Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS.

Trần Vũ Hải

Sự cần thiết của pháp luật về giá

 Chức năng chung của pháp luật
• Bảo vệ các quyền chính đáng của công dân
• Đảm bảo trật tự chung của xã hội
 Sự khiếm khuyết của thị trường
• Mất cân xứng thông tin về giá
• Giá độc quyền hoặc liên kết giá
• Nâng giá hoặc phá giá với động cơ xấu
• Không bảo vệ lợi ích chính đáng của người
tiêu dùng và cộng đồng
...

1
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Các VBPL chủ yếu về Giá

 Luật Giá năm 2012
 Nghị định
• 177/2013/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Giá
• 109/2013/NĐ-CP về xử phạt hành chính
• 89/2013/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Giá về
thẩm định giá
 Thông tư
• 56/2014/TT-BTC hướng dẫn NĐ 177
• 38/2014/NĐ-CP hướng dẫn NĐ 89

Đối tượng áp dụng của Luật Giá

 Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh;
người tiêu dùng; cơ quan nhà nước; tổ
chức, cá nhân khác liên quan đến hoạt động
trong lĩnh vực giá trên lãnh thổ Việt Nam
• Người tiêu dùng là đối tượng áp dụng của Luật
 Có chồng chéo với Luật Bảo vệ quyền lợi
người tiêu dùng năm 2010?
• Luật Giá: bảo vệ về giá
• Luật BVQLNTD: bảo vệ về chất lượng

2
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Nguyên tắc quản lý giá

 Cơ chế quản lý giá
• Cơ chế thị trường
 Mục đích điều tiết giá
• Bình ổn giá  quyền lợi hợp pháp của các chủ
thể tham gia thị trường  lợi ích của nhà nước
• Đảm bảo chính sách giá đối với khu vực khó
khăn, đặc biệt khó khăn
 Phương pháp định giá
• Do pháp luật quy định
• Phù hợp với nguyên tắc kinh tế thị trường

Nền kinh tế thị trường là gì?

 Market Economy: Hệ thống thị trường tự do trong
đó các quyết định liên quan đến phân bổ nguồn lực
(sản xuất và tiêu dùng, giá cả và cạnh tranh...)
được thực hiện bởi những hành động tập thể của
các cá nhân hoặc tổ chức để tìm kiếm lợi ích riêng
của họ. Ở đây chủ yếu có sự tương tác giữa các
thành phần thị trường mà ít có sự can thiệp của nhà
nước. Tuy nhiên, các chính phủ đôi khi cũng cần
can thiệp để khuyến khích hoặc làm giảm nhu cầu
hoặc để thúc đẩy cạnh tranh và ngăn chặn sự xuất
hiện của độc quyền.
Nguồn: www.businessdictionary.com
www.investopedia.com

3
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Nội dung quản lý nhà nước

 Xây dựng chính sách về giá

 Định giá

 Ban hành văn bản pháp luật

 Thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm

 Phân tích và dự báo, nghiên cứu khoa học

 Quản lý về đào tạo, bồi dưỡng

Thẩm quyền quản lý

 Chính phủ
• thống nhất quản lý trên phạm vi cả nước
 Bộ Tài chính
• chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện
chức năng quản lý nhà nước về giá
 Bộ, cơ quan ngang bộ
• quản lý nhà nước về giá trong lĩnh vực thuộc
trách nhiệm của Bộ
 Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh
• trong lĩnh vực giá tại địa phương

4
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Các hành vi bị cấm đối với các

nhóm chủ thể
 Đây là nội dung mới của Luật Giá (Đ.10)
• Cơ quan quản lý nhà nước, cán bộ, công
chức có liên quan
• Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh
• Doanh nghiệp thẩm định giá và chi nhánh
doanh nghiệp thẩm định giá
• Thẩm định viên về giá
 Tại sao cần phải cấm?
• Đảm bảo sự minh bạch, công bằng
• Đảm bảo hiệu quả quản lý nhà nước

Cấm đối với chủ thể kinh doanh

 Công bố thông tin không đúng sự thật về thị
trường và về giá
 Gian lận về giá khi thay đổi các nội dung đã cam
kết mà không thông báo trước với khách hàng
 Lợi dụng hoàn cảnh bất thường; lợi dụng chính
sách của nhà nước để định giá bất hợp lý
 Các hành vi chuyển giá, thông đồng về giá dưới
mọi hình thức để trục lợi

