Republika ng Pilipinas

Dibisyon ng Aklan
Distrito ng New Washington
Mataas na Paaralang Nasyunal ng Ochando

Masusing Banghay-Aralin sa Filipino Baitang 9

I. LAYUNIN

Sa katapusan ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahang:

1. Nalalaman ang nakapaloob o nilalaman ng Kabanata 16 - Sisa

2. Naipahahayag ang sariling damdamin at pananaw tungkol sa ipinahihiwatig ng kaisipan o ideyang tinataglay
ng akda; at

3. Nakapagsusulat ng isang sanaysay tungkol sa pagmamahal ng isang ina sa kaniyang mga anak.

II. PAKSANG-ARALIN
a. Paksa:
Sisa
b. Mga Sanggunian
Gimena, G. et al. Noli Me Tangere ni Jose Rizal, p. 34-35
c. Mga Kagamitan

Multimedia Presentation, Biswal na Kagamitan (Visual Aids), Laptop, at Projector.

d. Pagpapahalagang Moral: Ang pagmamahal ng isang ina ay walang katumbas na anumang
bagay sa mundo.

III. PAMAMARAAN

GAWAIN NG GURO GAWAIN NG MAG-AARAL

a. Panimulang Gawain

Magandang umaga sa inyong lahat!

Magandang umaga po, Binibing Arador!

Bago tayo
magsimula sa
ating Sa ngalan ng Ama ng Anak ng Diyos Espiritu
Santo.

makabuluhang Panginoon, salamat po ng napakarami, dahil

ligtas Mo po kaming tinipon sa dakong ito.
Upang kami’y makapag-aral ngayon. Patawarin

talakayan ay Mo po kami sa aming mga kasalanan. Ihanda Mo

ang aming mga pag-iisip sa pagtanggap ng mga
karunungan, upang lalo naming maunawaan ang

manalangin ituturo sa amin ngayon. Tulungan Mo po ang

aming mahal na guro, nawa’y siya’y maging
masaya sa kaniyang pagtuturo. Kami po’y
inyong ingatan sa buong panahon ng pag-aaral.
Sa inyo po lahat ng kapurihan. Hinihingi po
 naming ang lahat ng ito, sa pangalan ni Hesus

muna tayo sa na aming Dakilang Tagapagligtas. Amen.

ating
Panginoon, (Ang mga mag-aaral ay magpupulot ng mga
kalat)

hingin (Isusulat ang liban sa klase)

natin ang
kanyang
presensiya, at Opo, Binibini!

paggabay sa
pag-aaral natin
ngayong
araw, magsitayo (Pakikinggan nng mga mag-aaral ang
patutugtuging awitin na IINGATAN KA)

tayong lahat at
yumuko.
Bago tayo
magsimula sa Tungkol po sa ina ma’am.

ating
makabuluhang Tungkol po sa pagmamahal ng ina.

talakayan ay Ito po ay tungkol sa kung anong sakripisyo ang

kayang gawin ng isang ina para sa kaniyang
minamahal na anak.

manalangin Base po sa aming mga kasagutan, ang paksang

muna tayo sa tatalakayin po natin ay tungkol po sa isang Ina

at kaniyang mga anak.
ating
Panginoon,
hingin I. LAYUNIN
Sa katapusan ng aralin, ang mga mag-
aaral ay inaasahang:

natin ang 1. Nalalaman ang nakapaloob o nilalaman ng

Kabanata 16 - Sisa
2. Naipahahayag ang sariling damdamin at

kanyang pananaw tungkol sa ipinahihiwatig ng kaisipan o

ideyang tinataglay ng akda; at
3. Nakapagsusulat ng isang sanaysay batay sa

presensiya, at akda.

paggabay sa
pag-aaral natin Ang pangalan po ng ina nina Basilio at Crispin ay
Sisa.

ngayong Opo!

araw, magsitayo
tayong lahat at (Ang mga mag-aaral ay tahimik na panoorin ang

yumuko. bidyong ipapakita ng guro.)

