Professional Documents
Culture Documents
câu hỏi vận dụng triết - NL
câu hỏi vận dụng triết - NL
1
^-^
tóm lại sự ra đời của chủ nghĩa Mác Lênin là tất yếu lịch sử. Nó không chỉ là sự
phản ánh thực tiễn của xã hội Tây Âu, nhất là thực tiễn phong trào công nhân
tây âu lúc đó. mà còn là sự phát triển hợp logic của lịch sử tư tưởng nhân loại.
câu hỏi 3: bộ não người là yếu tố trực tiếp quyết định cho sự ra đời của ý
thức đúng hay sai? tại sao?
sai
- theo chủ nghĩa duy vật biện chứng ý thức có hai nguồn gốc tự nhiên và xã hội
trong đó nguồn gốc tự nhiên là tiền đề quan trọng còn một gốc xã hội đóng vai
trò quyết định đối với sự phát triển của ý thức. bộ não người thuộc nguồn gốc tự
nhiên không quyết định còn yếu tố lao động thuộc về nguồn gốc xã hội là yếu tố
đóng vai trò quyết định sự hình thành ý thức. Theo C. Mác lao động là quá trình
diễn biến giữa người với tự nhiên một quá trình trong đó bạn thân con người
đóng vai trò môi giới, điều tiết và giám sát trong sự trao đổi vật chất giữa người
với tự nhiên.
- lao động là điều kiện đầu tiên và chủ yếu để con người tồn tại.
- Lao động cung cấp cho con người những phương tiện cần thiết để đồng thời
lao động sáng tạo ra bản thân con người.
- một trong những sự khác nhau căn bản được con người với động vật là ở chỗ
động vật sử dụng các sản phẩm có sẵn trong giới tự nhiên, còn con người khi
nhờ lao động mà bắt giới tự nhiên phục vụ mục đích của mình, thay đổi nó bắt
nó phục vụ những nhu cầu của mình. Chính thông qua hoạt động lao động nhằm
cải tạo thế giới khách quan và con người mới có thể phản ánh được thế giới
khách quan với có thể ý thức về thế giới đó.
- nhờ có lao động con người tác động vào thế giới khách quan, bắt thế giới
khách quan bộc lộ những thuộc tính, những kết cấu, những quy luật vận động
của mình thành những hiện tượng nhất định và các hiện tượng tác động vào bộ
óc người hình thành những tri thức về tự nhiên và xã hội
như vậy ý thức được hình thành chủ yếu do hoạt động cải tạo thế giới khách
quan của con người mà con người có thể phản ánh TGKQ, làm biến đổi thế giới
đó
=> vì thế có thể nói khái quát rằng lao động Tạo ra ý thức tư tưởng hoặc nguồn
gốc cơ bản của ý thức tư tưởng là sự phản ánh thế giới khách quan và đóng góp
của con người trong quá trình lao động của con người. nhu cầu của lao động cần
nhờ lao động và ngôn ngữ hình thành. ngôn ngữ là hệ thống tín hiệu vật chất
mang nội dung ý thức.
Câu hỏi 4: ý thức có tính độc lập tương đối và tác động trở lại vật chất đúng
hay sai? tại sao?
đúng
thông qua hoạt động của con người ý thức có thể tác động theo hai hướng
2
^-^
~một là ý thức phản ánh phù hợp với hiện thực khách quan, thúc đẩy hoạt động
của con người trong quá trình cải tạo thế giới vật chất
~hai là ý thức phản ánh không phù hợp với hiện thực khách quan sẽ kìm hãm
hoạt động cải tạo thế giới KQ của con người.
- tính độc lập tương đối của ý thức được thể hiện trên những khía cạnh sau
+ Thứ nhất ý thức có thể thay đổi nhanh chậm, đi song hành so với hiện thực
nhưng nhìn chung nó thường thay đổi chậm so với sự biến đổi của thế giới Vật
Chất.
