأثيبك وأعطيك حتى ظننت أنه يعطيني عطية قال إذا زال النهار فقم فصل‬
‫أربع ركعات فذكر نحوه قال ثم ترفع رأسك يعني من السُدة الثانية فاستو ُالسا وَل تقم حتى تسبح عشرا وتحمد عشرا وتكبر عشرا‬
‫وتهلل عشرا ثم تصنع ذلك في األربع الركعات قال فإنك لو كنت أعظم أهل األرض ذنبا غفر لك بذلك قلت فإن لم أستطع أن أصليها‬
‫تلك الساعة قال صلها من الليل والنهار قال أبو داود حبان بن هَلل خال هَلل الرأي قال أبو داود رواه المستمر بن الريان عن أبي‬
‫الُوزاء عن عبد هللا بن عمرو موقوفا ورواه روح بن المسيب وُعفر بن سليمان عن عمرو بن مالك النكري عن أبي الُوزاء عن‬
‫ابن عب اس قوله وقال في حديث روح فقال حديث عن النبي صلى هللا عليه وسلم حدثنا أبو توبة الربيع بن نافع حدثنا محمد بن مهاُر‬
‫عن عروة بن رويم حدثني األنصاري أن رسول هللا صلى هللا عليه وسلم قال لُعفر بهذا الحديث فذكر نحوهم قال في السُدة الثانية‬
‫من الركعة األولى كما قال في حديث مهدي بن ميمون‬

நபிைள் நொயைம் (ஸல்) அவர்ைள், அப்பொஸ் பின் அப்துல் முத்தலிப் (ரலி) அவர்ைகளப்
பொர்த்து, அப்பொமஸ! என் தபரிய தந்கதமய! நொன் உங்ைளுக்கு வழங்ைட்டுமொ? அன்பளிப்பு
தைொடுக்ைட்டுமொ? உங்ைளுக்கு கைமொறு இல்லொமல் தைொடுக்ைட்டுமொ? உங்ைளுக்குப் பத்து
விஷயங்ைகள ைற்றுக் தைொடுக்ைட்டுமொ? அகதச் தசய்தொல், நீங்ைள் முன்னொல் தசய்த
பொவங்ைகளயும், பின்னொல் தசய்த பொவங்ைகளயும், புதிய பொவங்ைகளயும், பகழய
பொவங்ைகளயும், மவண்டுதமன்மற தசய்த பொவங்ைகளயும், தவறுதலொைச் தசய்த
பொவங்ைகளயும், சிறிய பொவங்ைகளயும், தபரிய பொவங்ைகளயும், இரைசியமொைச் தசய்த
பொவங்ைகளயும், பைிரங்ைமொைச் தசய்த பொவங்ைகளயும் இந்தப் பத்து வகையொன
பொவங்ைகள அல்லொஹ் மன்னித்து விடுவொன். நீங்ைள் நொன்கு ரக்அத்ைள் ததொழ மவண்டும்.
அதில் ஒவ்தவொரு ரக்அத்திலும் ஃபொத்திஹொ அத்தியொயமும் இன்தனொரு அத்தியொயமும்
ஓத மவண்டும். முதல் ரக்அத்தில் ஓதுதல் முடிந்ததும் நிகலயில் இருக்கும் மபொது
ஸுப்ஹொனல்லொஹி வல்ஹம்து லில்லொஹி வலொயிலொஹ இல்லல்லொஹ வல்லொஹு
அக்பர் என்று 15 தடகவ கூறுங்ைள். பிறகு ருகூவு தசய்யுங்ைள். ருகூவு தசய்த நிகலயில்
மமற்தசொன்ன தஸ்பீகஹ 10 தடகவ தசொல்லுங்ைள். பின்னர் ருகூவிலிருந்து தகலகய
உயர்த்தி 10 தடகவ அந்த தஸ்பீகஹ கூறுங்ைள். பின்னர் ஸஜ்தொவிற்குச் தசல்லுங்ைள்.
அங்கு ஸஜ்தொச் தசய்த நிகலயில் 10 தடகவ அந்த தஸ்பீகஹ தசய்யுங்ைள். பின்னர்
ஸஜ்தொவிலிருந்து தகலகய உயர்த்தி அந்த தஸ்பீகஹ 10 தடகவ கூறுங்ைள். பின்னர்
ஸஜ்தொச் தசய்து அந்த தஸ்பீகஹ 10 தடகவ கூறுங்ைள். பின்னர் தகலகய உயர்த்தி
அந்த தஸ்பீகஹ 10 தடகவ கூறுங்ைள். இது ஒவ்தவொரு ரக்அத்திலும் (தமொத்தம்) 75
ஆகும். இகத நொன்கு ரக்அத்திலும் தசய்யுங்ைள். ஒவ்தவொரு நொளும் ஒரு தடகவ தசய்ய
முடிந்தொல் அவ்வொமற தசய்யுங்ைள். அவ்வொறு முடியவில்கலயொனொல் வொரத்திற்கு ஒரு
முகற தசய்யுங்ைள். அதுவும் முடியவில்கலயொனொல் மொதத்தில் ஒரு தடகவ
தசய்யுங்ைள். அதுவும் முடியவில்கலயொனொல் வருடத்தில் ஒரு முகற தசய்யுங்ைள்.
அதுவும் முடியவில்கலயொனொல் வொழ்நொளில் ஒரு முகற தசய்யுங்ைள் என்று நபிைள்
நொயைம் (ஸல்) அவர்ைள் கூறினொர்ைள்.

