You are on page 1of 38

¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


1 T½ch ph¥n b§t ành
2 T½ch ph¥n x¡c ành
3 C¡c ph÷ìng ph¡p t½nh t½ch ph¥n
4 T½ch ph¥n suy rëng

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 1 / 38


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


1 T½ch ph¥n b§t ành
a ành ngh¾a
b B£ng nguy¶n h m

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 2 / 38


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


a ành ngh¾a
X H m F (x) gåi l mët nguy¶n h m cõa f (x) tr¶n [a, b] n¸u
 F (x) li¶n töc tr¶n [a, b];
 F (x) kh£ vi tr¶n (a, b), F 0 (x) = f (x) , ∀x ∈ (a, b)

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 3 / 38


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


a ành ngh¾a
X H m F (x) gåi l mët nguy¶n h m cõa f (x) tr¶n [a, b] n¸u
 F (x) li¶n töc tr¶n [a, b];
 F (x) kh£ vi tr¶n (a, b), F 0 (x) = f (x) , ∀x ∈ (a, b)
X N¸u F (x) l mët nguy¶n h m cõa f (x) tr¶n [a, b] th¼ F (x) + C ,
C l h¬ng sè tòy þ, công l nguy¶n h m cõa f (x).

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 4 / 38


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


a ành ngh¾a
X H m F (x) gåi l mët nguy¶n h m cõa f (x) tr¶n [a, b] n¸u
 F (x) li¶n töc tr¶n [a, b];
 F (x) kh£ vi tr¶n (a, b), F 0 (x) = f (x) , ∀x ∈ (a, b)
X N¸u F (x) l mët nguy¶n h m cõa f (x) tr¶n [a, b] th¼ F (x) + C ,
C l h¬ng sè tòy þ, công l nguy¶n h m cõa f (x).
X Tªp hñp t§t c£ c¡c nguy¶n h m cõa f (x) tr¶n [a, b] gåi l t½ch
ph¥n b§t ành cõa f (x) v k½ hi»u:
Z
f (x) dx = F (x) + C

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 5 / 38


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


b B£ng
Z nguy¶n h m Z
α 1 α 1 1 α+1
x dx = xα+1 + C (ax + b) dx = (ax + b) +C
Z α + 1 Z α+1a
1 1 1
dx = ln |x| + C dx = ln |ax + b| + C
x ax + b a
ax 1 abx+c
Z Z
ax dx = +C abx+c dx = +C
Z ln a Z b ln a
x x 1
e dx = e + C eax+b dx = eax+b + C
Z Z a
1
sin xdx = − cos x + C sin (ax + b) dx = − cos (ax + b) C
Z Z a
1
cos xdx = sin x + C cos (ax + b) dx = sin (ax + b) C
a
2 dx = −cotan x + C − cotan (ax + b) C
Z Z
1 1 1
dx =
Z sin x Z sin2 (ax + b) a
1 1 1
dx = tan x + C dx = tan (ax + b) C
cos2 x cos2 (ax + b) a
GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 6 / 38
¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


b B£ng
Z nguy¶n h m Z
1 1 x
√ dx = arcsin x + C √ dx = arcsin + C
Z 1−x 2
Z 2
a −x 2 a
1 1 1 x
dx = arctan x + C dx = arctan + C
Z 1 + x2 Z a2 + x2 a a
1 1 1+x 1 1 a+x
= ln +C = ln +C
Z 1 − x2 2 1−x a2 − x2 2a a−x
dx p
√ = ln x + x2 + k + c (k ∈ R)
2
x +k
a2
Z p xp 2 x
a2 − x2 dx = a − x2 + arcsin + C
2 2 a
a2
Z p
2 2
1 p 2 2
p
x ± a dx = x x ± a ± ln x + x2 ± a2 + C
Z 2 2
1 p
√ 2 2
dx = ln x + x ± a + C
x2 ± a2

