‫یازدهمین کنفرانس حفاظت و اتوماسیون در سیستمهای قدرت‬

‫دانشگاه علم و صنعت ایران‬

‫‪ 82‬و ‪ 82‬دی ماه ‪5921‬‬

‫بررسی عملکرد کاذب رله دیفرانسیل ژنراتور نیروگاه پتروشیمی فجر‬

‫‪3‬‬
‫مسعود قیطولی‪ ،1‬مهدی شفیعی ‪ ،2‬رحیم قاسمی‬

‫‪ 1‬کارشناس ارشد رلیاژ شرکت برق منطقه ای غرب‬

‫‪gheytuli@ghrec.co.ir‬‬

‫‪ 2‬رئیس بهره برداری نیروگاه پتروشیمی فجر ‪2‬‬

‫‪Shaffii.M@Fajrco.com‬‬

‫‪3‬کارشناسی ارشد دفتر فنی پتروشیمی فجر‬

‫‪ghasemi.R@Fajrco.com‬‬

‫چکیده‬
‫از پر اهمیت ترین تجهیزات در شبکه های فشار قوی ژنراتورها می باشند‪ .‬حفاظت الکتریکی ژنراتورها توسط چند حفاظت مختلف‬
‫اعم از دیفرانسیل‪ ،‬خطای زمین‪ ،‬کاهش امپدانس صورت می گیرد‪.‬در این میان حفاظت دیفرانسیل ژنراتور وظیفه اصلی محافظت از‬
‫سیم پیچ های استاتور ژنراتور را بر عهده دارد‪.‬پایداری حفاظت مذکور در زمان بروز خطاهای خارج از سیم پیچ ژنراتور ازاهمیت باالیی‬
‫برخوردار است‪ .‬عالوه بر خطا های خارجی‪ ،‬بروز گذراها در اثر برقداری ترانس ها و یا سنکرون شدن سایر ژنراتورها و اتصال آنها به‬
‫شبکه نیز می تواند پایداری حفاظت دیفرانسیل ژنراتور را تحت تاثیر قرار دهد‪ .‬در این مقاله علت عملکرد کاذب رله دیفرانسیل‬
‫ژنراتورهای نیروگاه پتروشیمی فجر بررسی شده و راهکارهای پیشنهادی جهت جلوگیری از تکرار حوادث مشابه ارائه می شود‪.‬‬

‫کلمات کلیدی‬
‫نیروگاه ‪ ،‬ژ نراتور ‪ ،‬رله دیفرانسیل‪،‬عملکرد کاذب‬

‫‪ -2‬ساختار رله دیفرانسیل ژنراتور‬

‫‪ -1‬مقدمه‬
‫از رله دیفرانسیل برای حفاظت سیم پیچ های استاتور ژنراتورهایی با قدرت‬
‫بر اساس گزارش ارائه شده توسط واحد بهره برداری نیروگاه پتروشیمی فجر‪،‬‬
‫بیشتر از ‪ 5‬مگاولت آمپر استفاده می شود‪ .‬اصول کار رله دیفرانسیل ژنراتور‬
‫هنگام برقدار کردن ترانس های قدرت پست پایین دست از طریق باس ‪132‬‬
‫بر اساس قانون جمع جبری جریان های وارده به یک نقطه است که همواره‬
‫کیلو ولت پتروشیمی‪ ،‬ژنراتورهای متصل به شبکه در نیروگاه پتروشیمی فجر‬
‫در شرایط کار عادی و عدم بروز خطا ‪ ،‬کمتر از حد مجاز تعیین شده می‬
‫یک با عملکرد رله دیفرانسیل ژنراتور بطور خودکار خارج می شوند‪ .‬با توجه‬
‫باشد‪ .‬عالوه بر وجود خطاهای داخلی ‪ ،‬خطاهای ناشی از اندازه ‪ -‬گیری‬
‫به انجام تستهای الزم بر روی رله دیفرانسیل ژنراتورکه ازتیپ ‪ REG216‬که‬
‫جریان های اولیه توسط ترانسفورماتور جریانی بویژه در زمان رخداد خطاهای‬
‫از برندهای معروف و معتبر متعلق به شرکت سازنده ‪ ABB‬می باشد]‪،[11‬‬
‫خارجی که میزان جریان اولیه آنها بیشتر از شرایط عادی می باشد‪ ،‬می تواند‬
‫واحد بهره برداری صحت و سالمت رله مذکور و مدارات ارتباطی را تایید‬
‫عملکرد حفاظت دیفرانسیل را تحت تاثیر قرار دهد‪ .‬در شکل ‪ 1‬آرایش‬
‫نموده و مشخص گردید که خطا از عملکرد اشتباه رله مذکور نبوده است‪.‬‬
‫مداری حفاظت دیفرانسیل ژنراتور نشان داده شده است‪.‬‬
‫لذا با توجه به اهمیت موضوع و اینکه امکان رخداد چنین حادثه ای در زمان‬
‫بهره برداری عادی می تواند منجر به اعمال خسارت ناشی از عدم تولید‬
‫انرژی به نیروگاه شود موضوع مطرح و توسط کارشناسان مربوطه مورد‬
‫مطالعه دقیق قرار گرفت که درادامه نتایج بررسی ‪ -‬های انجام شده ارائه می‬
‫گردد‪.‬‬
 ‫یازدهمین کنفرانس حفاظت و اتوماسیون در سیستمهای قدرت‬
‫دانشگاه علم و صنعت ایران‬
‫‪ 82‬و ‪ 82‬دی ماه ‪5921‬‬