அறிவிப்பவர்: இப்னு அப்பொஸ் (ரலி), நூல் அபூதொவூத் (1105)

இந்த ஹதீஸ் தொன் தஸ்பீஹ் ததொழுகை ததொழலொம் என்பவர்ைள் வலிகமயொன

ஆதொரமொைக் ைொட்டக்கூடிய தசய்தியொகும். இந்தச் தசய்தியின் தரம் என்ன? ஹதீஸ் ைகல
அறிஞர்ைள் இச்தசய்தி ததொடர்பொை என்ன ைருத்து கூறுைிறொர்ைள் என்பகத விரிவொைப்
பொர்ப்மபொம்.

தஸ்பீஹ் ததொழுகை ததொடர்பொன தசய்திைள் ஏரொளமொை வந்துள்ளன. அதில் சரியொனது

இக்ரிமொ வழியில் வந்துள்ள இப்னு அப்பொஸ் (ரலி) அவர்ைள் அறிவிக்கும் தசய்தியொகும்
என்று ஹொபிழ் முன்திர் அவர்ைள் குறிப்பிட்டுள்ளொர்ைள். (துஹ்பத்துல் அஹ்வதீ)
இக்ரிமொ, இப்னு அப்பொஸ் (ரலி) வழியொை அறிவிக்ைப்படும் இந்த அறிவிப்பொளர் ததொடகரப்
மபொன்று அழைிய ததொடர், தஸ்பீஹ் ததொழுகை ததொடர்பொை மவறு எதிலும்
அறிவிக்ைப்படவில்கல என்று இமொம் முஸ்லிம் குறிப்பிடுைிறொர்ைள்.

(துஹ்பத்துல் அஹ்வதீ)

இப்னுல் ஜவ்ஸீ அவர்ைள் இச்தசய்தியில் இடம் தபறும் மூஸொ பின் அப்துல் அஸீஸ்
என்பவர் யொர் என அறியப்படொதவர் என்று விமர்சித்து இப்னு அப்பொஸ் (ரலி) அவர்ைள்
மூலம் அறிவிக்ைப்படும் தசய்திகய இட்டுக்ைப்பட்டது என்று குறிப்பிடுைிறொர்ைள். இதற்கு
மறுப்பு ததரிவிக்கும் மபொது ஹொபிழ் இப்னு ஹஜர் அவர்ைள் மூஸொ பின் அப்துல் அஸீஸ்
என்பவர் யொர் என அறியப்படொதவர் என்று தசொல்லும் இப்னுல் ஜவ்ஸீன் கூற்று
தவறொனதொகும். ஏதனனில் இமொம் நஸயீ, இப்னுமயீன் ஆைிமயொர் இவகர நம்பைமொனவர்
என்று குறிப்பிட்டுள்ளொர்ைள்” என்று பதிலளிக்ைிறொர்ைள்.

(துஹ்பத்துல் அஹ்வதீ)

இந்த ஹதீஸ் ஏற்ைத்தக்ைது என்று மமற்ைண்ட அறிஞர்ைள் கூறி இருந்தொலும் மற்றும் பல

அறிஞர்ைள் தக்ை ைொரணங்ைளுடன் இகத பலவனமொனது
ீ என்று கூறியுள்ளனர்.