Bago tayo Nalaman ko po na ginawa ng lahat ni Sisa para

protektahan ang kaniyang mga anak,
nakapaloob din po dito sa pinanood ko ay ang

magsimula sa pagkaroroon ng walang kwentang asawa at ama

sa kaniyang anawa. Hindi naging responsible
ang ama ni basilio at asawa ni Sisa at kaya pong

ating tiisin ng isang ina ang kalupitan ng isang asawa

alaang-alang lamang sa kaniyang mga anak .

makabuluhang
talakayan ay
Panuto: Ipaliwanag ang iyong pananaw tungkol
manalangin sa ipinahihiwatig ng kaisipan o ideyang
tinataglay ng akdang binasa.

muna tayo sa
ating Ang pagmamahal ay hindi kailanman po naging
mali dahil itong pagmamahal ay nararapat sa
ating lahat. Naggiging mali lamang po ito
sapagkat, mali ang taong pinagalayan natin na
 ang pagmamahal na ating binigay ay sinayang

Panginoon, lamang.

hingin
natin ang Ang ama ang nagsisilbing haligi ng tahanan.
Dapat na ang ang anak ay lumaking may ama
para sila ay maging responsible sa lahat ng

kanyang bagay. Ang ama ang siyang naroroon dpaat at

siyang magbibigay ng pagmamahal sa mga anak
nito at higit sa lahat ang siayng maging

presensiya, at responsible sa lahat sa loob ng tahanan upang

ang pamumuhay ay maging masaya.

paggabay sa
pag-aaral natin
ngayong
araw, magsitayo
Opo, Binibini!

tayong lahat at
yumuko. Handang-handa na po, Binibini!

Pamantayan Puntos
Bago tayo magsimula sa ating makabuluhang
talakayan ay manalangin muna tayo sa ating Nilalaman 50%
Panginoon, hingin natin ang kanyang presensiya, Organisasyong ng 50%
at paggabay sa pag-aaral natin ngayong araw. mga ideya
Maaari mo bang pangunahan ang panalangin, Kabuoan 100%
Rojie? Magsitayo tayong lahat at yumuko.
(Spiritual Intelligence) (Magsusulat ang mga mag-aaral ng sanaysay
ayon sa paksa sa tinakdang oras.)

Kung ako po si Sisa ang gagawin ko pong

Maraming Salamat, Rojie. Bago umupo ay pulutin
muna ang mga kalat sa ilalim ng inyong mga
upuan at ilagay ito sa basurahan.
(Naturalist Intelligence)
sakripisyo bilang isang asawa ay babaguhin ko
po ang paraan ng pakikitungo nya sa akin upang
maging maayos ang aming pamumuhay. Hindi
rin po hahayaan na saktan nya ako at
pagmalupitan.

Erika, maaari mo bang isulat sa isang papel kung

sino ang mga liban sa klase?

Maraming Salamat! Ngayon, tayo ay magsimula Dahil po sa pandemya marami ang nangyari,
na sa ating talakayan.
b. Pagganyak
Handa na ba kayo sa ating talakayan ngayong
umaga?
Ngayon bago tayo dumako sa ating talakayan
ngayong umaga ay may nais akong iparirinig sa
inyong isang kanta. Pakinggang mabuti ang
awiting IINGATAN KA ni Carol Banawa.
(Logical & Visual-Spatial Intelligence)
masasabi ko na isakakatuparan ko ang
magkakaroon ng maayos at may punong-puno
ng pagmamahal sa aming pamilya sa paraan ng
pagsunod sa mga utos ng aking mga magulang
at pagpahahalaga sa kanila. Mag-aaral din ako
ng ng mabuti para masiyahan ang aking mga
magulang. Tutulong rin po ako sa mga gawaing
bahay o sa mga ginagawa ng aking mga
magulang.

Natutunan ko po binibini kung paano maging

mabuting asawa. Hindi ko po gagayahin ang
ginawa ng asawa ni Sisa bagkus ay natuto ako
na balang araw pag ako’y nagkaasawa, hindi ko
hahayaan na sapitin ng aking magiging asawa
katulad sa nangyari kay Sisa.

Klase, tungkol saan ang kantang napakinggan

ninyo?

Tama! Sa tingin niyo, ano kayang mensahe ang

nais iparating ng awitin na nakinggan ninyo?

Mahusay! Ano pa?

Magaling klase! May nahinuha na ba kayo kung

tungkol saan ang paksang ating tatalakayin?

