Chöông 5:

THÒ TRÖÔØNG
CAÏNH TRANH HOAØN HẢO
(Perfect competition market)

1
 NỘI DUNG

19/07/2021
1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN

2. HIEÄU QUAÛ CUÛA THÒ TRÖÔØNG CAÏNH

TRANH HOAØN HẢO

2
 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN

1.1. Ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng:

19/07/2021
▪ Nhieàu ngöôøi tham gia vaøo thò tröôøng→
thò phaàn cuûa töøng ngöôøi raát nhoû →
người mua vaø ngöôøi baùn khoâng coù khaû
naêng aûnh höôûng ñeán giaù.
▪ Vieäc gia nhaäp vaø ruùt lui khoûi thò tröôøng
cuûa DN vaø caù nhaân: deã daøng
▪ Saûn phaåm ñoàng nhaát 3

▪ Thoâng tin hoaøn haûo cho cả NM & NB.

 1.2. Ñaëc ñieåm cuûa doanh nghieäp:
P (S)
P * Đường cầu

19/07/2021
P0 (d) P0

Đường cầu hoaøn toaøn co daõn

(D)

q Q0 Q4
1 doanh nghieäp Thò tröôøng
 * Toång doanh thu (Total Revenue):
Toång doanh thu laø toaøn boä soá tieàn maø DN

19/07/2021
thu veà khi baùn moät soá löôïng saûn phaåm treân
thò tröôøng
TR = P x q
• P: DN baùn nhöõng möùc saûn löôïng khaùc nhau
theo cuøng moät möùc giaù thò tröôøng.
• TR laø ñöôøng thaúng ñi qua goác O
• Ñoä doác khoâng ñoåi laø P
5
 TR

19/07/2021
TR = P.q
TR2 B
A ∆TR
TR1
∆Q

P
Q
0

6
* Doanh thu bieân (MR- Marginal revenue):
Doanh thu bieân laø doanh thu taêng theâm trong

19/07/2021
toång doanh thu khi DN baùn theâm moät ñôn vò
saûn phaåm
MRq = TRq – TRq-1

TR MR =
dTR
MR =
q dq

→ Trong thị trường cạnh tranh hoàn toàn:

MR = P 7
 * Doanh thu trung bình
(AR- Average Revenue):

19/07/2021
Laø doanh thu tính trung bình cho moãi
ñôn vò saûn phaåm baùn ra:
P
TR
AR = =P
q

(d)
P0
(AR) (MR)

8
Q1 Q2 Q
* Lợi nhuận: TPr – Total Profit

19/07/2021
Laø phaàn cheânh leäch giöõa toång doanh thu
(TR) vaø toång chi phí (TC)

TPr (Π) = TR - TC

9
 1.3. Phaân tích ngaén haïn:

19/07/2021
Pr = TR – TC
Pr = P.Q – AC.Q
Pr = (P – AC).Q
=> Coù 3 tröôøng hôïp:
P > AC  Pr > 0 : Laõi
P = AC  Pr = 0 : Hoaø voán
P < AC  Pr < 0 : Loã
10
 1.3. Phaân tích ngaén haïn:
Phaân tích baèng ñaïi soá

19/07/2021
DN ñaït toái ña hoaù lôïi nhuaän khi:
TR – TC = max

Nguyeân taéc ñeå ñaït toái ña hoaù lôïi nhuaän:

→ saûn xuaát taïi q* <=>
MR = MC = P 11
 Phaân tích baèng ñoà thò TC TR
$
D

19/07/2021
A
Taïi Q* ñoä doác cuûa ñöôøng
TC & TR baèng nhau
B
C

Q1 Q* Q2 Q

Toái ña hoaù lôïi nhuaän 12

 * Tối đa hoá lợi nhuận:
Phaàn Π giảm đi khi tăng sản
P lượng từ Q* đến Q2 (MC>MR)

19/07/2021
Phaàn Π tăng thêm khi tăng sản
lượng từ Q1 đến Q* (MR>MC) MC

Tổng lợi nhuận

AC
A (d)
AR0= P
(MR),(AR)
AC0 B

Q
Q1 Q* Q2 13
Ví dụ 1

19/07/2021
Công ty A là một doanh nghiệp nhỏ vì vậy là
người chấp nhận giá trên thị trường. Đơn giá
sản phẩm là 20 đơn vị tiền. Hàm số tổng chi
phí sản xuất của công ty là:
TC = 0,1q2 + 10q + 50
Trong đó q là số lượng sản phẩm.
Công ty nên chọn số lượng sản phẩm là bao
nhiêu để tối đa hóa lợi nhuận?
14
Q=50
 Ví dụ 2
Một thị trường cạnh tranh hoàn hảo có đường

19/07/2021
cầu là QD = 1000-2P
và cung là QS = 125 + 3P.
Một hãng hoạt động trong thị trường này có
hàm chi phí là TC = 10 + 0.2q2.
Hãy xác định sản lượng để doanh nghiệp này
tối đa hoá lợi nhuận. Lợi nhuận tối đa đó là
bao nhiêu?
Q = 437,5
15
Пmax = 38271,25
 Các quyết định sản xuất của doanh nghiệp
P MC

