Ang iba’t – ibang akdang pampanitikan ay pinaniniwalaan ng mga tao sa

Mediterranean na nagsimula sa kanila. Kumalat ito sa maraming parte ng mundo

mula sa mga simbolong larawan, na naging likhang-sining, hanngang nabuo bilang
panitikan. Ang mga akdang nagmula sa Mediterranean na tunay na tumatak sa
mga puso at isipan ng iba’t – ibang lahi ay hindi na mabilang sa mga daliri. Dahil
dito ay naimpluwensiyahan ang panitikan ng maraming bansa kabilang na ang
Pilipinas. Nagdulot ito ng malaking pagbabago sa mga kaugalian, kultura,
pamumuhay, pamantayan, at paniniwala ng bawat bansa.

Sa kabilang banda ng impluwensiyang naganap ay nakatulong naman ito na

maisalamin ang mga sinaunang kultura at tradisyon ng tao. Sa pamamagitan nito
ay higit pang mauunawaan at mabubuksan ang kaisipan ng mamamayan particular
ng kabataan o susunod na henerasyon ang tungkol sa nakaraan.

Nilalaman

Ang mitolohiya ay nangangahulugan pag – aaralng mito at alamat. Ito ay

katumbas ng mythology sa wikang Ingles na mula sa salitang – ugat na myth na
hango naman sa Latin na mythos at galing sa salitang Griyego na muthos na ang
ibig sabihin ay “kuwento”.

Ang kuwento ng mitolohiya ay umiikot sa mga sinaunang paniniwala o

pananampalataya na kung saan ang diyos at diyosa (demigod – kalahating diyos at
kalahating tao) ang tauhang gumaganap taglay ang kapangyarihang wala sa
karaniwang mortal. Isa sa mga sikat na mitolohiyang nakaimpluwensya maging sa
panitikan ng Pilipinas ay ang mitolohiyang Griyego. Ilan sa mga sikat na tauhan sa
mitolohiyang ito ang mga diyos na sina Zeus, Aphrodite, Athena, at marami pang
iba.

Upang lubos na makilala ang mitolohiyang Griyego, mabuting makilala mo ang

ilang pangunahing tauhan ng mitolohiya.

Zeus – Pinuno ng mga Diyos sa Olympus. Ang pinakamakapangyarihan,

pinakamataas o supremong Diyos.
Hera – Diyosa ng langit, mga babae, kasal at panganganak.
Poseidon – Diyos ng karagatan.
Hades – Diyos ng kamatayan at ang pinuno ng Tartarus.
Ares – Diyos ng Digmaan.
Apollo – Diyos ng propesiya, liwanag, araw, musika at panulaan.
Artemis – Diyosa ng buwan, pangangaso, ligaw na hayop at tagapagtanggol ng
mga bata.
Athena – Diyosa ng karunungan, sining, industriya, digmaan at katusuhan.
Hephaestus – Diyos ng apoy at sining ng iskultura.
Hermes – Diyos ng komersiyo, siyensiya, biyahero, medisina, laro, pagnanakaw,
at panlilinlang.
Aphrodite – Diyosa ng kagandahan at pag – ibig.
Hestia – Diyosa ng tahanan, at apoy mula sa pugon.

Narito ang ilang gabay at pamamaraan sa pagsulat ng mitolohiya.

1. Pagdesisyunan ang lunan ng iyong mitolohiya. Paglalarawan ng lokasyon ang
pinakamagandang pagsimulan ng mitolohiya. Kung gagawin sa ibang lugar, araling
mabuti ang kultura at paraan ng pamumuhay sa lugar na mapipiling lunan ng
mitolohiya upang mas maging makatotohanan ito.

2. Buoin ang mga tauhan ng iyong mitolohiya. Karaniwan ng mga mitolohiya ay

binubuo ng mga diyos o diyosa, kung kaya’t makatutulong kung magbabasa ka
tungkol sa mga katangian nila. Gumamit ka ng mga katangian nila na maaaring
makatulong sa pagbuo ng iyong mitolohiya.

3. Bumuo ng angkop na pangalan para sa tauhan. Ang pangalan ng mga tao at

lugar ay maaaring desisyunan na agad. Tiyakin na ang pangalan ng mga tauhan ay
naayon sa kultura ng lugar na iyong napili. Gawin ding madaling basahin at
bigkasin ang mga pangalan.

4. Huwag gawing komplikado ang kuwento ng iyong mitolohiya. Sikaping maging

maikliat simple ang mitolohiya. Kung mahaba ito, tiyakin ang maayos na
pagkakasunod -sunod ng pangyayari upang maging malinaw ang katapusan.

5. Tapusin ang mitolohiya sa pamamagitan ng solusyon at pagsagot sa

pangunahing tanong. Kapag ang mitolohiya ay nagtatapos sa pagkamatay ng
pangunahing tauhan, siguraduhing maglalagay ng dahilan sa kamatayan.
Kailangang may kaugnayan ito sa buong kuwento. Kailangan mo ring maglagay ng
mensahe o aral tungkol sa tadhana, pagiging sakim o kaya ay kalikasan ng tao na
kadalasang nakikita sa mga mitolohiya.
WIKA AT GRAMATIKA: PANDIWA BILANG AKSIYON, PANGYAYARI, AT
KARANASAN

Ang pandiwa ay isang bahagi ng pananalita na nagsasaad ng kilos. Ito ay

maaaring gamitin sa pangungusap bilang aksiyon, pangyayari, at karanasan.

