Chuong 1

THỐNG KÊ ỨNG DỤNG
TRONG KINH TẾ VÀ KINH DOANH
Anderson Sweeney Williams

Slides by
John Loucks
St. Edward’s University
© 2011 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied
Slide 1
or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.
Chương 1
Dữ liệu và thống kê
 Thống kê
 Ứng dụng trong kinh tế và kinh doanh
 Dữ liệu
 Nguồn dữ liệu
 Thống kê mô tả
 Suy diễn thống kê
 Máy tính và phân tích thống kê
 Khai thác dữ liệu
 Nguyên tắc đạo đức trong thực hành thống kê
Slide 2
1
Thống kê
 Thống kê có thể là những con số tính toán từ sự kiện

thực tế như trung bình, trung vị, tần suất và chỉ số, sẽ
giúp ta hiểu về các tình huống trong kinh doanh và
kinh tế.
 Thống kê cũng có thể là nghệ thuật và khoa học của
việc thu thập, phân tích, trình bày và diễn giải dữ liệu.
Slide 3
Ứng dụng trong kinh doanh và kinh tế
 Kế toán
Công ty kiểm toán sử dụng các thủ tục lấy mẫu thống kê
khi tiến hành kiểm toán cho khách hàng
 Kinh tế học
Các nhà kinh tế thường xuyên đưa ra các dự báo về
tương lai của nền kinh tế hoặc về một khía cạnh nào đó
của nền kinh tế.
 Tài chính
Chuyên gia tài chính sử dụng một loạt các thông tin để
hướng dẫn khuyến nghị đầu tư.
Slide 4
2
Ứng dụng trong kinh doanh và kinh tế
 Marketing
Máy quét điện tử tại quầy tính tiền bán lẻ thu thập
dữ liệu cho một loạt các ứng dụng nghiên cứu thị
trường.
 Sản xuất
Một loạt các kiểm soát chất lượng là ứng dụng quan
trọng của thống kê sản xuất.
Slide 5
Dữ liệu và tập dữ liệu
 Dữ liệu là những sự kiện và con số được thu thập,

phân tích và tổng hợp để trình bày và diễn giải.
 Tất cả các dữ liệu thu thập trong một nghiên cứu

cụ thể được gọi là tập dữ liệu nghiên cứu.
Slide 6
3
Phần tử, Biến, Và quan sát
 Phần tử là các thực thể mà từ đó dữ liệu được thu thập.

 Biến là một đặc tính nào đó cần quan tâm của phần tử.
 Tập hợp các số đo thu được trên một phần tử được
gọi là một quan sát.
 Một tập dữ liệu với n phần tử có n quan sát.
 Tổng số các giá trị của dữ liệu trong một tập dữ liệu
hoàn chỉnh là số phần tử nhân với số biến.
Slide 7
Dữ liệu, Tập dữ liệu,

Phần tử, Biến, và Quan sát
Biến
Tên các
phần tử Stock Annual Earn/
Company Exchange Sales($M) Share($)
Dataram NQ 73.10 0.86

EnergySouth N 74.00 1.67
Keystone N 365.70 0.86
LandCare NQ 111.40 0.33
Psychemedics N 17.60 0.13
Tập dữ liệu
Slide 8
4
Thang đo
Các loại thang đo:

Danh nghĩa Khoảng
Thứ bậc Tỷ lệ
Thang đo xác định lượng thông tin chứa trong dữ

liệu
Thang đo cho biết cách tóm tắt dữ liệu và phân tích

thống kê nào là phù hợp.
Slide 9
Thang đo
 Danh nghĩa
Dữ liệu có nhãn hoặc tên được sử dụng để xác định

một thuộc tính của phần tử.
Nhãn ký tự hoặc mã số có thể được sử dụng.
Slide 10
10
5
Thang đo
 Danh nghĩa
Ví dụ:
Sinh viên đại học được phân loại theo trường, trong
đó chúng ta sử dụng nhãn ký tự như Kinh tế, Nhân
văn, Sư phạm,…
Hoặc mã số được dùng cho biến trường ( ví dụ 1 là
Kinh tế, 2 là Nhân Văn, 3 là Sư phạm,…)
Slide 11
11
Thang đo
 Thứ bậc
Dữ liệu thể hiện tính chất của dữ liệu danh nghĩa và