212 ‫ ص‬/ 4 ‫)ميزان اَلعتدال – الذهبي – (ج‬

8893 – ‫ فذكر حديث صَلة‬،‫) ما أعلمه روى عن غير الحكم بن أبان‬2( ‫ أبو شعيب القنبارى‬،‫ ق ] العدنى‬،‫موسى بن عبد العزيز [ د‬
‫ ولم يذكره أحد في كتب الضعفاء‬.‫ وغيرهم‬،‫ وإسحاق بن أبى إسرائيل‬،‫ وابنه عبدالرحمن بن بشر‬،‫ روى عنه بشر بن الحكم‬.‫التسبيح‬
‫ وقال أبو الفضل‬.‫ ربما أخطأ‬:‫ وقال ابن حبان‬.‫ ليس به بأس‬:‫وقال النسائي‬.‫ َل أرى به بأسا‬:‫ ولكن ما هو بالحُة قال ابن معين‬،‫أبدا‬
‫ وله خبر‬.‫ حديثه من المنكرات َلسيما والحكم بن أبان ليس أيضا بالثبت‬:‫ قلت‬.‫ ضعيف‬:‫ وقال ابن المدينى‬.‫ منكر الحديث‬: ‫السليمانى‬
‫آخر باَلسناد في القول إذا سمع الرعد – مروى في اَلدب للبخاري‬.

பலவனமொனவர்ைள்
ீ பட்டியலில் இவகர ஒருவரும் குறிப்பிடவில்கல. ஆனொல் இவர்
ஆதொரமொைக் தைொள்ளத்தக்ைவர் அல்லர். இவரிடம் நொன் எந்தக் குகறயும் ைொணவில்கல
என்று இப்னு மயீன் கூறுைிறொர். இவரிடம் குகற இல்கல என்று நஸயீ கூறுைிறொர். இவர்
சில மநரத்தில் தவறொை அறிவிப்பவர் என்று ஹொைிம் கூறுைிறொர்

இவர் ஹதீஸ் ைகலயில் மறுக்ைப்பட்டவர் என்று அபுல் ஃபழ்ல் அவர்ைள் கூறுைிறொர்ைள்.

இப்னுல் மதீன ீ அவர்ைள் இவர் பலவனமொனவர்

ீ என்று குறிப்பிடுைிறொர்ைள். (இமொம் தஹபீ)
நொன் கூறுைிமறன், இவருகடய ஹதீஸ்ைள் மறுக்ைப்படுகவைளில் உள்ளதொகும். குறிப்பொை
அல்ஹைம் பின் அபொன் என்பவர் மூலம் அறிவிப்பகவ. (இச்தசய்திகய அவர் அல்ஹைம்
பின் அபொன் மூலமம அறிவித்துள்ளொர்.) மமலும் அவரும் (அல்ஹைம் பின் அபொன்
என்பவரும்) உறுதியொனவர் இல்கல.

(நூல் : மீ ஸொனுல் இஃதிதொல் பொைம் 6, பக்ைம் 550)

552 ‫ ص‬/ 2 ‫ ابن حُر – (ج‬: ‫)تقريب التهذيب‬

6988- ‫موسى ابن عبد العزيز العدني أبو شعيب القنباري بكسر القاف وسكون النون ثم موحدة والقنبار حبال الليف صدوق سيء‬
‫الحفظ من الثامنة مات سنة خمس وسبعين ر د س‬

மூஸொ பின் அப்துல் அஸீஸ் என்பவர் நல்லவர் எனினும் மனன சக்தியில் மைளொறு
உள்ளவர் என்று ஹொபிழ் இப்னு ஹஜர் குறிப்பிடுைிறொர்ைள்.

(நூல் தக்ரீபுத் தஹ்தீப் பொைம் 1, பக்ைம் 552)

தஸ்பீஹ் ததொழுகை ததொடர்பொை இவ்வொறு பல விதமொன விமர்சனங்ைகளக் குறிப்பிடும்
ஹொபிழ் இப்னு ஹஜர் இறுதியொை இவ்வொறு கூறுைிறொர்ைள்.