+ Thứ hai nhiều hoạt động thực tiễn Ý thức có thể làm biến đổi những điều kiện
hoàn cảnh vật chất. Thậm chí còn tạo ra thiên nhiên thứ hai phục vụ cho cuộc
sống của con người. con người dựa trên những tri thức về thế giới khách quan
Hiểu biết những quy luật khách quan. từ đó đề ra mục tiêu, phương hướng, biện
pháp và ý chí quyết tâm để thực hiện thắng lợi mục tiêu đã xác định
+ Thứ ba ý thức chỉ đạo hoạt động, hành động của con người. Nó có thể quyết
định làm cho hoạt động của con người đúng hay sai, thành công hay thất bại.
+ Thứ Tư xã hội càng phát triển thì vai trò của ý thức ngày càng to lớn
Câu hỏi 5: Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức?
Theo quan điểm triết học mác-lênin vật chất và ý thức có mối quan hệ biện
chứng. trong đó vật chất quyết định ý thức, còn ý thức tác động trở lại vật chất.
vật chất quyết định ý thức. vai trò quyết định của vật chất với ý thức được thể
hiện trên mấy khía cạnh sau
+ thứ nhất vật chất quyết định nguồn gốc của ý thức
+ thứ hai vật chất quyết định nội dung của ý thức
+ thứ ba vật chất quyết định bản chất của ý thức
+ thứ tư vật chất quyết định sự biến đổi phát triển của ý thức.
- ý thức có tính độc lập tương đối và tác động trở lại vật chất. ý thức tác động trở
lại vật chất thông qua hoạt động của con người có ý thức có thể tác động trở lại
vật chất theo hai hướng
+ một là ý thức phản ánh phù hợp với hiện thực khách quan thúc đẩy hoạt động
con người trong quá trình cải tạo thế giới vật chất
+ hai là ý thức phản ánh không phù hợp với hiện tượng khách quan để kìm hãm
hoạt động cải tạo thế giới của con người
- tính độc lập tương đối của ý thức được thể hiện trên những khía cạnh sau
+ thứ nhất ý thức có thể thay đổi nhanh chậm đi xong hàng so với hiện thực
nhưng nhìn chung nó thường thay đổi chậm so với sự biến đổi của thế giới vật
chất
3
^-^
+ Thứ hai nhiều hoạt động thực tiễn Ý thức có thể làm biến đổi những điều kiện
hoàn cảnh vật chất Thậm chí còn tạo ra thiên nhiên thứ hai phục vụ cho cuộc
sống con người. con người dựa trên những tri thức về thế giới khách quan Hiểu
biết những quy luật khách quan từ đó đề ra mục tiêu phương hướng biện pháp và
ý chí quyết tâm để thực hiện thắng lợi mục tiêu đã xác định
+ thứ ba ý thức chỉ đạo hoạt động hành động của con người Nó có thể quyết
định làm cho hoạt động của con người đúng hay sai, thành công hay thất bại
+ Thứ Tư xã hội ngày càng phát triển thì vai trò của ý thức ngày càng to lớn
4
^-^
- mâu thuẫn chỉ có thể giải quyết bằng đấu tranh giữa các mặt đối lập chứ không
phải bằng con đường điều hòa mâu thuẫn
- vận dụng những hiểu biết trên và cuộc sống hàng ngày chúng ta cần phải biết
phân tích những mâu thuẫn trong nhận thức trong rèn luyện phẩm chất đạo đức
hãy phân biệt đâu là đúng đâu là sai tiến bộ lạc hậu để nâng cao nhận thức khoa
học muốn vậy phải không ngừng tham gia đấu tranh để bảo vệ cái đúng cái tiến
bộ chống lại những cái tiêu cực sai trái
- muốn giải quyết được mâu thuẫn một cách hiệu quả đòi hỏi chúng ta phải rèn