19/07/2021
AC
Ngưỡng sinh lời
P1 AVC MR1

MR2
P2
MR3
P3
MR4
P4
P5 MR5

Ngưỡng đóng cửa

q4 q3 q2 q1 q 16
* Tối thiểu hoá lỗ
Tiếp tục sản xuất Đóng cửa

19/07/2021
 TR <TC  TR <TC
 AVCMin ≤ P ≤ ACMin  P < AVCMin (tại P4)
(từ P4 đến P2)  Lỗ VC + FC
 Sản xuất tại q3:
MC = MR3 = P3
 Lỗ FC

 Lưu ý: khoản lỗ này vẫn

nhỏ hơn tổng chi phí cố
17
định TFC.
* Hòa vốn

19/07/2021
 TR = TC = TFC + TVC hay
 P = ACMin
 Sản xuất tại:
 q*= q2: MC = MR = P.

18
 Tóm tắt các quyết định sản xuất

19/07/2021
Điều kiện
đầu tiên Nếu Thì Quyết định

P > ACMin Tối đa hoá

lợi nhuận Phát huy!
P = ACMin Hoà vốn Tiếp tục!
MR =MC
AVCMin< P < ACMin Lỗ Hoạt động để
bù lỗ định phí!

P <= AVCMin Lỗ Đóng cửa!

19
 * Đường cung Doanh nghiệp:
P
MC

19/07/2021
S
AC
P1 AVC MR1

P2 MR2
P3 MR3
MR4
P4
P5 MR5

q4 q3 q2 q1 q

Ñöôøng cung cuûa DN laø moät phaàn cuûa ñöôøng MC,

töø AVCmin trôû leân
20
→ Haøm cung cuûa DN: P = MC
 * Đường cung thị trường
P S
s1 s2 s3

19/07/2021
P3

P2
P1

0 2 6 8 10 11 15 19 31 Q

Đường cung thị trường ngắn hạn cho biết tổng sản lượng mà
các doanh nghiệp trong ngành sẵn lòng cung ứng với các mức 21

giá khác nhau => QS = q1+q2 + q3

 Thặng dư sản xuất
(PS - Producer surplus)

19/07/2021
➢ Thặng dư sản xuất (PS) của doanh nghiệp

Thặng dư sản xuất (PS) của doanh nghiệp là chênh

lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí biên hay
tổng chi phí biến đổi
PS = TR - ∑MC
PS = TR - TVC

22
$/Q PS = TR - TVC
MC

19/07/2021
AVC

A
P
d, MR
I
V
B
C

Q
Q
23
 Thặng dư sản xuất
(Producer surplus)

19/07/2021
P Treân ñoà thò ñoù laø dieän tích cuûa phaàn
naèm döôùi möùc giaù thò tröôøng nhöng
naèm treân ñöôøng chi phí bieân cuûa DN MC (S)

P3 D = MR
P2
P1
P0

0 Q1 Q2 Q3 Q 24
 Thặng dư sản xuất
(PS - Producer surplus)

19/07/2021
➢ Thặng dư sản xuất (PS) của ngành

− Thaëng dö SX cuûa ngaønh laø toång coäng

thaëng dö saûn xuaát cuûa caùc DN
− Laø phaàn dieän tích naèm treân ñöôøng cung
vaø döôùi ñöôøng giaù thò tröôøng

25
P
Thaëng dö SX cuûa ngaønh
S

19/07/2021
CS
E
P
PS

0 Q
Q

26
1.4. Phaân tích trong daøi hạn:
 Trong ngắn hạn, DN sẽ tiếp tục kinh doanh nếu:

19/07/2021
P > AVCmin (chờ cơ hội tăng giá…)
 Trong dài hạn, DN sẽ ra khỏi thị trường nếu:
P ≤ AVCmin (thua lỗ)
 DN:Quy mô sản xuất thay ñoåi theo yù muoán.
 Ngaønh: Quy mô sản xuất cuûa ngaønh thay ñoåi:
− Caùc DN môùi gia nhaäp ngaønh neáu caùc DN hieän
coù ñang thu ñöôïc Pr > 0: →S↑
− Caùc DN hieän coù seõ rôøi boû ngaønh neáu bò loã trong
ngaén haïn Pr < 0 : → S↓ 27
1.4. Phaân tích trong daøi hạn:
o Caân baèng daøi haïn cuûa ngaønh:

19/07/2021
Khi P > LAC:Pr > 0→ Caùc DN môùi gia nhaäp ngaønh
→S↑P↓
P↓> LAC: DN môùi tieáp tuïc gia nhaäp ngaønh…..
Cho ñeán khi ↓P1 = LACmin: Pr = 0
 Caùc DN thoâi gia nhaäp ngaønh
Caùc DN hieän coøn laïi seõ SX ôû Q1: LMC= MR = P1
Taïi Q1:
SAC1min=LACmin=SMC1 = LMC =MR =P1 28