5
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Hoạt động điều tiết giá

 Điều tiết giá không được Luật Giá định
nghĩa cụ thể
• Là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền can
thiệp vào mức giá thực tế trên thị trường để
đảm bảo thực hiện các chính sách về giá
 Các biện pháp điều tiết giá
• Bình ổn giá
• Định giá
• Hiệp thương giá
• Kiểm tra yếu tố hình thành giá

Bình ổn giá
 Bình ổn giá là việc nhà nước áp dụng biện
pháp thích hợp về điều hòa cung cầu, tài
chính, tiền tệ và các biện pháp kinh tế,
hành chính cần thiết để tác động vào sự
hình thành và vận động của giá, không để
giá tăng quá cao hoặc quá thấp bất hợp lý
• Ai thấy bất hợp lý???
• Liệu có ảnh hưởng hai mặt hay không?

6
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Trường hợp cần bình ổn giá

 Khi giá những mặt hàng thuộc diện bình ổn

có những biến động bất thường
• tăng quá cao hoặc giảm quá thấp một cách bất
hợp lý
 Khi mặt bằng giá biến động mạnh
• ảnh hưởng đến ổn định kinh tế xã hội và đời
sống nhân dân

Danh mục hàng hóa, dịch vụ

thực hiện bình ổn giá
 Xăng, dầu thành  Muối ăn;
phẩm;  Sữa dành cho trẻ em
 Điện; dưới 06 tuổi;
 Khí dầu mỏ hóa lỏng;  Đường ăn (trắng và
 Phân đạm; phân NPK; tinh luyện)
 Thuốc bảo vệ thực vật  Thóc, gạo tẻ thường;
theo quy định của  Thuốc phòng bệnh,
pháp luật; chữa bệnh cho người
 Vac-xin phòng bệnh thuộc danh mục thuốc
cho gia súc, gia cầm; chữa bệnh thiết yếu

7
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Các biện pháp bình ổn giá

 Điều hòa cung cầu
 Tài chính - Tiền tệ

 Quỹ bình ổn giá

 Đăng ký giá

 Kiểm tra yếu tố hình thành giá và hàng tồn

kho
 Hỗ trợ giá

 Định giá cụ thể hoặc khung giá

Quỹ bình ổn giá

 Là Quỹ tài chính ngoài ngân sách được sự
dụng cho mục đích bình ổn giá
 Phạm vi:
• Xăng dầu, điện bán lẻ, thóc gạo tẻ thường
 Nguyên tắc sử dụng
• Trích từ giá hàng hóa và các nguồn khác
• Công khai, minh bạch, chịu sự giám sát của
cơ quan nhà nước
 Quản lý:
• Do doanh nghiệp lập và tự quản lý

8
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Định giá hàng hóa, dịch vụ

 Là biện pháp điều tiết giá thông qua việc cơ
quan có thẩm quyền xác định giá đối với
hàng hóa, dịch vụ
• Độc quyền nhà nước
• Tài nguyên quan trọng
• Hàng dự trữ quốc gia
• Dịch vụ công ích, dịch vụ sự nghiệp sử dụng
ngân sách nhà nước
 Các loại giá được xác định:
• Giá cụ thể, giá tối đa, giá tối thiểu, khung giá

Nguyên tắc định giá

 Bảo đảm bù đắp chi phí sản xuất kinh

doanh, có lợi nhuận một cách hợp lý phù
hợp với mặt bằng thị trường
 Phù hợp chủ trương, chính sách của nhà
nước trong từng thời kỳ
 Kịp thời điều chỉnh khi những yếu tố hình
thành giá có sự thay đổi

9
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Khái niệm Thẩm định giá

 Thẩm định giá là việc cơ quan, tổ chức có
chức năng thẩm định giá xác định giá trị bằng
tiền của các loại tài sản theo quy định của
BLDS phù hợp với giá thị trường tại một địa
điểm, thời điểm nhất định, phục vụ cho mục
đích nhất định theo tiêu chuẩn thẩm định giá
• Thẩm định giá là việc đánh giá hoặc đánh giá lại
giá trị của tài sản phù hợp với thị trường tại một
địa điểm, thời điểm nhất định theo tiêu chuẩn của
Việt Nam hoặc thông lệ quốc tế (NĐ 101/2005)