thứ tự hoặc xếp hạng của dữ liệu này có ý nghĩa.
Nhãn ký tự hoặc mã số có thể được sử dụng.
Slide 12
12
6
Thang đo
 Thứ bậc
Ví dụ:
Sinh viên của một trường đại học được phân loại
theo niên khóa và chúng ta sử dụng nhãn ký tự như
năm nhất, năm 2, năm 3, năm 4.
Ngoài ra mã số có thể được dùng cho biến niên
khóa học (ví dụ 1 là năm nhất, 2 là năm 2,…).
Slide 13
13
Thang đo
 Khoảng
Dữ liệu có thuộc tính của dữ liệu thứ bậc và khoảng

cách giữa các giá trị được thể hiện dưới dạng đơn vị
đo lường cố định.
Dữ liệu khoảng luôn là dữ liệu số.
Slide 14
14
7
Thang đo
 Khoảng
Ví dụ:
Melissa có điểm SAT là 1205, Kevin có điểm SAT là
1090. Điểm số của Melissa cao hơn Kevin 115 điểm.
Slide 15
15
Thang đo
 Tỷ lệ
Dữ liệu có đầy đủ tính chất của dữ liệu khoảng và tỷ

lệ giữa 2 giá trị có ý nghĩa.
Các biến như khoảng cách, chiều cao, trọng lượng

và thời gian đều sử dụng thang đo Tỷ lệ.
Thang đo này phải có giá trị 0 chỉ ra rằng không có

gì tồn tại trong biến tại điểm 0.
Slide 16
16
8
Thang đo
 Tỷ lệ
Ví dụ:
Hồ sơ đại học cho biết Melissa tích lũy được 36
tín chỉ, trong khi Kevin tích lũy được 72 tín chỉ.
Kevin tích lũy được số tín chỉ gấp đôi
số tín chỉ của Melissa.
Slide 17
17
Dữ liệu phân loại và Dữ liệu định lượng
Dữ liệu có thể được phân thành 2 loại là phân loại

và định lượng.
Dùng phân tích thống kê nào là phụ thuộc vào dữ

liệu thuộc phân loại hay định lượng.
Nói chung, có nhiều lựa chọn phân tích thống kê

hơn khi dữ liệu là định lượng.
Slide 18
18
9
Dữ liệu phân loại
Nhãn hay tên được dùng để xác định thuộc tính của
mỗi phần tử.
Thường được gọi là dữ liệu định tính
Thường dùng thang đo danh nghĩa hoặc thứ bậc
Có thể là số hoặc không phải là số
Phân tích thống kê thường bị hạn chế
Slide 19
19
Dữ liệu định lượng
Dữ liệu định lượng là:
rời rạc, nếu là số nguyên
liên tục, nếu là số thực
Dữ liệu định lượng luôn là số.
Những phép tính số học thông thường sử dụng

được với dữ liệu định lượng.
Slide 20
20
10
Thang đo
D liệu
Dữ u
Phân loại Định lượng
Số Không phải số Số
Danh Thứ bậc Danh Thứ bậc Khoảng Tỷ lệ

nghĩa nghĩa
Slide 21
21
Dữ liệu thời điểm
Dữ liệu thời điểm được thu thập ở cùng hoặc xấp xỉ

vào cùng một thời điểm.
Ví dụ: Dữ liệu chi tiết số lượng giấy phép xây
dựng đã ban hành vào tháng hai năm 2010 của
mỗi quận ở Ohio.
Slide 22
22
11
Dữ liệu chuỗi thời gian
Dữ liệu chuỗi thời gian được thu thập qua nhiều

giai đoạn thời gian.
Ví dụ: Dữ liệu chi tiết số lượng giấy phép xây
dựng được ban hành ở quận Lucas, Ohio trong
36 tháng qua.
Slide 23
23
Dữ liệu chuỗi thời gian

Giá trung bình (USD) trên 1 Gallon
Cho xăng thông thường
Source: Energy Information Administration, U.S. Department of Energy, May 2009.
Slide 24
24
12
Nguồn dữ liệu
 Nguồn có sẵn
Hồ sơ nội bộ công ty – bất kỳ bộ phận nào