Tama! Ang paksang ating tatalakayin sa araw na

ito ay may kinalaman sa isang ina.

c. Pagtatalakay

(Verbal-Lingistic Intelligence)
Bago natin umpisahan ang talakayan ay ilalahad
ko muna sa inyo ang mga layunin sa araw na ito.

Pakibasa ang ating layunin, Wilma.

Ito ang ating layunin sa araw na ito na
inaasahang matamo ninyo matapos kong
matalakay ang aralin.

Noong nakaraang mga kabanata ay nabanggit

ang ina nina Crispin at Basilio. Erika, maaari mo
bang ibigay ang pangalan ng ina nina Basilio at
Crispin.

Tama! Gusto nyo bang malaman ang kuwento ni

Sisa?

Para mas makilala pa natin ang tungkol kay Sisa

ay mayroon akong inihandang maikling bidyo.
Alisin ang lahat ng mga kagamitan na mayroon
kayo sa inyong upuan. Panoorin at unawain nang
mabuti ang bidyo.

Batay sa napanood ninyo, ano ang nilalaman na

nakapaloob sa Kabanata 16 na may pamagat na
Sisa?

Magaling! Ngayon naman klase ay may mga

kaisipan na lumutang sa Kabanata 16.

Maaari ba na ipaliwanag sa akin ang kahulugan

ng mga kaisipang lantad sa kabanata at ibigay
ang inyong damdamin

Panuto: Ipaliwanag ang iyong pananaw tungkol

sa ipinahihiwatig ng kaisipan o ideyang tinataglay
ng akdang binasa.

1. Walang mali sa pag-ibig. Nagiging mali

lamang ito depende sa pagkatataon,
sitwasyon at taong pag-uukulan nito.

2. Kailangan ng mga anak ang isang ama na

nagmamahal, naroroon para sa kanila, at
gumagawa ng anumang makakaya niya
para tulungan silang lumaking responsable
 at mapagkakatiwalaang indibidwal.

d. Paglalapat

Napakahusay ng inyong mga kasagutan. Batid ko

na sadyang naunawaan ninyo nang mabuti ang
nobela.

Para lubos pa ninyong maunawaan ang akda ay

kumuha ng kalahating bahagi ng papel at sumulat
ng isang maikling sanaysay tungkol sa
pagmamahal ng isang ina sa kaniyang mga anak.

Bibigyan ko lamang kayo ng limang minuto para

ito ay gawin. Nauunawaan po ba?

Narito ang inyong pamantayan para sa

pagmamarka ng inyong sanaysay

Narito ang pamantayan sa pagsulat ng sanaysay.

Pamantayan Puntos
Nilalaman 50%
Organisasyon ng 50%
mga ideya
Kabuoan 100%

Tapos na ang tinakdang oras sa inyong gawain.

Ipasa sa harapan ang papel at kolektahin mo
Wilma.

Ngayon naman ay mayroon akong mga

katanungan. Kahit sino ay maaaring sumagot.

Kung ikaw si Sisa, ano ang gagawin mong

sakripisyo bilang isang asawa at ina?

Napakahusay na kasagutan.

Sa gitna ng pandemya, paano mo isakakatuparan

ang pagkakaroon ng maayos at may punong-
puno ng pagmamahal na pamilya?
 Nakabibilib!!!

e. Paglalahat

Dahil naunawaan niyo naman ang ating talakayan

ay maaari niyo bang ibahagi ang inyong napulot
na aral sa kwento ni Sisa.

Ikaw, Romel.

Kahanga-hanga!!! Talaga nga namang

naintindihan ninyo ang kwento ni Sisa.

IV. PAGTATAYA

Pakitago na ang gamit na nakapatong sa inyong

upuan maliban lamang sa inyong bolpen at
kumuha kayo ng kalahating papel. May hinanda
akong isang pagsusulit.

Panuto: Basahin at unawain ang bawat

pahayag.Piliin ang titik ng wastong sagot.

1. Ang mga sumusunod ay mga 1. Ang mga sumusunod ay mga

nakapaloob sa kabanata 16 maliban nakapaloob sa kabanata 16 maliban
sa isa: sa isa:

a. Nakapangasawa si Sisa ng isang a. Nakapangasawa si Sisa ng isang

tamad, sugarol, at hindi tamad, sugarol, at hindi
responsableng lalaki. responsableng lalaki.
b. Naghanda ng tapa si Sisa para sa b. Naghanda ng tapa si Sisa para sa
kaniyang mga anak ngunit inubos ito kaniyang mga anak ngunit inubos ito
ng kaniyang asawa ng kaniyang asawa
c. Umuwi si Basilio at Crispin ng c. Umuwi si Basilio at Crispin ng
sabay galing sa simbahan. sabay galing sa simbahan.

