LEHEN GERRA KARLISTA

FERNANDO VII.AREN HERIOTZA

Fernando XVII.ak Lege Salikoa deuseztatu zuen,
“Santzio pragmatikoa” ezarriz, horrela bere alaba
izendatu zuen oinordeko.

1833an, Fernando VII.a hil ostean, haren hiru

urteko alaba, Isabel, erregina izendatu zuten, baina
gobernua erreginaorde baten esku geratu zen,
Isabelen ama: Maria Kristinaren esku (1833-1840).
Bitartean, Isabelen osaba Karlosek ere ondorengo
izan nahi zuen, eta haren izendapenari gerra

LEHEN GERRA KARLISTA

deklaratuz erantzun zion urte hartan bertan.

(BERGARAKO BESARKADA)
Zazpi urtez borrokatu ondoren, gerra
isabeldarren garaipenarekin amaitu zen.
Garaipena Espartero jeneralari esker lortu zen.
Bergarako Besarkadarekin berretsi zen bakea
(1839), eta bere etsai karlistarekin,
Marotorekin, bat egin zuen. Karlos erregegaiak,
bere aldetik, Frantziara erbesteratzea erabaki
zuen.

1837KO KONSTITUZIOA
1837ko Konstituzioa onartu zen; botere-banaketa
eta nazio-subiranotasuna ezarri zituen, baina
errolda-sufragiozko botoak jarraitu zuen.

Amadeo Savoiakoak dimititu eta ordu gutxira,

Gorteek Lehen Errepublika aldarrikatu zuten, eta
Estanislao Figueras lehen presidente bilakatu zen.
Bi urtetan beste bi presidente izango zituen.
Gobernarien arteko desberdintasunek
Errepublikaren porrota eragin zuten.

MODERATUAK ETA PROGRESISTAK

Sistema liberal espainiarrari norabide
kontserbadorea eta zentralista emanez.
1845ean, Konstituzio berria onartu zen

Gobernua txandakatuz ibili zen, moderatuen

eta Batasun Liberalaren artean. Progresistek,
unionistek, demokratek eta errepublikanoek
elkartuta 1868an, Isabel II.a erbesteratzera
behartu zuen iraultza bultzatu zuten.

ONDORIO BATZUK
Lehen Gerra Karlistak ondorio demografiko garrantzitsuak izan zituen,
111.000 eta 306.000 hildako artean eta 34.000 eta 86.000 zauritu artean
eragin baitzituen. Gainera, emakumeak bortxatu zituzten eta 32.000 karlista
baino gehiago erbesteratu zituzten, gehienak urtebete baino lehen itzuli
baziren ere.