‫گردد‪ ،‬اشباع ترانس های جریانی بعید بنظر می رسد‪ .‬شکل ‪ ، 3‬شکل موج‬
‫ثبت شده جریان ترمینال های ژنراتور هنگام بروز خطای بر روی فاز ‪C‬‬
‫شکل (‪ : )1‬آرایش مداری حفاظت دیفرانسیل ژنراتور‬
‫خروجی ترانس واحد‪ ،‬را نشان می دهد‪ .‬در این حادثه حفاظت دیفرانسیل‬
‫ژنراتور با عملکرد کاذب فاز ‪ B‬با وجود اینکه خطا در زون حفاظتی آن نیست‬
‫خارج شده است‪ .‬در شکل ‪ 3‬جریان فاز ‪ B‬بعلت اینکه در تغذیه خطا نقشی‬
‫‪ -3‬شرح حادثه و انجام بررسی های اولیه‬
‫ندارد افزایش پیدا نکرده است ولی فازهای ‪ A‬و‪ C‬دارای افزایش دامنه جریان‬
‫بر اساس گزارشات و سوابق‪ ،‬رله دیفرانسیل ژنراتور همزمان با حوادث زیر‬
‫بوده است‪.‬‬
‫دارای عملکرد بوده و منجر به خروج ژنراتورها شده است‪.‬‬

‫‪ .1‬هنگام برقدار کردن ترانس های قدرت پست پایین دست از طریق باس‬
‫‪ 132‬کیلو ولت پتروشیمی فجر‬

‫‪ .2‬هنگام اتصالی فاز به زمین در یکی از کابل های ‪ 132‬کیلوولت متصل‬

‫به باس ‪ 132‬کیلو ولت پتروشیمی فجر‬

‫در شکل ‪ 2‬شماتیک ساده شده از شبکه الکتریکی پتروشیمی فجر جهت‬
‫انجام مطالعات نشان داده شده است‪.‬‬