luyện, trang bị cho mình những kỹ năng để giải quyết những xung đột, mâu
thuẫn. (phương pháp giải quyết mâu thuẫn đúng đắn là phải biết phân tích thật
cụ thể một mâu thuẫn cụ thể, phải biết phân loại mâu thuẫn và tìm ra giải quyết
cụ thể đối với từng mâu thuẫn, phải nắm vững nguyên tắc giải quyết mâu thuẫn
và cần phải có quan điểm lịch sử cụ thể trong quá trình xem xét và giải quyết
mâu thuẫn)
liên hệ với phương pháp phân tích và giải quyết mâu thuẫn một cách đúng đắn
của Đảng ta đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, từ sau Cách mạng tháng Tám
năm 1945 nước Việt Nam dân chủ cộng hòa phải đối mặt với hàng loạt những
khó khăn như “ngàn cân treo sợi tóc”. Đảng ta đã triệt để lợi dụng những mâu
thuẫn trong hàng ngũ kẻ thù, nhân nhượng có nguyên tắc, là sách lược khôn
khéo để giữ chức quyền của nước ta. Đảng ta đã triệt để lợi dụng mâu thuẫn thực
dân Pháp với quân Tưởng Giới Thạch về lợi ích để đề ra những lối sách khôn
kéo và linh hoạt khi thì tạm thời hòa hoãn với Tưởng để kháng chiến chống
Pháp. Từ tháng 9 năm 1945 đến tháng 3 năm 1946, khi thì hòa hoãn với Pháp để
đuổi tưởng và tranh thủ thời gian để củng cố lực lượng cách mạng. Từ tháng 3
năm 1946 đến tháng 12 năm 1946, ngoài ta Đảng ta còn lợi dụng mâu thuẫn nội
bộ và những khó khăn của quân Tưởng để có đối cách khôn khéo và lợi dụng
mâu thuẫn trong nội bộ của thực dân Pháp.
Câu 3: Đọc đoạn ca dao để trả lời các câu hỏi sau trên cơ sở kiến thức triết học:
người ta đi cấy lấy công
tôi Nay đi cấy còn trông nhiều bề
trông trời trông đất trông mây
trông mưa, trông nắng, trông ngày, trông đêm.
- vì sao những người nông dân phải quan sát thế giới xung quanh mình
- việc quan sát các sự vật hiện tượng trong thế giới xung quanh như trời đất mây
mưa nắng ngày đêm đem lại cho họ hiểu gì.
- những hiểu biết mà người nông dân nói trên có được sau một quá trình quan
sát thế giới xung quanh bắt nguồn từ đâu?
gợi ý trả lời
5
^-^
- hoạt động sản xuất diễn ra đúng mùa vụ đạt hiệu quả nên người nông dân nói
trên phải quan sát thế giới xung quanh.
- việc quan sát thế giới các sự vật hiện tượng xung quanh đem lại cho người
nông dân những hiểu biết những tri thức kinh nghiệm về thế giới xung quanh.
trời thiên văn đất địa lý địa chất mây mưa nắng khí tượng thủy văn ngày đêm
lịch nhằm giúp cho công việc của họ trở nên hiệu quả hơn.
- những hiểu biết mà người nông dân đó có được bắt nguồn từ những đòi hỏi của
quá trình lao động sản xuất nông nghiệp của chính họ.
- nhận thức của con người có được bắt nguồn từ thực tiễn. thực tiễn là cơ sở,
động lực, mục đích của quá trình nhận thức.
Câu 4: dựa vào kiến thức triết học về quy luật phủ định phủ định. Hãy luận giải
nội dung clip hát về cây lúa và rút ra bài học thực tiễn.
Gợi ý trả lời
- từ cuộc sống nô lệ đến cuộc sống tự do phải trải qua quá trình đấu tranh để có
những chàng trai Lái Máy Cày cô gái ngồi máy cấy là sự vật mới thay thế cho
chân lội bùn, kéo cày thay trâu trong thời kỳ không có đất thì nhân dân phải trải
qua một quá trình đấu tranh lâu dài, gian khổ và chịu nhiều tổn thất.