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 7 / 38


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


2 T½ch ph¥n x¡c ành
2.1 ành ngh¾a
2.2 T½nh ch§t
2.3 ành lþ

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 8 / 38


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


2.1 ành ngh¾a
Cho h m sè f (x) li¶n töc tr¶n o¤n [a, b].
º t½nh di»n t½ch h¼nh thang cong giîi h¤n bði y = f (x), tröc
ho nh, x = a v x = b, ta chia o¤n [a, b] th nh n o¤n nhä
b¬ng nhau a = x0 < x1 < x2 < ... < xn = b.
Gåi ∆xk = xk − xk−1. Tr¶n méi o¤n l§y iºm ck b§t k¼. Khi
â:
n
X
Sk = f (ck ) . (xk − xk−1 ) = f (ck ) .∆xk ⇒ S = f (ck ) .∆xk
k=1

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 9 / 38


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


2.1 ành ngh¾a
Di»n t½ch S cõa h¼nh thang cong l giîi h¤n cõa têng c¡c Sk
n
X
S = lim f (ck ) .∆xk
n→+∞
k=1

N¸u giîi h¤n tr¶n tçn t¤i v khæng phö thuëc v o c¡ch chia
o¤n [a, b] v c¡ch chån c¡c iºm ck th¼ h m sè f (x) ÷ñc gåi
l h m kh£ t½ch tr¶n [a, b] v gi¡ trà cõa giîi h¤n ÷ñc gåi l
t½ch
Z b
ph¥n x¡c ành cõa h m sè f (x) tr¶n [a, b], k½ hi»u
f (x) dx.
a
GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 10 /
¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


2.2 T½nh ch§t
Cho Zf (x), g (x) kh£ Zt½ch tr¶n [a, b] v c ∈ [a, b].
b b
1 kf (x) dx = k f (x) dx (k l h¬ng sè);
Za b aZ b Z b
2 [f (x) ± g (x)] dx = f (x) dx ± g (x) dx;
Za b Z c a Z b a

3 f (x) dx = f (x) dx + f (x) dx


Za b aZ
a
c

4 f (x) dx = − f (x) dx
Za a b
5 f (x) dx = 0
a

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 11 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


2.2 T½nh ch§t
Cho f (x), g (x) kh£ t½ch tr¶nZ[a, b] v c ∈ [a, b].
b
6 N¸u f (x) ≥ 0, ∀x ∈ [a, b] th¼ f (x) dx ≥ 0
Z b a Z b
6 N¸u f (x) ≤ g (x) , ∀x ∈ [a, b] th¼ f (x) dx ≤ g (x) dx
a a
6 N¸u m ≤ f (x) ≤ M, ∀x ∈ [a, b], m, M l c¡c gi¡ trà nhä nh§t v
lîn nh§t t÷ìng ùng cõa f (x) tr¶n [a, b] th¼
Z b Z b Z b
mdx ≤ f (x) dx ≤ M dx
a a a

hay m (b − a) ≤
Rb
a f (x) dx ≤ M (b − a)
GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 12 /
¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


2.3 ành lþ
Cho f : [a, b] → R l h m kh£ t½ch. Vîi méi x ∈ [a, b], °t
Z x
F (x) = f (t) dt
a

1 F l h m li¶n töc tr¶n [a, b]. Hìn núa, n¸u f li¶n töc t¤i
x ∈ (a, b) th¼ F kh£ vi t¤i x v F 0 (x) = f (x).
2 N¸u F l mët nguy¶n h m cõa f tr¶n [a, b], th¼
Z b
f (x) dx = F (x)|ba = F (b) − F (a)
a
GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 13 /
¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


3 C¡c ph÷ìng ph¡p t½nh t½ch ph¥n
3.1 Dòng b£ng nguy¶n h m v c¡c quy t­c
3.2 Ph÷ìng ph¡p êi bi¸n
3.3 Ph÷ìng ph¡p t½ch ph¥n tøng ph¦n

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 14 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


3.1 Dòng b£ng nguy¶n h m v c¡c quy t­c
V½Zdö. T½nh c¡c t½ch ph¥n sau
1
a x4 dx
x2 + 1
Z0 
√ 1 3

b x+ √ 3
x

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 15 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


3.2 Ph÷ìng ph¡p êi bi¸n
X N¸u °t x = ϕ (t), trong â ϕ (t) l h m kh£ vi, ta thu ÷ñc
Z Z
f (x) dx = f [ϕ (t)] ϕ0 (t) dt

X N¸u °t u = t (x), trong â t (x) l h m kh£ vi, ta thu ÷ñc


Z Z
0
f [t (x)] t (x) dx = f (u) du

Ghi chó: N¸u l t½ch ph¥n b§t ành, sau khi nguy¶n h m xong
ph£i tr£ v· bi¸n ban ¦u. N¸u l t½ch ph¥n x¡c ành, ph£i êi
cªn.
GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 16 /
¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