2. Anong kaisipan ang nakapaloob sa 2. Anong kaisipan ang nakapaloob sa

kabanata? kabanata?

a. Ang pagmamahal ng isang ina ay a. Ang pagmamahal ng isang ina ay

dakila. dakila.
b. Walang mang-aapi kung walang b. Walang mang-aapi kung walang
magpaaapi. magpaaapi.
c. Ang buhay ay tulad ng isang c. Ang buhay ay tulad ng isang
gulong, minsan sa ilalim, minsan sa gulong, minsan sa ilalim, minsan sa
ibaba. ibaba.

3. Tama o Mali. Biktima siya sa loob ng tahanan 3. Tama o Mali. Biktima siya sa loob ng tahanan
dahil sa pang-aabuso, at sa pagmamahal na hindi dahil sa pang-aabuso, at sa pagmamahal na hindi
man lang naibalik ng kanyang asawa. Biktima siya man lang naibalik ng kanyang asawa. Biktima siya
sa labas ng kanyang tahanan, o sa lipunan, dahil sa labas ng kanyang tahanan, o sa lipunan, dahil
siya ay napahiya, napagbintangan at pinaglaruan o siya ay napahiya, napagbintangan at pinaglaruan o
 pinagkatuwaan ng mga tao sa paligid.
4-5. Paano mo ilalarawan ang pagmamahal
ng isang ina sa kaniyang anak?
Ngayon ay wawastuhin natin ang inyong mga
papel. Lagyan ng winasto ni at inyong pangalan.
Sino ang nakakuha ng iskor na 5,4,3…?
Mahusay klase at lahat ay nakapasa
naunawaan ang ating talakayan.
Pakipasa sa harap ang mga nawastuhang papel
at ibigay sa akin. Pakikolekta, Manuel.
V. TAKDANG-ARALIN
Ngayon ay kunin ang inyong mga kwaderno at
isulat ang inyong takdang aralin.
TAKDANG-ARALIN:
 Kung mapapansin ninyo ay parang
nakabibitin ang kabanata labing-anim.
Kaya ngayon ay ang bawat isa sa inyo ay
magbibigay ng konklusyon kung ano nga
ba ang nangyari kay Basilio at bakit ito
hinihingal at pawing sugatan nang umuwi
sa kanila. Isulat ito sa isang buong papel
at ipasa sa akin bukas ng umaga.
Maliwanag ba klase?
Kung maliwanag na ang lahat ay ligpitin na ang
mga gamit. Itago sa bag, ayusin ang mga upuan.
Pulutin ang mga kalat. Patayin ang electric fan at
anumang bagay na nakasaksak at maaari na
kayong lumabas ng silid.
Maraming salamat at mag-ingat kayo sa pag-uwi!
Hinanda ni:
DANNIELZ C. ARADOR
Tagapakitang-turo
pinagkatuwaan ng mga tao sa paligid.
4-5. Paano mo ilalarawan ang pagmamahal
ng isang ina sa kaniyang anak?
Susi sa Pagwawasto
1. C
2. A
3.Tama
4-5. (Iba’t iba ang kasagutan)
(Magtataas ng kamay ang mga nakakuha ng
5,4,3…)
at
(Kinolekta ni Manuel ang mga papel at ibinigay
sa guro.)
TAKDANG-ARALIN:
 Kung mapapansin ninyo ay parang
nakabibitin ang kabanata labing-anim.
Kaya ngayon ay ang bawat isa sa inyo ay
magbibigay ng konklusyon kung ano nga
ba ang nangyari kay Basilio at bakit ito
hinihingal at pawing sugatan nang umuwi
sa kanila. Isulat ito sa isang buong papel
at ipasa sa akin bukas ng umaga.
Opo, Binibini!
(Susundin ng mga mag-aaral ang inuutos ng
guro)
Maraming salamat at paalam na po, Binibining
Arador.