Professional Documents
Culture Documents
9 Eğitimin Tarihsel Temelleri
9 Eğitimin Tarihsel Temelleri
• Roma eğitimi, eski Yunan kültüründen etkilendiği için, eski Roma eğitiminin de
amacı iyi vatandaş yetiştirmekti. Romalı düşünürler, bireysel eğitimi ön plana
çıkardıklarından bu dönemde eğitimde insanın bireysel gelişimine önem
verilmiştir.
• 2- Eğitim gelişmedir.
Göktürkler
38 harfli alfabe, Orhun yazıtları Örgün eğitim ?
Uygurlar
Uygur Alfabesi, Yerleşik yaşam Maniheizm dini
Eski Türklerde Eğitim
• HUNLAR; Töre gereğince çocukların güçlü ve iyi birer asker olmalarının
yanı sıra onlara, toplumun benimsediği bu davranışların kazandırılması
da eğitimin önemli işlevleri arasındadır.
• GÖKTÜRKLER; Hunlarla benzerlikler görülmektedir ancak, alfabeye
sahip olmaları, onların örgün bir eğitime sahip olduklarını da
düşündürmektedir. Göktürklerde, Orhun Yazıtları’nda da belirtildiği
gibi, eğitime egemen olan temel değerler; bilgelik, alplik, kahramanlık,
bağımsızlık ve halkın mutluluğudur.
• UYGURLAR; Okur-yazar ve yerleşik hayat geçmiş bir toplumdur.
Sanat ve edebiyata önem vermişlerdir. Uygur alfabesi adı verilen bir
alfabeye sahiptirler.
(Gültekin, 2018, s. 120)
Eski Türklerde Eğitimin Özellikleri
• Orta Asya’daki coğrafi koşullar, Türklerin yaşama biçimi ile
eğitim anlayışı ve uygulamalarını etkilemiştir.
• 1848: Darülmuallimin
• 1870: Darülmuallimat
• 4194 ilkokul
• 69 ortaokul
• 13 lise
• 20 öğretmen okulu
• 17 sanat okulu
• 1 dar-ül-fünun
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Yasası ile atılan sekiz yıllık ilköğretim uygulaması, ülke
çapında yaşama geçirilmiştir. 1998-1999 öğretim yılından itibaren uygulamaya
konan eğitim fakülteleri programlarının yeniden yapılandırması gereğince
ilköğretim alanına öğretmen yetiştirmek üzere eğitim fakülteleri bünyesinde
ilköğretim bölümleri kurulmuştur.
TÜRK EĞİTİM TARİHİNDE İZ BIRAKANLAR
Farabi (870-950)
Türkistan’ın Fârâb şehrinde doğdu. Matematik, astronomi, müzik, fizik, biyoloji, tıp
ve mantık konularında eserler veren Fârâbî, ilimleri tasnif etti. Hareket, zaman,
kuvvet, mekân, boşluk, nicelik, sınırsa, sonlu, ışık, ses, ısı, meteoroloji konularında
da incelemeler yaptı, risaleler yazdı. Kendi devrinde, insanı toplumu ve devleti ele
alıp inceledi ve siyaset ilmini kurdu. Orijinal bir felsefe sistemi ortaya koyarak
Doğu’nun en büyük filozofu unvanını hak etti. Birinci öğretmen (muallim-i evvel)
kabul edilen Aristo’nun eserlerini anlaşılabilir şekilde açıklayıp yorumladığı için
Fârâbî’ye ikinci öğretmen (muallim-i sânî) denildi.
El-Cezeri, bugün sibernetik olarak bilinen bir bilim dalının kurucuları arasında gösteriliyor. Makinelerde ve canlılarda kontrol
sistemleri ve iletişim mekanizmalarını inceleyen bir bilim dalı olan sibernetik, bu topraklarda yaşamış bir alimin ellerinden çıkıyor.
Mühendis, müzisyen, matematikçi, robot ve matris ustası El-Cezeri belki bugün yaşamıyor, ancak onun ilerlediği yolda bütün dünya
ilerliyor. Bugün dünyayı şaşırtan Sophia gibi robotlar, geçmişini El-Cezeri gibi alimlere borçlular.
TÜRK EĞİTİM TARİHİNDE İZ BIRAKANLAR
Yunus Emre (1240-1320)
Ünlü Türk tasavvuf şairi ve düşünürüdür. Taptuk Emre dergâhında kırk yıl kalmış, kendi deyimiyle pişmiştir.
Anadolu’nun Türkleşmesinde etkin rol oynamıştır. Bugün bile kolaylıkla anlaşılan arı bir Türkçeyle şiirler söylemiştir.
Yunus Emre’nin şiirleri Dîvân’ında toplanmıştır. Yunus Emre şiirleriyle Türkçenin zenginleşmesinde, kültür ve
değerlerin gelecek nesillere Türkçe olarak aktarılmasında önemli rol oynamıştır.