Dịch vụ dữ liệu kinh doạnh – Dow Jones & Co.
Tổ chức chính phủ - Bộ Lao Động Mỹ
Hiệp hội ngành nghề – Hiệp hội ngành du lịch nước Mỹ
Tổ chức đặc biệt – Ban liên lạc cựu sinh viên
Mạng Internet – Rất nhiều công ty
Slide 25
25
Nguồn dữ liệu
 Dữ liệu sẵn có từ Hồ sơ nội bộ công ty

Hồ sơ Một số dữ liệu sẵn có
Hồ sơ nhân viên Tên, địa chỉ, số an sinh xã hội
Hồ sơ sản xuất Số bộ phận, số lượng sản xuất, chi phí
nhân công trực tiếp, chi phí nguyên liệu
Hồ sơ tồn kho Số bộ phận, số lượng tồn kho, mức đặt
hàng lại, số lượng đơn hàng
Hồ sơ bán hàng Số sản phẩm, lượng hàng bán, lượng
hàng bán theo vùng.
Hồ sơ tín dụng Tên khách hàng, hạn mức tín dụng,
khoản phải thu
Hồ sơ khách hàng Tuổi, giới tính, thu nhập, số người trong hộ
Slide 26
26
13
Nguồn dữ liệu
 Dữ liệu có sẵn từ các cơ quan chính phủ

Cơ quan chính phủ Một số dữ liệu có sẵn
Cục Điều tra Dân số Mỹ Số liệu dân số, số hộ gia đình, thu
www.census.gov nhập hộ
Cục Dự trữ Liên Bang Mỹ Dữ liệu về cung tiền, tỷ giá hối đoái,
www.federalreserve.gov lãi suất chiết khấu.
Cục QL hành chánh và NS
Dữ liệu về thu, chi, nợ chính phủ
www.whitehouse.gov/omb
Bô Thương mại Mỹ Dữ liệu hoạt động kinh doanh, doanh
www.doc.gov số, lợi nhuận ngành công nghiệp.
Cục Thống kê lao động Mỹ Chi tiêu dùng, tỷ lệ thất nghiệp, thu
www.bls.gov nhập theo giờ, an toàn lao động
Slide 27
27
Nguồn dữ liệu
 Nghiên cứu thống kê – Thử nghiệm
Trong một nghiên cứu thử nghiệm biến quan tâm

được xác định đầu tiên. Sau đó một hoặc nhiều
biến khác được xác định và kiểm soát sao cho dữ
liệu thu được phản ánh cách chúng ảnh hưởng đến
biến quan tâm.
Nghiên cứu thử nghiệm lớn nhất từng được thực

hiện là cuộc thử nghiệm của dịch vụ y tế công cộng
năm 1954 về vắc-xin bại liệt Salk. Gần 2 triệu trẻ em
Mỹ (lớp 1 đến lớp 3) đã được chọn.
Slide 28
28
14
Nguồn dữ liệu
 Nghiên cứu thống kê – Quan sát

Trong nghiên cứu quan sát (phi thực nghiệm)
không cần kiểm soát hay tác động đến biến quan
tâm.
Khảo sát là một ví dụ điển hình
Nghiên cứu về người hút thuốc và không

hút thuốc là nghiên cứu quan sát bởi vì nhà
nghiên cứu không xác định hoặc kiểm soát
ai sẽ hút thuốc, ai sẽ không hút thuốc.
Slide 29
29
Lưu ý khi thu thập dữ liệu
Thời gian yêu cầu

• Tìm kiếm thông tin phải tính đến thời gian.
• Thông tin có thể không mang tính thời sự vì nó có sẵn.
Chi phí thu thập