3.2 Ph÷ìng ph¡p êi bi¸n
V½Zdö. T½nh c¡c t½ch ph¥n sau
2p
a 4 − x2 dx
Z0 1
x2
b dx
Z0 (x √+ 1)4
c sin 3 x

3
dx
x2
(2 ln x + 3)3
Z
d dx
x

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 17 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


3.2 Ph÷ìng ph¡p êi bi¸n C¡c d¤ng êi bi¸n th÷íng g°p
H m húu t¿ , vîi P (x) v l c¡c a thùc
Z
P (x)
i Q(x)
Q(x)
 N¸u bªc cõa P (x) lîn hìn ho°c b¬ng bªc cõa Q(x) th¼ ta l§y
P (x) chia cho Q(x), , trong â M (x) l
P (x) P1 (x)
= M (x) +
Q(x) Q(x)
a thùc, bªc P1 (x) nhä hìn bªc Q(x).
 N¸u bªc cõa P (x) nhä hìn bªc cõa Q(x), ta ph¥n t½ch ph¥n
thùc Q(x)
P (x)
th nh c¡c ph¥n thùc ìn gi£n nh§t:
P (x) A1 A2 Ak
= + + ... + +
Q(x) (x − a) (x − a)2 (x − a)k
P1 x + Q1 P2 x + Q2 Pk x + Qk
+ 2 + 2 2
+ ... + 2 + ...
x + px + q (x + px + q) (x + px + q)k
GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 18 /
¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


3.2 Ph÷ìng ph¡p êi bi¸n
V½ dö. T½nh c¡c t½ch ph¥n sau
x4 + 2x3 + 4x2 − 5x + 3
Z
a I= dx
Z x3 + x2 − 2
x+3
b J=
x3 + 4x2 + 5x + 2

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 19 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


3.2 Ph÷ìng ph¡p êi bi¸n C¡c d¤ng êi bi¸n th÷íng g°p
ii H m Zvæ t¿
R x, ϕ(x) dx, °t t = ϕ(x)
p  p

Z  p 
 R x, a2 − x2 dx

°t |a| sin t ho°c x = |a| cos t ho°c t =
Z x = p 
a2 − x2
 R x, a2 + x2 dx

°t |a| tan t ho°c x = |a|cotan t ho°c t =
Z x = p 
a2 + x2
 R x, x2 − a2 dx

°t x = sin
|a|
t
ho°c x = cos
|a|
t
ho°c t = x2 − a2

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 20 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


3.2 Ph÷ìng ph¡p êi bi¸n
V½Zdö. T½nh c¡c t½ch ph¥n sau
a dx

Z x 2x − 9
sin 2x
b √ dx
Z 3 − cos4 x
c xdx
4 2
Z x 2x+ 2x + 5
e dx
d
e 4x − 5
Z
e 2x dx
e
4x
Z e +3
x−1
f √ dx
5 − 4x − x2
GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 21 /
¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


3.3 Ph÷ìng ph¡p t½ch ph¥n tøng ph¦n
N¸u u, v l c¡c h m kh£ vi, khi â
Z Z Z
f (x)dx = udv = uv − vdu

L÷u þ: Chån u v v sao cho du ìn gi£n hìn u v dv d¹ t½nh


t½ch ph¥n

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 22 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


3.3 Ph֓ng
Z ph¡p t½ch Zph¥n tøng ph¦n C¡c d¤ng th÷íng g°p
Pn (x)eax+b ; Pn (x) sin(ax + b)dx;
Z
i. Pn (x) cos(ax + b)dx
°t u = Pn(x) cán dv Zt÷ìng ùng l biºu thùc
Z cán l¤i.
Pn (x) ln(ax + b)dx; Pn (x) arcsin xdx; Pn (x) arccos xdx;
Z
ii.

