Upotreba droge u sportu

▪Upotreba droge u sportu seže vekovima unazad,

otprilike sve do samog pronalaska koncepta sporta.
▪Doping je način na koji sportisti zloupotrebom
hemijskih sredstava, ali i drugim vrstama medicinskih
intervencija pokušavaju da nadmaše u rezultatima
ostale sportiste ili sopstvene najbolje rezultate na štetu
sopstvenog zdravlja.
▪ Značenje dopinga: Doping se definiše kao “prisustvo
zabranjene supstance ili njenih metabolita i markera u
telesnom uzorku sportiste” i kao “korišćenje ili pokušaj
korišćenja zabranjene supstance ili metoda u cilju
poboljšanja sportskog rezultata”.

 Mere protiv dopinga

▪Međunarodni Olimpijski komitet (MOK) je 1967. godine
prvi put sastavio Listu zabranjenih supstanci koja je
vremenom modifikovana i ažurirana sa promenama u
korišćenju doping supstanci i metoda. Svetska
antidoping agencija (WADA) je osnovana 2004. godine
sa ciljem da koordinira borbu protiv dopinga.

 Lista zabranjenih supstanci:

▪Supstance koje su zabranjene uvek (na

takmičenju i van takmičenja): Anabolički agensi,
hormoni i srodne supstance, beta-2 agonisti,
agensi sa antiestrogenom aktivnošću, diuretici i
drugi maskirajući agensi
▪ Supstance koje su zabranjene samo na
takmičenjima: stimulansi, narkotici, kanabinoidi i
glukokortikoidi
▪ Supstance koje su zabranjene samo u
pojedinim sportovima: alkohol i beta blokatori.
▪ Pojam zabranjene metode obuhvata sledeće:
poboljšanje transporta kiseonika, hemijske i
fizičke manipulacije i genski doping.

 Nelegalni doping lekovi u sportu:

▪Anabolički steroidi: oni su popularni agensi u

aktivnostima gde se rasprostranjenost i snaga čine za
performanse. Sinetičke verzije steroida su popularne
kod bodibildera.
▪ Testisteron i srodni hormoni: testosteron je
prirodni muški hormon a njegovo poboljsanje će
obezbediti anabolički efekat. Npr DHEA
▪ Anfetamini u mnogim oblicima i supstancama
poput kokaina koji pružaju stimulativne efekte i
korisćene su u raznim sportovima.
▪Eritroretin je ero. hormon koji povećava proizvodnju
krvnih zrnaca i poboljšava dostupnost kisonika ktivima.
▪ Diuretici i drugi maskirani agensi kada se koriste
stereoidi i druge droge neizbežno ostavljaju trag koji
testeri mogu pronaći. Jedan od načina da se to izbegne
je korišćenje drugog agensa koji povećava izlaz u urinu
koji bi mogao izlučiti tragove zabranjene droge.
▪ Hormon rasta HGH već dugi niz godina koriste
bodibilderi a od skoro i sportski sprinteri.

 Objašnjenje gore navedenog

▪Sve gore navedeno se smatra za doping i samim tim je

zabranjeno, zbog dva osnovna razloga:
1. Poboljšanje sportskog rezultata, tačnije nefer
takmicenje
2. a) Zdravstveni neželjeni efekti doping supstanci zavise
od tipa supstance, količine i dužine unosa kao i od
osetljivosti samog organizma na unos određene
supstance
b) Takođe, sportisti često uzimaju kombinaciju više
supstanci u visokim dozama što može dovesti do
njihove interakcije u telu.

 Istrazivanje

▪U istraživanju je učestvovalo ukupno 200 studenata

Fakulteta fizičkog vaspitanja i sporta, od čega 100
studenata Univerziteta u Istočnom Sarajevu i 100
studenata iz Indije, starosnog doba od 18-26 godina. Od
ukupnog uzorka 170 (85%) su bili ispitanici muškog pola,
dok je 30 (15%) ženskog pola
▪ Osnovni cilj istraživanja je bio da se proveri nivo
znanja, utvrde stavovi studenata i utvrde njihove
međusobne razlike o upotrebi zabranjenih supstanci u
sportu

 ▪Dobijeni su relevantni rezultati koji su globalni

pokazatelji informisanosti, znanja i stavova populacije
studenata fizičkog vaspitanja i sporta o sve većem
problemu današnjeg modernog sporta koga nazivamo
doping.
▪ Od ukupnog uzorka, čak 85% studenata oba subuzorka
su označili atletiku kao sport sa najviše doping afera, a
zatim sledi biciklizam (43%), bodibilding i dizanje tegova
(22%), dok su sportske igre sa (28%), Cricket (25%),
Streljaštvo i Šah sa (19%), kao sportovi sa najmanjim
brojem doping afera.

 Zaključak
▪Sa godinama je sve veća upotreba stimulativnih
sredstava dovodila do bolesti pa i smrtnih slučajeva,
zbog čega se javila potreba za kontrolisanjem
stimulativnih sredstava koje se koriste, odnosno doping
kontrola.
▪ Shodno razvojom tehnologije i sporta povećao se i
broj sredstva za poboljšanje ljudskih mogućnosti koje
doprinose postizanju boljih rezultata, ali na štetu
zdravlja.