‫پست پایین دست‬ ‫‪G‬‬

‫‪132KV‬‬ ‫شینه‪132KV‬‬

‫شکل ( ‪ : ) 2‬نمای ساده شده شبکه پتروشیمی فجر‬

‫با توجه به بررسی های انجام شده توسط بهره بردار واحدهای نیروگاهی‪،‬‬
‫ترانس های جریان ژنراتورها دارای نسبت تبدیل یکسان و پایداری رله‬
‫دیفرانسیل نیز صحیح می باشد و در زمان عادی بهره برداری جریان‬
‫دیفرانسیل ظاهر نمی گردد‪ .‬در نتیجه می توان عملکرد رله دیفرانسیل‬
‫شکل (‪ : )3‬شکل موج جریانهای ترمینال ژنراتور‬ ‫ژنراتور را ناشی از رفتار متفاوت ترانس های جریان‪ ،‬هنگام عبور جریانهای‬
‫خطا و گذرا دانست‪ .‬اولین فرضیه محتمل که امکان رخداد آن نیز وجود‬
‫در شکل ‪ 5‬شبیه سازی حادثه مذکور جهت بررسی شکل موج جریان‬ ‫دارد ‪ ،‬پدیده اشباع می باشد‪ .‬اشباع ترانس های جریانی زمانی رخ خواهد‬
‫های ژنراتور در نرم افزار ‪ Matlab‬انجام شده است‪.‬‬ ‫داد که مقدار ‪ BURDEN‬واقعی مدار خروجی ترانس های جریانی‬
‫متناسب با مقدار نامی آن نباشد و یا میزان مولفه ‪ DC‬جریان اتصالی ماشین‬
‫و شار مغناطیسی پسماند در ترانس جریان مقدار باالیی باشد‪ .‬بررسی انجام‬
‫شده در خصوص ژتراتور های حادثه دیده نشان می دهد که مجموع‬
‫‪ BURDEN‬های محاسبه شده رله دیفرانسیل‪ ،‬ترانس های جریانی و‬
‫مدارات ثانویه کمتراز ‪ 2‬ولت آمپر می باشد که با توجه به مقدار نامی ‪55‬‬
‫ولت آمپری آن عمال ناچیز خواهد بود‪ .‬همچنین با توجه به کالس دقت‬
‫ترانس های جریانی (کالس دقت ‪ ) X‬و حضور ترانس بالفصل ژنراتور با‬
‫امپدانس‪ 13‬درصدی‪ ،‬که منجر به کاهش مقدار مولفه ‪ DC‬اتصال کوتاه می‬
 ‫یازدهمین کنفرانس حفاظت و اتوماسیون در سیستمهای قدرت‬
‫دانشگاه علم و صنعت ایران‬
‫‪ 82‬و ‪ 82‬دی ماه ‪5921‬‬