- trong cuộc sống cũng như trong học tập, khi phấn đấu vì mục tiêu nào đó đôi
khi chúng ta gặp những khó khăn, trở ngại nhưng chúng ta không nên nản lòng,
không bi quan trước sự thất bại tạm thời của cái mới mà phải cố gắng phấn đấu
rèn luyện. Có như thế thì chúng ta mới có thể tạo được cái mới trong học tập
cũng như thành công trong cuộc sống.
- vững tin vào sự tất thắng của cái mới, tin tưởng tuyệt đối vào sự thắng lợi của
cách mạng Việt Nam là xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội cho nên đối với
sinh viên các em đang ngồi trên ghế nhà trường chúng ta cần phải nỗ lực học tập
vì tương lai tươi sáng, học tập vì ngày mai lập nghiệp đáp ứng nhu cầu phát triển
của kinh tế thị trường đòi hỏi những lao động có trình độ tay nghề cao phù hợp
với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đây chính là các em đã
nhận thức cái mới và ủng hộ cái mới. Dù biết học hành là vất vả nhưng vẫn nỗ
lực và cố gắng.
- cần tránh thái độ cực đoan phủ định sạch trơn đối với quá khứ, cần tôn trọng
những giá trị đã tạo dựng nên trong quá khứ và tránh sự kế thừa một cách
nguyên si, thiếu chọn lọc đối với cái cũ. Để xóa bỏ chế độ thực dân phong kiến
thiết lập nên nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa bây giờ là nhà nước Cộng
hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam dân tộc ta phải trải qua một quá trình đấu tranh
lâu dài gian khổ và chịu rất nhiều từ tổn thất. Nhưng không vì vậy mà chúng ta
phủ định tất cả những gì thuộc về quá khứ như cơ sở vật chất kỹ thuật, các giá
trị văn hóa vật thể và phi vật thể. Chúng ta may mắn được sinh ra trong thời kỳ
hòa bình, kinh tế hội nhập phát triển lại được học tập nâng cao trình độ hãy biết
sử dụng kiến thức như một hành trang để tự nhiên bước vào tương lai tươi đẹp
6
^-^
Câu hỏi 3: cơ sở hạ tầng là đường trường trạm đúng hay sai tại sao ? Liên hệ cơ
sở hạ tầng của nước ta hiện nay?
gợi ý trả lời: sai
vì theo chủ nghĩa duy vật biện chứng cơ sở hạ tầng là toàn bộ những quan hệ sản
xuất hợp thành cơ cấu kinh tế của xã hội nhất định còn điện đường trường trạm
là hạ tầng kỹ thuật để phát triển kinh tế xã hội của một địa phương. cơ sở hạ
tầng phản ánh chức năng xã hội của các quan hệ sản xuất với tư cách là cơ sở
kinh tế của các hiện tượng xã hội. cơ sở hạ tầng của một xã hội bao gồm: quan
hệ sản xuất thống trị, quan hệ sản xuất tàn dư và quan hệ sản xuất mầm mống.
liên hệ với Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam cơ
sở hạ tầng là có nhiều quan hệ sản xuất khác nhau. trong đó quan hệ sản xuất xã
hội chủ nghĩa đóng vai trò chủ đạo được thể hiện: nền kinh tế có nhiều thành
phần kinh tế Nhà nước kinh tế tư nhân kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. trong
đó kinh tế Nhà nước đóng vai trò chủ đạo trên cơ sở có nhiều hình hình thức sở
hữu khác nhau với sự đa dạng và phân phối.
8
^-^
giai cấp thống trị có quyền lực kinh tế trong xã hội là giai cấp lập ra và sử dụng
nhà nước như là công cụ để duy trì trật tự xã hội bảo vệ địa vị và quyền lợi của
giai cấp mình
về bản chất nhà nước là một tổ chức chính trị của 1 giai cấp thống trị về mặt
kinh tế nhằm bảo vệ trật tự hiện hành và đàn áp sự phản kháng của các giai cấp
khác.