Ngaønh ñaït traïng thaùi caân baèng daøi haïn

 $/Q
LMC1
LAC1

19/07/2021
SMC1
SAC1

P1= LACmin d1
M

Q
0
Q1
29
 2. HIEÄU QUAÛ CUÛA THÒ TRÖÔØNG
CAÏNH TRANH HOAØN HẢO

19/07/2021
2.1. Giaù vaø chi phí trung bình

30
2.2. Hieäu quaû kinh teá
2.3. Hieäu quaû phuùc lôïi töø caùc chính saùch
 2.1. Giaù vaø chi phí trung bình

19/07/2021
o P = LACmin
o Ngöôøi tieâu duøng ñöôïc lôïi treân caû hai
maët:
− Mua ñöôïc SP vôùi P thaáp nhaát
− Q tieâu thuï lôùn, thoaû maõn nhu caàu cao
nhaát

31
 2.2. Hieäu quaû kinh teá

19/07/2021
o Ñaây laø thò tröôøng hoaït ñoäng coù hieäu quaû
nhaát vì:
– Caùc DN ñeàu thieát laäp ñöôïc qui moâ SX
toái öu
– SX ôû Q toái öu coù LACmin

32
2.3. Hieäu quaû phuùc lôïi töø caùc chính saùch

Chính phuû can thieäp cuûa vaøo thò tröôøng khi

19/07/2021
thò tröôøng hoaït ñoäng keùm hieäu quaû, vôùi caùc
chính saùch nhö:
• Giaù traàn, Giaù saøn
• Thueá, Trôï caáp

33
 P
Giaù traàn

19/07/2021
S

∆CS = A - B
B E
P ∆PS = -A - C
A C
PMAX

D
0 QS Q QD Q

∆CS (Custom Surplus): Thặng dư tiêu dùng

∆PS (Producer Surplus): Thặng dư sản xuất 34
 Giaù saøn
P

19/07/2021
S

35
P min
∆CS = -A- B
A B E
P ∆PS = A- C -D
C

Q
QD Q QS
LUYỆN TẬP

19/07/2021
36
 Bài tập 5.1
Moät doanh nghieäp nhoû baùn haøng theo giaù thò

19/07/2021
tröôøng coù haøm toång chi phí trong ngaén haïn:
TC = (1/8)q2 + 20q + 800
Xaùc ñònh saûn löôïng vaø lôïi nhuaän cuûa DN khi
giaù thò tröôøng laø:
a. P1 = 20 q = 0; Π = 0

b. P2 = 40 q = 80; Π = 0

c. P3 = 60 q = 80; Π = 2400 37
 Baøi tập 5.2
Trong moät thò tröôøng caïnh tranh hoaøn toaøn coù 80

19/07/2021
ngöôøi mua vaø 60 ngöôøi baùn. Moãi ngöôøi mua ñeàu
coù haøm soá caàu gioáng nhau laø:
(d): P = -20q + 164
Moãi moät ngöôøi baùn ñeàu coù haøm chi phí gioáng
nhau laø: TC = 3q2 + 24q
1. Xaùc ñònh ñöôøng caàu thò tröôøng D? QD = -4P + 656
2. Xaùc ñònh ñöôøng cung thò tröôøng. QS = 10P - 240
3. Xaùc ñònh giaù caû vaø saûn löôïng caân baèng cuûa thò
tröôøng P = 64 Q = 400 38

4. Xaùc ñònh lôïi nhuaän cuûa moãi DN ñaït ñöôïcΠ. /DN = 133
 Baøi tập 5.3
Giaû söû coù 1000 DN gioáng heät nhau. Moãi

19/07/2021
DN coù 1 ñöôøng chi phí bieân:
MC = q –5
Soá caàu thò tröôøng laø: QD = 20.000 – 500P
1. Tìm phöông trình ñöôøng cung cuûa thò
tröôøng. Q = 1000P + 5000
S

2. Xaùc ñònh giaù vaø saûn löôïng caân baèng.

P = 10 Q = 15000 39
 Bài tập 5.4
Moät DN caïnh tranh hoaøn toaøn coù soá lieäu veà toång chi
phí bieán ñoåi ngaén haïn nhö sau:

19/07/2021
Q 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

TVC 130 150 169 190 213 238 266 297 332 372 420 478

a. Tìm q* (để tối đa hóa lợi nhuận) bieát P = 40 a. q* = 14

b. Tính lôïi nhuaän cöïc ñaïi bieát rằng taïi q*, AFC= 5.
c. Xaùc ñònh ngöôõng cöûa sinh lôøi vaø ngöôõng cöûa ñoùng
cöûa cuûa DN. b. Πmax = 118
c. Ngưỡng cửa sinh lời ACmin: q=11; AC= 30,55 40
Ngưỡng cửa đóng cửa AVCmin: q=9; AVC= 23,67