‫‪ -5‬شار مغناطیسی سرگردان‬

‫با توجه به مطالب ارائه شده در بخش های قبل و اطمینان از صحت تنظیمات‬
‫‪ ،‬پیکربندی رله دیفرانسیل ژنراتور ها و عدم اشباع ترانس های جریانی‪،‬‬
‫پدیده جالب توجه که تئوری آن بر اساس تداخل میدان های مغناطیسی‬
‫مطرح می باشد را می توان عامل پنهان حادثه معرفی نمود‪ .‬جریان باالی‬
‫عبوری از هادی های باسبار و میدان مغناطیسی تولید شده اطراف آن می‬
‫تواند ترانس جریان های سایر فاز ها را تحت تاثیر قرار داده و جریان ثانویه‬
‫آنها را تغییر دهد‪ ،‬که این خود باعث بوجود آمدن جریان دیفرانسیل خواهد‬
‫شد‪ .‬این اثر پدیده شار سرگردان نامیده می شود‪ .‬اما سئوال اینجاست کدام‬
‫دسته از ترانس جریان های موجود بر روی ژنراتور تحت تاثیر چنین پدیده‬
‫ای قرار می گیرند؟ مسلما ترانس جریان های نصب شده در ترمینال خروجی‬
‫ژنراتورها بعلت اینکه در داخل داکت هایی که در دو انتها اتصال کوتاه شده‬
‫اند قرار دارند تحت تاثیر این پدیده قرار نمی گیرند‪ .‬زیرا طبق قانون لنز‬
‫وجود صفحات اتصال کوتاه شده باعث خنثی شدن اثر میدان مغناطیسی‬
‫ناشی از شار سرگردان می گردد و الزم به ذکر است که میدان مغناطیسی‬
‫اطراف داکت عمال صفر می باشد‪ .‬اما در اطراف ترانس های جریان نقطه صفر‬
‫ژنراتور‪ ،‬داکتی وجود ندارد لذا تمام ترانس جریان ها از جریان ترمینال و‬
‫نقطه صفر متاثر می گردند‪ .‬عبور جریان های باال بیشترین تاثیر را در سایر‬
‫ترانس های جریان خواهد داشت و برآیند جریان ثانویه آنها کمترین اختالل‬
‫را بعلت باال بودن دامنه جریان و پایین بودن جریان حاصل از شار سرگردان‬ ‫شکل (‪ : )4‬نتایج شبیه سازی جریان ترمینال ژنراتور در زمان‬
‫خواهند داشت‪ .‬اما در ترانس های جریانی که جریان کمتری از اولیه آنها می‬ ‫خطای تک فاز به زمین بر روی فاز ‪C‬‬
‫گذرد جریان حاصل از شار مغناطیسی سرگردان در ثانویه آنها قابل مقایسه‬
‫بوده و تاثیر گذاری آن در تغییر فاز و دامنه بیشتر خواهد بود‪ .‬چنانچه به‬ ‫با توجه به موج ثبت شده شکل ‪ 3‬و صحت سنجی آن توسط شبیه سازی‬
‫ثبات و شکل موج جریان های رله در هنگام خطا در شکل ‪ 3‬مراجعه شود‬ ‫(شکل ‪ )5‬و اینکه عملکرد رله دیفرانسیل ناشی از فازی است که جریان آن‬
‫مالحظه خواهد شد که عملکرد رله دیفرانسیل ناشی از فازی بوده است که‬ ‫در هنگام خطا افزایش پیدا نکرده است این استنباط حاصل می شود‬
‫در خطا نقشی نداشته است‪ .‬در ادامه تحقیقات بررسی آماری حوادث مشابه‬ ‫عملکرد رله دیفرانسیل ناشی از اشباع ترانس جریان نمی باشد‪ .‬بطور خالصه‬
‫در سایر نیروگاهها در دستور کار قرار گرفت که نکته قابل توجه این بررسی‬ ‫دالیلی که نشان دهنده عدم اشباع ترانس جریان در زمان حوادث و عملکرد‬
‫ها‪ ،‬عملکرد کاذب حفاظت دیفرانسیل ژنراتور در نیروگاههایی که از رله‬ ‫رله دیفرانسیل است عبارتند از‪:‬‬
‫حفاظت دیفرانسیل ژنراتور ساخت شرکت ‪ ABB‬و از تیپ ‪REG216‬‬
‫الف) مقدار ‪ RMS‬ثانویه یک ترانس جریان در حالت اشباع نمی تواند‬
‫استفاده نموده اند رخ داده است‪ .‬در این خصوص می توان حادثه مشابه رخ‬ ‫بیشتر از مقدار آن در حالت سالم باشد‪.‬‬
‫داده در نیروگاه کازرون در هنگام سنکرونایزینگ واحد در سال ‪ 1311‬و‬
‫همچنین عدم عملکرد کاذب رله دیفرانسیل ژنراتور واحدهای نیروگاه گازی‬ ‫ب) با افزایش جریان فازهای ‪ A‬و‪ C‬عملکرد رله دیفرانسیل ناشی از فاز ‪B‬‬
‫زاگرس کرمانشاه که از برند شرکت ‪ Siemens‬با تیپ ‪ 7UM ,‬از بدو راه‬ ‫می باشد‪.‬‬
‫اندازی واحد ها در سال ‪ 1311‬تا زمان تهیه این مقاله اشاره نمود‪ .‬در تمامی‬
‫ج) با توجه به نسبت تبدیل و کالس دقت ترانس های جریانی اشباع بعید‬
‫این مقایسه ها ساختار فیزیکی وآرایش ‪ CT‬های نوترال ژنراتورها یکسان‬
‫بنظر می رسد‪.‬‬
‫بوده و فقط تیپ رله های حفاظتی دیفرانسیل آنها متفاوت بوده است‪.‬‬
 ‫یازدهمین کنفرانس حفاظت و اتوماسیون در سیستمهای قدرت‬
‫دانشگاه علم و صنعت ایران‬
‫‪ 82‬و ‪ 82‬دی ماه ‪5921‬‬