Ang sumusunod ay ang mga gamit ng pandiwa sa isang pangungusap.

1. Aksiyon – ang pandiwa ay nagsasaad ng aksiyon o kilos kung ito ay nakapokus

sa kilos ng taong gumaganap nito. Ginagamitan ito ng mga panlap na –um, mag-,
mang-, makipag-, at –an/-han.

Halimbawa:
a. Si Venus ay gumawa ng mga paraan para pahirapan si Psyche.
b. Muntikan nang magkahiwalay sina Cupid a Psyche.

2. Pangyayari – Ang pandiwa ay tinatawag na tagatanggap ng pangyayari kung ito

ay nagsasaad ng pangyayari o may nagaganap na proseso. Ginagamitan ito ng mga
panlapi na i-, -an, ipa-, at –in.
Halimbawa:
a. Ipinahatid si Psyche sa lugar na malayo.
b. Iniutos niyang ipatahi ng magandang damit si Psyche.

3. Karanasan – Ang pandiwa ay nagsasaad ng karanasan o kalagayan ng paksa sa

pangungusap kung ito ay humuhudyat ng damdamin o saloobin.
Halimbawa:
a. Si Cupid ay nagalak nang makita si Psyche.
b. Namangha si Cupid sa ganda ni Psyche.

Ang salitang parabula ay buhat sa salitang Griyego na “parabole”. Ito’y

matandang salita na nangangahulugang pagtatabihin ang dalawang bagay upang
pagtularin. Ito ay gumagamit ng pagtutulad at metapora upang bigyan ng diin
ang kahulugan.

Ang parabula ay isang kuwentong hinango sa Bibiliya. Ito ay galing sa

salitang Ingles na parable na hango naman sa salitang Griyego na parabole na
ang ibig sabihin ay maikling sanaysay tungkol sa buhay na maaaring mangyari o
nangyari na. Ang layunin nito ay magbigay patnubay, aral o kagandahang – asal sa
mga mambabasa. Ito ay maaari ding maging gabay ng isang taong
nangangailangan ng pagbabago at pagdedesisyon. Gumagamit ang paraula ng mga
masisining na pananalita na tumutulong sa isang tao na maintindihan ang ano
mang hindi niya alam o nakalilito sa kaniya gamit ang mga bagay na dati na niyang
alam.

Elemento ng Parabula

Ang sumusunod ay ang mga elemento ng parabula.

1. Tauhan – tumutukoy ito sa mga karakter na gumaganap sa kuwento.

2. Tagpuan – tumutukoy ito sa oras, panahon, at lugar na pinagyarihan ng
bawat tagpo o pangyayari sa kuwento.
3. Banghay – tumutukoy ito sa pagkakasunod – sunod ng mga pangyayari.
4. Aral – tumutukoy ito sa mga mahahalagang mensahe o kaisioan na
makukuha sa kuwento.

WIKA AT GRAMATIKA: ANGKOP NA PANG-UGNAY SA PAGSASALAYSAY

Ang pagsasalaysay ay isang pamamaraang pagpapahayag na

may layuning magkuwento ng mga pangyayari. Ito ay maaring isalaysay
sa anyong pasalita o pasulat at nagpapabatid ng mga pangyayaring may
kaugnayan mula sa pananaw ng nagsasalaysay. Ang karanasan at
kapaligiran ay maaaring pagmulan ng pagsasalaysay.

Ang sumusunod ay ang mga halimbawa ng angkop na paggamit

sa mga pang – ugnay sa pagsasalaysay.

LAYUNIN PANG – UGNAY SA

PAGSASALAYSAY
1. Pagdaragdag o At, saka, pato, gayundin,bukod dito,
Pagpupuno una (ikalawa, ikatlo…)

Dagdag pa rito, susunod, sa ibabaw ng

lahat, rin/din
 2. Pagtutulad oGaya ng, katulad ng, kawangis ng,
Paghahambing gayundin (naman), animo’y, anaki’y,
kapara, tila
3. Pag - iiba Ngunit, subalit, datapwat, sa kabilang
dako, maliban sa/kay
4. Paglalahad ng Sa ganoon/sa ganito, sa wakas, sa
Bunga o dakong huli, kung gayon, samakatuwid,
Kinalabasan sa madaling sabi, alinsunod dito,
bilang resulta
5. Paglipas ng samantala, habang, sa bandang huli, sa
Panahon loob ng madaling panahon, di naglaon,
hanggang sa
6. Pagwawakas Sa wakas, sa kabuuan, sa madaling
salita, bilang pagwawakas, kaya nga,
sa kalahatan, suma-total
Mula sa aklat na “Retorika: Susi sa Masining na Pagpapahayag” ni
Paquito Badayos at “Retorika: Masining na Pagpapahayag” ni Jose
Arrogante.

Pagkiklino (clining) – ito ay pagsasaayos ng kahulugan ng salita ayon sa

intensidad o tinig ng kahulugang nais ipahiwatig.

Halimbawa:

 Matinding galit na halos gusto nang makapanakit

 Matinding galit sa dibdib na matagal bago mawala
 Tumatagal na inis
 Tumatagal na tampo

 Munting galit na madaling mawala

 Damdamin na pagkagalit bunga ng maliit na bagay

lamang