9/25/2019

CHƯƠNG 7
Thị trường cạnh tranh hoàn hảo
(Firms in Competitive Markets)

7.1. Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì?

7.2. Tối đa hóa lợi nhuận
7.3. Đường cung thị trường cạnh tranh hoàn hảo

7.1. Thị trường cạnh tranh hoàn hảo

là gì
7.1.1. Đặc điểm của thị trường
1. Nhiều người mua và nhiều người bán.

2. Sản phẩm tương đồng.

3. Doanh nghiệp tự do gia nhập và rời khỏi thị trường

 Từ (1) & (2), có thể kết luận cả người bán và

người mua là “người chấp nhận giá” (“price
taker”)

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 1

7.1.2. Các loại Doanh thu (Revenue)

 Tổng doanh thu TR = P x Q

(Total revenue - TR)

 Doanh thu trung bình TR

AR = =P
(Average revenue - AR) Q

 Doanh thu biên

(Marginal revenue - MR): ∆TR
Mức thay đổi của TR từ việc bán MR =
∆Q
thêm được một đơn vị hàng hóa

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 2

1
 9/25/2019

Bài tập tình huống1

Tính TR, AR, MR
Điền vào các chỗ trống trong bảng:

Q P TR AR MR

0 $10 n/a

1 $10 $10

2 $10

3 $10

4 $10 $40
$10
5 $10 $50

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 3

Bài tập tình huống1

Đáp án
Điền vào các chỗ trống trong bảng:
TR ∆TR
Q P TR = P x Q AR = MR =
Q ∆Q
0 $10 $0 n/a
$10
1 $10 $10 $10
MR = P $10
2 $10 $20 $10
$10
3 $10 $30 $10
$10
4 $10 $40 $10
$10
5 $10 $50 $10
9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 4

Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo:

MR = P
 Một doanh nghiệp cạnh tranh hoàn hảo có thể
tăng sản lượng mà không tác động gì đến giá thị
trường.
 Vì thế, khi tăng thêm một đơn vị hàng hóa sẽ làm
doanh thu tăng bằng với mức P. Nghĩa là MR=P

MR = P chỉ đúng với trường

hợp doanh nghiệp trong thị
trường cạnh tranh hoàn hảo.

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 5

2
 9/25/2019

7.2. Tối đa hóa lợi nhuận

(Profit Maximization)
7.2. 1. Nguyên tắc tối đa hóa lợi nhuận
 Tại mức Q doanh nghiệp có thể tối đa hóa lợi
nhuận?
 Để trả lời câu hỏi này, “hãy suy nghĩ tại điểm cận
biên”. Nếu tăng Q thêm một đơn vị, doanh thu
tăng thêm = MR, chi phí tăng thêm = MC.
 Nếu MR > MC, tăng Q để tăng lợi nhuận.
 Nếu MR < MC, giảm Q để tăng lợi nhuận

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 6

7.2.1. Nguyên tắc Tối đa hóa lợi nhuận

Tại bất kỳ mức Q Q TR TC Profit MR MC Profit =

mà MR > MC, MR – MC
tăng Q để tăng 0 $0 $5 –$5
$10 $4 $6
lợi nhuận 1 10 9 1
10 6 4
2 20 15 5
Tại bất kỳ mức Q 10 8 2
3 30 23 7
mà MR < MC, 10 10 0
giảm Q để tăng 4 40 33 7
10 12 –2
lợi nhuận 5 50 45 5

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 7

7.2.2. Quyết định cung ứng

của doanh nghiệp
Nguyên tắc: MR = MC tại mức Q tối đa hóa lợi nhuận.
Tại Qa, MC < MR. Chi phí
 tăng Q MC
để tăng lợi nhuận.
Tại Qb, MC > MR.
 giảm Q P1 MR
để tăng lợi nhuận.

Tại Q1, MC = MR.

 Thay đổi Q Q
Qa Q1 Qb
sẽ làm giảm lợi nhuận.
9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 8

3
 9/25/2019

MC và Quyết định cung ứng

của doanh nghiệp
Nếu giá tăng lên P2,
thì mức sản lượng tối Chi phí
đa hóa lợi nhuận tăng
MC
lên Q2.
P2 MR2
Đường MC quyết định
mức sản lượng Q tại
các mức giá khác P1 MR
nhau.
Do đó: Đường MC là
Q
đường cung của Q1 Q2
doanh nghiệp.
9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 9

Đóng cửa và Rời khỏi thị trường

 Đóng cửa:
Là quyết định trong ngắn hạn (Short run – SR)
của doanh nghiệp không sản xuất hàng hóa.
 Rời khỏi thị trường:
Là quyết định trong dài hạn (Long run – LR) của
doanh nghiệp sẽ rời khỏi thị trường.
 Điểm khác biệt chính:
 Nếu đóng cửa trong ngắn hạn, vẫn phải chịu lỗ khoản
chi phí cố định (FC).
 Nếu rời khỏi thị trường trong dài hạn, chi phí bằng 0 .