Pn (x) arctan xdx; Pn (x)arccotan xdx


Z Z

°t dv = Pn(x)dx
Z Z cán u l ph¦n 
cán l¤i.
iii. ax
e sin(bx)dx ax
e cos(bx)dx
Câ thº °t u l mët trong hai thøa sè l§y t½ch ph¥n tr¶n,
thøa sè cán l¤i l dv. Thüc hi»n tøng ph¦n hai l¦n.
GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 23 /
¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


3.3 Ph÷ìng ph¡p t½ch ph¥n tøng ph¦n
V½Zdö. T½nh c¡c t½ch ph¥n sau
a ln(x + 1)
dx
Z x2
b x ln xdx
Z
c x2 ex dx
Z
d x sin xdx
Z
e arctan xdx
Z
f ex sin xdx

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 24 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


4 T½ch ph¥n suy rëng
4.1 ành ngh¾a
4.2 Ti¶u chu©n hëi tö

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 25 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


4.1 ành ngh¾a
a T½ch ph¥n suy rëng lo¤i 1
b T½ch ph¥n suy rëng lo¤i 2

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 26 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


a T½ch ph¥n suy rëng lo¤i 1 l t½ch ph¥n câ cªn væ h¤n, câ c¡c
d¤ng
+∞ Rb
1
R
f (x)dx = lim f (x)dx (a < b);
a b→+∞ a
Rb Rb
2 f (x)dx = lim f (x)dx (a < b);
−∞ a→−∞ a
+∞ Rc +∞
3
R R
f (x)dx = f (x)dx + f (x)dx =
−∞ −∞ c
Rc Rb
= lim f (x)dx + lim f (x)dx
a→−∞ a b→+∞ c

N¸u giîi h¤n tçn t¤i v húu h¤n th¼ t½ch ph¥n ÷ñc gåi l hëi
tö. Ng÷ñc l¤i, t½ch ph¥n ÷ñc gåi l ph¥n ký.
GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 27 /
¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


a T½ch ph¥n suy rëng lo¤i 1
V½ dö. T½nh c¡c t½ch ph¥n suy rëng sau
Z−1 +∞
Z Z0
a dx dx g dx
d
x2 2
x +1 4 + x2
−∞ −∞ −∞
+∞
Z e +∞
+∞ Z
b dx
2
xe−x dx h
Z
(x3 + 3x2 + 1)dx √
0
x x2 − 1
2
+∞ 0
+∞ +∞
Z
c
Z Z
cos xdx arctan x dx
f dx i
0 1 + x2 x2 + 2x + 5
0 0

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 28 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


Rb
b T½ch ph¥n suy rëng lo¤i 2 l t½ch ph¥n f (x)dx câ d¤ng
a
Rb Rb
1 lim+ f (x) = ∞. Khi â, f (x)dx = lim+ f (x)dx
x→a a t→a t
Rb Rt
2 lim f (x) = ∞. Khi â, f (x)dx = lim f (x)dx
x→b− a t→b− a
3 lim f (x) = ∞, lim− f (x) = ∞. Khi â,
x→a+ x→b
Rb Rc Rb Rc Rz
f (x)dx = f (x)dx + f (x)dx = lim+ f (x)dx + lim− f (x)dx
a a c t→a t z→b c
Rb Rt Rb
4 lim f (x) = ∞, c ∈ (a, b). f (x)dx = lim f (x)dx + lim f (x)dx
x→c a t→c− a z→c+ z

N¸u giîi h¤n tçn t¤i th¼ t½ch ph¥n l hëi tö. Ng÷ñc l¤i, t½ch
ph¥n l ph¥n ký.
GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 29 /
¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


b T½ch ph¥n suy rëng lo¤i 2
V½ dö. T½nh c¡c t½ch ph¥n suy rëng sau
Z1 Z2
a dx dx
d
x−1 x2 − 4x + 3
0 1
Z1 Z1
dx e dx
b √ √
x x 1−x
0 0
Z2 Z1
c x5 dx f
dx

4 − x2 x2
0 −1

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 30 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