- nhà nước dù có tồn tại dưới hình thức nào thì cũng phản ánh phải mang bản
chất giai cấp đây là điểm khác biệt nhà nước với các tổ chức xã hội khác
Câu 2: Xem video về đấu tranh giai cấp và trả lời câu hỏi: em hiểu đấu tranh giai
cấp là gì, vai trò của đấu tranh giai cấp đối với sự vận động và phát triển của xã
hội?
gợi ý trả lời:
- Đấu tranh giai cấp là cuộc đấu tranh giữa các tập đoàn người có lợi ích căn bản
đối lập nhau, không thể điều hòa được.
- đấu tranh giai cấp là động lực quan trọng trực tiếp của lịch sử
- vai trò
+ thực hiện bước chuyển từ hình thái kinh tế xã hội thấp lên hình thái kinh tế xã
hội cao hơn, tiến bộ hơn.
+ thúc đẩy sự phát triển mọi mặt của đời sống xã hội
+ cải tạo xã hội, xóa bỏ các lực lượng xã hội hoạt động và cải tạo bản thân các
giai cấp cách mạng.
câu hỏi 3: nhà văn Tô Hoài đã viết mỗi trong văn biểu soi bóng thời đại mà nó ra
đời dùng kiến thức về mối quan hệ giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội Hãy luận
giải quan điểm trên đúng hay sai? tại sao ?
gợi ý trả lời: đúng vì:
+ về lý luận: tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội quyết định nội dung quyết
định sự biến đổi của ý thức xã hội
+ về thực tiễn: các công trình về văn hóa, truyền thống làng xã Việt Nam cũng
đã chứng minh rằng ý thức làng xã của con người Việt Nam chính là sự phản
ánh của phương thức sản xuất tiểu nông với các hình thức tổ chức dân cư theo
cụm làng xã ổn định, bền vững trong suốt chiều dài lịch sử đến ngàn năm qua
biểu hiện ở một số đặc điểm: tính tự trị trong làng xã Việt Nam, trọng lệ làng
hơn phép nước, trọng tình làng nghĩa xóm, trọng danh dự.
Câu 4: Platon cho rằng: mỗi người sinh ra đều có một bản tính khác nhau và đều
nhằm làm một nghề nhất định. Ngay từ lúc mới sinh ra một số người đã có năng
9
^-^
lực làm chủ và đứng đầu, trái lại một số khác lại là những kẻ cày ruộng và làm
những nghề thủ công khác nhau.
Quan điểm trên thuộc trường phái triết học nào? Bằng kiến thức đã học hãy luận
giải về bản chất con người?
gợi ý
- quan điểm trên thuộc trường phái duy tâm khi bàn về bản chất con người
- theo platon bản chất con người được quyết định ngay từ khi nó mới ra đời quy
định tính cách và nghề nghiệp của người đó và không thay đổi được nó to một
lực lượng siêu nhiên Thần bí nào đó quyết định.
- theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật lịch sử: Trong tính hiện thực của nó bản
chất con người là tổng hòa những quan hệ xã hội không có con người trừu tượng
thoát ly mọi điều kiện hoàn cảnh lịch sử xã hội chỉ trong toàn bộ các quan hệ xã
hội con người mới bộc lộ toàn bộ bản chất xã hội của mình tổng hòa các quan hệ
xã hội tạo nên bản chất của con người. Mối quan hệ xã hội có vị trí vai trò khác
nhau có tác động qua lại không tách rời nhau, các quan hệ xã hội thay đổi thì ít
hoặc nhiều, sớm hay muộn bản chất con người cũng sẽ thay đổi theo con người
là chủ thể và là sản phẩm của lịch sử. Con người là sản phẩm của lịch sử của sự
tiến hóa lâu dài của giới hữu sinh
- con người luôn là chủ thể của lịch sử xã hội nhờ chế tạo công cụ lao động mà
con người tách khỏi loài vật, tách khỏi tới tự nhiên trở thành chủ chủ thể hoạt
động thực tiễn xã hội chính ở thời điểm đó. Con người bắt đầu làm ra lịch sử của
mình
---Hết rồi hihi---thanks vtnl_MECA ^.^
10