10
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Định giá và Thẩm định giá

 Định giá là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền
hoặc tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh quy
định giá cho hàng hóa, dịch vụ

 Thẩm định giá là việc cơ quan, tổ chức có chức

năng thẩm định giá xác định giá trị bằng tiền của
các loại tài sản theo quy định của BLDS phù hợp
với giá thị trường tại một địa điểm, thời điểm nhất
định, phục vụ cho mục đích nhất định theo tiêu
chuẩn thẩm định giá (Điều 4 Luật Giá)

Đặc trưng của thẩm định giá

 Là hoạt động dịch vụ

• Cung cấp cho các chủ thể có nhu cầu
• Được nhận thù lao
 Có tính chuyên môn cao
• Dựa trên các tiêu chuẩn thẩm định giá
• Thẩm định viên được đào tạo về nghiệp vụ
 Là hoạt động tư vấn
• Kết quả chỉ có tính chất khuyến nghị

11
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam

 Hệ thống Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam
gồm các tiêu chuẩn hướng dẫn về những quy tắc
đạo đức hành nghề thẩm định giá tài sản; những
nguyên tắc kinh tế chi phối hoạt động thẩm định
giá tài sản; giá trị thị trường và giá trị phi thị
trường làm cơ sở cho thẩm định giá tài sản; phân
loại tài sản; quy trình thẩm định giá tài sản; báo
cáo kết quả thẩm định giá, hồ sơ và chứng thư
thẩm định giá tài sản; các cách tiếp cận và
phương pháp thẩm định giá.
(Điều 6 Nghị định 89/2013)

Tại sao cần thực hiện

tiêu chuẩn thẩm định giá?
 Độ tin cậy
• Việc định giá có tính khoa học
• Việc định giá có thể hiểu được
 Tính thống nhất
• Đảm bảo khả năng giám sát
• Xác định trách nhiệm của thẩm định viên

12
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam

 Bộ Tài chính ban hành và hướng dẫn thực
hiện Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam để
áp dụng trong hoạt động thẩm định giá trên
lãnh thổ Việt Nam
 Tiêu chuẩn thẩm định giá có phải văn bản
pháp quy?
 Tiêu chuẩn thẩm định giá nên do cơ quan
nào ban hành?

Quy trình thẩm định giá

 Quy trình thẩm định giá được quy định tại
Điều 30 Luật Giá:
1. Xác định tổng quát về tài sản cần thẩm định
giá và xác định giá trị thị trường hoặc phi thị
trường làm cơ sở thẩm định giá.
2. Lập kế hoạch thẩm định giá.
3. Khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
4. Phân tích thông tin.
5. Xác định giá trị tài sản cần thẩm định giá.
6. Lập báo cáo kết quả thẩm định giá, chứng
thư thẩm định giá.

13
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Tại sao cần ghi nhận quy trình?

 Minh bạch hoạt động thẩm định giá để
đảm bảo độ tin cậy của kết quả thẩm định
 Xác lập rõ trách nhiệm của thẩm định viên
và doanh nghiệp thẩm định giá
 “Luật hóa” tiêu chuẩn thẩm định giá số 05

 Đảm bảo sự cạnh tranh lành mạnh giữa

các doanh nghiệp thẩm định giá, khuyến
khích thực hiện đúng

Tài sản thẩm định giá

 Tài sản của tổ chức, cá nhân có nhu cầu

thẩm định giá
• Tài sản không thuộc quyền sở hữu thì sao?
 Tài sản mà Nhà nước phải thẩm định giá
theo quy định của pháp luật về quản lý, sử
dụng tài sản nhà nước và quy định khác
của pháp luật có liên quan
Điều 31 Luật Giá

14
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Tổ chức thẩm định giá

 Doanh nghiệp thẩm định giá
• Công ty TNHH
• Công ty cổ phần
• Công ty hợp danh
• Doanh nghiệp tư nhân
 Tổ chức thẩm định giá nước ngoài

 Thẩm định giá nhà nước

• Cơ quan có chức năng thẩm định giá
• Hội đồng thẩm định giá được thành lập theo
từng vụ việc cụ thể