• Công ty thường phải trả phí cho thông tin ngay cả khi
nó không phải là hoạt động kinh doanh chính của họ.
Dữ liệu lỗi
• Sử dụng bất kỳ dữ liệu có sẵn hay thu thập mà

không cẩn thận đều có thể dẫn đến thông tin sai lệch
Slide 30
30
15
Thống kê mô tả
 Hầu hết thông tin thống kê trong báo, tạp chí, báo
cáo công ty và các ấn phẩm khác chứa dữ liệu được
tổng hợp và trình bày theo một hình thức dễ dàng
cho người đọc hiểu
Tóm tắt dữ liệu có thể là bảng, đồ họa, hoặc số được
gọi là thống kê mô tả.
Slide 31
31
Ví dụ: Hudson Auto Repair
Quản lý của Hudson Auto muốn biết về chi phí của

các bộ phân liên quan đến điều chỉnh động cơ được
thực hiện trong cửa hàng của cô ấy. Cô ấy kiểm tra 50
hóa đơn của khách hàng có nhu cầu điều chỉnh động
cơ. Chi phí của các bộ phận được làm tròn đến đồng
đô la và được trình bày ở slide kế tiếp.
Slide 32
32
16
Ví dụ: Hudson Auto Repair
 Ví dụ chi phí các bộ phận (đô la) của 50 khách hàng

điều chỉnh động cơ
91 78 93 57 75 52 99 80 97 62
71 69 72 89 66 75 79 75 72 76
104 74 62 68 97 105 77 65 80 109
85 97 88 68 83 68 71 69 67 74
62 82 98 101 79 105 79 69 62 73
Slide 33
33
Bảng tóm tắt:

Tần số và Tần suất
 Ví dụ: Hudson Auto
Chi phí Tần suất

(đô la) Tần số %
50-59 2 4
60-69 13 26
(2/50)100
70-79 16 32
80-89 7 14
90-99 7 14
100-109 5 10
50 100
Slide 34
34
17
Đồ thị tóm tắt: Histogram
 Ví dụ: Hudson Auto

18
Chi phí điều chỉnh động cơ
16
14
12
Tần số
10
8
6
4
2
Chi phí
50-59 60-69 70-79 80-89 90-99 100-110 (đô la)
Slide 35
35
Thống kê mô tả số
 Thống kê mô tả bằng số phổ biến là trung bình

(average hoặc mean).
 Trung bình đo lường khuynh hướng tập trung hoặc vị
trí trung tâm của dữ liệu cho một biến
 Chi phí trung bình các bộ phận của Hudson, trên khảo
sát 50 khách hàng điều chỉnh động cơ là 79 đô la (lấy
tổng của 50 giá trị chi phí chia cho 50 ).
Slide 36
36
18
Suy diễn thống kê
Tổng thể - Tập hợp tất cả phần tử được quan tâm

trong một nghiên cứu cụ thể
Mẫu - Là tập con của tổng thể
Suy diễn thống kê - Là quá trình sử dụng dữ liệu từ

một mẫu ước lượng và kiểm định
giả thuyết về các đặc tính của một
tổng thể thống kê.
Điều tra toàn bộ - Thu thập dữ liệu trong toàn bộ tổng thể
Điều tra mẫu - Thu thập dữ liệu cho một mẫu
Slide 37
37
Các bước suy diễn thống kê
1. Tổng thể của tất cả 2. Một mẫu 50

nhu cầu điều chỉnh động cơ đã
động cơ. Chi phí trung điều chỉnh
bình là chưa biết được kiểm tra
4. Trung bình mẫu được 3. Dữ liệu mẫu cho

dùng để ước lượng biết chi phí trung
cho trung bình tổng bình là 79 đô la
thể một động cơ.
Slide 38
38
19
Máy tính và phân tích thống kê
 Các nhà thống kê thường sử dụng các phần mềm máy

tính để tính toán chỉ tiêu thống kê đối với bộ dữ liệu lớn.
 Để thuận lợi cho việc sử dụng máy tính, nhiều bộ dữ

liệu nói đến trong cuốn sách này được để trên website.
 Các tập tin dữ liệu có thể tải về dưới dạng Minitab

hoặc Excel .
 Ngoài ra, công cụ thống kê để thêm vào trong
Excel cũng có thể tải về từ Website.
 Các phụ lục cuối chương hướng dẫn việc sử dụng
Minitab, Excel, và các công cụ thống kê.
Slide 39
39
Kho dữ liệu
 Các tổ chức thu được dữ liệu lớn hàng ngày bằng