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 10

Quyết định đóng cửa trong ngắn hạn

của doanh nghiệp
 Chi phí của việc đóng cửa: Mất đi khoản doanh
thu = TR
 Lợi ích từ việc đóng cửa: Tiết kiệm được khoản
chi phí = VC
(Doanh nghiệp vẫn phải chịu khoản phí FC )
 Vì thế , đóng cửa nếu TR < VC
 Chia 2 vế cho Q: TR/Q < VC/Q
 Do đó, quyết định của doanh nghiệp:
Đóng cửa nếu: P < AVC
9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 11

4
 9/25/2019

Đường cung ngắn hạn của Doanh

nghiệp cạnh tranh hoàn hảo
Đường cung ngắn hạn
của doanh nghiệp
chính là đoạn MC Chi phí
nằm trên AVC. MC
Nếu P > AVC, doanh
nghiệp sẽ sản xuất tại AC
mức Q sao cho P = MC.
AVC

Nếu P < AVC, doanh

nghiệp đóng cửa (Q = 0).
Q

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 12

Quyết định rời khỏi thị trường trong dài

hạn của doanh nghiệp
 Chi phí của việc rời khỏi thì trường: Mất đi
khoản doanh thu = TR
 Lợi ích của việc rời khỏi thị trường: Tiết kiệm
được khoản chi phí = TC
(Khoản phí FC trong dài hạn = 0)
 Vì thế, doanh nghiệp rời khỏi thị trường nếu:
TR < TC
 Chia 2 vế cho Q  Doanh nghiệp rời khỏi thị
trường khi:
P < AC

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 13

Doanh nghiệp mới sẽ quyết định gia

nhập ngành

 Trong dài hạn, một doanh nghiệp mới sẽ gia

nhập thị trường nếu TR > TC.
 Chia 2 vế cho Q  Doanh nghiệp gia nhập
ngành khi:
P > AC

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 14

5
 9/25/2019

7.3. Đường cung của doanh nghiệp

cạnh tranh hoàn toàn

Chi phí
MC
Đường cung dài hạn
của doanh nghiệp
chính là đoạn MC LRAC
nằm trên LRAC.

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 15

Bài tập tình huống2

Xác định lợi nhuận của doanh nghiệp

Chi phí, P
Xác định vùng MC
diện tích thể hiện
P = $10 MR
lợi nhuận của AC
doanh nghiệp.
$6

Q
50

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 16

16

Bài tập tình huống 2 : Đáp án

Lợi nhuận của

Chi phí, P
một đơn vị
hàng hóa MC
= P – AC P = $10 MR
= $10 – 6 Lợi AC
nhuận
= $4 $6

Tổng lợi nhuận

= (P – AC) x Q
= $4 x 50 Q
50
= $200
9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 17

6
 9/25/2019

Bài tập tình huống3

Xác định tổn thất của doanh nghiệp

Giả sử AVC < 3,

xác định tổng mức Chi phí, P
tổn thất của doanh MC
nghiệp.
AC
Xác định vùng diện
tích thể hiện tổn $5
thất của doanh
P = $3 MR
nghiệp.
Q
30
9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 18

Bài tập tình huống 3 : Đáp án

Chi phí, P

MC
Tổng mức tổn thất
= (AC – P) x Q
AC
= $2 x 30
= $60 $5
Tổn thất Tổn thất/1 đơn vị= $2
P = $3 MR

Q
30

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 19

Đường cung thị trường trong ngắn hạn

 Khi P ≥ AVC, để tối đa hóa lợi nhuận,

doanh nghiệp sẽ sản xuất tại mức sản
lượng mà tại đó MR = MC.
 Lượng cung thị trường chính là tổng
lượng cung của các doanh nghiệp tại
các mức giá khác nhau.

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 20

7
 9/25/2019

Đường cung thị trường trong ngắn hạn

Ví dụ: 1000 doanh nghiệp giống nhau
Tại mỗi mức giá P, lượng cung thị trường:
Qs = 1000 x (Lượng cung Qs của doanh nghiệp)
Doanh nghiệp Thị trường
P MC P S
P3 P3
AVC
P2 P2

P1 P1
Q Q
10 20 30
10,000 20,000 30,000
9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 21

Gia nhập và Rời khỏi thị trường trong

Dài hạn
 Trong dài hạn, số lượng doanh nghiệp thay đổi do
việc gia nhập và rời khỏi thị trường.
 Nếu doanh nghiệp hiện tại có lợi nhuận kinh tế, thì:
 Doanh nghiệp mới sẽ gia nhập, làm cho đường cung thị
trường trong ngắn hạn dịch sang phải.
 P giảm, làm giảm lợi nhuận và giảm việc gia nhập.
 Nếu doanh nghiệp hiện tại bị lỗ vốn, thì:
 Một số sẽ rời khỏi thị trường, làm cho đường cung thị
trường trong ngắn hạn dịch sang trái.
 P tăng, làm giảm khoản lỗ vốn của doanh nghiệp.

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 22

Điều kiện lợi nhuận bằng không

 Cân bằng dài hạn: Kết thúc quá trình gia nhập hay
rời khỏi thị trường – Các doanh nghiệp còn lại sẽ có
lợi nhuận kinh tế bằng không.
 Lợi nhuận kinh tế bằng không khi P = AC.
 Vì doanh nghiệp sản xuất tại P = MR = MC, nên điều
kiện để lợi nhuận bằng không là P = MC = AC.
 Biết rằng MC và AC cắt nhau tại ACmin.
 Do đó, trong dài hạn thì P = ACmin

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 23

8
 9/25/2019

Đường cung thị trường trong dài hạn

Trong dài hạn, Đường cung thị trường
doanh nghiệp trong dài hạn là đường
không có lợi nằm ngang tại mức
nhuận P=LRACmin

Doanh nghiệp Thị trường

P MC P

LRAC
P=
Cung
min. dài hạn
AC

Q Q
(firm) (market)
9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 24

KẾT LUẬN: Tính hiệu quả của thị trường

cạnh tranh hoàn hảo

 Tối đa hoá lợi nhuận tại Q sao cho:

MC = MR = P
 MC là chi phí để sản xuất thêm một đơn vị
hàng hoá.
 P là giá trị người tiêu dùng nhận được từ một
đơn vị hàng hoá tăng thêm.
 Vì thế trong thị trường cạnh tranh hoàn
hảo, tổng thặng dư là tối ưu.

9/25/2019 701020 - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 25