Điều kiện thành lập DN TĐG

 Pháp lệnh Giá và NĐ 101

• Đủ các điều kiện về thành lập theo quy định của
pháp luật
• Có từ 3 thẩm định viên về giá trở lên.
 Luật Giá 2012
• Điều kiện chung theo Luật Doanh nghiệp
• Bộ Tài chính cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện
kinh doanh dịch vụ thẩm định giá theo Luật Giá

15
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Điều kiện cấp giấy chứng nhận

 Có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, hoặc
Giấy chứng nhận đầu tư
 Có ít nhất 03 thẩm định viên về giá, trong đó tối
thiểu phải có 02 cổ đông sáng lập;
 Người đại diện theo pháp luật, Giám đốc hoặc
Tổng Giám đốc phải là thẩm định viên về giá
đăng ký hành nghề tại doanh nghiệp
 Phần vốn góp của tổ chức không được vượt quá
35% vốn điều lệ (trừ Cty TNHH một thành viên).
Người đại diện của tổ chức góp vốn phải là thẩm
định viên về giá tại doanh nghiệp nhận góp vốn.

Nguyên tắc thẩm định giá

 Tuân thủ pháp luật và tiêu chuẩn thẩm định
giá Việt Nam
 Độc lập, trung thực, khách quan

 Bảo mật thông tin

 Chịu trách nhiệm về kết quả thẩm định giá

 Cá nhân không được thẩm định giá độc lập

mà phải làm việc cho tổ chức thẩm định giá

www.themegallery.c
om

16
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Tiêu chuẩn thẩm định viên về giá

1. Có năng lực hành vi dân sự
2. Có phẩm chất đạo đức, liêm khiết, trung
thực, khách quan
3. Tốt nghiệp đại học chuyên ngành liên quan
đến nghiệp vụ thẩm định giá
4. Có thời gian công tác thực tế theo chuyên
ngành đào tạo từ 36 tháng trở lên
5. Có chứng chỉ đã qua đào tạo nghiệp vụ
chuyên ngành thẩm định giá
6. Có Thẻ thẩm định viên về giá do Bộ Tài
chính cấp

Tại sao lại quy định tiêu chuẩn

đối với thẩm định viên về giá?
 Là nghề nghiệp có tính chuyên môn cao
• Được đào tạo, bồi dưỡng
• Phải được đánh giá và chứng nhận năng lực
• Phải có kinh nghiệm thực tiễn
 Liên quan trực tiếp đến lợi ích của người
thuê/yêu cầu thẩm định giá
• Phải được giám sát của cơ quan nhà nước
• Phải có đạo đức nghề nghiệp

17
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Một số hành vi bị cấm đối với DN

thẩm định giá và thẩm định viên
 Thông đồng với khách hàng, người có liên
quan làm sai lệch kết quả thẩm định giá
 Giả mạo, cho thuê, cho mượn thẻ Thẩm
định viên
 Thẩm định viên hành nghề với tư cách cá
nhân
 Tiết lộ thông tin mà không được sự đồng ý
của người thuê thẩm định giá
 ...

Quyền của doanh nghiệp TĐG

 Cung cấp dịch vụ thẩm định giá;
 Nhận thù lao dịch vụ TĐG theo thỏa thuận
 Thành lập chi nhánh
 Đặt cơ sở kinh doanh dịch vụ TĐG ở nước ngoài;
 Tham gia tổ chức nghề nghiệp trong và ngoài nước
 Yêu cầu khách hàng thẩm định giá cung cấp hồ sơ,
tài liệu, số liệu có liên quan đến tài sản TĐG
 Từ chối thực hiện dịch vụ thẩm định giá
 Các quyền khác theo quy định của pháp luật.

18
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Nghĩa vụ của DN TĐG

 Tuân thủ quy định về hoạt động thẩm định giá
 Cung cấp Báo cáo kết quả TĐG và Chứng thư
TĐG cho khách hàng
 Chịu trách nhiệm về tính chính xác, trung thực,
khách quan của kết quả TĐG
 Mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho hoạt
động TĐG hoặc trích lập quỹ dự phòng rủi ro
 Bồi thường thiệt hại cho khách hàng
 Quản lý thẩm định viên về giá làm việc cho DN
 Thực hiện chế độ báo cáo, lưu trữ hồ sơ, tài liệu
 Các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.