‫شکل ‪ 7‬روابط حاکم بر رله دیفرانسل ‪ REG216‬و همچنین منحنی عملکرد‬

‫رله را نشان می دهد‪.‬‬

‫شکل (‪ : )5‬نحوه قرار گرفتن ترانس های جریانی سمت ترمینال‬

‫ژنراتور بهمراه داکت های مربوطه‬

‫شکل (‪ : )7‬روابط حاکم بر رله‪REG216‬‬

‫با توجه به روابط باال ‪ ،‬در فازهای که مقدار جریان آنها باال رفته بطور مثال‬
‫فازهایی که در تغذیه خطا نقش دارند‪ ،‬شارهای سرگردان دامنه و فاز جریان‬
‫اصلی را کمترتغییر داده لذا مقدار جریان‪ IH‬از بین نرفته و در پایداری رله‬
‫در زمان خطاهای خارجی نقش مثبت خود را خواهد داشت‪ .‬اما درثانویه‬
‫ترانس های جریانی که جریان اولیه آن ها کمتر است بطور مثال ترانس‬
‫جریان مربوط به فازی که در تغذیه خطا نقش ندارد تغییرات زاویه ودامنه‬
‫بشکلی اتفاق خواهد افتاد که منجر به کاهش مقدارجریان‪ IH‬شود‪ .‬این‬
‫مساله در شکل ‪ 1‬نشان داده شده است‪ .‬در این شکل عملکرد رله‬
‫دیفرانسیل بعلت بوجود آمدن مقدار باالی جریان دیفرانسیل به ازای مقدار‬
‫پایین جریان‪ IH‬در فاز ‪B‬است‪ .‬نکته قابل توجه در نحوه محاسبه جریان‪IH‬‬
‫در الگوریتم رله دیفرانسیل ‪ REG216‬وجود ‪ COSΦ‬در محاسبات است که‬ ‫شکل (‪ : )6‬نحوه قرار گرفتن ترانس های جریانی سمت نوترال‬
‫مقدار آن در زمانی که اختالف زاویه جریانها حدود ‪ 11‬درجه باشد مقدار‬ ‫ژنراتور‬
‫‪ COSΦ‬نزدیک به صفر است که این موضوع منجر به کاهش جریان‪IH‬‬
‫‪ -5‬الگوریتم رله دیفرانسیل‪REG216‬‬
 ‫یازدهمین کنفرانس حفاظت و اتوماسیون در سیستمهای قدرت‬
‫دانشگاه علم و صنعت ایران‬
‫‪ 82‬و ‪ 82‬دی ماه ‪5921‬‬

‫بعلت القای شار سرگردان از فازهای مجاور می باشد‪ .‬زیرا این جریانها بطور‬
‫طبیعی ‪ 121‬درجه با هم اختالف فاز دارند‪.‬‬