4.2 Ti¶u chu©n hëi tö
a C¡c t½ch ph¥n suy rëng °c bi»t
b Ti¶u chu©n so s¡nh 1
c Ti¶u chu©n so s¡nh 2

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 31 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


a C¡c t½ch ph¥n suy rëng °c bi»t
+∞ Zb
T½ch ph¥n v hëi tö khi α > 1,
Z
dx dx
X , (a > 0) , (b < 0)
xα xα
a −∞
ph¥n ký khi α ≤ 1.
Z0 Zb
X T½ch ph¥n dx

v dx

hëi tö khi 0 < α < 1, ph¥n ký khi
α ≥ 1.
a 0

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 32 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


b Ti¶u chu©n so s¡nh 1
X èi vîi t½ch ph¥n suy rëng lo¤i 1 Gi£ sû f (x), g(x) l hai h m
li¶n töc, khæng ¥m tr¶n [a, +∞) v 0 ≤ f (x) ≤ g(x),
∀x ∈ [a, +∞). Khi â,
+∞ +∞

N¸u hëi tö th¼ hëi tö.


Z Z
 g(x)dx f (x)dx
a a
+∞ +∞

N¸u ph¥n ký th¼ ph¥n ký.


Z Z
 f (x)dx g(x)dx
a a

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 33 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


b Ti¶u chu©n so s¡nh 1
X èi vîi t½ch ph¥n suy rëng lo¤i 2 Gi£ sû f (x), g(x) l hai h m
li¶n töc, khæng ¥m tr¶n [a, b], x→b
lim f (x) = lim g(x) = +∞ v
x→b − −

0 ≤ f (x) ≤ g(x), ∀x ∈ [a, b). Khi â,


Zb Zb
 N¸u g(x)dx hëi tö th¼ f (x)dx hëi tö.
a a
Zb Zb
 N¸u f (x)dx ph¥n ký th¼ g(x)dx ph¥n ký.
a a

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 34 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


b Ti¶u chu©n so s¡nh 1
Z+∞
V½ dö. X²t sü hëi tö cõa t½ch ph¥n suy rëng x5
dx
+ 2x + 1
.
1

Ta câ x5 + 2x
1
+1
1
< 5 , ∀x ∈ [1, +∞)
x
Z+∞
v t½ch ph¥n dx x5
hëi tö.
1
Z+∞
Vªy, t½ch ph¥n x5
dx
+ 2x + 1
hëi tö.
1

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 35 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


c Ti¶u chu©n so s¡nh 2
X èi vîi t½ch ph¥n suy rëng lo¤i 1 Gi£ sû f (x), g(x) l hai h m
li¶n töc, khæng ¥m tr¶n [a, +∞) v x→+∞
lim
f (x)
g(x)
=K
+∞ +∞

N¸u K = 0 v hëi tö th¼ hëi tö.


Z Z
 g(x)dx f (x)dx
a a
+∞ +∞

N¸u 0 < K < +∞ th¼ v còng hëi tö ho°c


Z Z
 f (x)dx g(x)dx
a a
còng ph¥n ký.
+∞ +∞

N¸u K = +∞ v ph¥n ký th¼ ph¥n ký.


Z Z
 g(x)dx f (x)dx
a a

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 36 /


¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


c Ti¶u chu©n so s¡nh 2
X èi vîi t½ch ph¥n suy rëng lo¤i 2 Gi£ sû f (x), g(x) l hai h m
li¶n töc, khæng ¥m tr¶n [a, b), x→b
lim f (x) = lim g(x) = +∞ v
x→b − −

f (x)
lim =K
x→b g(x)

Zb Zb
 N¸u K=0 v g(x)dx hëi tö th¼ f (x)dx hëi tö.

a a
Zb Zb
 N¸u 0 < K < +∞ th¼ f (x)dx v g(x)dx còng hëi tö ho°c còng

a a
ph¥n ký.
Zb Zb
 N¸u K = +∞ v g(x)dx ph¥n ký th¼ f (x)dx ph¥n ký.

ltn.ngochanh@gmail.com 37 /
a a
GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p
¤i håc T i ch½nh - Marketing Bë mæn To¡n - Thèng k¶

PH’P TNH TCH PH N


c Ti¶u chu©n so s¡nh 2
V½ dö. X²t t½nh hëi tö cõa t½ch ph¥n suy rëng sau
Z+∞
1 + 2x2
a. x3
dx
1
Z1
arcsin2 x
b. ln(1 + 3x2 )
dx
0

GV: ThS. L¶ Thà Ngåc H¤nh To¡n cao c§p ltn.ngochanh@gmail.com 38 /

You might also like