Kết quả thẩm định giá

 Được sử dụng làm một trong những căn
cứ để xác định hoặc phê duyệt giá tài sản.
• Việc sử dụng kết quả thẩm định giá phải đúng
mục đích ghi trong hợp đồng thẩm định giá
hoặc văn bản yêu cầu thẩm định giá của cơ
quan nhà nước có thẩm quyền.
 Kết quả thẩm định giá chỉ được sử dụng
trong thời hạn có hiệu lực được ghi trong
báo cáo kết quả thẩm định giá và chứng
thư thẩm định giá.

19
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Tranh chấp kết quả thẩm định giá

 Nếu khách hàng và doanh nghiệp tranh
chấp với nhau về kết quả thẩm định giá thì
giải quyết thế nào?
• Nghị định 101/2005 quy định thế nào?

Thẩm định giá nước ngoài

hoạt động tại Việt Nam
 Tổ chức thẩm định giá nước ngoài được
góp vốn cùng DN thẩm định giá Việt Nam
• Công ty TNHH hai thành viên trở lên
• Công ty cổ phần
 Điều kiện thành lập
• Tương tự như đối với DN thẩm định giá Việt
Nam

20
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Thẩm định giá của nhà nước

 Những trường hợp thẩm định giá (Điều 44)
• Mua, bán, thanh lý, cho thuê tài sản nhà nước
hoặc đi thuê tài sản theo quy định của pháp
luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước;
• Không thuê được doanh nghiệp thẩm định giá
sau khi công khai 15 ngày hoặc sau khi tổ
chức đấu thầu (NĐ 89/2013)
• Mua, bán tài sản thuộc bí mật nhà nước;
• Mua, bán tài sản nhà nước có giá trị lớn mà
sau khi đã thuê doanh nghiệp thẩm định giá,
vẫn thấy cần thiết phải có ý kiến thẩm định

Quy trình thẩm định giá nhà nước

 Tương tự như quy trình thẩm định giá nói

chung (Điều 25 NĐ 89)
• Tương tự Điều 30 Luật Giá
• Bước cuối cùng: lập văn bản trả lời về kết
quả thẩm định giá trình thủ trưởng cơ quan
có thẩm quyền thẩm định giá phê duyệt;
 Tùy theo từng loại tài sản mà có thể rút
gọn bước lập kế hoạch thẩm định giá
• Điều 11 khoản 3, TT 38/2014/TT-BTC

21
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Cơ quan thẩm định giá và

Hội đồng thẩm định giá
 Cơ quan được thẩm định giá
• Bộ Tài chính; Bộ, cơ quan trung ương
• UBND cấp tỉnh
• UBND cấp huyện
• Đơn vị được giao mua, bán, quản lý, và sử
dụng tài sản nhà nước
 Trong trường hợp cần thiết có thể thành
lập Hội đồng thẩm định giá

Hoạt động của Hội đồng TĐG

 Thành viên
• Đại diện lãnh đạo, chuyên môn, quản lý tài
chính
• Ít nhất 1 thành viên được đào tạo về nghiệp vụ
thẩm định giá hoặc có bằng cấp chuyên ngành
 Nguyên tắc làm việc
• Đảm bảo số lượng cần thiết
• Biểu quyết theo đa số
 Tính lâm thời
• Chấm dứt hoạt động sau khi hoàn thành

22
Pháp luật Giá và Thẩm định giá  TS. Trần Vũ Hải

Tổ chức nghề nghiệp về TĐG

 Được ghi nhận vào Luật (Đ.33) và cụ thể
tại Điều 9 Nghị định 89/2013/NĐ-CP
• Nghiên cứu để đề xuất Bộ Tài chính cập nhật
Tiêu chuẩn thẩm định giá
• Đào tạo, bồi dưỡng kiến thức thẩm định giá
• Phối hợp với Bộ Tài chính trong việc tổ chức
thi cấp thẻ TĐV, cung cấp thông tin và kiểm
tra, đánh giá chất lượng hoạt động thẩm định
giá của hội viên
• Thông tin, tuyên truyền
• Hợp tác quốc tế

Cảm ơn!
TS.Trần Vũ Hải
tranvuhai@hlu.edu.vn
luattaichinh.wordpress.com
Trường Đại học Luật Hà Nội
87 Nguyễn Chí Thanh, Q.Đống Đa, Hà Nội

23