‫شکل (‪ : )9‬دیاگرام تک خطی حفاظتی ژنراتورها‬

‫‪ -6‬نتیجه گیری‬
‫در این مقاله یکی از حوادث رخ داده در نیروگاه ها تشریح و با تحلیل ‪-‬‬
‫های انجام شده سعی گردید علت حادثه و عوامل تاثیر گذار در آن مشخص‬
‫شود‪ .‬توجه به این نکته الزم وضروری است شرایط رخ داد حادثه با شرایط‬
‫مشابه بیان شده است و تعمیم کلیه حوادث که در آن رله دیفرانسیل ژنراتور‬
‫دارای عملکرد بوده به حوادثی از این دسته می تواند آثار زیانباری را در پی‬
‫داشته باشد‪ .‬در پایان برای پایدار کردن حفاظت دیفرانسیل ژنراتورهایی که‬
‫رله دیفرانسیل آنها دارای عملکرد های کاذب مشابه بوده اند‪ ،‬پیشنهادات‬
‫زیر ارائه می شود‪.‬‬
‫دیگری که می تواند مطرح شود‪ ،‬این است که چرا در رله دیفرانسیل ترانس‬
‫پیشنهاد اول ‪ :‬استفاده از رله های دیفرانسیلی که در آنها جهت محاسبه‬
‫جریان های جبران کننده از الگوریتم های متفاوتی استفاده می کنند‪.‬‬
‫همانطور که در قسمت قبل اشاره شد رله دیفرانسیل ‪ABB-REG216‬‬
‫جهت محاسبه جریان نگهدارنده عالوه بر دامنه از اختالف زاویه بین دو فازور‬
‫جریان‪ 𝐼1،𝐼2‬استفاده می کند]‪ .[11‬اما دربررسی نمونه دیگری از الگوریتم‬
‫های استفاده شده در رله دیفرانسیل می توان به رله دیفرانسیل تیپ ‪7UM‬‬
‫شرکت زیمنس اشاره نمود که جهت محاسبه جریان نگهدارنده از رابطه‬
‫| ‪ 𝐼ℎ = |𝐼2 | + |𝐼1‬استفاده می کند‪ .[2].‬در قسمت ‪ 3‬با توجه به شرح‬
‫حادثه عملکرد رله دیفرانسیل ژنراتور مربوط به فاز ‪ B‬بوده است در صورتیکه‬
‫شکل (‪ : )8‬نقطه خطا و منحنی عملکرد رله حفاظتی ‪REG216‬‬
‫در اغلب سیستم های حفاظتی ژنراتور‪ ،‬از دو حفاظت دیفرانسیل ژنراتور‬
‫بصورت کلی و جزیی مطابق شکل ‪ 1‬استفاده می شود‪ .‬در این شکل حفاظت‬
‫دیفرانسیل ‪ 87G‬شماره ‪ 1‬بعنوان حفاظت کلی که از نوترال ژنراتور تا سمت‬
‫فشار قوی ترانس اصلی را حفاظت می کند و حفاظت ‪ 87G‬مخصوص‬
‫حفاظت سیم پیچ استاتور ژنراتور به صورت حفاظت جزیی می باشد‪ .‬سوال‬
‫که از ترانس های جریان نقطه صفر ژنراتور استفاده می کند همزمان با‬
‫عملکرد کاذب حفاظت رله دیفرانسیل ژنراتور ‪ ،‬عمل نمی کند؟ در اینجا‬
‫توجه به این نکته الزم وضروری است که میزان تنظیم رله دیفرانسیل ترانس‬
‫‪31‬درصد جریان نامی ترانس می باشد که بطور معمول سه برابر مقدار تنظیم‬
‫حفاظت دیفرانسیل ژنراتور می باشد‪ .‬در نتیجه اگر جریان اتصالی منجر به‬
‫جریان دیفرانسیل باالتر از مقدار تنظیمی شود‪ ،‬این اتفاق برای رله‬
‫دیفرانسیل ترانس نیز رخ خواهد داد‪.‬‬
 ‫یازدهمین کنفرانس حفاظت و اتوماسیون در سیستمهای قدرت‬
‫دانشگاه علم و صنعت ایران‬
‫‪ 82‬و ‪ 82‬دی ماه ‪5921‬‬

‫پیشنهاد دوم ‪ :‬استفاده از ترانس های جریانی با سیم پیچ متعادل کننده‪.‬‬ ‫فاز های ‪A,C‬جریان خطا را تامین نموده اند‪ .‬آرایش ژنراتور مذکور بصورت‬
‫این ترانس ‪ -‬های جریان دارای سیم پیچی دومی هستند که درهنگام وجود‬ ‫ستاره با امپدانس زمین شده می باشد و طبق قانون جمع جبری جریان ها‬
‫شار سرگردان در هسته ‪ ،‬با ایجاد شار مخالفی باعث از بین رفتن جریان‬ ‫در هر شرایطی مجموع جریانها ی فازهای ژنراتور تقریبا برابر با صفر می‬
‫القایی ناشی از شار سرگردان می شود‪ .‬این سیم پیچ هیچ تاثیری بر روی‬ ‫باشد همانطور که در شکل ‪ 11‬نشان داده شده است‪ I1 ،‬جریان ثانویه‪،‬‬
‫جریان ثانویه نخواهد داشت‪.‬‬ ‫ترانس جریان سمت نوترال و ‪ I2‬جریان ثانویه ترانس جریان سمت فاز‬
‫ژنراتور است‪ .‬بدیهی است که جریان ‪ I1‬از القای شار مغناطیسی فاز ‪ B‬و‬
‫پیشنهاد سوم ‪ :‬هادی و ترانس های جریان نقطه ستاره ژنراتورها در داخل‬ ‫شارهای سرگردان فازهای ‪ A,C‬حاصل می شود‪ .‬در حالت کلی شارهای‬
‫داکت آلومینیومی به همراه صفحات اتصال کوتاه شده قرار داده شوند‪ .‬در‬ ‫تولیدی فازهای ‪ A,B,C‬دارای اختالف فاز ‪ 121‬درجه باهم هستند‪ .‬که این‬
‫نتیجه اثر شار سرگران حاصل سایر هادیها برروی ترانس های جریان مجاور‬ ‫موضوع منجر به افزایش زاویه ‪ α‬و کاهش مقدار جریان نگهدارنده ‪ 𝐼ℎ‬طبق‬
‫از بین خواهد رفت‪ .‬این طرح براحتی قابل اجرا می باشد ولی باید به این‬ ‫∗ ‪𝐼ℎ = √(𝐼1 ∗ 𝐼2‬‬ ‫رابطه‬
‫نکته توجه داشت تعیین فواصل مجاز این صفحات باید با بررسی و محاسبات‬ ‫‪𝐶𝑜𝑠(∝) 𝑖𝑓 ∝ ≥ 0‬می گردد‪ .‬ولی چنانچه از رله ای با محاسبه‬
‫الزم صورت گیرد‪ .‬شکل ‪.11‬‬ ‫جریان نگهدارنده برابر با| ‪ 𝐼ℎ = |𝐼2 | + |𝐼1‬استفاده شود چون وابستگی به‬
‫زاویه اعمال نمی شود این مقدار کاهش نمی یابد‪ .‬ولی تحقیق این امر باید‬
‫بصورت دقیق تر توسط محاسبات اجزای محدود صورت پذیرد‪.‬‬