7 ‫ ص‬/ 2 ‫)تلخيص الحبير – ابن حُر – (ج‬

‫وأما صَلة التسبيح فرواه أبو داود والترمذي وابن ماُة وابن خزيمة كلهم عن عبد الرحمن بن بشر بن الحكم عن موسى بن عبد‬
‫العزيز عن الحك م بن أبان عن عكرمة عن بن عباس قال قال رسول هللا صلى هللا عليه و سلم للعباس يا عباس يا عماه أَل أمنحك أَل‬
‫أحبوك الحديث بطوله وصححه أبو علي بن السكن والحاكم وادعى أن النسائي أخرُه في صحيحه عن عبد الرحمن بن بشر قال‬
‫وتابعه إسحاق بن أبي إسرائيل عن موسى وأن بن خزيمة ورآه عن محمد بن يحيى عن إبراهيم بن الحكم بن أبان عن أبيه مرسَل‬
‫وإبراهيم ضعيف قال المنذري وفي الباب عن أنس وأبي رافع وعبد هللا بن عمر وغيرهم وأمثلها حديث بن عباس قلت وفيه عن‬
‫الفضل بن عباس فحديث أبي رافع رواه الترمذي وحديث عبد هللا بن عمرو رواه الحاكم وسنده ضعيف وحديث أنس رواه الترمدي‬
‫أيضا وفيه نظر ألن لفظه َل يناسب ألفاظ صَلة التسبيح وقد تكلم عليه شيخنا في شرح الترمذي وحديث الفضل بن العباس ذكره‬
‫الترمذي وحديث عبد هللا بن عمرو بن العاص رواه أبو داود قال الدارقطني أصح شيء في فضائل سور القرآن قل هو هللا أحد وأصح‬
‫شيء في فضل الصَلة صَلة التسبيح وقال أبو ُعفر العقيلي ليس في صَلة التسبيح حديث يثبت وقال أبو بكر بن العربي ليس فيها‬
‫حديث صحيح وَل حسن وبالغ بن الُوزي فذكره في الموضوعات وصنف أبو موسى المديني ُزءا في تصحيحه فتباينا والحق أن‬
‫طرقه كلها ضعيفة وإن كان حديث بن عباس يقرب من شرط الحسن إَل أنه شاذ لشدة الفردية فيه وعدم المتابع والشاهد من وُه معتبر‬
‫ومخالفة هيئتها لهيئة باقي الصلوات وموسى بن عبد العزيز وإن كان صادقا صالحا فَل يحتمل منه هذا التفرد وقد ضعفها بن تيمية‬
‫والمزي وتوقف الذهبي حكاه بن عبد الهادي عنهم في أحكامه وقد اختلف كَلم الشيخ محيي الدين فوهاها في شرح المهذب فقال حديثها‬
‫ضعيف وفي استحبابها عندي نظر ألن فيها تغييرا لهيئة الصَلة‬

தஸ்பீஹ் ததொழுகை ததொடர்பொை வரும் அகனத்து வழிைளும் பலவனமொனகவயொகும்

ீ
என்பமத உண்கமயொன ைருத்தொகும். இப்னு அப்பொஸ் (ரலி) அவர்ைளின் ஹதீஸ் , ஹஸன்
என்ற தரத்தின் நிபந்தகனக்கு தநருக்ைமொை இருந்தொலும் அது ஷொத் ஆகும் (நம்பைமொன
அறிவிப்புக்கு மொற்றமொனது) இந்தச் தசய்தியில் ைடுகமயொன தனிக் ைருத்துக்ைள்
இருப்பதொலும் இதகன வலுப்படுத்தும் வகையில் சொன்றுைளும் மற்ற அறிவிப்புைளும்
இல்லொததொலும் மற்ற ததொழுகையின் முகறக்கு மொற்றமொைவும் இதன் முகற
இருப்பதொலும் (இச்தசய்தி பலவனம்
ீ அகடைிறது)

மூஸொ பின் அப்துல் அஸீஸ் என்பவர் உண்கமயொளரொைவும் நல்லவரொைவும் இருந்தொலும்

இவர் தனித்து அறிவிக்கும் இச்தசய்திகய ஏற்ை முடியொது. இவகர இப்னு கதமிய்யொ,
மிஸ்ஸி ஆைிமயொர் பலவனமொனவர்
ீ என்று குறிப்பிட்டுள்ளொர்ைள்.

(நூல்: தல்ைீ ஸுல் ஹபீர், பொைம் 2, பக்ைம் 8)

ஒட்டு தமொத்தமொை இந்த விமர்சனங்ைகளக் ைவனிக்கும் மபொது மூஸொ பின் அப்துல்

அஸீஸ் நல்லவர் என்றொலும் அவரிடம் நிகனவொற்றல் குகறவு உள்ளது. சில மநரங்ைளில்
இவர் தவறொை அறிவித்து விடுவொர். குறிப்பொை அல்ஹைம் பின் அபொன் வழியொை
அறிவிக்கும் தசய்திைளில் இந்தக் குகறபொடு இருக்ைிறது என்று அறிந்து தைொள்ைிமறொம்.
ஒரு அறிவிப்பளொகரப் பற்றி குகறயொைவும் நிகறயொைவும் விமர்சனம் வந்து, அந்தக் குகற
தக்ை ைொரணத்துடனும் இருந்தொல் குகற கூறும் விமரசனத்துக்மை முன்னுரிகம அளிக்ை
மவண்டும் என்று அகனவரும் ஏற்றுக் தைொண்ட விதியின் அடிப்பகடயில் இது
பலவனமொன
ீ தசய்தி என்பதில் எந்தச் சந்மதைமும் இல்கல.