các đầu đọc thẻ từ, máy quét mã vạch, các điểm kết
nối bán hàng và màn hình cảm ứng.
 Wal-Mart thu thập dữ liệu dựa trên 20-30 triệu giao
dịch mỗi ngày
 Visa xử lý 6.800 giao dịch thanh toán mỗi giây.
 Thu thập, lưu trữ và duy trì dữ liệu, gọi là kho dữ
liệu, một công việc có ý nghĩa.
Slide 40
40
20
Khai thác dữ liệu
 Phân tích các dữ liệu trong kho dữ liệu có thể giúp

cho việc ra quyết định cho chiến lược mới và mang
lại lợi nhuận cao hơn cho tổ chức.
 Sử dụng kết hợp các thủ tục thống kê, toán học, và
khoa học máy tính, phân tích “mỏ dữ liệu ” để
chuyển đổi nó thành thông tin hữu ích.
 Các hệ thống khai thác dữ liệu hiệu quả nhất sử
dụng các thủ tục tự động để khám phá các mối
quan hệ trong dữ liệu và dự đoán kết quả tương
lai,…thông qua những yêu cầu có vẻ là chung
chung, thậm chí là mơ hồ bởi người dùng.
Slide 41
41
Các ứng dụng khai thác dữ liệu
 Các ứng dụng chính của khai thác dữ liệu đã được

thực hiện ở nhiều công ty chủ yếu là ở mảng khách
hàng như bán lẻ, tài chính, và truyền thông.
 Khai thác dữ liệu được sử dụng để tìm hiểu các sản
phẩm liên quan có khả năng mua cùng khi khách
hàng mua một sản phẩm cụ thể (và sau đó cửa sổ
pop-ups được dùng để thu hút sự chú ý cho những
sản phẩm liên quan) giúp bán được nhiều hàng
hơn.
 Một ví dụ khác, khai thác dữ liệu được sử dụng để
xác định khách hàng nào sẽ nhận được những ưu
đãi đặc biệt dựa trên lịch sử mua hàng trong quá
khứ.
Slide 42
42
21
Những yêu cầu khai thác dữ liệu
 Phương pháp thống kê như hồi quy, hồi quy

logistic, tương quan thường được dùng nhiều.
 Cũng cần đến khoa học máy tính liên quan đến trí
tuệ nhân tạo và học máy.
 Một sự đầu tư đáng kể về thời gian và tiền bạc là
xứng đáng.
Slide 43
43
Mô hình khai thác dữ liệu đáng tin cậy
 Tìm được một mô hình thống kê hiệu quả cho một

mẫu dữ liệu cụ thể không nhất thiết nó sẽ phù hợp,
đáng tin cậy khi áp dụng cho bộ dữ liệu khác.
 Với lượng dữ liệu lớn có sẵn, có thể chia dữ liệu

thành hai tập con, một tập dữ liệu thực hiện (để xây
dựng mô hình) và một tập dữ liệu kiểm tra (để
kiểm tra lại mô hình)
 Tuy nhiên thật nguy hiểm khi dùng mô hình bám
thật sát các điểm dữ liệu có thể dẫn đến gợi ý sai mối
liên hệ.
 Giải thích cẩn thận kết quả và thử nghiệm rộng rãi
là rất quan trọng.
Slide 44
44
22
Nguyên tắc đạo đức trong thực hành thống kê
 Trong nghiên cứu thống kê, hành vi vi phạm đạo

đức bao gồm:
• Lấy mẫu không đúng
• Các phân tích không phù hợp với dữ liệu
• Xây dựng đồ thị gây hiểu lầm
• Sử dụng số liệu tóm tắt thống kê không phù hợp.
• Giải thích sai lệch kết quả thống kê
 Bạn phải luôn cố gắng công bằng, toàn diện, khách quan
và trung lập khi thu thập, phân tích và trình bày dữ liệu.
 Là một người dùng số liệu bạn nên lưu ý những
hành vi vi phạm đạo đức của những người khác.
Slide 45
45
Nguyên tắc đạo đức trong thực hành thống kê
 Hiệp hội thống kê Mỹ phát hành báo cáo “Nguyên

tắc đạo đức trong thực hành thống kê”.
 Báo cáo gồm 67 nguyên tắc chia thành 8 lĩnh vực:

•Tính chuyên nghiệp
•Trách nhiệm nhà tài trợ, khách hàng, nhà tuyển dụng lao động
•Trách nhiệm trong các ấn phẩm và các bằng chứng
•Trách nhiệm của đối tượng nghiên cứu
•Trách nhiệm của các nhóm nghiên cứu.
•Trách nhiệm của các nhà thống kê/học viên
•Trách nhiệm tố giác các hành vi sai trái
•Trách nhiệm của nhà tuyển dụng bao gồm: Tổ chức, cá nhân,
luật sư, khách hàng
Slide 46
46
23
Kết thúc Chương 1
Slide 47
47
24

Chuong 1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuong 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

THỐNG KÊ ỨNG DỤNG

TRONG KINH TẾ VÀ KINH DOANH

Anderson Sweeney Williams

 Thống kê có thể là những con số tính toán từ sự kiện

Ứng dụng trong kinh doanh và kinh tế

Dữ liệu và tập dữ liệu

 Dữ liệu là những sự kiện và con số được thu thập,

 Tất cả các dữ liệu thu thập trong một nghiên cứu

 Phần tử là các thực thể mà từ đó dữ liệu được thu thập.

Dữ liệu, Tập dữ liệu,

Dataram NQ 73.10 0.86

Các loại thang đo:

Thang đo xác định lượng thông tin chứa trong dữ

Thang đo cho biết cách tóm tắt dữ liệu và phân tích

Dữ liệu có nhãn hoặc tên được sử dụng để xác định

Nhãn ký tự hoặc mã số có thể được sử dụng.

Dữ liệu thể hiện tính chất của dữ liệu danh nghĩa và

Nhãn ký tự hoặc mã số có thể được sử dụng.

Dữ liệu có thuộc tính của dữ liệu thứ bậc và khoảng

Dữ liệu khoảng luôn là dữ liệu số.

Dữ liệu có đầy đủ tính chất của dữ liệu khoảng và tỷ

Các biến như khoảng cách, chiều cao, trọng lượng

Thang đo này phải có giá trị 0 chỉ ra rằng không có

Dữ liệu phân loại và Dữ liệu định lượng

Dữ liệu có thể được phân thành 2 loại là phân loại

Dùng phân tích thống kê nào là phụ thuộc vào dữ

Nói chung, có nhiều lựa chọn phân tích thống kê

Thường được gọi là dữ liệu định tính

Thường dùng thang đo danh nghĩa hoặc thứ bậc

Có thể là số hoặc không phải là số

Phân tích thống kê thường bị hạn chế

Dữ liệu định lượng

Dữ liệu định lượng là:

rời rạc, nếu là số nguyên

liên tục, nếu là số thực

Dữ liệu định lượng luôn là số.

Những phép tính số học thông thường sử dụng

Phân loại Định lượng

Danh Thứ bậc Danh Thứ bậc Khoảng Tỷ lệ

Dữ liệu thời điểm

Dữ liệu thời điểm được thu thập ở cùng hoặc xấp xỉ

Dữ liệu chuỗi thời gian được thu thập qua nhiều

Dữ liệu chuỗi thời gian

Source: Energy Information Administration, U.S. Department of Energy, May 2009.

Hồ sơ nội bộ công ty – bất kỳ bộ phận nào

Hiệp hội ngành nghề – Hiệp hội ngành du lịch nước Mỹ

Tổ chức đặc biệt – Ban liên lạc cựu sinh viên

Mạng Internet – Rất nhiều công ty

 Dữ liệu sẵn có từ Hồ sơ nội bộ công ty

 Dữ liệu có sẵn từ các cơ quan chính phủ

 Nghiên cứu thống kê – Thử nghiệm

Trong một nghiên cứu thử nghiệm biến quan tâm

Nghiên cứu thử nghiệm lớn nhất từng được thực

 Nghiên cứu thống kê – Quan sát

Nghiên cứu về người hút thuốc và không

Lưu ý khi thu thập dữ liệu

Thời gian yêu cầu

Chi phí thu thập

• Sử dụng bất kỳ dữ liệu có sẵn hay thu thập mà

Ví dụ: Hudson Auto Repair

Quản lý của Hudson Auto muốn biết về chi phí của

 Ví dụ chi phí các bộ phận (đô la) của 50 khách hàng

Bảng tóm tắt:

Chi phí Tần suất