‫شکل(‪ :)11‬نحوه قرار گرفتن صفحات آلومینیومی‬

‫شکل(‪ :)11‬آرایش مداری ژنراتور‬
‫یازدهمین کنفرانس حفاظت و اتوماسیون در سیستمهای قدرت‬
‫دانشگاه علم و صنعت ایران‬
5921 ‫ دی ماه‬82 ‫ و‬82

‫مراجع‬
‫ اشباع موضعی‬،‫ مجید صنایع پسند‬،‫ مهدی داورپناه‬،‫عباس ترکمانی‬
،‫ترانسفورماتور جریان و تاثیر آن بر سیستمهای حفاظتی و اندازه گیری‬
1315‫زمستان‬، ‫دهمین کنفرانس حفاظت و کنترل سیستم های قدرت‬

[2] Gerhard Ziegler, "Numerical Differential Protection Principle

and Applications", Siemens Publication Corporate
Publishing, 2005

[3] J.A. Guemes, M. Postigo, A. Ibero. "Influence of leader

shields in the electric field distribution in current
transformers", 10th Mediterranean Electrotechnical
Conference .pp.958- 961

[4] H. Y. Yu, J. S Yuan, J. Zou, "Design of novel structure

current transformer with shielding coils for overcoming the
saturation of core," IEEE Transaction on Magnetics, vol. 42,
pp. 1431-34, 2006.

[5] S. Seely, "Effect of stray flux on current transformers,"

Journal of Science & Technology, 1970, vol. 37, pp. 115-
120.

[6] Y. C. Kang, U. J. Lim, S. H. Kang, P. A. Cossley.

"Compensation of the Distortion in the Secondary Current
Caused by Saturation and Remanence in a CT", IEEE
Transaction on Power Delivery, vol. 19, pp. 1642-1649, 2004.

[7] E. E. Conner, E. C. Wentz, and D. W. Allen, “Methods for

estimating transient performance of practical current
transformer for relaying,” IEEE Transaction on Power
Apparatus System, vol. PAS-94, pp. 116–122, 1975.

[8] Y. C. Kang, J. K. Park, S. H. Kang, A. T. Johns, and R. K.

Aggarwal, “An algorithm for compensating secondary current
of current transformers,” IEEE Transaction on. Power
Delivery, vol. 12, pp. 116–124, 1997.

[9] D. C. Yu, Z. Wang, J. C. Cummins, H.-J. Yoon, L. A. Kojovic,

and D.Stone, “Neural network for current transformer
saturation correction,” in Proc. IEEE Transmission and
Distribution Conf., New Orleans, LA, 1999.

[10] ABB. Switzerland Ltd , Manual "Numerical generator

protection REG216", 2002.