தஸ்பீஹ் ததொழுகை என்பது ஏகனய ததொழுகை மபொல் இல்லொமல் பல முகறைளில்

மொற்றமொை அகமந்துள்ளது. அவ்வொறு இருக்கும் மபொது அகத நகடமுகறப்படுத்த
சரியொன, ஆதொரப்பூர்மொன ஹதீஸ்ைள் இருக்ை மவண்டும். ஆனொல் எந்தக் குகறயும்
இல்லொத தசய்திைள் இல்கல. பல அறிவிப்புைள் இருந்தொலும் அகனத்திலும் குகறைள்
நிகறந்து ைிடக்ைின்றன. மமலும் பல அறிவிப்புைள் தஸ்பீஹின் எண்ணிக்கை பற்றியும்
அகதச் தசொல்ல மவண்டிய இடங்ைள் பற்றியும் மொற்றமொன ைருத்துக்ைகளத்
ததரிவிக்ைின்றன. எனமவ தஸ்பீஹ் ததொழுகை என்ற தபயரில் ததொழுகை ைிகடயொது,
அதற்கு ஆதொரப்பூர்மொன ஹதீஸ்ைள் இல்கல என்று பல அறிஞர்ைள் குறிப்பிட்டுள்ளனர்.
இதுமவ சரியொன ைருத்தொகும்.

மற்ற அறிஞர்ைள் சுட்டிக்ைொட்டொத இன்தனொரு குகறயும் இதில் ைொணப்படுைிறது. நபிைள்

நொயைம் (ஸல்) அவர்ைள் எழுதப்படிக்ைத் ததரியொதவர்ைளொை இருந்தொலும் அவர்ைளின்
மபச்சு நகட உயர்ந்த தரத்தில் அகமந்திருக்கும். ஆனொல் இந்த ஹதீஸின் தமொழி நகட
அந்தத் தரத்தில் அகமயவில்கல.

என் தபரிய தந்கதமய! உங்ைளுடன் உள்ள உறவுக் ைடகன நிகறமவற்றட்டுமொ?

உங்ைளுக்கு பிரதிபலன் எதிர்பொர்க்ைொமல் வழங்ைட்டுமொ? உங்ைளுக்கு நொன் பயனுள்ளகதக்
கூறட்டுமொ?”

நொன் உனக்கு பிரதிபலன் எதிர்பொர்க்ைொத அன்பளிப்கப வழங்குைிமறன்; உனக்கு

நன்கமகயத் தருைிமறன்; உனக்கு ஒரு தைொகடகய அளிக்ைின்மறன்

உமக்கு அன்பளிப்பு வழங்ைவொ? உபைொரம் தசய்யவொ? தொனம் தசய்யவொ? (இந்த

நற்தசயலுக்கு) உன்கனத் மதர்வு தசய்யவொ? வழங்ைட்டுமொ? வழங்ைட்டுமொ?

உமக்கு அன்பளிப்பு வழங்ைவொ? நற்தசய்தி கூறவொ? உபைொரம் தசய்யவொ? ைொணிக்கை தரவொ?

தஸ்பீஹ் ததொழுகை பற்றிய அகனத்து ஹதீஸ்ைளும் தசொல்லி கவத்தது மபொல் இந்த

நகடதொன் பயன்படுத்தப்பட்டுள்ளது.

நொம் கூட ஒரு தசய்திகய இது மபொல் கூற மொட்மடொம். ஒமர தசய்திகய பத்து வகையொன
வொர்த்கதைகளப் பய்ன்படுத்தி கூறினொல் அது மக்ைளுக்கு தவறுப்பொைத் மதொன்றும். மிைச்
சிறந்த தசொல்லொற்றல் தபற்றிருந்த நபிைள் நொயைம் (ஸல்) அவர்ைளின் ஹதீஸ்ைளுடன்
இகத ஒப்பிட்டுப் பொர்க்கும் மபொது இது அந்த நகடயில் இருந்து தவகு தூரம் விலைியதொக்
உள்ளகத இதிலிருந்து அறிந்து தைொள்ளலொம்.